De pluimveeteelt op J'exel,
Texelsche Berichten.
Een door de Zon Verschroeide Huid,
-o—o—o—
en geneest men met PUROL.
Op verzoek van, en in samen
werking met de Tuinbouwvereeniging
alhier, zullen wij in ons blad een aantal
brieven over pluimveeteelt opnemen.
Dez9 worden speciaal voor dit doel jge-
scbreven door de hier welbekende H ass.
RijkspluimveeteeltkoDSulent. do heer B.
van Asperen Vervenne, te den Haag.
MSJNHARDT's
Zenuw-Tabletten 75<*
Laxeer-Tabletten 60««
Hoofdpijn-Tabletten 60<*
Algemeene vergadering Sportvereeniging
Texel.
Electriciteit op de Landbouwtentoon
stelling.
bezuioigiDg op onderwijs maakte. Een
haaat waarmee de oppositie met content
was.
De Eerste Kamer heeft behalve d6 onder
wijswetten in de afgeloopen week ook nog
de begrootingen van Oorlog en Arbeid afge
daan. Het ging niet zooals vroeger meestal
van een leien dakje. Er zijn zeer lange
redevoeringea gehouden. Thans kunnen de
dames en heeren een weekje uitrusten. De
vergadering is tot 8 Juli verdaagd.
—o—o—o
Herriot, de Fransche minister president,
is behouden van zijn reis naar Londen en
Brussel te Parijs teruggekeerd. Zeer voldaan
ook vol lof over de hartelijke ontvangst en
vol dankbaarheidover de bereikte resultaten.
Intusschen heeftdiereis van Herriot weer
heel wat stof opgejaagd in de afgeloopen
week. De geheimzinnige onderonsjes te The
Chequers en Brussel en de vage communi
qués verwekten weer de gebruikelijke ver
warring en deze werd nog niet weinig ver
meerderd ook doordat er in hetEngelsche
communiqué nu niet precies te lezen stond
wat er in het Fiacsche werd gezegd Blijk
baar had Herriot zijn Britschen collega op
enkele belangrijke punten een weinig mis
verstaan Met het gevolg, dat men zich
z-iowel te Londen als te Parijs ongerust
maakte Te Londen vroeg men of Macdonald
meer beloofd had dan hij op grond van de
meening van het land had mogen doen.
Dit g"ld voor het geval Duitschland eens
niet zoo meegaand mocht blijken als uien
re Parijs noodig oordeelt. Volgens bet
Fraoscbe commun qué bal Macdonald o m.
gezegd, dat Engeland Frankrijk ter hulp
zal snellen indien dit door Duitschland
mocht worden aangevallen, terwijl in het
Esgelscbe commun qué gezegd werd, dat
Engeland Duitschland niet wil dreigen doch
ais het zijn verplichtingen met nakomt,
dan zouden de geallieerden hechter dan
ooit vereenigd zijn. Vandaar ongerustheid
to Londen, wat bad Macdonald nu eigen
lijk gezegd?
Te Parijs was men evenzeer ongerust en
daar betrof het voornamelijk wat Herriot
omtrent de ontruiming van het Roergebied
zou hebben toegezegd. Was hij daarin niet
veel te ver gegaan
Vandaar dat zoowel te Londen als te
Par|js geroepen werd, dat de premier voor
hot voetlicht zou verschijnen En Macdonald
zoowel als Herriot hebben dat dan ook
gedaan en getracht door het afleggen van
verklaringen in het parlement, bet gerezen
„misverstand* uit den weg te ruimen.
V jural Herriot heeft nogal een lange rede
voering gehouden, waarin hij veel verteld
hei-ft over de gehouden besprekingen, maar
milkbaar ook veel verzwegen heeft. Het
voornaamste is, dat Frankrijk en Engeland
b«t over de te volgen gedragslij i in velerlei
opzicht eens zijn En meteen heeft b|j ook
do wat al te sterk gekleurde lezing in bet
officieels couuuuDiq wat oetreft een moge
li;k ingebreke blijven van Duitschland wat
verzacht, zoodat die meer met de Engelsche
lezing overeenkomt. Macdonald betft het
zelfde gedaan en bevestigd dat hij niet ver
der is gegaan, dan te zeggen, dat indien
Duitschland na aanvaarding van bet plan-
Dawes in gebreke mocht biy ven, bet Eoge-
land en Fraükrijk hecht verbonden zou
vinden in bet besluit om hun eiscben door
td zotten. Daarmee schijnt het misverstand
te z(jn opgehelderd.
Harriot heelt ook, met het oog op de
Biilitaire garanties, zijn landgenoo'en gerust
t rachten te stellen. Hij gaf toe dat Engeland
deze wil vervangen duor schriftelijke ver
plichtingen van Duitschland, maar hij be
loofde plech'ig er «oor te zullen waken, dat
deze geen eDkele afwijking van het verdrag
van Versailles zullen scheppen.
Of men du te Londen en Parijs bevredigd
is, moet de ijji leeren.
o—o-o
De nota die Macdonald en Herriot aan de
Duitscbe regeering hebben gericht inzake
de militaire controle, wordt door de oppo
sitie als wapen tegeD de regeering gehan
teerd. Deze schijnt zich echter van de
protesten niet te veel aan te trekken en
daarvan ziet men het bewijs o.m. ook in
bet feit, dat zij aan de B itscb-Fransche
nota gevolg heeft gegeven. Zij heeft zich
bereid verklaard, aan de destijds door den
Gezantenraad geuite wemchen gevolg te
geven. De oppositie zal haar dat wel weer
zeer kwalijk nemeD.
o o—o
In Italië keert de kalmte langzamerhand
terug. Mussolmi heeft met zijn groute
redevoering in den Senaat, waariD by ver
klaard heeft met krachtige hand tegen de
fascistische uhwassen te zullen optreden
en door hem den op Matteotti bedreven
moord betiteld werd als erger dan de
zwaarste misdaad, in zoover succes gehad,
dat de oppositie zich bereid verklaard
heeft, zyn verdere daden af te wachten.
Het optieden vaD Mussolini in deD Senaat
is dus een succes seweest. Men wacht nu
nog af wat de oppositie in de Kamer zal
doen. Deze besloot, in 't vervolg geen deel
te zullen Demen aan de parlementaire
werkzaamheden 't Schijnt uog Diet zeker
te zyn, of ze op dit besluit zal terug
komen
Id de Vereen. Staten bereidt men zich
voor op de as presidentsverkiezing. Ver
wacht wordt, dat door de republikeinen
Coolidge gecaDdideerd zal worden, maar
wie de candidaat der democraten zal zijn,
valt nog niet te zeggen. We zullen het
echter spoedig weten, want te New York
Is de democratische conventie byeenge-
komen om over de candidaatskeuze te be
slissen, Er zijn een drietal ernstige mede
dingers Daar voren gebracht, n.l. Mc Ador,
de candidaat der Californische democraten,
senator Underwood en Harbert Smith,
gouverneur van den staat New-York. Een
belangryke factor schijnt te zijn hoe de
candidaten staan tegen de geheime Ku-
Klux-Klan-organisatie. Mc Ador heeft ge
weigerd daaromtrent eeD verklaring af te
leggen, wat zijn kaDsen niet heeft verhoogd,
temeer waar Underwood en Smith ver
klaard hebben krachtig positie tegen de
K K K. te zullen nemen.
Texel, met zijn lichten en grootendeels schra
len zandgrond is, behalve voor scharen, ook
uitmuntend geschikt voor pluimvee. Maarniet
alleen de grond, ook het landbouwbedrijf zelf
is, mede ten gevolge van den grondslag, aan
gewezen op inkomsten van pluimvee, gelijk
trouwens overal elders in ons land, waar de
landbouw kleinbedrijf is, in tegenstelling b.v.
met Groningen, Zeeland, een deel van Fries
land enz., waar veel groote landbouwbedrijven
zijn, maar ook daar zelfs is het eiergeld den
boerinnen zeer welkom en worden ook daar,
evenals door de boerinnen op den zandgrond,
de gewone huishoudelijke uitgaven, zooveel
mogelijk uit het eiergeld betaald. Niet alleen
de boeren op Texel, Ock de arbeiders zijn op
de inkomsten van hoende.s aangewezen, de
loonen toch kunnen op Texel, ook al weer,
omdat het zandgrond is, niet hoog zijn en
daarom moet ieder arbeider wat kippen houden
of gaan houden. En dat kan gemakkelijk, want
ruimte heeft vrijwel ieder ervoor. Wanneer
hoenders volgens de eischen behandeld worden
kunnen zij tegenwoordig een aardig winstje
opleveren en op de Veluwe bijv heeft menig
arbeidersgezin zijn zekere mate van welstand
uitsluitend te danken aan zijn kippen. Ter
loops wil ik hier even vermelden, oat Barne-
veld voor 50 jaar nog een groote en bloeiende
schapenmarkt had, maar de schapen zijn op de
Veluwe met het ontginnen van de heidegronden
verdwenen en dus ook de schapenmarkten en
nu is Barneveld de grootste eier- en pluim-
veemarkt van ons land en ook de beste.
Nu wordt er weliswaar al heel wat pluimvee
op Texel gehouden en de pluimveestapcl neemt
geregeld toe, evenals tuinieren overal in ons
land, maar dat heb ik wel gezien bij mijn be
zoeken van Texel (ik heb het eenige malen
geheel doorkruist) de wijze waarop hoenders
worden gehouden en de kwaliteit van de hoen
ders zelf laat nog heel wat te wenschen over
Daarom heeft het bestuur der Tuinbouw-
en Plu'mveevereeniging (secretaris |b. Eel-
man Az. den Burg) mij verzocht eens eenige
artikeltjes te schrijven speciaal voor Texel, om
te trachten den pluimveehouders betere be
grippen omtrent de pluimveeteelt bij te bren
gen en eens mede te deelen, hoe het komt,
dat het pluimveebedrijf de laatste jaren zoo
vooruitgaat en wat er gedaan moet worden om
dat bedrijf op Texel op gelijke hoogte te
krijgen.
De oorzaak van den vooruitgang der iaatste
jaren zit in den wereldoorlog en aan de weinige
zichtbare gunstige gevolgen daarvan. Gedurende
den oorlog toch is in Europa, niet alleen in
de oorlogvoerende landen, maar ook in neutraal
gebleven staten, het grootste deel van den
pluimveeslapel afgeslacht moeten worden,
zoodat men veilig kan aannemen, dat bij het
sluiten van den wapenstilstand in November
1018, meer dan de helft van het aantal stuks
pluimvee in Europa verdwenen was. Vooral
in Rusland, Polen, Bulgarije, Servië, Hongarije
en Duitschland was de verminderingenormen
dat waren voor den oorlog juist de landen, die
een overproductie van eieren hadden en die
jaarlijks millioenen eieren naar de groote ver-
bruikscentra in Oostenrijk, Duitschland en
Engeland uitvoerden. Tengevolge van het
omboog gaan der loonen in en na den oorlog
nam het gebruik van eieren onder de arbeiders
sterk toe waai door groote vraag naar dit artikel
ontstond, zoodat de prijzen sterk omhoog
gingen en de eieren niet alleen betrekkelijk
schaarsch, maar ook duur werden.
Dit was oorzaak, dat men meer aandacht
aan de kippen (en eenden) ging besteden,
zoo kwam het, dat verschillende methoden en
verschillende hulpmiddelen, die het pluimvee
zelf konden verbeteren en ook de eierproductie,
veel eerder veel meer en met meer atlentie
werden toegepast en gebruikt. Dit was voor
namelijk het geval in Engeland en Denemarken
en in ons land. de huisvesting werd verbeterd,
nieuwe Amerikaansche machines (broedcen-
trales en kachelkunstmoeders) kwamen in ge
bruik en vooral ook het z.g. vainest of con-
trölenest. uit laatste is ongetwijfeld wel het
belangrijkste van alles, want daardoor alleen
is het mogelijk geworden i it iedere willekeu
rige toom hoenders, groot of klein, met abso
lute zekerheid de beste legsters uit te zoeken.
Op dit vainest kom ik terug, alleen wil ik
voorloopig vermelden dat door dat vainest het
pluiu.veebedrijf op een ge'eel and ren grond
slag is gekomen, want daardoor zijn een groot
aantal oncjntr leerbare eigenschappen beke d
geworden, eigenschappen, die erfelijk bleken,
bijv. het leggen van veel eieren, het leggen
van groote eieren, het op jongen leeftijd leg
gen (vroegrijpheid) broedschheid, enz. Al die
eigenschappen kunnen wij nu vinden en aan-
fokken en zoonoodig wegfokken (broedsch
heid bijv.). Voor de fokkerij op uiterlijke ken
merken als kleur, grootte, vorm, kamvormen,
enz. is zooal niet in de plaats, toch daarnaast
een fokkerij op die innerlijke, zuiver produc
tieve eigenschappen gekomen en daardoor is
de pluimveeteelt enorm in beteekenis vooruit
gegaan, want nu heeft men de verbetering van
het bedrijf in de hand en kan men of zelf
de gewenschte eigenschappen door teeltkeuze
aankweeken of door aankoop van fokdieren,
die die eigenschappen bezitten, zijn pluimvee
verbeteren.
Dit is een feit dat blijvend is, van de hooge
prijzen kan men dat niet zeggen, al is het niet
waarschijnlijk, dat die voorloopig weer op het
peil van voor den oorlog zullen terugvallen. In
de meeste Oost-Europeesche landen toch en
ook in Duitschland staat de pluimveeteelt nog
op een laag peil en is de pluimvees apel nog
op verre na niet op de sterkte van vroeger,
zoodat ons land voorloopig nog een goede
voorsprong heeft, een voorsprong die dit jaar
weer scherper naar voren is {gekomen, omdat
groote gebruiksgebieden in Duitschland, Berlijn
en de industriestreken in het Ruhrgebied, voor
het eerst na 1916 weer eieren uit ons land
betrekken, nadat Duitschland door het aan
nemen der lentemark weer koopkrachtig is
geworden Daardoor alleen zijn oe eierprijzen
dit jaar niet onbelangrijk hooger dan verleden
jaar.
Ik meen dat ik hiermede, zij het in ruwe
trekken, op een voor ieder duidelijke wijze,
verklaard heb, waarom de pluimveeteelt in de
laatste jaren zoo is toegenomen en waaraan de
groote belangstelling is te danken. Het zijn ten
eerste de directe meerdere voordee en (al
zijn die tengevolge der hooge voederprijzen
niet zoo groot als sommige buitenstaanders
wel meenen) en verder de goede vooruitzich
ten die de pluimveeteelt biedt, nu een vaste
grondslag voor het bedrijf bekend is.
's Gravenhage, Juni 1924.
B. van Asperen Vervenne.
H. ass. Rijks-Pluimveeteeltconsulent.
Bij Apotiu en Drogisten.
Dondeidag 26 Juni zou, blijkens een adver
tentie in dit blad. een algemeene vergadering
van onze sportvereeniging wordt n gehouden.
Uit kunstminnende overwegingen heeft men
deze echter uitgesteld tot de volgende Vrijdag,
nademaal men liever naar de zang in 't park
ging luisteren.
De volgende dag echter waren er maar vijf
personen ter vergadering getogen zoodat men
ook nu geen besluiten kon nemen en de ver
gadering weer niet doorging. Ook 'n strop!
Rede van Zijne Exc. Minister Colijn over
de Financieele toestand van Nederland.
Er is nu eenigen tijd geleden voor de een of
andere rechtbank een eig-naaidige kwestie be
handeld. Een kafeehouder te Lutjebioek of in
die buurt was nl. aangeklaagd dat-ie geen ver
gunning van de Burgemeester had aangevraagd
voor het geven van een radio-concert. De
kafeehouder beweerde echter met een stalen
gezicht dat het bewuste conceit helemaal niet
bij hem gegeven werd, maar in Hilvi-rsum
waarin hij eigenlijk gelijk had. De iechtbank
was althans deze meening toegedaan en sprak
de man vrij.
Nu wat anders. Plaatselijke gebeurtenissen
moet de krant natuurlijk verslag van uitbrengen.
Maar: als nu Minister Colijn in Hi'versum een
redevoering houdt, en wij zitten daar met een
stuk of acht Texelaren naar te luisteren bij de
Heer de Wilt op het Schilderend, is dat dan als
een Texelsche gebeurtenis te beschouwen of
niet
Nu het antwoord is feitelijk ja, maar er is
bijkans iedere avend wat te hooren en men kan
nu eenmaal niet overal verslag van uitbrengen.
Volstaan wij dus ditmaal met mede te deelen.
dat nu een achttal toehoorders, gedurende een
vol uur, met groote belangstelling naar de rede
van Zijne Excellentie onze Minisier van Finan
ciën, hebben zitten te luisteren en dat ook nu
weer het gesproken woord zeer duidelijk was
te verstaan. Men zou haast zeggen dat Zijne
Excellentie speciaal ten onzen benefice naar
Texel was overgekomen om ons hier nu eens
precies uit te leggen hoe het met onze finan
ciën staat.
De redevoering zelf was in twee woorden
samen te vatten: we hebben bezuinigden ver
soberd, we bezuinigen en versoberen nog steeds
en zullen 5ls maar door moeten gaan met bezui
nigen en versoberen. Geen prettig vooruitzicht,
en dus zeggen we er maar niet meer van.
Texelsche Algemeene Wijkverpleging.
Ontvangen giften over de maand Juni
Fam. T. de Waal f2,Jb. K. Westermicnt
f 15 J. D. Oosterend f 2.50, N. N. Oudeschild
f 5—
Het Prov. Electr. Bedrijf heeft gratis electri-
schen stroom beschikbaar gesteld, voor de
groote Land- en Tuinbouwtentoonstelling te
Hoorn, indien daariegen geen bezwaar bestaat
bij het gemeentebestuur van Hoorn
Exposanten zijn dus in de gelegenheid, zoowel
voor licht als kracht, zonder kosten over stroom
te beschikken.
Waar de medewerking van het gemeentebe
stuur van Hoorn reeds verkregen is, mogen we
dus verwachten, dat exposanten machineriën,
landbouwwerktuigen enz. in bedrijf zullen expo-
seeren.
Handel en industrie, direct of zijdelings bij
land- of tuinbouw betrokken, hebben reeds
flinke ruimten voor expositie aangevraagd.
Waar de aantrekkelijkheid om te exposeeren,
door bovenvermelde gratis stroomievering nog
verhoogd is, zullen vooral handelaars en indu-
strieelen, die nog niet tot exposeering besloten
zich moeten haasten om plaatsruimte aan te
vragen.
Huldiging direkteur der Zeevaartschool.
Het naadje van de kous wist vrijwel
niemand, maar dat er iets gaaode was,
Zoudagmiddag in de Zeevaartschool, was
wel zeker. En zoo begaven wy ons, tegen
een uur of vier daarheen, om eens pools
hoogte te Demen.
Vanaf de hoofdingang der school tot aan
de deur der oostelijke leslokalen stond een
eerowacht van kursusgasten opgesteld en
de beide lokaleD zeil wareD in een soort
tbeetuin herschapen, met in de verste
hoek een prieeltje, waarvan de ingang met
66n Nederlandscbe driekleur was afge
sloten.
Aanwezig waren alle leeraren, benevens
de heereD Buysing Damsté, Ebbinge Wub-
ben, Lap, Stompff en Dros, allen met hunne
ecbtgenooteD, verder oud leerliDgen en
leerlingen van de school.
Even over vieren werden de heer en
mevrouw Bossen binnengeleid, waarna de
heer Schmidt een toesptaak hield, waarvan
de grondtoon waswy meenden onze
direkteur niet zoo maar als een uitgaande
nachtkaars van Texel te mogen laten ver
trekken en dus hebben leeraien, oud-leer
lingen zelfs van tientallen jaren her
en leerlingen de handen ineengeslagen om
u een blyvend geschenk aan te kunnen
bieden.
Na net uitspreken van deze rede werd
de vlag voor het prieeltje opgetrokken en
konden we nu het gescnenk, bestaande uit
twee degeiyke clubfauteuils met bypasseDd
divankleed, bewonderen. Nadat de heeren
mevrouw Bossen zich in het prieeltje had
den neeigevleid, werden nog toespraken
gehouden door de heer P. Vyn. die wees
op het groote aantal leerliogen dat de beer
Bossen in al die jaren aan de koopvaardy
had afgeleverd, door de heer Zur MühleD,
waarbij deze als privé-geschenk eea goed
geslaagde foto van de Zeevaartschool over
handigde en door een leerliog van elk der
verschillende klassen.
Na afl jop hiervau werden jde thee, Ranja,
koekjes en sigaren gepresenteerd en bleef
men nog geruimen tyd gezellig bijeen,
onder muziek en zang van de aanwezigen.
Nadat de Deer Bossen een kort woord tot
de aanwezigen bad geriebt, daarbij allen
dankende voor de on«ergeteiyke dng hem
bereid, Dam men het was inmiddels
halfzeven geworden met een handdruk
afscheid.
Voetbalwedstrijden.
Een drietal voetbalwedstrijden vonden Zondag
plaats en ditmaal kan de Sportvereeniging zeker
tevreden zijn, zij heeft in alle drie gezegevierd.
Daar hebben we eerst, 's morgens half twaalf,
Oe partij tusschen Texel III en Stormvogels II.
Het schijnt dat men in de lagere regionen altijd
met groote cijfers moet werken; ditmaal was
het een overwinning met 10—1, voor Texel III.
's Middags om half drie hadden we Texel II
tegen de Zeemacht I. Dit was een aardig ge
speelde wedstrijd, eindigende in een overwin
ning voor Texel met 3—2.
En dan ging 's avonds de bel nog door het
dorp, dat de Zeevaartschool om half acht nog
tegen Texel I in 't krijt zou treden. Het resul
taat van deze avond wedstrijd was 2—1 voor
Texel.
De zang naar Alkmaar.
Je moet het er maar voor over hebben Zon
dagsmorgens om vijf uur aan 't Schilderend te
zijn om dan mar Oudeschild te wandelen...
Enfin de zangvereeniging hkd het er voor over
en heeft het gedaanmet veel sukses.
Met ruim tachtig man zijn ze naar Alkmaar
getrokken, om daar het 15e zangersfeest van
de Bond van Gemengde Zangvereenigingen in
Noord-Holland bij te wonen. Ook door het
mooie weer hebben ze een prettige dag gehad
en, per extra-Dageraad uit Helder overgekomen,
kwamen de feestgangers om een uur of een
's nachts, in drie autobussen, weer te den Burg
aan.
De Kermis.
Maandag was de kermis nog wel niet
keelemaal kompleet, maar dit was toch
geen reden om niet met volle moed aan de
kermisvreugde te beginnen. Om twaalf
uur 's middags was het eerst even een
beetje proefstoomen. maar al spoedig werd
hier en daar het zeiltje er weer voor of
over getrokken.
Maandagavond was het feest echter al
in voile gang, schoon de bioscoop nog niet
draaide en er nog een groote schiettent in
aanbouw was.
Behalve het hoofd-van-Jut was wel de
meeste belangstelling gevestigd op de
zweefmolen. Niet alleen onze vrouwelijke
jeugd maakte daarin een goed figuur, met
name ook de Jantjes van de Mok waren
er haast niet uit te slaan. Wat trouwens
ook in de aard van het beroep ligt.
En dan het beroemde Spijker-in-de-balk-
sla apparaatHier is de grap een lange
spijker met vier of minder slagen tot aan
de kop in een harde balk te slaan. Wij
zagen enkele van onze ingezetenen, die
toch uithoofde van hun beroep dagelijks de
hamer hanteeren, die hier niet in konden
slagen. En zoo zouden we kunnen door
gaan met alle andere vermakelijkheden op
te noemende voetbaltent, het weten-
