N°. 3752,
Woensdag 17 October 1923;
37'" Jaargang.
Nieuws- ©n
Advertentieblad.
Spoor- en Bootdienst.
Bin ne nl a n d.
«iemengd Nieuws.
Van wsèk tot wesL
Uit bisd verschijnt Woensdag- saXittordiigjinorgea
Abonnmenltpi \j» per 8 maattaetr,
oor den Burg 50 Cts. Franco per post door geheel
Nederland 75 Cts. Naar Amerika en andere landen
met verhooging der porto's. Losse nummers 3 cent.
Ad vertentlëu daags voorde uitgave vóór I uur ntm
ABONNEMENTEN om A3VE.RTENTIEN worde* aaagenoaiea btj dto Uiig. TnuA LANÜtEVEL»* BE R O O IJ, Parkstraat, Boac oiTixn
ELCSHE COURANT.
TELEFOON INTERCOMMUNAAL No. 11.
Ptü» der Adicrtentii»)
Van 1 tot 5 regels 50 Cts. Iedere regel meer 10 Ct. Qroote
letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend,
POSTCHEQUE- en Q1RODIENST No. 652.
Licht op
Van Zaterdag 13 tot en met Vrijdag
1? October.
voor rijwielen 6,10 uur, voor rijtuigen 6,40 uur
HOOGWATER reede van Texel.
Donderdag 18 Oct. v.m. 2,43
Vrijdag 19 4,11
Zaterdag 20 5,31
Zondag 21 6,33
Maandag 22 7,20
Dinsdag 23 7,56
Woensdag' 24 8,29
Des namiddags is het ongeveer een hall uur
later hoogwater.
Post- en telegraafkantoor den Burg
geopend.
Op Zon- en feestdagen
Vm. 8 tot 9 uur n.m. 1 tot 2 uur
Op werkdagen
voor Telegrammen
Vm. 8 uur tot n.m. 8 uur.
voor Postzaken
Vm. 8 uur tot n.m. VI, uur.
Voor postwissels, kwltantiën, Rijks
verzekeringsbank, postcheque en girodienst.
Vm. 8.30 uur tot n.m. 3 uur
Voor Rijkspostspaarbank
Vm. 9 uur tot n.m. 7,30 uur
Zaterdagavond na 6 uur voor postdienst gesloten
Dienstregeling 7 October 1923.
Vertrekuren van de Boot.
Dagelijks:
Vertrek Texel 8,—vm. 11,—v.m. 2 30nm
Helder 9,30 vm. 12,— midd. 4.15 nm
Vertrek en aankomst der treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek Helder. Aankomst Amsterdam
6,32§ 9,04
6.49f 9,04
7,30 sneltrein 9,0*
10,04§ 12.10
12,40 2,54
2.04ft 4.40
3,54** 6,
4,15§ 0.40
7,25 9,31
Donderdag naar Schagen een markttrein, ver
trek 7,45 aankomst 8,35.
Van Amsterdam naar Helder.
Vertrek Amsterdam. Aankomst Helder
5,19| 8,35
7,57§ 9-37
9,11 e o a
12,28§ 2,41
3,04 6.19
5 495 8,05
916 11.05
li:21+ 12,57
Niet op Zon- en feestdagen.
f Alleen op Zon- en Feestdagen.
ft Alleen op Zaterdag
Niet op Zaterdag, Zon- en Feestdagen.
6-14 Oct.
De behandeling van de Vlootwet is, als
deze regels in druk verschijnen, in vollen
gang. In de Tweede Kamer laait weer bet
strjjdvuur boog op en misschien zul'ende
Kamerverslagen van deze week wei zeer
interessant worden voor de vele vaderlan
ders, die ze alleen lezen als er io de Kamer
flink „heibel" is gemaakt. Het parlement
aient dan voor zooiets als publieke verma-
keiykheid. Dat zooiets nog al eens mogelijk
blijkt te zijn, getuigt uiet van een waardige
wijze waarop de vertegenwoordigers van
het Nederlandsche volk elkander plegen to
bestrjden.
Een klein voorproefje van zoo a publieke
vermakelükheidsdebat nebben weal dadelijk
weer gehad bij 't voorBpel van de Vlootwet
behandeling aan het slot van de int erpel-
latie Troeistra. Die interpellatie zelf
heeft niet veel helderheid gebracht oir trent
de kwesties waaraan ze eigenlijk was g ;wijd
en de eerste dag was het een heel juetig
zelfs een ietwat vervelend debat. Het
deel ran het publiek, dat dan op een rel
letje belust mocht zyn geweest, zag zie i wel
wit teleurgesteld en den tweeden ïnterpe!-
la iedag was het op de tribunis ook lang
zoo /ui niet als op deo eersten toon de
mensiiien er zaten als haringen in do ton.
Maar jnst toen kwam de herrie, zood 1 da
haeréj elkander nauwelijks verstaan ion-
den au allerlei uitroepen en verwjjuagen j
links en rechts door de Kamer vlogen. De
parlementaire verslaggever van-de Tel. zag
in dit voorspel een zekere aanwijzing op
welke wjjze de Vlootwet zelf zou wordeD
verdedigd de manier van het daverende
woord, de pathetische welsprekendheid en
het hoongelach. „Da manier, waarom het
volgen van parlementaire debatten een
kwelling is voor eiken niet geheel en al
verpolitiekten mensch" aldus verzuchtte de
genoemde persman.
De interpellatie van mr. Troelstra heeft
eigenlijk g6en enkele opheldering gebracht
omtrent de gebeurtenissen die zich achter
de regeeringscoulissen hebben afgespeeld.
We zyn er niets wijzer door geworden. Een
overzicht te geven van hetgeen zich tus-
ichen de meerderheid van het Kabinet en
den afgetfeden minister de Geer beeft afge
speeld, achtte de regeering niet in 's lands
belang. En evenmin is men te weten geko
men, waarom het Kabinet eensklaps zoo'n
groote haast toonde om de Vlootwet aan
de orde te stellen en niet eeDS de begro
tingsbehandeling kon worden afgewacht,
't Eenige dat men uit de redevoeringen
daaromtrent kon opvisschen, was de bewe
ring, dat men met de behandeling der
Vlootwet al lang genoeg had gewacht en
verdere uitstel niet wenscheiyk'was. Het
eenige wat men verder officieel te weten
kwam, is, dat d6 Vlootwet ons niet van
buiten opgedrongen is. Er ie op de rsgeeriog
doof geen enkele andere regeeviDg pressie
uitgeoefend en we leven met alle mogend
heden in de beste harmonie en vriendschap
En verder is de Nederlandsche belasting
betaler verblijd geworden met de paradoxaal
klinkende veizekenirg uit den mond van
minister Colijn, dat de Vlootwet ons land
eigenlek geen cent extra kost en voor 't
eerste jaar zelfs een voordeeltje van 8 ton
brengt.
Twee dagen lang hebben de oppositie en
de minister langs elkander heen gepraet en
we zyn er niet veel vsijzer door geworden.
Intus6chen is gebleken dat de gebeele lin
kerzijde, van vryheidsbonder tot communist
zich party heeft gesield tegen de Vloot
wetplannen der regeer Dg. De rechterzyde
heeft aan bet d6bat niet deelgenomen en de
debatten over de Vlootwet, die thana in
vollen gang zijn, zullen iet antwoord moeten
geven op de vraag of de geheele rechter
zyde bereid is. de plannen der regeering te
steunen en of er van de rechtsche leden
met Dame van de katholieken. Diet uit de
coalitiebund zullen spriDgen. Het valt niet
te ontkennen, dat er in de katholieke
arbeiderskringen nogal beroering door d6
Vlootwet is gewekt.
Intusechen willen we besluiten met het
uitspieken van de hoop, dat we in one vol
gend'overzicht, zullen kunnen zeggen, dat
het debat op waardige wijze is gevoerd en
aan het aanzien van ons parlement geeD
nadeel i3 toegebracht door allerlei onver-
kwikkeiyke incidenten.
0--00
Moeten we in ons laid gewagen van een
feilen strijd tusschen de oppositie en de
regeering, bij onze Oostelijke buren heeft
men dat in de afgelcopen week nog in
veel ernstiger mate gezien. Het uit zyn
asch herrezeu groot-cos litie-kabinet-Strese-
mann heeft in den Ryksdag zijn z.g. Mach
tigingswet aan deoide gesteld. Zooals men
weet zijn met alleen de uiterste rechter
zyde en de communisten fel gekant tegen
deze wet, die aaD de ri geericg dictatoriale
bevoegdheden wil verleeneD, zoodat zij,
buiten het parlement om, ingrijpende maat
regelen zal kugnen nemen, maar ook bij
een deel van do partyep, die de grooto i
coalitie vormen is de tegenzin in de Mach
tigingswet groot. De grondwet nu schrytt
voor, dat bij de stemm ng over eenderge-
ïyke wet, minstens deel der Rijksdag
leden aanwezig moet zijn en dat de v/et
dan nog met 3/s meerderheid moet worden
aangenomen. Als alle coalitieleden op bun
post zyn en en voor st .mmen, kan de door
de wet geëischte meerderheid worden ver
kregen, maar als een dee! wegbiyft of
tegenstemt, kan de oppositie zegevieren.
Ia de RyksdagzittiD;r dj van Donderdag,
waar de wet san de 0. Je wei 1 gesteld,
waren tal van sociaal democraten en led^n
der Du.rscbe volkspar-.y veggeb.even Een
zeer heftig debat were over de wet ge.
voerd, maar toen art. 1 in stemming werd
gebracht, kon een voldoende meerderheid
verkregen worden. Toen later echter over
de gebeele wet zou worden gestund, liepen
de Duitsch nationalisten en de communis
ten weg, zoodat bet vereisebté van 306
leden niet meer aanwezig was. Een der
leden van het Centrum wist echter voor
het oogeablik de situatie te redden, door
voor te stellen, deeiDdstemming tot Zater
dag' te verdagen. Dit voorstel, waarvoor
slechts een gewone meerderheid noodig
was, werd toen, onder groot protest der
oppossitie aangenomen.
Rijkskanselier Stresemann had intusschen
de stok by do deur gezet. By was naar
president Ebert geweest en had van deze
macbtigiDg oDtvangen om-den Rijksdag te
ontbinden, indien de Machtigingswet mocht
worden verworpen. Men begreep dat het
practisch govolg van een dergelijke ODt-
binding zou zyn, dat de regeering op grond
van de uitzonderingswet dadelijk verschil
lende door haar voorbereide maatregelen
in werking zou stellen. Tot nieuwe Ryks-
dagverkiezingen zou, met het oog op den
huidigen ernsiigen toestand, waarin het
Ryk verkeert, wel niet dadeiyk worden
overgegaan. Bovenoien. een Ryksdagvtr-
kiezing kost schatten gelds en waar wil
len de partyleiders dat thans vandaan
halen? Stresemann deed dus viel een
sterke zet op het politieke schaakbord.
Inmiddels hadden, door de verdaging der
eindstemming, de leiders der coalitiepartijen
gelegenheid tusschen Doüderdag en Zater
dag met de wankelrueedige en weerstre
vende leden hunner fracties besprekingen
te houden.
Eu zoo heeft de krachtige zet van
Stresemann op.het politieke schaakbord en
de' iDBpaoniog' der partyleiders om de
verdoolde eoalitieschapen weer achter zich
te krijger, tenslotte het resultaat gehad,
dat de Machtigingswet in de Ryksdag-
zitting van Zaterdag met 316 stemmen
vóór, 24 egen en 7 onthoudingen aange
nomen is.
-0—0-0
Streseman heeft, zooals we boven met
een enke woord mededeelden, een aantal
krachtige iRaatregelen voorbereid van flnan-
cieelen en economischen aard. Dat een
krachtig Dgrjjpen door de omstaudigheden
geboden i3, zal wel ieder duidelijk zyn, die
keDnis genomen heeft van de berichten over
de nieuwe daling van de mark en de gevol
gen daarvan. Er is 6en ontzaggelijke nood
toestand ontslaan en door velen wordt
kommer rn gebrek geleden.
—0—0—0—
Tenslot e nos eokele mededeelingen om
trent de gebeurtenissen buiteD Duitsch-
land. We moeten heel kort zyn.
Tusschi n Frankrijk od Zwitserland in
een codü ct ontstaan, doordat Frankryk
besloot da tolgrens te doen samenvallen
met de politieke grens, terwyi de onder
handeling n daarover nog gaande wareD.
De Zwitsosche bondsraad wil de kwestio
voor het Hof van Internationale Justitie
brengen.
In EDgeland is de Rijksconferentie nop
byeen en zyn allerlei Britsche aangelegen
heden aan de orde. Baldwin heeft dezer
dagen medegedeeld, dat een beroep zal
worden gr daan op de Dieuwe wereld, ten
einde het evenwicht in de Oude Wereld to
herstelle'n. Daarover beeft ook Lloyc
George ge iproken op zijn tournée in Canada
H j zei da Amerika zicb niet laDger afzydiÉ
m g houi en, tot den Volkenbond moe;
toetreden en Europa niet laogor in den
steek mag laten. Of bet helpen cal
TEXEL 16 October 9s3
Nut.
Ongeveer 29 leden zijn niettegenstaande het
slechte lyeer, Vrijdagavond tegenwoordig in
hotel Texei, als te ruiin 8 uur, de voorz. de
heer W. H. Lap de vergadering met een welkom
opent. Spi verontschuldigt zich dat het aan-
vangsuur is overschreden, doch belangrijke
bespreking! n van het bestuur onderling waren
daarvan di oorzaak. De notulen worden na
voJrlezing onveranderd vastgesteld, aan de
secretaris ae heer v. d Meulen dank gebracht
voor de getrouwe notuleering.
Vervolgens doet de penningmeester, de heer
Jac. Roeper Jbz., rekening en verantwoording
over het algeloopen jaar. Onderzocht door
een commissie, bestaande uit de heeren
C. Jonker, J. Tlessen en C. G. Gude, wordt de
rekening op hun advies ongewijzigd vastgesteld.
De rekening sluit met een nadeellg saldo van
ongeveer f 15.—.
Betreffende de rekening van de Algemeene
bewaarschool, doet de heer Pisart eenige mede
deelingen, waarvoor de voorz. dank brengt.
Lang en breed wordt besproken of do tijd
voor wederoprichting van de Algemeene be
waarschool al of niet is aangebroken. Met het
oog op de verhooging van de leeftijd van toe
lating tot de lagere school wordt van enkele
zijden aangedrongen tot wederoprichting. De
voorz, doet enkele mededeelingen betreffende
de winterlezingen.
Spreker noemt de volgende namen en onder
werpen
H. G. Cannegieter van Haarlem, met Het
romantische in liet allcdaagsche. Ds. J. H. v.
Giessen, Oost-Graftdijk, De verloren zoon van
Hall Caine. A. H. Klaver, Hoorn', Faustultbcel-
ding van Götz Kraft. Ds. Onnes van Westzaan,
Benjamin Franklin. K. Vos van Mlddelstum,
De Paradijsvloek.
De belangrijke besprekingen op de agenda
vermeld, bleken te zijn, de stichting van een
eigen gebouw, tevens bewaarschool. Van alle
zijden kwamen de meeningen naar voren en de
slotsom van de besprekingen was, dat het be
stuur paraat zal blijven, om zoodra de gelegen
heid gunstig is met plannen bij de vergadering
te komen.
Een eveneens belangrijk punt, was de reke
ning van de Nutsbouwstichting en wat daarmede
in verband stond.
Wijziging van statuten bleek gewenscht, om
dat de regiering niet kan goedkeuren het
procent voor onderhoud bij statuten aangewezen.
Bij acclamatie wordt daartoe besloten. De
leden van het bestuur van de Nutsbouwstich
ting worden bij acclamatie herbenoemd. Beslo
ten wordt verder nog, te overwegen de Indertijd
gehouden toynbee-avonden v/ederom in het
leven te roepen, overwogen of het misschien
mogelijk zal zijn vanwege het Nut slojd-onder-
wijs te geven aan de jeugd en zoodoende de
huisvlijt te bevorderen.
Met dank aan de aanwezigen voor de aan
gename besprekingen sluit de voorz. de verga
dering.
Den Hoorn15 October.
Bij de te 'sGravenhage gehouden examens,
voor assistent der directe belastingen, slaagde
onze vroegere plaatsgenoot, de heer P. de Jager
thans te Denekamp.
Kindje gestikt.
Een vrouw K., te 's Hertogenboscb,
legde haar kindje van 11 maanden te bed
en verwijderde zich daarna om eenige
boodschappen to duen.
Bij haar thuiskomst vond zij haar kleine
dood in zijn ledikantje liggen. Bij onder
zoek bleek, dat hot kind zich bad ver
hangen aan het bandje van h6t fopspeen
tje, dat het om den hals droeg.
Het ongeval heeft zich vermoedelijk
als volgt toegedragen. Het kindje lag in
een wit gelakt ijzeren ledikantje met
gaas bespannen om het uitvallen te voor
komen. Pit gaas was eerugszins stuk,
zoodat enkele ijzerdraadjes vooruitstaken.
üe kleine schijnt zich te hebben wil
len oprichten. Bij dio beweging is hij
voorover getuimeld met hot noodlottig
gevolg, dat het bandje van net fopspeen
tje bleef haken aan h9t ijzerdraadje, zoo
dat de kleine met de keel op het bandje
bleef hangen en is gestikt.
Staatspensioen en de Vlootwet,
Het hoofdbestuur van den Bond voor
StaatspeDsionneering heeft met het oog
op de aanhangige Vlootwet een telegra
fisch protest daartegen aan de Tweede
Kamer der Staten Generaal verzondeD.
Een big als marktgeld.
Een boer moest Vrijdag .eHoogeveen
als mvrktgeld fO,47'/j offeren. Och, zei
hij tegen den gaarder, pak er maar etu
big voor uitEu zoo geschiedde.
