mpi
3448
Woensdag 10 November 1920.
34st- Jaargang.
m ieuw&- en
Spoor- en Bootdienst.
Binnenland.
Van week tot week
-Jre* «JLwS «iÉbqgE
o it blad verschijnt Woensdag:- en Zaterdagmorgen
idvertentiëndaag;s voor do nitgavo vóór! aar natu.
lBONNEMENTEN en A B VER TEN TIE N worden aangenomen do üitg. Fikma LANGEVELB©E R O O IJ, Farkstraat, BosoorTxxiï
Aboimementsprijt per S maandeni
Voor den Burg 50 Cts. Franco per post door geheel
Nederland 65 Cts. Naar Amerika en andere landen
met verhooging der porto's. Losse nummers 3 cent.
Prij» der Advertentitni
Van 1 tot 5 regels 50 Cts. ledefe regel meer 10 Ct. Qroote
letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
LICHT OP!
Van Zaterdag 6 Nov. tot en met Vrijdag
12 Nov.
voor rijwielen 4,45 uur, voor rijtuigen 5,15 uur
HOOGWATER Reede van Texel.
Donderdag 11 Nov. v.m. 8,52
Vrijdag 12 9.27
Zaterdag 13 10,01
Zondag 14 10,37
Maandag 15 11,13
Dinsdag 16 „11,51
Woensdag 17 12,11
Des namiddags is het ongeveer een halfuur
later hoogwater.
Post- en telegraafkantoor Den Burg
geopend.
Op Zon- en feestdagen
Vm. 8 tot 9 uur n.m. 1 tot 2 uur
Op'werkdagen
voor Telegrammen
Vm. 8 uur tot n.m. 8 uur.
voor Postzaken
Vm. 8 uur tot n.m. 7'/? uur.
Voor postwissels, kwitantiën en Rijks
verzekeringsbank
Vm. 8.30 uur tot n.m. 3 uur
Voor Rijkspostspaarbank
Vm. 9 uur tot n.m. 7,30 uur
Voor postcheque- en girodienst
Vm. 9 uur tot n.m. 3 uur.
Beperkte dienstregeling
van 25 October 1920
Vertrekuren van de Boot.
van Texel7,45 v.m. 2,45 nm.
van Nieuwediep9,15* 4.—
Zondags 8,45 v.m.
Vertrek en aankomst der treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek Helder. Aankomst Amsterdam
6,30 9,06
7,28 sneltrein 9,06
10,25§ 1,30
12,37 3,25
1.54ft 4.42
4,08** 6,30
4,29§ 8,45
7,25 9,40
Van Amsterdam naar Helder.
Vertrek Amsterdam. Aankomst Helder
5,28§ 8,36
8,01 9,47
9,15 11,40
12,24§ 3,11
3!03 6,01
6,07§ 9,04
857 10,48
11,lit 12,54
Niet op Zon- en feestdagen,
t Alleen op Zondag,
tt Alleen op Zaterdag
Niet op Zaterdag, Zon- en Feestdagen.
Kostelooze inenting.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Texel maken bekend, dat gelegenheid tot koste
looze inenting en herinenting van de ingezetenen
die zich daartoe aanmelden, zal opengesteld
zijn: op Woensdag 17 November a. s. tusschen
des nam. 12,30 en 1 uur ten huize van den
gemeente-geneesheer te de Cocksdorp
op Woensdag 17 November a. s. des nam.
van 12,30 tot 1,30 uur ten huize van den ge
meente-geneesheer te den Burg.
Volgend voorjaar zal voor toelating van
kinderen tot de openbare scholen alhier tijdig
gelegenheid tot kostelooze inenting worden
opengesteld.
Belanghebbenden worden verzocht, ten einde
de juiste namen der behandelde personen te
kunnen opnemen, een trouwboekje mee te
brengen.
Texel, 8 November 1920.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. BUYSING DAMSTE.
30 Oct.—6 Kov.
De Tweede Kamer heeft alweer haar
6erste avondvergadering gehouden. De be
handeling van het wetsontwerp tot wijzi
ging van de Gemeentewet heeft langer tijd
gevorderd dan verwacht was, bovendien
stonden er nog enkele andere onderwerpen
op de agenda, die afgehandeld dienden te
worden en met de behandeling der Staats-
begrooting dient noodig een aanvang te
worden gemaakt, zal de Kamer tegen het
Kerstreces daarmee klaar kunnen komen.
De Kamer heeft zich weer vrijwillig een
rantsoeneering van den spreektijd voor de
algemeene beschouwingen opgelegd, zoo
ongeveer geregeld naar de sterkte der par
tijen, die in de Kamer vertegenwoordigd
zijn. Ais deze regels in druk verschijnen
zullen de begrootingsdebatten een aanvang
hebben genomen.
De mededeeling in de memorie van ant
woord op het voorloopig verslag der Staats-
begrooting, dat de ex-Keizer in Nov. 1918
buiten medeweten van de regeering over
onze grens is gekomen, is meteen het
regeeringsantwoord geweest, op de bewe
ring in de bladen, als zou onze regeering
de hand hebben gehad in de vlucht van
den keizer, waarbij generaal van Heutz
een belangrijke rol zou hebben gespeeld.
De regeeringsverklaring was vooral noodig,
om in de geallieerde landen te worden ge
hoord, waar het sprookje natuurlijk gaarne
geloof had gevonden.
Intusschen mag worden aangenomen,
dat de kwestie van den ex-keizer ook in
het buitenland als afgedaan mag worden
beschouwd, zooals uit de nog deze week
door Lloyd George in het Lagerhuis afge
legde verklaring opnieuw is gebleken.
o—o—o
Zooals men weet is er weer een Grond
wetsherziening in aantocht. Toen bet vorig
jaar de Grondwet gewijzigd werd, vooral
om het kiesrechtvraagstuk tot oplossing
te brengen, werd een nadere herziening
in uitzicht gesteld. Een staatscommissie
werd door de regeeriDg in h6t leven ge
roepen, om te overwegen, welke wijzigingen
onze Grondwet nog meer behoeft en deze
commissie is, spoediger dan dikwijls met
dergelijke commissies, die wel eens bij
„kapstokken" vergeleken zijn geworden,
met haar arbeid gereed gekomen. In de
afgeloopen week is haar rapport verschenen.
Als de voornaamste onderwerpen voor her
ziening zouden in aanmerking komen, de
bepalingen betreffende de troonopvolging,
de Staten Generaal, het volksinitiatief, bet
referendum en de mogelijkheid tot instelling
van meerdere publiekrechtelijke lichamen
dan de reeds in de Grondwet erkende.
Wat de troonopvolging betreft wordt in
het rapport de meening uitgesprokea, dat
de monarchale staatsvorm een zegen voor
ons land moet worden geacht, doch alleen,
zoolang behoud van een nationaal koning
schap mogelijk is. Yan de troonopvolging
moeten derhalve uitgesloten worden, zij
die geen zekerheid bieden, dat zjj onze
gevoelens deelen en met onze inheemsche
toestanden vertrouwd zijn.
BJj ontstentenis van een grondwettelijken
troonopvolger, moet er gelegenheid zijn
voor overweging van de vraag, of wellicht
overgang tot een anderen staatsvorm de
voorkeur verdient. De Grondwet bane
daartoe den weg.
Wat het buitenlandsch beleid betreft,
dient er volgens de commissie, een demo
cratiseering plaats te hebben, door de
Staten-Generaal grooteren invloed toe te
kennen op het bestuur d6r buitenlandsche
betrekkingen. De Eerste Kamer moet,
volgens de Commissie, niet verdwijnen,
maar wel behoort er in de wijze van ver
kiezing wijzigiDg te worden gebracht. Voor
het invoeren van een volksinitiatief en
referendum bleek de commissie niet veel
te gevoelen. Alleen in twee bijzondere
gevallen zou hierin uitzondering kunnen
worden gemaakt, n.L by Grondwetsher
ziening en wanneer over den staatsvorm
moet worden beslist.
In overleg met de Staatscommissie inzake
de herziening der Gemeentewet, stelt de
Commissie voor een andere regeling be
treffende het voorzitterschap van den
Gemeenteraad, terwijl voorts ook wijziging
noodig is van de bepaling, omtrent het
bestuur van de huishouding der gemeente
door den raad, terwijl een nieuw artikel
noodig wordt geacht, om zoo noodig ge
meenten te kunnen dwiDgen tot gemeen
schappelijke regelingen.
We hebben hiermee de voornaamste door
de Staatscommissie gewenschte wijzigingen
aangestipt. Alleen verdient nog vermelding,
dat de Commissie ook 6en verhooging
noodig acht van de schadeloosstelling voor
de leden der Tweede Kamer. Zij wenscht
deze gebracht te h3bben op f5000,— en
voor den voorzitter op f 10,009,benevens
pensioenaanspraken, ook voor de weduwen
en weezen van Kamerleden.
Een drietal leden der commissie heeft
afwekende nota's bjj het rapport gevoegd,
—o o—o—
Van de buitenlandsohe aangelegenheden,
die in de laatste dagen om de aandacht
vroegen, mag zeker wel in de eerste plaats
worden genoemd, de voorloopige presidents
verkiezing in de Vereen. Staten, welke tot
resultaat heeft gehad, dat op den tweeden
Dinsdag van Januari, de candidaat der
republikeinen, Harding, naar het Witte
Huis zal worden aigovaardigd. Den twee
den Woensdag van Februari zal in een
vereenigde zitting, van Congres en Huis
van Afgevaardigden, de verkiezing officieel
worden gesanctioneerd en in Maart zal
Wilson zijn taak aan zijn opvolger mogen
overdragen.
Uit de nadere berichten blijkt, dat de
republikeinen een overweldigende overwin
ning hebben behaald. Het verschil loopt
in de millioenen stemmen en het Ameri-
kaansche volk had zich niet sterker kun
nen uitspreken tegen het beleid van Wil
son en de democratische regeering, dan
het gedaan heeft. Vooral betreft dit het
buitenlandsch beleid, want voor de ver
kiezingen waaraan voor het eerst een
paar millioen vrouwen deelnamen waren
het Vredesverdrag en het Volkenbondtrac-
taat de inzet. Het Amerikaansche volk
heeft gekozen tegen beide en daarom is de
verkiezing ook van niet geringe beteeke-
nis voor Europa.
Intusschen mag op grond van uitlatingen
uit de omgeving van Harding worden aan
genomen, dat het Vredesverdrag en het
Volkenbondtractaat, straks nog niet dadelijk
voorgoed aan den kant zal worden gescho
ven, doch dat een poging zal worden
gedaan, om met Europa over de wijzigingen,
die Harding daarin noodig acht, tot over
eenstemming te komen.
Tevens wordt gemeld, dat Harding niet
van plan is, de Vereen. Staten van Europa
los te maken. Zelfs zat een zijner eerste
regeeringsdaden zijn, een groot bedrag uit
te trekken voor hulpverleening aan Europa,
terwijl hij een beroep op het Amerikaan
sche volk zal doon, zich het lot van de
noodlijdende kinderen buiten Amerika aan
te trekken.
o-o—o
Over de andere buitenlandsche gebeur
tenissen van de laatste dagen moeten en
kunnen we ook kort zijn. We later de
voornaamste de revue passeeren.
In Engeland toont men zich zeer voldaan
over het besluit van de besturen der sta
kende mijnwerkers om den arbeid te her
vatten. Wel verklaarde nog een meerder
heid van eenige duizenden stemmen zich
tegen het aannemen van het compromis
voorstal, doch die meerderheid werd hoofd
zakelijk verkregen in een paar districten,
terwijl in 16 van de 20 de mijnwerkers
zich voor de overeenkomst verklaarden.
In Ierland is door de Sinn Feiners de
strijd tegen het v\ ettig gezag met hernieuw
de kracht hervat. Het aantal aanslagen,
dat in de afgeloopen week op Britsche
politiemannen en soldaten gepleegd werd,
ging honderd te boven. Tal van dooden
en gewonden zijn er weer gevallen. Cork
heeft een nieuwen burgemeester gekregen,
die bij de aanvaarding van zijn ambt een
verklaring aflegde, die kort samengevat
wil zeggen, dat de zaak op den ouden
voet zal worden voortgezet,
In België is de werkstaking onder de
mijnwerkers in het bekken van Charleroi
uitgebroken en ligt de arbeid vrijwel ge
heel stil. De mijneigenaren hebben nader
medegedeeld, dat zyj bereid zijn de ge
vraagde loonsverhocging te geven, op
voorwaarde, dat zij den kolenprijs in over
eenstemming daarmee mogen verhoogen.
In Duitscbland werden de begrootings
debatten in den Rijksdag voortgezet. Veel
nieuws leverden ze niet op. Alleen mag
even worden aangestipt, dat von Simons,
de minister van buitenlandsche zaken, met
nadruk gewezen heelt op de plicht van
Duitschland om de verwoeste gebiecieu mee
te herbouwen. Zoolang „de gapende won
den in het lichaam van Europa" niet geheeld
zijn, mag Duitschland op geen tegemoet
koming van de geallieerden rekenen.
Met generaal Wrangel blijft het sleoht
gaan. ZJjn terugtrekkend leger wordt
voortdurend aangevallen door een over
macht van roode legers en zijn verliezen
aan manschappen en materiaal moeten zeer
groot zijn. De Fransche pers schijnt nog
hoop te koesteren, dat Wrangel zijn hoofd
macht op de Krim in veiligheid zal kunnen
breDgen. Waar tegenover staat, de ver
klaring van Trotzky, die tot oppercom-
mis8ari8 van Zuid-Rusland is benoemd, dat
het met Wrangei's macht gedaan is.
In Griekenland begint de kwestie der
troonopvolging steeds feller de gemoederen
te beheerschen. Er hebben te Athene
hevige veohtpartijen plaatsgehad tusschén
aanhangers van Venizelos en die van
ex-koning Konstantijn. Het Grieksohe volk
raakt meer en meer in twee kampen ver
deeld. Venizelos hoeft thans verklaard,
dat het Grieksche volk zelf zal beslissen,
nu Prins Paul de kroon geweigerd heeft.
De koningskwestie zal de inzet zijn voor
de algemeene verkiezingen, die deze week
gehouden zullen worden. Ieder die tegen
de regeering stemt, zal daardoor stemmen
voor de terugkeer van Konstantijn en, naar
Venizelos beweert, voor den ondergang van
Griekenland. Mocht hij de verkiezing ver
liezen, dan zal Venizelos zich voorgoed uit
het politieke leven terugtrekken.
TEXEL, 9 Nov. 1920.
Gift voor het Witte Kruis.
Bij den lieer Pisart is een gift ingekomen
van mej. K. V. van f25,—.
Goed zoo
Bioscoop.
Ook Zondagavond was de zaal van Hotel
Texel uitstekend bezet en de roep over hetgeen
geboden werd was ook nu eenstemmig gunstig.
Prachtig helder en rustig waren de beelden
en het programma met zorg samengesteld.
Eenig mooi de zeegezichten en -tafereelen in
het drama, oerkomisch de overige nummers,
in het bizonder „patient no. 4" en „de verliefde
detective".
Een bezoek aan het Centraal-bioscoop-theater
is met gerustheid aan te bevelen.
Stemming Hoofdingelanden.
Bij de Maandag gehouden stemming werden
de heeren Sijbrand Dijksen Sz. en Aris Jac.
Eelman jacz. met resp. 120 en 112 stemmen
herkozen tot hoofdingelanden bij het Water
schap „de 30 gem. polders."
Vrijwillige Landstorm.
Op uitnoodiging woonden wij Maandagavond
een propagandabijeenkomst bij van den buiten-
gewonen landstorm in hotel Texel.
De zaal was uitstekend bezet toen de heer
Ploos van Amstel het openingswoord sprak en
daarbij de aanwezigen welkom heette, in het
bizonder de heeren de Jong en Staalman.
Met een tweeledig doel, vervolgde spr. wordt
deze avond gehouden, ten eerste om de land-
stormers een aangenamen avond te verschaffen
maar vooral ook omanderen op te wekken
tot aansluiting, vandaar dan ook het op de
convocatie vermelde verzoek aan de land-
stormers, om twee door hen betrouwbaar ge
achte dienstplichtigen mede uit te noodigen.
Hierna verscheen op het doek het beeld van
H. M. de Koningin, waarbij het Wilhelmus
spontaan werd ingezet. Vervolgens kregen wij
Z. K. H. Prins Hendrik te zien, prinses Juliana,
het Koninklijk gezin en H. M. de Koningin-
Moeder met haar kleindochter.
Nadat daarop een film was vertoond van de
Provinciale Schietwedstrijden te Maastricht en
Roermond, werd gegeven „Door bolsjewisme
misleid" een drama in 3 acten en waarbij de
heer Staalman als explicateur optrad.
Tót slot werden een drietal komische num
mers gegeven, waarbij hartelijk werd gelachen
doch vooraf sprak Luitenant de Jong een woord
van opwekking tot de dienstplichtigen, die dat
nog niet deden, om zich vooral nu aan te
sluiten. De vrijwillige landstorm telde thans
reeds 50000 man, deelde ZEd. Gestr. mede,
maar moet groeien tot 100,000 man, opdat
Nederland ook in de toekomst voor revolutie
gespaard zal blijven.
Te Wieringen hebben zich 50 man aange
sloten, vervolgde spr., te Texel reeds 100, die
aantallen kunnen en moeten verdubbeld worden.
Over de nieuwe plannen van onze regeering
deelde spr. een en ander mede, o. a. ook over
de vrouwelijke vrijwilligers, die bij den onge-
wapenden dienst zullen worden ingedeeld.
Den aangesloten landstormers werd verzocht