f
N°, 3249.
Woensdag 11 December 1918.
32ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Van week tof week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor dek Burg 40 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 55 Cts. Nsar Amerika en andere
landen met rerhooging der porto's.
Idrertentiën daags voor de uitgave vóórt aar nam.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 40 Cts. Iedere regel meer 8 Ct., met
20 Crisistoeslag. Qroote letters en Vignetten worden
naar plaatsruimte berekend.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uiig. Fibma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, Bura op T k x x n.
30 Nov.—7 Dec.
De Tweede Kamer is eindelijk de inter
pellatieziekte te boven gekomen en in de
afgeloopen week, beeft ze met de algemeene
beschouwingen der Staatsbegrooting een
aanvang kunnen maken, 't Is zeker een
goede maatregel geweest om vooraf eerst
een spreekbeurtenrantsoen vast te stellen
voor de verschillende politieke fracties,
waardoor althans voorkomen kan worden,
dat het algemeen debat al te veel van den
nationalen tijd sal vragen. Ook voor de
ruplieken zyn de sprekers op rantsoen ge
steld. De talrijke interpellaties, die in den
laatsten tijd behandeld werden hebben
deze goede zijde gehad, dat verschillende
onderwerpen nu niet meer bij het begroo-
tingsdebat uitgepluisd behoeven te worden.
Het begrootingswerk kan dus vlot in zijn
werk gaan dezen keer, alser bij de
artikelen maar niet getracht wordt de scha
weer in te halen. Want voor het bespreken
van de verschillende onderdeelen der be
grooting is geen tijdmaat bepaald.
In den goeden ouden tijd had de Kamer
de goede gewoonte te zorgen tegen Kerst
mis met de begrootingen klaar te wezen.
Wel moest er in latere jaren nog wel wat
extra vaart achter worden gezet en moest
er zelfs nog wel eens tusschen Kerstmis
en Nieuwjaar nog even een dagje worden
vergaderd om het staartje van de begroo-
tiugen af te doen, maar de Kamer kwam
toch steeds voor 't nieuwe jaar gereed en
de heeren volksvertegenwoordigers konden
met een verruimd hart Sylvesteravond
in den huisolijken kring doorbrengen, ont
slagen van de begrootingsboeien.
In de achterliggende oorlogsjaren waarin
de heele wereld op haar kop werd gezet,
liep het met de begrootingsarbeid heele-
maal mis; maar nu weer geregelder tijden
zijn aangebroken, mag men hopen, dat de
kamer tot de oude goede paden zal teiug-
keereD.
Er zijn anders een groot aantal buiten
gewone en evenzeer belangrijke onder
werpen, die de aandacht der Kamer bezig
houden. We staan opnieuw aan het begin
van een nieuw tijdperk in de geschiedenis
van ons politiek en staatkundig leven, als
een gevolg van den nieuwen tijd, die
alom in de wereld aangebroken is. Een
tijd van ingrijpende veranderingen van
„Neuorientierung" als een gevolg van het
ernstige oorlogsproces, dat Europa en daar
mee ook ons land heeft doorgemaakt.
En daarbij zijn er nog menigerlei klem
mende vragen en komen er nog steeds
allerlei moeilijke vraagstukken de aandacht
van Regeering en Volk vragen. Onze
verhouding tot het buitenland vormt vooral
thans een onderwerp van buitengewone
beteekenis, die vooral duidelijk in het licht
springt als men de vele stemmen hoort die
in het zuiden en westen opgaan over de
netelige Keüerkwestie, de doortocht der
Düitschers door Limburg etc. Men kon in
de laatste dagen bepaald spreken yan een
felle perscampagne jegens ons land, die
voor de naatste toekomst waarlijk niet
veel goeds voorspelt. Of onze regeeriDg
uitgenoodigd zal worden aan de vredes
conferentie deel te nemen, staat nog niet
vast, maar wel mag als vaststaande woiden
aangenomen, dat er bij de te sluiten vredes
verdragen hooge Nederlandsche belangen
betrekken zullen zJjn en dat ook daarover
.in de kamer gesproken wordt is begrijpelijk,
—oJ—o
President Wilson heeft zich Woensdag
ingescheept voor zijn reis naar Europa en
als deze regels in druk verschijnen, zal hij
reeds te Brest geland zijn. Wel hebben
zijn politieke tegenstanders met Taft en
Roosevelt aan het hoofd op allerlei wijzen
er tegen geprotesteerd, dat Wilson het
heeft durven wagen te breken met de
traditie die den president verbiedt zich
buiten de landspalen te begeven, maar
Wilson heeft zich daar niet aangestoord.
Dat de republikeinen uit zijn Europeesche
reis zooveel politieke munt zullen trachten
te slaan als mogelijk is de verkiezingen
naderen I heeft Wilson niet van zijn
voornemen kunnen afbrengen. Vergezeld
van zJjn vertrouwste raadslieden scheepte
by zich naar de oude wereld in.
Waarom komt Wilson eigenlijk naar
EuropaP Die vraag is actueel geworden
in den laatsten tijd, 't Is natuuriyk niet
de nieuwsgierigheid om eens met eigen
oogen de verwoestingen, die de krijg in
België en Noord-Frankrijk heeft veroorzaakt,
te zien. Evenmin mag men van den als
sober en eenvoudig bekend staanden presi
dent veronderstellen, dat het hem te doen
is om persoonlijk de lauweren in Europa
te oogsten voor wat Amerika in dezen
oorlog heeft verricht, om gehuldigd en be
wierookt te worden. Als dan ook de vraag
gesteld wordt, dan moet daarvoor een ander
antwoord worden gezocht. En dat antwoord
is in de laatste dagen gegeven en ïykt wel
alleszins betrouwbaar. Het luidtWilson
komt zelf, omdat er by de vredesonder
handelingen ernstige moeiiykheden zijn te
verwachten. Het is de Engelsche pers,
die dat antwoord geeft en in dit geval
wordt daardoor de betrouwbaarheid ver
hoogd. Niemand minder dan Balfour moet
gezegd hebben, dat het op de vredescon
ferentie „ruw en hardhandig" zal toegaan
en dat het er spannen zal tusschen Enge
land en Frankrijk eenerzijds en Amerika
anderzyds. Reeds by de onderhandelingen
over den wapenstilstand moet men een
voorproefje hebben gehad van wat komen
zal, daar de Amerikaansche generaal Per-
shiDg het over de voorwaarden met Foch
danig aan den stok moet hebben gehad.
Een der beiangrykste geschilpunten zal
vermoedelijk de kwestie van de Bond van
vrije naties en de vrije zee zijn. In
Londen rekent men er op, dat de zee wel
vrij zal zyn, maar Engeland door een sterke
vloot voor de orde zal moeten zorgen,
m.a.w. dat de Britsche vloot als politie
agent zal optreden. Maar in Washington
denkt men daar anders over. Amerika is
druk bezig zyn vloot uit te breiden en
binnenkort zal de unie meer oorlogsschepen
hebben dan Engeland. Ondanks de mooie
ontwapeningsideën van Wilson is nog pas
besloten tot aanmerkelijke uitbreiding der
Amerikaansche slagvloot. Broeder Jonathan
zal zijn goeden vriend John Buil stellig niet
toestaan de baas op de groote wateren te
spelen, ook al mochten Frankrijk en Italië
dat goedvinden.
Maar het spreekt vanzelf, dat als Wilson
het waagt de Engelsche heerschappij op
zee aan te randen, de Eogelschen op hun
achterste beenen gaan staan, Reeds nu
geven Londensche bladen geweldig af op
„den Amerikaunscben naijver."
Gemeld wordt dat Wilson aan wil sturen
op de instelling van een Hooggerechtshof
voor de vrije naties, aan welks uitspraken
door een internationale marine kracht moet
worden bijgezet. In hoofdtaak zou die ge
vormd moeten worden door Amerikaansche
en Engelsche schepen, maar ook de andere
naties zouden daarin vertegenwoordigd
moeten zijn.
Er zijn nog meer haken aan de kling.
Zoo b. v. de wijze van Duitschlands be
straffing. Als men tegenwoordig leest, wat
de Londensche en Parysche bladen over dit
onderwerp schrijven, dan moet men aan
nemen, dat het Duitsche volk enkel uit
boeven en moordenaars bestaat, die nog
lange jaren van boetedoening en straf zullen
moeten doormaken voordat ze in den kring
der vrye naties zullen kunnen worden ge
duld. Vooral de vroegere oorlogsleiders
moeten tot een afschrikwekkend voorbeeld
gesteld worden en voor den Keizer wordt
geen mindere bestraffing noodig geacht dan
de strop of de valbijl dor guilliotine. De
geallieerden-conferentie te Londen besloot
alvast dat de Keizer uitgeleverd en voor
een gerechtshof gedaagd moet worden.
President Wilson wil echter genade voor
recht laten gelden. De geallieerden moeten
jegens den overwonnen vyand grootmoedig
en vergevingsgezind zyn en het nieuwe
Duitschlaud, dat thans boete doet, moet
niet van den Bond d9r vrye naties worden
uitgesloten.
Vóór zyn vertrek naar Europa heeft
Wilson het Congres toegesproken, maarover
de moeilijkheden repte hij niet rechtstreeks.
Hy verklaarde het zyn plicht te achten
zich by de vertegenwoordigers der gealli
eerden te voegen om met hen de voor
naamste punten van het vredesverdrag te
bespreken. De geallieerden hebben zoo
vervolgde Wilson de basis van d6n vrede
welke ik op 8 Jan. j.l. voor het Congaes
omschreef, aanvaard, evenals de CeDtrale
mogendheden. Zy wenschen zeer terecht
myn persooniyke raalgevingen by de uit
legging en toepassing en het is in hooge
mate wenschelijk, dat ik deze zal geven
opdat de oprechte wensch van onze regee
ring, om zonder zelfzuchtige bedoelingen
van anderen aard bij te dragen tot de rege
lingen, die van gemeenscbappeiyk voordeel
zullen zyn van alle betrokken naties, ten
volle aan den dag treedt. De vredesrege
lingen, waarover thans een besluit moet
worden genomen, zijn van transcendent
belaDg, zoowel voor ons als voor de overige
wereld en ik ken geen zaak of belang, dat
daarboven de voorkeur zou moeten hebben.
De dappere mannen van onze gewapende
macht te land en ter zee hebben bewust
voor idealon gestreden, welke zij kennen
als de idealen van hun land. Ik ben het
aan hen verschuldigd, te zorgen, voor zoo
ver het in mijn vermogen ligt, dat er geen
verkeerde of onjuist opgevatte uitlegging
aan wordt gegeven en dat geen enkele
mogelijke poging verzuimd wordt, om ze
te verwezenlijken. Wilson besloot, dat hy
zyn afwezigheid zoo kort mogelyk zal
maken en dat hij hoopt terug te keeren
met de heugeiyke zekerheid, dat het moge
lyk is geweest de groote idealen waarvoor
Amerika gestreden heeft, in daden om te
zetten.
Wat we hier mededeelden uit de rede
van Wilson was wel de belangrijkste pas
sage. De president heeft over veel meer
onderwerpen gesproken, o. a. ook over de
beslissende rol die Amerika in den oorlog
gespeeld heeft, de prestaties van het leger
en de medewerking der natie, het aandeel
dat de vrouwen in de overwinning hebben
gehad, de maatregelen die op economisch
en militair gebied voor de naaste toekomst
noodig zyn, maar voor ons was het beiang
rykste te hooren dat de president Daar
Europa gaat om zijn idealen, waarvoor
Amerika gastreden heeft, te verwezenlyken.
En al sprak de president ook nietopen-
lyi van de gerezen geschilpunten, toch
geeft hetgeen hy zeide Voldoende aanwij
zingen, dat ze inderdaad bestaan. Wilson
gaat zelf naar Europa, omdat hy zijn ide
alen in gevaar ziet gebracht.
Intusaohen zijn in de Britsche hoofdstad
de Entente staatslieden bijeen geweeBt om
alvast hun gedragsiyn vast te stellen
Clemenceau en Foch, Orlando en Sonnino
zyn roet Lloyd George en de andere Engel
sche oorlogsleiders samengekomen om hun
programma voor Versailles op te maken.
De besprekingen waren niet toegankelijk
voor de pers en men hoort er dan ook
weinig van, maar ze zullen zeer zeker ook
verband houden met de idealen waarvoor
do president der Vereen. Staten naar Europa
oversteekt. Die idealen zyn gebaseerd op
recht en gerechtigheid maar ook op recht
vaardigheid en vergevingsgezindheid. En
als men leest wat de Ententepers schryft
over den overwonnen vynnd en als men
let op de harde wapenstilstandsvoorwaar
den en de wreede gestrengheid, waarmee
Foch daaraan vasthoudt, dannu de
lezer ban de zin zelf wei verder aanvullen.
Het staat te vreezen dat Wilson niet veel
plezier van zyn tocht naar Europa zal
beleven.
—o—o—o—
We hebben wat uitvoerig stilgestaan by
de reis van Wilson, omdat zich naar onze
meening daarin de grootste belangen oon-
centreeren. Daarnaast zou, als de ruimte
zulks toeliet, te gewagen zyn van ver
schillende andere belangryke onderwerpen
meer. Wy moeten echter volstaan met enkel
aan te stippen wat byzonder naar voren
trad in de afgeloopen week,
Allermeest was dat de toestand in Duitsch-
land. Deze biyft nog steeds zeer onzeker
en verward, al zyn er aanwijzingen voor,
dat de strooming ton gunste van de eenheid
des ryks in kracht toeneemt. Wel zal waar-
schynlijk dr. Solf als minister van buiten-
landsche zaken niet kunnen worden ge
handhaafd op zijn post nu Beieren zeer
nadrukkeiyk zijn ontslag beeft geeischten
de Berlijnsche Arsolraad zich daaimee ver-
eenigd heeft, maar daarnaast is er kans dat
er omtrent het byeenroepen van een con-
stitueerende Nationale Vergadering over
eenstemming zal worden verkregen. De
verkiezingen zyn reeds uitgeschreven ze
zullen 16 Febr. plaats hebben. Zonder een
wettige Volksregeering is voor Duiischland
geen vrede mogelyk. Dat besef schynt ten
slotte tot de noodzakelijke samenwerking
te zullen leiden.
De terugtocht van het Duitsche leger
gaat thans nog steeds voort.
De geallieerde legers hebben reeds een
belangrijk stuk van de Rynprovincies bezet.
Men vei keert intusschen nog in groote
vrees, want aan generaal Foch wordt het
voornemen toegeschreven, dat by den op-
marsch niet zal staken voordat de Fransche
vlag te Berlijn wappert. De geallieerden
zouden dit noodzakeiyk achten met het oog
op het herstel van de orde. Eigenaardig
echter, dat de berichten dienaangaande
uitsluitend uit Duitsche bron komen. Niet
on mogelijk ook, dat daar wat achter gezocht
moet worden, dat de berichten n. 1. alleen
moeten dienen om in Duitschland de aoar-
chie die van alle kanten dreigt, te bezweren.
Van belang zyn ook de gebeurtenissen
die zich in Rusland afspelen. Met behulp
der Ententetroepen is te Tomsk een nieuwe
Russische regeering opgestaan en deze is
alvast begonnen de houders van Russische
papieren te verrassen met de mededceling
datzy Ruslands oude schulden overneemt
en de daaruit voortvloeiende verplichtingen
stipt zal nakomen. Lat klinkt dus nsgal
COURANT.
|HKhiS3|