N° 3283 Woensdag 9 April 1919* 32ste Jaargang. Nieuws- en Advertentieblad, Binnenland. Van week (of week Gemeenteraad van Texel. Gemengd Nieuws. OU blad verschjjnt Woensdag:- en Zaterdagmorgen Abonnementsprijs per 3 maanden. Voor dek Burg 40 Cta. Franco per post door go- heel Nederiand 55 Cta, Naar Amerika en andere landen net rerhooging der porto'i. Advertenttën daags voor de uitgave vóór 1 uur nam. Prijs der Advertentièn. Van 1 tot 5 regels 40 Cts. iedere regel meer 8 Ct., met 20 Crisistoeslag. Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. ABONNEMENTEN en ADVERTENTIE N worden aangenomen bQ de üitg. Firma LANffEYELi) 3t DE ROOIJ, Parkstraat, Buna op Tkxci 29 Maart—5 April. In een zevental provincies hebben de kiezers zich in de afgeloopen week van hun kiezersplicht gekweten. Althans voor zoover ze niet thuis bleven, want een der opmerkelijke verschijnselen bij deze Staten verkiezingen is wel, dat het percentage „thuisblijvers" bijzonder groot is, ondanks de stemplicht. Een verschijnsel, dat zich in alle pro vinciën alwaar in de afgeloopen week ge stemd werd, heeft voorgedaan. Zelfs het, met zoo algemeens instemming, begroette, stelsel van evenredige vertegenwoordiging schijnt de aantrekkelijkheid voor een groot aaDtal kiezers al verloren t6 hebben. En van de stemplicht en de gevolgen vaneen overtreding, trekt menigeen zich eenvoudig niets aan. Er hebben bijna overal verschuivingen van stemmen plaatsgehad. Dit als gevolg van het stelsel van evenredige vertegen woordiging. Daardoor kreeg b.v. Limburg, dat tot nog geen andere dan Katholieke Statenleden kende, er bij deze verkiezing ook een paar van andere kleur. In de overwegend lioksche districten hebben de vrijzinnige partijen een aantal zetels moeten afstaan aan de rechterzijde en ook de soc. democraten hadden daar geen winst te boeken, In Friesland ging deze partij zelfs wel met een B-tal zetels achteruit, die aan rechts ten deel vielen. In N.Holland verloren vooral de vrijzinnigen een aantal zetels, wat speciaal den katholieken ten goede kwam, die van 7 tot 18 zetels stegen. Bijzondere belangstelling ging er uit naar den uitslag in Overijssel, de provincie waar, zooals men weet, tot nog toe gere geld zoo fel gestreden werd, omdat rechter eu linkerzijde vrijwel tegen elkander op wogen. De uitslag is thans in het voordeel der rech erzijde geweest. Al verloren de anti.-rev. ook een 3tal zetels, de katholieken wonnen 4 De rechterzijde bescbikterover26 van de 27 zetels. Overijssel zal dus in het vervol? voor de Eerste Kamer rechtsche leden afvaardigen. In de week, die we zijn ingetreden, zullen nog in 4 provinciën de verkiezingen moeten plaats hebben en o a. ook in het in dit geval zoo belangrijke Zuid Holland. Belangrijk met betoog op de samenstelling der Eerste Kamer. o—o—o- De leden van de Eerste Kamer hebben zich in de afgeloopen week bezig gehouden met de begrooting van landbouw. Er werden daarbij een aantal redevoeringen gehouden, die weinig nieuws gaven en alleen dit goede gevolg hadden, dat ze minister IJ3selst6ijn in de gelegenheid stelden nog eens het een en ander over de crisis aan gelegenheid te zeggen. We weten nu. dat we over den aardappeivoorraad in ons land absoluut gerust kunnen wezen, Er kunnen zelfs aardappels worden uitgevoerd. Niet recht duidelijk is het echter, waarom de rantsoenen dan niet een beetje verhoogd worden. 'Vooral in de steden zou dat met blijdschap worden gezien, omdat het aard appelrantsoen waarlijk niet groot is en de kwaliteit hard achteruit gaat, zoodat er veel afval van komt. Met het broodgraan komen we uit tot Juli en nu, volgens een nog niet bevestigd bericht, Amerika den verderen uitvoer van tarwe verboden heeft, vereischt onze brood- vraag zeker weer bijzondere zorg. Waar schijnlijk heeft de minister in verband daarmee dan ook de garantieprijzen voor broodkoren gehandhaafd. Met de vetvoorziening wordt het gaande weg beter, zoodat binnenkort het vet van huisslachtingen zal worden vrijgelaten. In de Tweede Kamer is men Vrijdag begonnen met de Indische begrooting voor 1919 Een vierde deel van het be- grootingsjaar is al om. —o—o—o— Niet op tijd klaar komen dat geldt ook van de heeren te Parijs, die bezig zijn met het opstellen van het Vredestractaat Herhaaldelijk hebben de Ententeleiders ons verzekerd, dat het poedig", „heel spoedig", „bicntDkort* ot „m afzienbaren tjjd" gereed zou zijd eu naar luid van de jongs e ver zekering van die zijde, had men reeds voor twee weken alles kant en klaar moeten hebben. Tbans heeft Pichon, de Franscbe minister van buiteDlandsche zaken, de mededeeling gedaan, dat het tractaat „ver moedelijk nog voor Paschen" gereed zal komen. Vermoedelijk Pichon houdt zich een beetje op de ruimte, m.a.w de kans is niet uitgesloten, dat er nog een paar weekjes bijkomen. Tenminste als de onge steldheid van president Wilson, die wegens een kouvattiDg bet bed moet houden, een beetje aanhoudt. Dat de zaken niet opschieten is, zooals we reeds mededeelden, een gevolg van de talrijke en belangrijke meeniDgsverscbillen, die zich in den iaatsten tijd hebben voor- gedaau. En over de meest belangrijke kwesties schijnt men het nog niet eens te ztjD. In verband daarmee wordt ook ge bracht het feit, dat de Kooing van Belgie naar Parjjs gevlogen is de Koning deed de reis per vliegtuig en geconfereerd heeft met de Entente leiders. Hoe het zij, het schiet met de vredes- voorbereidingen maar niet op. En het moest juist zoo bard opscbieteD, want boe langer de heeren te Parijs het oneens zijn en de onderhandelingen gerekt worden, hoe meer de gevaren, die uit het Oosten Europa be dreigen, toenemen. Er zijn voorteekenen die er op wijzen, dat in Duitschland weer nieuwe gewelddadige gebeurtenissen voor de deur staan. Het Bolsjewisme vreet voort al verder om zich heen. Ouder bevel van een Duitschen overste en een Franschen kapitein, die verraad hebben gepleegd jegens hun eigen land, wordt een nieuw Russisch leger uitgerust, dat in dit voorjaar een nieuwe veldtocht zal ondeinemen. Tn het noorden van RuslaDd rukt een rood- leger op Archangel aan met het doel, de gealli eerde troepen daar in zee te jagen. De En- gelsche minister Churchill heeft aan de troepen te Archangel geseind, dat ver sterkingen gezonden zullen worden, maar bet is wel zeer de vraag of deze op t(jd zullen komen. Voor half Mei zullen ze niet te Archangel kunneD zLjn. In het westen staan de soldaten van L6nin tegenover de Duitsche troepeD, in Hongarije zijn de Bolsj wiki vrijwel heele- maal baas, al dreigt er elk oogenblik ook een tegenrevolutie. In Italië leeft men op een volkaan, in Zwitserland kan men het Bolsjewisme nauwelijks onderdrukken en in JÜuitschland is het reeds binnen gehaald. Belar Kun, de Hongaarsche anar- chieleider is naar MuDcheD gegaan en vandaar kwam al spoecig het bericht, dat voor Beieren de sovjetrepubliek uitgeroepén is. Zoover is bet eertijds zoo stoere rustige Beiersche volk tbans gekomen. De kracht is gebroken eu een handvol anarchisten, die over de staatskas en over kanonnen en sabels beschikken, deelen er de lakens uit. Zoo vreet bet bolsjewisme al verder voort naar het westen en als de geallieerden Diet wat voortmaken 6n, door vrede en voedsel, het overal in Duitschland ontgloeiend bolsjewisme dooven, dan kan het gevreesde monster zelfs de grooten te Parijs nog wel verrassen. Het is alsof de heeren te Parijs met blindheid geslagen zijn. Zelfs is het nog zeer de vraag, of ze het wel ooit eens zullen worden. De geruchten dat Wilson zjjn bondgenooten den rug zou toekeeren, zijn weer verstomd, maar als men de bittere toon hoort, waarin sommige Amerikaanscbe bladen zich over bet dralen te Parjjs uitlaten, dan ismen wel overtuigd dat er aan d6 stemming beel wat ontbreekt. Zoo beschuldigde de „New Yorker World" dezer dagen de Entente op lang niet malsche wijze, dat ze bezig is Wilsons program krachteloos ,te maken en dat ze 6r op uit is van de Duitscbo buit zooveel binnen te halen als maar mogelijk kan zijn. o—o—o— Intusscben schijnt de Entente niet meer stokstijf vast te houden aan haar plan om de Poolsche troepen aan generaal Haller over Daotzig naar Polen te zenden Z{j heeft zich toegevend betoond jegens het Duitsche voorstel om de troepen elders te landen of ze over land naar Polen te trans- porteeren. Eu toen Duitschland, die toe zegging gekregen hsd, schijnt het de ver- klarmg Ie hebbeD afgelegd, dat Dantr.ig als landingsplaats mag worden gebruikt, indien de Entente maar waarborgen, geeft tegen de gevaren, die de Duitscbers daarvan vreezen. Dat schaap zal dus wel een zachte dood hebbeD. Gehouden Zaterdag 5 April 1919, 's voormiddags 10 uur. Voorzitter, de heer Buysing Damste, Burge meester. Secretaris, de heer Jonker. Na opening van de vergadering worden de notulen gelezen, die onveranderd worden goed gekeurd. 1. Jaarwedde kademeester loswal Noor- derdijk. In verband met het in vorige vergadering ingekomen verzoekschrift betreffende jaarwedde verhooging van den kademeester aan den los wal te Oost brengen B. en W. preadvies uit. Zij meenen, dat waar de vaststelling van de jaarwedde plaats had vóór nog de kade in ge bruik was genomen, er in verband met de werkzaamheden aan de betrekking verbonden en de tijdsomstandigheden, aanleiding bestaat de jaarwedde die thans f 50,— per jaar be draagt, te brengen op f 100,—. Na eenige discussie wordt zonder hoofdelijke stemming overeenkomstig het voorstel van B. en W. besloten. 2. Subsidie Texelsche Algemeens Wijk verpleging. Ter tafel komt het verzoekschrift van de Texelsche Algem. Wijkverpleging om door een subsidie van f1500,— uit de gemeentekas de aanstelling van een derde wijkzuster mogelijk te maken. Gezien de algemeene waardeering, die de wijkverpleging in onze gemeente geniet, gezien ook de offervaardigheid door de ingezetenen betoond voor de aanstelling van een 3e zuster, stellen B, en W. voor de gemeentelijke subsidie te verhoogen van f250,— tot f 1500,—. B. en W. vinden het gewenscht, met het oog op het kassaldo f 1200,—, te bepalen, dat de subsidie zal ingaan op een nader door hen vast te stellen datum, in elk geval niet binnen 6 maanden, omdat de 3e zuster waarschijn lijk niet vóór 1 Juli in dienst zal treden. Omtrent de standplaats van de 3e zuster waar naar de heer Kikkert informeert, zegt de voorz. niet nader te kunnen inlichten. De heer v. Scharenburg gaat met het voorstel van B. en W. niet accoord, spr. meent, dat de hulp van de zusters voor teveel zaken wordt ingeroepen en is bang, dat meerdere vereenigin- gen om steun zullen aankloppen. De heeren de Graaf en Keesom toonen zich warme voorstanders van de Wijkverpleging en achten het verleenen van de subsidie ten volle gerechtvaardigd. Met het gesprokene door de heeren de Graaf en Keesom verklaren de heeren Beumkes, Lan- geveld, Kikkert en D. C. Dros zich volkomen eens. Overeenkomstig het voorstel van B. en W. wordt besloten met 9 stemmen, tegen stemde de heer v. Scharenburg. 3. Wijziging verordening Gem. Elect Bedrijf. Als punt 3 wordt bovenstaand aan de agenda toegevoegd, terwijl besloten wordt aan de bezwaren door Ged. Staten ingebracht, door redactiewijziging tegemoet te komen. Bij de rondvraag deelt de heer de Graaf mede, van den heer Dr. Keidel te de Cocksdorp te hebben vernomen, dat mejuffrouw Kweldam onderwijzeres te Eierland, sedert Maandag j.l. als hersteld in hare betrekking teruggekeerd, nu al weer met ziekte-verlof naar huis gaat. Spr. vraagt of aan genoemde juffrouw, die klaarblijkelijk aan heimwee lijdt, niet een wenk moet worden gegeven. In liet belang van het onderwijs meent de heer D. C. Dros. dat radicale middelen dienen aangewend, wat het zwaartste is, moet het zwaarste wegen, van den tegenwoordigen toe stand zijn de kinderen de dupe. De heer Kikkert acht met het oog op het gevaar het plaatsen van een hek langs den overtoom op de haven gewenscht, waarop de heer Dijt opmerkt dat die verbetering van de havendirectie moet uitgaan. Sluiting. TEXEL, 9 April. 1919. Oiideschild. Vrijdagavond werd in de Algem.Bewaarschool de aangekondigde vergadering gehoudeit over Plaatselijke keuze. Als eerste spreker behandelde Ds. Kroese meer het vraagstuk der geheelonthouding, waarbij hij eerst wees op de gevolgen van het drank gebruik. Hij voerde ons in gedachten binnen in de gerechtshoven, krankzinnigengestichten, tehuizen voor achterlijke en verwaarloosde kinderen, ziekenhuizen, enz. en toonde met cijfers aan hoe de personen, die daar komen voor het grootste gedeelte slachtoffers zijn van het drankgebruik. In het tweede deel zijner rede toonde spr. aan, en staafde dat met bewijzen, dat de matigen, de menschen die zich weten te bc- lieerschen, mede schuldig zijn aan de ellende door den drank veroorzaakt en eindigde met een opwekking mede te werken tot het ver krijgen van een drankvrije maatschappij. De tweede spreker Ds. Van Grasstek, behan delde in hoofdzaak doel en streven van den Bond van plaatselijke keuze. Hij stelde daarbij in het licht, dat de wetgeving moet berusten, op de zeden van het volk en dat is het geval bij de wet, die plaatselijke keuze mogelijk maakt. Als die wet wordt ingevoerd, heeft '/s deel van de ingezetenen te zamen het recht van den burgemeester te cischen, dat er een stemming wordt gehouden, waaraan alle meer derjarige vrouwen en mannen moeten deelnemen. Wanneer dan d« overgroote meerderheid dus, zich uitspreekt voor het verdwijnen van den drank uit dat deel der samenleving, dan zal dat geschieden. Met tal van voorbeelden toonde spreker aan dat deze wet goed moet werken. Na een opwekking tot aansluiting bij den Bond eindigt deze spreker. Er volgde nog eenige discussie, waarna zich eenige leden opgaven. O osterend, 8 April, De hier bestaande afdeeling van de Visscbersvereeniging „D. E.'t V." heeft bericht ontvangen van den Minister van L. N. en H dat geen termen gevonden kannen worden, om het verleenen van perceelen voor uitsluitend gebruik in Waddenzee en Zuiderzee af te schaffen, zoodat de visschers voorloopig de vrijheid op die wateren missen. Het aantal kievitseieren is nog klein in vergelijking van andere jaren. Kon men eerder om dozen tjjd zeggen dat er honderdtallen per dag verzonden werdon, nu kon men nauwelijks van tientallen sprekeD. De Cocksdorp. Op de boerenhofstede „Bertha's Hoeve" in Eierland ontstond Vi ijdag j. 1., tijdens er boelbuis werd gehouden, een begin van brand. Een hond liep een brandend petro leumstel omver, waardoor in een oogen blik de gordijnen, de vloer en het schot- werk in brand stonden. Door het cordate optreden van den rijksveldwachter G oenewoud werden de vlammen echter spoedig gedoofd. Vlieland. Bij de candidaatsteliing voor den gemeente raad (vac. G. Blom) zijn candidaat gesteld de heeren C. de Jong en F. Schaafsma. Tot tijdelijk onderwijzeres alhier is benoemd mej M Rhoden te Leeuwarden. Van den nieuwen tijd. De Doopsgez. Gemeente te Groningen heeft de toetreding als lid der Gemeente gemakkelijker gemaakt door het toevoe gen van volgend artikel aan haar regle ment: „Tot het lidmaatschap der gemeente kunnen worden toegelaten (behalve zij, die lid zijn van een erkend Nederl. kerkgenootschap) ook zij, die niet lid zijn van eenig kerkgenootschap maar sedert geruimeu tijd van hun belang stelling in ODze gemeentelijke samen komsten en in ons gemeentelijk leven in het algemeen hebben doen blijken, indien zij hun verlangen daartoe, met redenen omkleed, schriftelijk aan den kerkeraacl hebben kenbaar gemaakt." Reed3 zijn nieuwe leden op grond van dit artikel als lid der Gemeente nge schreven. Hol.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1919 | | pagina 1