N°. 3760,
Woensdag 14 November 1923;
87,M Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Sboor- en Bootdienst.
Van week tot week.
in (i 6 a I a
uit kU4 verscbflnt Woensdag- en Katerdsrmorgen
AdverCentiën daags voor de uitgave vóór 1 uur nam.
POSTCHEQUE- en QIRODIENST No. 652.
ABONNEMENTEN A9YERTENTIEN worde» aaageuoaie* b{j da Uiig. jfrsMA LANüIEVjüLB BE ROOH, Parkstraat, BunnorTaxat
Licht op
Dienstregeling 7 October 1923.
Vertrekuren van de Boot.
3'54**
9.16. JI'25
Dienstplicht. 1
Een weinig V I M
op een vochtigen
doek maakt in
een oogwenk Uw
vaatwerk prachtig
helder.
Vraagt ons Geschenken-album.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsp' iji per S maanden,
oor den Burg 50 Cts. Franco per post door geheel
Nederland 75 Cts. Naar Amerika en andere landen
met verhooging der porto's. Losse nummers 3 cent.
TELEFOON INTERCOMMUNAAL No. 11.
Prï$ der Advertenlièni
Van 1 tot 5 regels 50 Cts. Iedere regel meer 10 Ct. Qroote
letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Van Zaterdag 10Nov. toten met Vrijdag
16 November.
voor rijwielen 4,50 uur, voor rijtuigen 5,20 uur
HOOGWATER reede van Texel.
Donderdag 15 Nov. v.m. 1,14
Vrijdag 16 2,17
Zaterdag 17 3,34
Zondag 18 4,52
Maandag 19 5,56
Dinsdag 20 6,47
Woensdag 21 7,28
Des namiddags Is het ongeveer een half uur
later hoogwater.
Post- en telegraafkantoor den Burg
geopend.
Op Zon- en feestdagen
Vm. 8 tot 9 uur n.m. 1 tot 2 uur
Op werkdagen
voor Telegrammen
Vm. 8 uur tot n.m. 8 uur.
vodr Postzaken
Vm. 8 uur tot n.m. 7uur.
Voor postwissels, kwitanti5n, Rijks
verzekeringsbank, postcheque en girodienst.
Vm. 8.30 uur tot n.m. 3 uur
Voor Rijkspostspaarbank
Vm. 9 uur tot n.m. 7,30 uur
Zaterdagavond na 6 uur voor postdienst gesloten
Dagelijks
Vertrek Texel 8,—vm. 11,—v.m. 2 30nm
Helder 9,30 vm. 12,— midd. 4.15 nm
Vertrek en aankomst der treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek Helder. Aankomst Amsterdam
6,32§ 9.04
6.49f 9'04
7,30 sneltrein 9,04
10,04§ '2,10
12,40 2,54
2.04 ft 4.40
4,15§ 6,40
7,25 9,31
Donderdag naar Schagen een markttrein, ver
trek 7,45 aankomst 8,35.
Van Amsterdam naar Helder.
Vertrek Amsterdam. Aankomst Helder
5,19§ 8,35
7,57§ 9,37
9.U
12,28§ 2,41
3.04 6.19
5.49 8.05
U,21f l2-57
Niet op Zon- en feestdagen,
f Alleen op Zon- en Feestdagen,
ff Alleen op Zaterdag
Niet op Zaterdag, Zon- en Feestdagen.
Bekendmaking van uitspraken inzake
vrijstelling.
De Burgemeester van Texel brengt ter alge-
meene kennis, dat de dienstplichtige jacob
Mosk, der lichting 1924 uit deze gemeen :e, bij
uitspraak van Gedeputeerde Staten dezer pro
vincie van 7 November 1923 No. 100 voor goed
van de dienstplicht werd vrijgesteld wegens
broederdienst.
Tegen deze uitspraak kan binnen 10 dagen
na der. dag dezer bekendmaking in beroep wor
den gekomen door:
aden ingeschrevene, wien de uitspraak geldt,
of diens wettigen vertegenwoordiger
b djor elk der overige voor deze gem ïente
voor dezelfde lichting ingeschreven person en of
diens wettigen vertegenwoordiger.
Het verzoekschrift daartoe aan de Kon ngin
te richten, moet met redenen zijn omkleed en
worden ingediend bij den Burgemeeste- ter
Secretarie dezer gemeente. De Burgemeester
zorgt voor de doorzending van het verzoek
schrift. /-„j„
Voor zoover betreft uitspraken, door Gede
puteerde Staten gedaan, kan bovendien de Com
missaris der Koningin binnen denzelfden termijn
in beroep komen.
Texel, 9 November 1923.
De Burgemeester van Te? el,
BUYS1NG DAMSTE.
3 -10 Nov.
De regeeringsorisis blijft nog steeds een
veelbesproken en voor de politioke partjj-
organen zeer dankbaar onderwerp. Allerlei
staatslieden van naam laten zicb er mee in
en publiceeren er hun meeningen over en
de Koningin kan wat de adviezen betreft
te kust en te keur gaan. De moeilijkheid
is alleen maar, dat de adviezen dikwijls zoo
ver uiteenloopen en vooral dat de politieke
situatie, door de verwerpmg der Vlootwet
geschapen, buitengewoon lastig is. De
vraag, of de rechtsche coalitie nog bestaat,
komt hierbij voornamelijk in het geding. En
op die vraag valt op ditoogenblik nog niet
met zekerheid een antwoord te geven.
Een andere vraag is voorts, of de mogelijk
heid van een andere coalitie bestaat - een
coalitie van democraten. Door de S D.A.P.
en het N.V.V. is een oproep in die richting
gedaan. Beide hebben een regeeringspro-
gram opgesteld, dat door de democraten
van alle partijen zeer zeker zou kunnen
worden onderschreven. Een program, dat
ook uitgaat van het beginsel, dat er een
sluitende begrooting moet komen, maar aat
de noodzakelijke bezuiniging langs anderen
weg wil bereiken dan het oude Kabinet.
Maar zelfs al zou het mogelijk zijn de
democraten onder de andere partijen, met
name de linkervleugel der katholieken, met
de sociaal-democraten in één coalitie samen
te brengen op grond van dat program, toch
zou het zeker nog ze6r de vraag zijn of
dan ook een regeeringsmeerderheid zal kun
nen worden verkregen. Die vraag hangt
ten nauwste samen met de houding, die
een deel der Vrijbeidabonders zou aannemen.
De rechtsche coalitie uit elkaar een
linksche waarschijnlijk onmogelijk daarin
zit de moeilijkheid. Afgaande op de berich
ten van de laatste dagen, krijgt men de
indruk, dat de Koning n zich inzonderheid
heeft georiënteerd op een rechtsch Kabinet
En ook zijn er aanwijzingen' dat er gezocht
wordt naar een middel om de breuk in de
coalitie te herstellen. Vast staat, dat de
anti-revolutionairen en Christ, historischon
niet zullen weigeren verder deel to nemen
aan een regeeringscoalitie, mits door de
katholieken zekerheid worde verschaft, dat
verrassingen als zich bij de Vlootwet heb
ben afgespeeld, voor goed achterwege blij
ven. Het gaat er vooral om, de 10 katho
lieke tegenstemmers te verplichten, dat zy
met de coalitie zullen stuan of vallen. Om
dat te bereiken zal er eerter wel een welom
schreven program m tieten komen. De
tijdsomstandigheden eischen ingrijpende
maatregelen op 't gebiid van bezuiniging
en dat zou in een dergelijk program moeten
uitkomen. Er moet naar een sluitende be-
grooting worden gestraefd, iets wat alle
paltijen willen. Men ie het enkel over een
weg om daartoe te komen nog niet eeDs
kunnen worden. Als wo niet miszien, dan
wordt er gewerkt om ia die richting over
eenstemming te bereikte. Kuiper, een der
katholieke tegenstemmers, heeft zich in een
dezer dagen gehouden redevoering reeds
verweerd, tegen het verwijt uit den anderen
j katholieken hoek, dat ce Vlootwetverwer-
ping slechts aangegrepen is, tom van de
S andere voorgestelde bezuinigingen af te
komen.
Intusecheni de overeenstemming is er, op
j het oogenblik, dat wij deze regöls schrijven,
nog niet, De regeenngscrisis duurt nog
steeds voort en ook ontbreekt Dog de
stellige aanwijzing in welke ricbtlng de
oplossing zal worden gezocht.
o—o—o
Van de buitenlandsche gsbturtenissen trok
ken inzonderheid die, welke zich in de
laatste dagen in BMeien afspeelden, in
sterke mate de aaDdacb',. Vrijdagmorgen
bracht de telegraaf het bericht, dat te
Müochen een omwenteling was begonnen.
Terwijl in de Burger Biaukeller een eere
avond was bereid aan Yon Kabr. waarbij
deze zou spreken ove* het Marxisme,
drong de nationaal-socijil'.stieche leider Hijt-
!er met zijn storrn'roepen de vergaderzati
bmnen en verklaarde lij, dat thans bet
oogenblix gekomen was, waarop vijfjaren
laog met ve lacgen wa ewucn; Hijtr
doelde daarmee, dat do revenu'ie van 9
November 1918 thans ongedaan zou wor
den gemaakt. Hitler, die blijkens de be
richten, gesteund werd door [Ludendorff,
verklaarde, dat de Beiersche zoowel als de
Rijksregeering was afgezet en dat met be
hulp van Ludendorff een nieuwe regeerir.g
was gevormd. Hij liet door zijn troepeo,
die intustchen de regeeringsgebouwen had
den bezet, den minister-resident von Knil-
ling gevangen nemen en verklaarde, dat
von Kahr tot landsbestuurder waH benoemd.
De politie-president von Pöbner zou mi
nister-president worden, Ludendorff minis
ter van oorlog, von Lossow minister der
rijks weerbaarheid. Behalve von Knilling,
werden nog tal van andere personen ge
arresteerd. Hitier hield een toespraak,
waarin bjj verklaarde, dat een Duitsch
nationaal leger zou worden gevormd voor
heel het land.
Dat alles had Donderdagavond plaats,
maar Vrijdagmorgen trad reeds wijziging
in den toestaDd in. Von Kahr liet bekeod
maken, dat hij en anderen slechts onder
dwang besloten hadden mee te doen en bij
greep zelf weer de teugels van het bewind,
die Hitier aan zijn banden bad ontrukt.
In den loop van den dag bleek, dat zelfs
in bet nationalistisch en monarchistisch
Müochen de omwenteling niet te volbren
gen was. Von Kahr greep krachtig in en
nog voordat de dag voorbij was, waren
Ludendorff en andere rechts-radicalen
gevangen genomen
Hitier bleek te ztj'n gevlucht
De putsch was even snel onderdrukt als
ze gekomen was.
o—o—o
Tegelijk mot de opzienwekkende gebeur
tenissen in München, heeft men ook te
Boedapest een complot ontdekt, dat er op
gericht was in Hongarije de regeering
omver te werpen en in vereeniging met
Beieren een nationaal-socialistisch bewind
in te stellen. Het blijkt, dat Hitier eu
LudendorlT ook hierin de hand hebben
gehad. De Hongaarsche handlangers zijn
gearresteerd en te Boedapest zijn een groot
aantal nationaal socialisten gevangen ge
nomen.
—o o—o
In verb md met den onzekeren toestand
in Duitsctland trokken ook zeer de aan
dacht de oerichteD, die in de laatste dagen
de roode i eden, over een eventueel vertrek
van den Duitscbeu ex-kroonprins uit ons
land. Men weet, dat Wilhelm von Hohen-
zollern vergunning van de Duitsche re
gearing heeft gekregen, om terug te keeren,
mits hij z ch verbindt, als rustig burger
in Silezië te gaan heereboeren.
Vlugger dan men bad kuoDen vermoeden
heeft de ei kroonprins van die vergunning
gebruik gt maakt. Zaterdagmorgen 4 uui
vertrok d< kroonprins in alle stilte van
Wieringen in gezelschap van zjju persoon
ljjk geleider majoor Muldner von Mulheim,
ztjn secre aris, de heer Berg en burge
meester K ilfl per motorbuot van de post-
scbipper Eaie. Te Ew|jksluis stonden twee
auto's gereed, die het gezelschap Daar wt
vernemen, tot de Duitsche grens ojj Bent-
heim hebten gebracht. Burgemeester Kolf
i3 vandaar per trein teruggekeerd, terw(j.
de ex kroonprins zich over Hamburg naar
zjjn buite iverblijf in Silezië zou hebben
begeven.
Wat nu
De toest .nd in Duitschland is verwarder
dan ooit.
TEXEL lü November 9^3
Nut.
Voor een ïitstekend bezette zaal, trad Vrijdag
in hotel Texel, voor het departement Texel
der Mij. tot Nut van het Algemeen op, de heer
A. Klaver 'an Hoorn met het onderwerp:
„Faust-uitbceldingen uit Götz Kraft, Jorn Uhl,
enz."
De voorz Iter van het departement, de heer
W. H. Lap, opent de vergadering met een wel
kom aan sp-eker en hoorders en deelt mede,
dat het aal tal leden van het Nut dermate is
toegenomen dat wanneer allen zouden opkomen
de groote aal van hotel Texel de leden en
hunne dames niet behoorlijk zou kunnen be
vatten. Spi doet nu reeds een berc.p op de
welwillendheid van de aanwezigen, wanneer
ze misschien straks zich eens inet een minde.
De Lever's Zeep Maatschappij, Vlaardingon
Fabrikanten van LUX on TWINK.
goede plaats zouden moeten tevreden stellen.
De aanwas van het ledental geeft er aanleiding
toe, zegt spr. Nog deelt de voorz. mede, dat
de heer Klaver zijn Faustuitbeeldingen zal aan
vangen met Woutertje Pieterse van Multatuli,
waarna hij het woord verleent aan de spreker.
In enkele trekken schets ds. Klaver het beeld
van Goethe's Faust, die van alles doormaakte,
doch, tegen de voorspelling in, niet onderging.
In de breede teekent spr. daarna Wouterlje
Pieterse, de held van het boek van Multatuti
van die naam, te midden van zijn omgeving
van benepen burgerlijkheid,en zijn leven, voor
zoover dat wordt beschreven. Spr. vindt
daarbij zoo nu en dan gelegenheid de persoon
van de schrijver even te belichten en hij doet
dat met waardeering, zonder zijn fouten en
menschelijke zwakheden over het hoofd te zien.
Trouwens, van waardeering ven het goede in
de evenmensch, van welke religie ook, ge
tuigt heel de rede van de begaafde spreker.
Op een uitspraak van Multatuli vestigt spr.
met nadruk de aandacht„dat er al veel zou
zijn gewonnen, wanneer bij het streven naar
groo.te dingen dat alle tijden eigen is,elk maar
vast deed zijn naastbijzijnde plicht."
Na Woutertje Pieterse behandelt spr. voor
zijn aandachtig gehoor, men zou een speld
hebben kunnen hooren vallen, het werk van
Edward Stillgebauer, Götz Kraft. In een geheel
ander milieu beweegt zich hier de hoofdpersoon,
't is in de studentenwereld en m aste omgeving.
Het woord van de reotor hem bij de aanvang
van zijn studentenloopbaan meegegeven „blijf
rein", blijkt van overwegende Invloed op het
volgend leven! 'fis en lijden en strijden, een
worstelen en overwinnen. Of zooals spr.
het noemde, een reiken naar en het bereiken
van de kroon des levens.
Vluchtiger, maar in gelijke geest, teekent ten
slotte spr. de helden uit de werken van Gustaaf
Frenssen, Jorn Uhl en Hilligenlel. Menige les
weet Ds. Klaver ook hieruit te putten, niet het
minst voor opvoeders. Spr.'s groote belezen
heid kwam daarbij herhaaldelijk naar voren.
De conclusie was, dat Faust in de verschillende
uitbeeldingen is de idealist en een idealist een
mcnsch, die het geloot heeft behouden. „Daar
ligt een land aan de overzij der bergen", luidt
het in „de Paradijsvloek". „Veerman, breng
mij over naar de andere oever', een woord
van Tagore. Met deze uitspraken ongeveer
eindigt de spreker.
Het was een echte .Nuts"-avond, het aan
gename aan het nuttige gepaaid, opbouwend,
in hooge mate, het geloof in de mensch, dat,
door wat er rond ons voorvalt, zoo licht aan
het wankelen wordt gebracht.
In goed gekozen bewoordingen bracht de
vooiz., als tolk van allen onget vijfeld, in zijn
slotwoord hartelijk dank aan de spreker.
Dat er ook op Texel Dog wel goede
koeien zijn, welke, naa.it een fl nke
hoeveelheid, ook melk van een respec
tabel hoog vetgehalte produceeren, moge
blijken uiX heb volgende:
Rika I, Stb no. 44758, wtrd 438 dagen
acht jreeo gemolken, gal gedurende dien
tijd 14S KG me:k en 295 KG bolei-
vet, of gemiddeld 20,88 KG. melk met
3,23 pet. vet
Eigenaar dezer koe is de he >r C. de
Wit, Operen, Texei. 1ez.
