3650
Zaterdag 21 October 1922;
368l# Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Spoor- tn Bootdienst.
Binnenland.
OU kill verschjjnt Woensdag- tn Zaterdagmorgen
POSTCHEQUE- en QIRODIENST No. 652.
ABONNEMENTEN u AlVBRTEN^IEN worden aangenomen de Vitg. Tn* a LANtfZVIL»* 911 R O O IJ, Parkstraat, Boa« op T a
Geen
schoonheidsspecialiteit""
kan meep voop U doen dan I
U zelf kunt doen met
LIFEBUOY
De eenvoudige natuurlijke
^weg tot een gezonde huid.
Zuivene noode pölmolïe
geeft de ROODE kleunA
aan UFEÖUOY
TEXELSCHE COURANT.
Abónnementtprfjt per S maanden
Voor den Burg 50 Cts. Franco per post door geheel
Nederland 75 Cts. Naar Amerika en andere landen
met verhooging der porto's. Losse nummers 3 cent!
TELEFOON INTERCOMMUNAAL No. 11.
Advertentlëu daags voor de uitgave vóór 1 uur uain.
Prj)* der Advertentiénf
Van 1 tot 5 regels 50 Cts. Iedere regel meer 10 Ct. Qroote
letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekena.
LICHT OP
Van Zaterdag 21 October tot en met Vrij
dag 27 October.
voor rijwielen 5,16 uur, voor rijtuigen 5,46 uur
HOOGWATER Reedc van Texel.
Donderdag 19 Oct. v.m. 7,21
Vrijdag 20 8,05
Zaterdag 21 8,48
Zondag 22 9,31
Maandag 23 10,14
Dinsdag 24 11,
Woensdag 25 .11,46
Des namiddags is het ongeveer een halfuur
later hoogwater.
Post- en telegraafkantoor Oen Burg
geopend.
Op Zon- en feestdagen
Vm. 8 tot 9 uur n.m. 1 tot 2 uur
Op werkdagen
voor Telegrammen
Vm. 8 uur tot n.m. 8 uur.
voor Postzaken
Vm. 8 uur tot n m. 7'/j uur.
Voor postwissels, kwitantiên, Rijks
verzekeringsbank, postcheque en girodienst.
Vm. 8.30 uur tot n.m. 3 uur
Voor Rijkspostspaarbank
Vm. 9 uur tot n.m. 7,30 uur
Zaterdagavond na 6 uur voor postdienst gesloten
Dienstregeling
8 October 1982
Vertrekuren van de Boot
Op Werkdagen;
Vertrek Texel 7,45 vm. 11.—vm. 2.40 nm.
Helder 9,15 12,—midd.4,15
Op Zon- en Feestdagen
van Texel7,45 vm. 3,15 nm.
van Helder: 8,45 4,15
Vertrek en aankomst der treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek Helder. Aankomst Amsterdam
6,32§ 9,04
6.49f 9,04
7,31 sneltrein 9,04
10,04§ 12,10
12,41 3,23
2.03ft 4.39
3,52** 5,59
4,17§ 6,41
7.20 9,29
Donderdag naar Schagen een markttrein, ver
trek 7,45 aankomst 8,35.
Van Amsterdam naar Helder.
Vertrek Amsterdam. Aankomst Helder
5.21 8,36
7,56§ 9,40
9,13 11,21
12,28§ 2,44
3,11 6,16
5,52§ 8,04
8,54 10,49
11,21+ 12,59
Niet op Zon- en feestdagen,
t Alleen op Zon- en Feestdagen,
ff Alleen op Zaterdag
Niet op Zaterdag, Zon- en Feestdagen.
De passiespelen te Oberammergan.
In hoeverre ia het waar, dat de passie
spelen te Oberammergau voornamelijk
geldmakery zijn.
Of is dat allemaal slechts laster en is
het spel toch nog heiligheid en toewijding.
Slechts geldmakerij of slechts geloof.
De tegenstelling is te sterk. Het is niet
slechts geldmakery, maar toch het is
niet alleen heiligheid ook.
Het is zoo gecompliceerd dat er maar
niet met een enkel woord op te antwoor
den is.
Laten we eens nagaan de onkosten van
het spel, dan hebben we het theateronder-
houd, dan hebben we de costuums, de
honoraria als grootste uitgaven,
Wat betreft de costuums. Er spelen
ruim negenhonderd personen mee. Wel
zpn er bij die eenvoudig gekleed zijn,
bij voorbeeld menschen uit .het volk" te
Jeruzalem. Maar heel velen dragen dure
kleeren. Het koor draagt zijde en laken.
De priesters dragen dure kleeding, evenzoo
de handelaars in den tempel. De kleeding
van de apostelen, van de vrouwen uit
Jezus omgeving is duur.
Dat is dus een groote uitgave.
Het honorarium is zoogenaamd .heel
laag'. Maar zoo laag als men het zich
voorstelt, is het toch ook al weef niet.
In 1910 kreeg »de Christus* 2500 mark,
dat was voor alle voorstellingen en repe
tities. Er is toen 56 maal gespeeld.
Dit is nu wel niet veel, maar het is
toch ook niet zoo laag, als men het voor
stellen wil.
De Christus kreeg 2500 mark, dat was
dus 1500 gulden. Wat voor een bewo
ner van een dorp in de bergen nog wel
.iets* is. Als tegemoetkoming is het zoo
weinig niet.
Maar stelt men de zaak anders, neemt
men het woord honorarium in zijn gewone
beteekenis. Wil men betaling voor geleverde
arbeid, ja, dan is 1500 gulden niet veel,
dan is het veel te laag.
Dat wil zeggen, het zou te laag zijn, als
men niet op .bijverdienste" rekende.
De mannen in Oberammergau zjjn bijna
allen beeldsnijders, de Christus maakt
kunstaardewerk.
Verder, elk huis in Oberammergau is
een pension.
En daar zit de groote verdienste.
Want het houtsnijwerk wordt tijdens de
spelen duur verkocht. En het pension is
niet goedkoop (Het zijn geen zwendel-
prjjzen, zoo erg is het niet.)
Het honorarium als honorarium zou
hooger moeten zijn. Dan zouden de
entreeprijzen hooger moeten wezen. Maar
dan zou men ook afstand moeten doen
van de .verplichte pension-nering.*
De zaak is zoo. By elk bed te Ober
ammergau wat ter beschikking van een
gast gesteld wordt, is een kaart, een entree-
kaart voor de spelen. Een bed in Ober
ammergau waarborgt een goede zitplaats
in het theater. Men kan in Oberammergau
pension krygen, dat begint de avond voor
het spel en eindigt de morgen na het spel
of, zooals de Oberammergauer het materia
listisch uitdrukttweemaal avondeten,
tweemaal bed, tweemaal ontbyt en eenmaal
middageten. Dit is voor de hoofdspelen.
Voor de naspelen, op de dag daarna is de
regeling anders.
De naspelen zyn de spelen na de hoofd
spelen. Als bij de hoofdspelen blijkt, dat
er geen plaats genoeg is, wordt de dag er
na een naspel gegeven. Maar .dan kan
men in de regel niet de avond te voren
in Oberammergau komen, want dan zijn
de gasten van het hoofdspel er nog. Dan
bij het naspel kan men 's morgens komen
en de ochtend na het spel weggaan. Dan
begint, om de terminologie van Oberammer
gau te gebruiken, het pension met het
middagmaal in de pauze van het spel.
Men wil niet ruiterlijk erkennen, dat
deze geheele regeling is, om Oberammer
gau te laten verdienen.
En men zegt zoohet passiespel moet
met rustige aandacht worden gevolgd.
Men moet de vorige dag aankomen, wat
rusten en zich aanpassen bij de omgeving.
Zich aanpassen bij de omgeving; de om
geving van Oberammergau.
De omgeving van Oberammergau win
kels en wisselkantoren en straten vol
menschen.
't Is bijna sarcastisch, om in verband
met het passiespel te zeggen, dat men bij
deze omgeving zich aanpassen moet.
En, het is een besliste onwaarheid. Wat
voor het hoofdspel geldt, zou ook moeten
gelden voor het naspel. Heeft men voor
het eene spel rust noodig dan ook voor
het andere.
Maar by het naspel begint het pension
met .het middageten in de pauze."
Men wil de verdienste in Oberammergau,
dat is, ontdaan van mooie franje, de waar
heid.
Zelfs de tram van Murnau naar Ober
ammergau doet mee. Op bioofdspeldagen
gaat er een tram om vyf uur, die om zes
uur te Oberammergau is. Men is dan
twee uur te vroeg, maar de volgende tram
is te laat.
De verbinding met München en Augs
burg die over Mürnau ligt, is dan 's mor
gens niet mogelijk.
Op naspeldagen, als Oberammergau geen
bedden heeft en rust plotseling niet doo-
dig is voor de bezoekers, gaan er uit Mür
nau trams om 6,04 en 6,40. Mea kan dan
uit Augsburg en Munchen komen» Alleen
deze dienstregeling al, spreekt boekdoelen.
Het is om de verdienste in Oberammer
gau te houden. Volgens my een onzuivere
opvattiüg.
Wil men verdienen, welnu laat men
eeriyk verdienen op het spel. Maar zoo
is het onzuiver.
Bovendien wordt Oberammergau tot in
de kleinste kamertjes bezet door vreemde
lingen, wat ook op de menschen te Ober
ammergau inwerkt.
Probeerde men juist het .vreemdelingen
verkeer* te verschuiven naar omliggende
plaatsen en het te Oberammergau te be
palen tot hotels, dan bleef de bevolking
daar meer ,van vreemde smetten vry".
Wat juist daar een voordeel zou zyn.
Of het nu allemaal „handel" van Ober
ammergau is. Waarschyniyk niet. Waar-
schijniyk is het initiatief wel van buiten af
gekomen.
De Beiersche bank en het Beiersche wo
ningbureau beheeren wel voornamelijk de
pensionregeling in Oberammerguu en ver-
koopen ook kaarten ('t pension in Ober-
ammeigau] in al hun filialen.
Waarschyniyk zit dus de hoofdadmini
stratie van het pensionwezen te Ober
ammergau wel te München.
Maar Oberammergau doet actief mee in
het zakenbedrijf, de Christus adverteert
overal zyn pension.
Toch, is het alleen handel?
By sommigen overheerscht waarschyn
iyk wel de flnantieele kwestie. Maar by
allen toch niet.
Ik was bij Judas in zijn eenvoudig
huis. En Judas zelf vond ik roerend een
voudig. En heel blij was hij, omdat ty
zoo'n groote rol spelen mocht in het ge
wijde spet.
Ook de Magdalena, die ik sprak in haar
eigen millieu, gaf een indruk van zuivere
opvatting.
Maar in Judas' huis stonden de tafels
gedekt, voor de gasten. En Magdalena
verkocht houtsnywerk van haar vader
tegen heel hoogen prijs.
Toch, èn Judas èa Magdalena gaven me
een absoluut eenvoudige en zuivere indruk.
Ze waren wellicht eenvoudig opgenomen
in het handelsbedrijf.
Wat ze in hun eenvoud zelf niet be
grepen.
't Is wel een en al handel en pensionbedryf
in Oberammergau. Het passiespel is vreem
delingenverkeer".
En ieder Oberammergauer doet mee, in
het bedryf. Misschien onbewust. En enkele
onbewust.
En misschien zijn er ook, die niet mee
willen doen. Maar die worden allicht ter
zijde geschoven. Zooals dit buiten Ober
ammergau ook gebeurt. -
Nu is de rust weergekeerd, in het dorp
in de bergen. Nu gaat men de buizen
schoonmaken en de lange haren van de
jongens worden afgeknipt. En men gaat
berekenen Wat de iukömsten zyn 6n wat
de uitgaven. En wat er overbiyft voor
honorarium.
De berekeningen zyn trouwens he6l eigen
aardig. Want bij de uitgaven vond ik o.a.
een abattoir (misschien noodig voor al de
vreemdelingen die er nu komen
Nu gaat men berekenen. En, er.is nog
iets. Een Amerikaansche firma heeft een
millioen dollar, zegge dollar, aangeboden
om bet spel te verfilmen.
Men heeft vroeger meer dergelijke aan
biedingen gehad. En ze altijd afgeslagen.
Maar nn.
De handelsgeest gaat verder in Ober
ammergau.
Ea men beredeneert, ook heel zakelijk
„Zou de film bet aantal bezoekers, dat het
spel gaat zien, doen afnemen?
„Nu", zegt men, wie de film beefi gezien,
verlangt juist het spel te zien. De film
is reclame.
Maar, de heiligheid van het spel.
Men heeft niet ineens .geweigerd. Men
zal „beraadslagen."
Toch, als men (nu .bezweek. Och, dat
zou begrypeiyk zyn. Veel begrijpelijker
DE LEVER'S ZEEP tl»
vujijoiNoeil
Fabrikanten van Lux en Twlnk,
dan de handel in pension en houtsnywerk.
Want een millioen dollar voor een dorp
van 1900 inwoners. Negentienhonderd in
woners, ongeveer driehonderd gezinnen.
Een millioen dollar. Hoeveel mark is dat
wel
Deze verzoeking is groot en dit bezwyken
zou begrypelijk zijn. Want een millioen
dollar, dat is nog wat anders dan de dertig
zilverlingen van Judas.
NINE MINNEMA.
TEXEL, 20 October 1922.
Credietwezen.
Ziezoo, die zaak is geregeld.
De neringdoenden van Texel hebben
het begrepen, dat het credietwezen het
haakje is waaraan de kan hangt. Van
alle dorpen waien vertegenwoordigers
uit alle takken van handel en industrie
present, met het vaste voornemen be
zield, dit zaak, het Credietwezen, eens
en vooral afdoende te regelen.
Mis, hoor I zoo hard gaat het bij ons
niet. De opkomst in hot9l Texel was
Dinsdag niet zoo heel schitterend ener
bleek zelfs nog sprake van misverstand
ook. De secretaris van de Middenstands-
vereeniging meende dat de verschillende
vereenigingen van patroons over deze
zaak al vergaderd hadden, terwijl die
patroons nog bleken te wachten op nadere
voorstellen van het bestuur van de
middenstandsvereeuiging.
In zekere zin was het dus een teleur
stelling, spijkers met koppen konden nog
niet worden geslagen, maar in ander op
zicht was de vergadering doeltreffend,
omdat ze de gelegenheid bood, lang en
breed van gedachten te wisselen over
het onderwerp.
Algemeen moest worden toegegeven,
dat de verhouding vau de groothandel
tegenover zijn afnemers, de kleiahandel,
een heel andere is dan die van de klein
handel tegenover zijn afnemers, vooral
wat betreft het credietwezen.
Waarom dat het geval is? was een
vraag waarop ieder der aanwezigen het
antwoord moest schuldig blijven.
Inkrimping van crediet, maar vooral
de kwestie der wanbetalers, kwamen
ernstig aan de orde.
Echter, een regeling te treffen, die iets
zou uitwerxen, was alleen mogelijk,
wanneer het meerendeel der nering
doenden op ons eiiand er mee accoord
ging. Besloten werd daarom in de krin
gen der vakorganisaties, smedeD, bakkers
metselaars, timmerlieden, enz., de voor
