Gemengd Nieuws.
bewoner, hoewel hij ^in geenen deele
atgesloten is van den vasten walvier
malen daags gaat een stoombootje uit
de aardige visschershaven van Oude
Schild naar Den Helder en onderhoudt
aldus de verbinding met den vasten wal.
Aankomende vindt men in genoemde
havenplaatsje een ouderwetsche diligence
of omnibus, die steeds gereed staat om
de bezoekers te brengen naar de Burcht,
het voornaamste dorpje van het eiland,
dat bewoond wordt door 7000 menschen,
verdeeld over een zestal kleine plaatsjes
en een groot aantal hofsteden. Geheel
Texel vormt één gemeente. Wil men
het eiland bezichtigen van zuid Daar
noord en oost naar west, dan is een
fiets een bijna noodzakelijk vervoer
middel. Men kan natuurlijk ook wan
delen, doch dan moöt men zijn een uit
muntend voetganger, want de afstand
van ae Burcht naar bet noordelijk ge
legen Koxdorp is vier uur gaans. Men
kan de reisjes tusschen de dorpjes ook
maken op de ouderwetsche manier, met
den postwagen elke postiljon kan op de
kleine karretjes roet één paard slechts
één reiziger medenemen. Deze ontbreekt
in den zomer nooit.
De Burcht is een zeer bijzonder plaatsje
De naam drukt den oorsprong uit. Hier
is vroeger het grafelijk slot geweest,
waar volgens de overlevering, de onge
lukkige Ada van Holland gevangen heeft
gezeten. Men zegt dat een deel van het
kasteel nog bestaat en teruggevonden
wordt in het voornaamste hotel dat
„Texel'' heet. Een feit is, dat dit ge
bouw prijkt met een zeer fraaien poort
ingang, dagteekenend uit de 17de eeuw,
voorts een groote zaal, die vroeger voor
de ridders zou gediend hebben, die hier
kwamen jagen, en dan ontdekt men er
nog uiterst dikke muren met nissen en
een zeer fraaien kelderingang geheel
bezet met blauwe tegels.
Het merkwaardigste is de geheel eenige
bouworde van het plaatsje. Om een
klein marktplein liggen de straten, die
zeer smal zijn in drie cirkels, zeer regel
matig. Men kan als het ware elke
uitbreiding volgen, evenals te Amsterdam
met de half cirkelvormige grachten, om
den Dam als middelpunt. Als bijzonder
heid vermeld ik de Dijzondere netheid
van het dorpje. Men kent den naam,
die in dit opzicht heeft het dorpje Broek
in Noord-Holland, welnu hier treft men
aan geheel hetzelfde verschijnsel. Het
is of het geheel zooeven uitgepakt is
uit een speelgoeddoos. Alle huizen zijn
laag van verdieping en dragen het ken
merk van welstand.
Dit plaatsje en trouwens zoo is 't op
het geheele eiland, toont niet het gewone
verschijnsel van grooten rijkdom naast
afschrikwekkende armoede. Er is natuur
lijk bij verschil, een zekere gelijkheid en
men treft dan ook niet aan openlijke
armoedo, hoewel ik het eiland in vele
richtingen doorkruiste ontdekte ik geen
enkele bedelaar.
Op de Burcht vindt men een oude
mannen- en vrouwenhuis voor het ge
heele eiland en ook een weeshuis, waar
over ik hier onder een enkel woord
wensch te zeggen. De bevolking is voor
een derde roomsch katholiek, verder
protestant en voor een groot deel doops
gezind.
Aankomende op Texel treft dadelijk
het aantal schapen dat men allerwege
in de weide ziet. Deze weiden zijn voor
een deel omwald, daar ze to hoog liggen
om er slooten om te graven. Die wal
letjes schenken een zeer eigenaardig
beeld aan het landschap. Het Texelsche
schaap is beroemd om zijn buitengewone
hoedanigheden en vormt een der grootste
rijkdommen van het eiland. Men noemde
mij een enkel cijfer, dat sprekend is.
Dit voorjaar werd uitgevoerd voor een
bedrag van negen maal honderd duizend
gulden aan lammeren.
Sedert een vijftien tal jaren heeft de
staat een grcot deel van Texel beboscht
en de dennenaanplantingen, die zeer ge
slaagd zijn, staan onder toezicht van
bet staatsboschbeheer. Ettelijke hectaren
heidegrond zijn omgezet in bosscben, die
hier geheel verdwenen waren. Overigens
ziet men op Texel weinig hout. De
Hollandsche boer, ziet gaarne opgaand
hout om zijn hofstededeze gewoonte
treft men hier slechts aan bij hooge
uitzondering.
Eenige jaren geleden heeft een onder
nemend man het aaugedurfd, bij 't
plaatsje Koog aan de Noordzee gelegen
een badhotel te borwen. De onder
neming mag geslaagd genoemd woideD.
Menschen, die willen genielen van een
heerlijk strand, kunnen hier hun hart
ophalen. Doch de gewone zeeplaats
verstrooiingen van den tegenwoordigen
tijd, vindt men er niet. Feitelijk geen
enkele. Maar toch is er iets zeer bij
zonders voor den natuurliefhebber. Texel
namelijk heeft in de duinen niet alleen
een zeer opmerkelijken plantengroei,
maar men treft er aan een van de
voornaamste vogelbroedplaatsen uit ons
land. In het logement was te zien een
verzameling eieren van vogels, die op
het eiland broeden. Vooral in den broed
tijd vormt deze rijkdom een bijzondere
aantrekkelijkheid voor hen, die het
dierenleven besturen. Onze beroemde
vogelkenner Jac. Thijssen, is onderwijzer
geweest op de Burcht en thans sprak
ik nog personen, die voorheen les van hem
hadden en mij vertelden hoeveel liefde
hij hen geschonken had voor de natuur.
Men begrijpt, hoe dankbaar de menschen
daarvoor z\jn, die feitelijk al hun geluk
vinden in die natuur, omdat zij verder
bijna geen enkele afleiding hebben.
Behalve met de kermis is Texel nog
niet be- of vergiftigd met de bioscoop,
hoe men 't noemen wil.
Texel bezit weinig gelegenheden om
zich te verstrooien, daaraan schijnen de
menschen daar geen bijzondere behoefte
te hebben. Misdaden komen er zeer
zelden voor en ook over dronkenschap
wordt niet geklaagd. Men zou meenen,
dat in een dergelijke stille omgeving
weinig zenuwzieken voorkomen. Doch
dat is niet zoo. Op de 7000 menschen
zijn 500 zenuwziek, naar men mij mede
deelde. De oorzaak hiervan is de vooral
voorheen veel voorkomende- huwelijken
van de eilandbewoners onderling. De
geslachten trouwden te veel onder
elkander. Door de goede verbinding met
den vasten wal is hierin eenige ver
betering gekomen.
Indien ik misschien den indruk ves
tigde, dat de schapenteelt de eenige
groote bron van inkomsten is, moet ik
er op wijzen dat in het midden van het
eiland in den zoogenaamden Eierland-
schen polder eou zeer rijk landbouw
bedrijf wordt uitgeoefend.IDaar ontmoette
ik de prachtigste nieuwerwetsche
machines op het gebied van maaien,
dorschen, enz.
Ik wenschte een kleinen indruk te
geven van een buitengewoon rustig,
vreedzaam oord in ons vaderland, dat
nog vrij is van het gewoel dezer dagen.
Dit ziet men vooral aan het strand bij
Koog, waar vele menschen en padvinders
tenten opgeslagen hadden, waar zij hun
eigen huishouden deden.
Doch op een zaak in het bijzonder
wensch ik nog de aandacht te vestigen.
In het plaatsje de Burcht bezocht ik
het weeshuis, hopende daar eenige oud
heden te vinden.
Deze vond ik niet, maar ik trof er
iets anders aan, dat mij buitengewoon
boeide.
In de eerste plaats een weeshuis waar
weezen werden opgevoed van alle ge
zindten. Dat reeds is in onze dagen van
algemeene verdeeldheid een wonder, doch
wat mij het meest trof was de ouderlijke
liefde, die ik daar vond. Die weesvader
en weesmoeder waren geen ambtenaren,
neen ik ontmoette daar een liefderijk
ouderenpaar, te midden van hun kroost.
Ik ging er heen met de gedachte een
klein geschenk te brengen aan het
weeshuis, maar i k ontvingj daar iets,
toen ik met mijn echtgenoote mede
moest aauzilten tusschen vader, moeder
kinderen en dienstboden. Daar was aan
wezig een hoogere liefde, die misschien
alleen mogelijk is in een omgeving als
Texel, biedt.
Die vader en moeder weten Diet, wien
zij een kop koffie bieden, maar ik ben
hun dankbaar vuor het genot6ne, want
zij schonken ons werkelijk een gevoel
van de hoogste rust.
Ik bleef slechts enkele dagen op Texel
maar steeds zal ik mij blijven herinneren
het schoone eiland, dat zooveel biedt, en
tcch zoo ver afstaat van ons gewone
dagelijksche drukke leven.
Varen met kleurlingen.
Onze vroegere plaatsgenoot de heer
C. W. Visser, gezagvoerder van het s.s.
„Rindjani", deelt in het N e d e r 1.
Zeewezen zijn ervaring mee i over
het varen met kleurlingen, inzonderheid
Javanen, Cbineezen en Lascaren. Zijn
10-jarige kennismaking met die soort
van zeelieden heeft hem geleerd, dat er
met die kleurlingen wel wat te beginnen
is, wanneer de Oceaan zoo helder en
glad is als een spiegel, maar als er iets
ernstigs gebeurt en er werkelijk iets
aau den knikker zit, worden er maar
hoogst zelden eenige „branies" onder
hen gevonden. Hij deelt die ondervinding
mee en vertelt er eenige staaltjes van,
om dat men meer en meer aan kleur
lingen de voorkeur schijnt te geven
boven blanke zeelieden. Z.i. zou 't te
betreuren zijn, wanneer de blanke
equipage en in de allereerste plaats de
dekbemanning, het veld zou moeten
ruimen voor een gekleurde. Hij zou het
hoogst nuttig achten, als andere gezag
voerders en chefs van dienst, zooals
eerste officieren, en hoofdmachinisten,
hun meomng ten deze eens mededeelden.
Den Hoorn, 22 Aug.
Terwijl eenige arbeiders bezig waren
aan het graven van een tochtsloot, stieten
zij op een ledig vat en kwamen bij
hunne verdere werkzaamheden tot de
ontdekking, dat zich op eene geringen
afstand negen vaten en twee groote
manden in den bodem van de sloot
bevonden. Of ze vroeger voor bergplaats
gediend hebben of met welk doel ze daar
geplaatst zijn zal wel een raadsel blijven.
Oudeu van dagen herinneren zich niet,
van de aanwezigheid daarvan óóit iets
yernomen te hebben.
De Koog.
In de Maandagavond gehouden alge
meene vergadering van de feestcommissie
te Koog, is besloten, dit jaar wederom
een volksfeest te organiseeren.
Bij de bestuursverkiezingen werden in
de plaats van de heeren I. Bonne, R.
Smit en A. J. Zutphen,, die niet herkies
baar waren, gekozen de heeren C. Kuip,
Joh. Kuip en R. Kikkert.
De voorzitter bracht den aftredenden
leden een woord van dank en sprak de
hoop uit dat de nieuw gekozenen met
evenveel ambitie hun moeielijke taak
zouden vervullen.
Daar de tijd om het féést op 31 Aug.
te houden te kort was, werd besloten
om het op half September te houden.
Alsnu kwam aan de orde, welke spelen
gehouden zouden worden.
In de eerste plaats zal wederom een
wedstrijd gehouden worden in 't schoon-
rijden met paard voor tweewielig rijtuig,
waarvoor weer een aparte commissie
benoemd zal worden, welke de prijzen
zal toekennen.
Verder zullen er weer karretjes rijden,
ringsteken op fietsen, en allerhande
andere spelen plaats hebben, zoodat het
geheel weer een gezellige dag belooft
te geven.
Duizend zilverbons gestolen. Let op
de gaatjes.
Het Departement van Financiën is,
naar men weet, reeds eenige maanden
bezig met het onttrekken van zilver
bons aan de circulatie, gezien het feit,
dat het zilvergeld steeds meer en meer
ontvangen en uitgegeven wordt.
Da Rijksbetaalmeesters houden dan
ook de zilverbons in en sturen ze van
tijd tot tijd in ijzeren kisten naar de
Algemeene Rekenkamer, welke met de
vernietiging van deze kostbare papieren
is belast.
Zoo heeft Donderdagochtend de Rijks
betaalmeester te Amsterdam een verze
gelde ijzeren kist, gevuld met zilver
bonnen van f 2,50 naar de Algemeene
Rekenkamer gezonden, welke wel Don
derdagmiddag is gearriveerd, maar na
onderweg te zijn opengebroken en waarbij
10U0 zilverbODS bleken gestolen.
Intusschen zullen de dieven geen ge
makkelijke taak hebben om de bons aan
den man 'te brengen, daar alle bons
reeds gemerkt zijn met het vernietigiDgs-
teekeD.
In eiken bon zijn vier gaatjes gesla
gen, in elk van de vier hoeken één. ®e
onbruikbaarmakiDg is alzoo duidelijk
zichtbaar.
Men zij dus voorzichtig bij het ont
vangen van zilverbons van f 2,50.
W. P. G. Helsdingen.
Na een langdurig ziekbed is in Den
Haag 71 jaar oud, overleden het lid der
Tweede Kamer en lid van den Haagschen
Gemeenteraad, Willem Pieter Gerard
HelsdingeD, een der veteranen van de
S.D.A.P.
Regeling van het Levensverzekings-
bedrijf.
Naar de N. Ct. verneemt is door den
Minister van Binnenlandsche Zaken een
Dieuw wetsontwerp tot regeling van
het LevensverzekeriDgsbedrijf aan den
Raad van State ingezonden, waarbij
tevens wordt ingetrokken de Levens-
verzekeriugsnooüwet.
Op 13 November a.s. zal de leider
der Katholieke Kamerfractie mgr. dr.
Nolens zyn zilveren jubileum als lid der
Tweede Kamer vieren aldus de „Res
bode." Het zal op dien dag n.l. 25 jaar
geleden zijn, dat mgr. Nolens voor het
eerst als lid der Tweede Kamer voor
district Venlo gekozen werd, voor welk
district hij steeds, tot de invoering der
Evenredige Vertegenwoording, in de
Kamer bleef zitting nemen.
Historisch,
Een onderwijzer uit het kanton Scha
gen maakte met een klein gezelschap
een tochtje naar Bergen en vertrok
vandaar per auto naar Schoorl. Meester
nam plaats naast den chauffeur. De
drukte op straat verlokte hem de opmer
king dat er zeker nogal bezoek te Bergen
was. De chauffeur antwoordde daarop
„Allemaal kale schoolmeesters, die 11
maanden krom hebben gelegen om 1
maand in armoede te Bergen door te
brengen. Aan dergelijke kale bezoekers
hebben wij niets.
Sch. Ct.
Trekmusschen.
Wie op dit oogenblik de dorpen in
Hollands Noorden bezoekt, zou zeer
zeker de opmerking maken, dat daar
geen musschen zijn. Komt hij dan in
de graanpolders, dan zal het hem blijken
dat achter de machine, op den akker,
of in de te velde staande tarwe, duizen
den zonder ophouden aan hunne vraat
zucht voldoen. Dat zijn de dorpsmusschen
die in groote scharen naar het graanveld
zjjn getrokken en het rijpe graan als
hun eigendom beschouwen.
In de provincie Drente heerscht
de z. g. varkenspest, een ziekte veel
gelijkend op vlekziekte, die doorgaans
eindigt met den dood van het aangetaste
dier. Daar vele boeren, die ziekte onder
hun varkenskoppel bemerken, vaak
trachten zich zoo gauw mogelijk van
hun dieren te ontdoen, verspreidt de
ziekte zich over een grooter gebied.
Naar „de Tel." meldt, zal het
Yallcriusplein te Amsterdam binnen af
zienbaren tijd in een plantsoen worden
herschapen. Op de begruoting, die deze
maand zal worden ingediend, komt een
post voor betreflende de kosten van
dezen plantsoenaanleg.
Bijwijze van proef, zullen, nabij het
ValeriuspleiD, ondergrondsche toiletten
worden gemaakt, zoowel voor mannen
als voor vrouwen. Als de proef slaagt,
wil men allengs meer van deze onder
grondsche inrichtingen maken en de
urinoirs geleidelijk doen verdwijnen.
De hoeveelheid bloembollen, die in
Duitschland mag worden ingevoerd is
verhoogd van 600,000 Kg. tot 750,000 kg.
Herziening Jachtwet.
De Res. bode verneemt dat de regee
ring bezig is het wetsontwerp tot her
ziening van de Jachtwet geheel om te
werken, waarbij meer rekening zal wor
den gehouden met de klachten van de
boeren.
Een ondankbaar varken.
De ruim 70-jarige E., dip een slager
bij het slachten van een varken geheel
belangeloos hielp, werd door dit varken
zoodanig gebeten, dat hij geneeskundige
behandeling heeft moeten inroepen.
Zonder aanzien des persoons.
Dinsdagmiddag op het kruispunt van
Hoogstraat, Plaats en Papestraat in Den
Haag.
Een verkeersagent voorkomt door
ijverig zwaaien en wenken de mogelijk
heid van een verkeerschaos en waakt er
bijzonder voor, dat elke fietser, die de
Papestraat wil inslaan, te voren van zijn
voertuig afstapt. Er komen twee agenten
op de fiets voorbij één stapt af, de ander
meent dat zijn positie dit niet noodig
maakt en rijdt de Papestraat iD. Maar
dit komt den verkeersagent zjjn eer te
na. Hij ijlt met lofwaardige snelheid
zijn collega achterna, dwingt hem tot
afstappen, geeft hem een schrobbeering
en keert daarop naar zijn standplaats
terug.
Flink zoo, merkt een voorbijganger
op.
Ja meneer, orde moet er zijn, en al
was het mijn vader zelf geweest....
Vad.
Overdaad schaadt.
Een geneesheer te Zandvoort heeft
iemand moeten behandelen, die driemaal
per dag een zeebad nam, plus zonne
baden. De huid van dezen patient was
zoo gemaltraiteerd, dat ernstig gevaar
voor zijn leven dreigde. Vad.