N°. 3849,
Woensdag 24 September 1924 38aU Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Van week tot week
Texelsche Berichten.
.ut tlftd verscbflnt Woe&sdKf- •■ZBterötgmor^en
Advcrtentlën daags voor do uitgave vóór 4 our nam.
Prpi dtr AdiertenMni
AbanntntatUprijt per S maandeni
Voor den Burg 50 Cts. Franco per post door gebeei
Nederland 75 Cts. Naar Amerika en andere landen
met verhooging dei porto's. Losse nummers 3 cent.
URANT.
Van 1 tot 5 regels 50 Cts. Iedere regel meer 10 Ct. Qroote
letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
ITELEFOON INTERCOMMUNAAL No. U. W -V POSTCHEQUE- en OlRODIENSTJNo. 652.
ABONNEMENTEN A9VBRTENTIEN wordes aangaaoaiM bQ üitg, Fi.iv* LAN9SVILB A *»8 R O O IJ, Parkstraat, Bdr« orTixit.
Ten einde bij iedereen vrijen toegang
te verkrijgen, zal onze Courant zich houden
buiten alle partijschappen en zich bepalen
tot het mededeelen van hetgeen in onze
omgeving voorvalt en der vermelding waar
dig isOns blaadje vinde in iedere
woning eene plaats en worde bij allen een
welkome vriend; het worde een middel
van gemeenschap tusschen verschillende
personen, en voor allen een bron om bekend
te worden met hetgeen op ons eiland plaats
vindt, in één woord, het worde de vraag
baak voor allen, die niet onverschillig zjjn,
voor hetgeen op Texels bodem voorvalt.
Texelsche Courant, no. 1, 15 September
A* 1881.
Losloopen van rammen.
De Burgemeester der gemeente Texel brengt
onder de aandacht van belanghebbenden, dat
artikel 97 der Politieverordening bepaalt, dat
het verboden is, tenzij na verkregen schrifte
lijke toestemming van Burgemeester en Wet
houders, gedurende het tijdvak van 1 October
tot 1 November, rammen in de weide te laten
loopen.
Overtreding wordt gestraft met geldboete
van ten hoogste f 25,—.
Texel, 22 September 1924.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
13—20 Sept.
Troonrede millioenennota Staats-
begrooting Kamerdebatten Koninklijk
bezoek aan Vlaardingen en Maassluis er
zou over de binnenlandsche aangelegen
heden van de afg6loopen week heel wat
zijn te schrijven, indien onze ruimte daar
voor met beperkt en er niet zooveel bui-
tenlandsche nieuws was van minstens even
groots belangrijkheid. Men heeft in de
laatste dagen inzonderheid over de onder
werpen, die voornamelijk ons parlement
betreffen heel wat beschouwingen kunnen
lezen. Bracht de Troonrede niet veel nieuws,
de begrootingen van de verschillende de
partementen geven de plannen der regee
ring in «meer bepaalden vorm, dien van
cijfers en berekeningen, weer, terwijl we
in de Kamerdebatten, waarmee de nieuwe
parlementaire periode geopend is, al dade
lijk een voorproefje hebben gekregen van
wat ons in het laatste jaar der huidige
parlementaire periode op het gebied der
discussies te wachten staat. Het begon al
dadelijk in de bijeenkomst der Eerste
Kamer, waarin het adres van Antwoord op
de Troonrede aan de orde kwam en waarbij
de debatten een, voor onzen nog altijd
deftigen Senaat, nogal scherpen vorm aan
namen. Er moest zelfs een paar malen
worden gestemd, alvorens da door de
Commissie ontworpen redactie van het
adres van antwoord was goedgekeurd
In de Tweede Kamer, die mr. Kooien
weer lot haar pieeident koos, was het deoat
nog eeoige graden scherper toen de regeling
der weikzaambeden er aan de orde kwam.
Niet dan na feilen tegenstand der linker
zijde werd het voorstel van den voorzitter
om reeds in October de Tariefsherziening
in behandeling te nemen, aangenomen. De
vrijzinnige fracties wilden in elk geval dit
belangrijke onderwerp pas na behandeling
van de Staalsbegrooting aan de orde stelleD,
terwijl van sociaal-democratische zijde een
poging ondernomen werd, om de kwestie
van de Tariefsherziening niet door de
Kamer maar door de kiezers te laten uit
vechten. De stemming was zuiver rechts
tegeu links, maar zooals verwacht was,
werd het voorstel van den voorzitter tea
slotte aangenomen.
Niet alleen de Tariefsherziening, maar
zeer zeker in met mindere mate ook net
defensie- en ontwapeaingsvraagsiuk, zal
tot uitgebreide debatteu aanleiding geven.
De door de regeering aangekondigde nieuwe
Vlootwet en de verhoogde ultgazfposten
voor leger en marine, bieden daartoe ge
legenheid te over.
—o—o—o
Op het gebied der internationale politiek
was bet inzonderheid de Volkenbonds
bijeenkomst te Geneve die in de laatste
dagen de aandacht vroeg. Io d6 afgeloopen
week werd vooral vee! commissiewerk ver
richt en het belangrijkste daarvan was
zeker wel de pogingen die ondernomen
werden door de daarvoor aangewezen com
missie, om de uiteenloopende Engelsche
en Franscbe inzichten inzake arbitrage
en veiligheid, bij elkaar te brengen. Hadden
Herriot en MacdoDald overeenstemming
bereikt omtrent de groote ljjnen, in de
bijeenkomsten der commissie bleek al
dadelijk dat er voor het regelen der bij
zonderheden nog heel wat moeilijkheden
uit den weg moesten worden geruimd.
De voorzitter dezer commissie, de Tsjecbo
Slowaaksche premier Benesj, slaagde er
ten slotte in een protocol op te stellen,
dat naar zijn meening aan de wenschen
van alle partijen tegemoet kwam.
Evenwel kwam hierbij meeniDgsverschll
tot uiting tusschen de Engelsch-Scandi-
narische opvattingen en die van Frankrijk
en de kleine Entente. EngelaDd wenschte
niet gebonden te zijn voor het meedoen
aan sancties, voordat het zekerheid had,
dat de ontwapeningsconferentie gelukken
zou, terwyi Frankrijk en de Kleine Entente
eerst de veiligheidsbepalingen in werking
wilden zien treden alvorens over ontwape
ning zelf te gaan piateD.
Na lange discussies is op dit punt ten
slotte overeenstemming verkregen. Vrijdag
middag werd besloteD, dat de ontwape
ningsconferentie uiterlijk 15 Juni van het
volgende jaar zal bijeenkomen, terwijl het
protocol, dat thans door de Volkenbonds
vergadering wordt opgesteld, uiterlijk 15
Mei tevoren moet zijn geratificeerd. Be
sloten is verder, dat tot de ontwapenings
conferentie alle staten zullen worden uit-
genoodigd, ook die welke geen lid van den
Volkenbond zijn. De Volkenbondsraad zelf
zal de voorbereidingen treffen voor het
bijeenroepen van de ontwapeningsconfe
rentie.
De thans bereikte overeenstemming is
weer een stapje verder op den goeden
weg. De vraag is nu maar, of er een vol
doend aanlal leden van den Volkenbond
bereid zal worden gevonden, het protocol
te onderieekenen.
—o—o—o
In DuitschlaDd zijn nog steeds de onder-
weipeD Volkenbond en Schuldvraag aan de
orde. Naar luid der berichten zal het Rijks
kabinet daaromtrent binnenkort haar hou
ding vaststellen. Duitschlaod zal eerst de
kwestie van toetreding tot den Volkenbond
voor bespreking vatbaar achten, als het de
vjaarborg beeft' dat het als gelijkgerecb
tigde mogendheid van den Bond zal worden
behandeld en dat een vernieuwing van de
erkenniog van het Verdrag van Voreailles
en daarmee van het Scbuldleugenartikel
231 niet van Duitschlaod z-il worden go
vorderd. Teneinde allen twijfel daaromtrent
weg te nemeu moet de regeeriogsveiklaring
waarin de schulderkenning wordt herroepan
medegedeeld worden aan alle mogendheden
die bet verdrag van Versailles hebben
j onderteekeod. Echter zal om 'practische
i overwegingen de desbetreffende nota niet
dadelijk worden verzonden, doch zal dit in
elk geval binnen 3 a 4 weken moeten ge
schieden.'
Of dit inderdaad het. standpunt van het
Kabinet is, zal waatscbijnlijk in de komende
week wel nader blijken.
oo o
Is er te Londen over de toetreding van
Duitschland tot den Volkenbond met. de
Duitscbe gedelegeerden gesproken Mac-
donald beeft in zjjn rede te Genève daar
van gewag gemaakt 6D Lord Parmoor heeft
het bevestigd. Echter wordt dit door de
Duitscbe gedelegeerden Marx, Stresemann
en Luther ten sterkste ontkend. Stresemann
heeft san journalisten verklaard, dat als
Engeland zoo sterk is voor het toetredbD
van Duitschland tot den Volkenbond, daar
over dau looh wel te Londen met een enkel
woord zou zijn gesproken. Daarop beeft
Lord Parmoor vuur gevat en aan de pers
medegedeeld, dat bij ten z(jnen buize, in
tegenwoordigheid van prof. Murray en den
Duiisebö» gezant die als toik fungeerde,
met de Duiiscne delegatie 66D bespreking
beeft gebed over de voorwaaruen var.
Duitschlands toetreding. Prof. Murray, ge
delegeerde ter volkenbondvergadering heeft
dit bevestigd, maar Marx, Stresemann en
Luther blijven beweren, dat er niets van
waar is. Wie liegt hier nu?
't Is wel een zonderlinge geschiedenis.
—o—o-o—
Voor we van Duitschland afscheid nemen
moeten we nog even iets schrijven over een
binnenlandsche politieke aangelegenheid.
De Duitsch nationalen beginnen zich te
weren. Z|j worden ongeduldig, want de
regeeriüg maakt nog maar steeds geen haast
met het inlosaeD der belofte, dat de DuitBch
nationalen als loon voor het redden van
de spoorwegwet, een paar ministerszetels
zouden ontvangen. Op den kanselierszetel
maken ze geen aanspraak meer, ddch de
ministerzetels willen ze hebben. De regee
ring laat ze echter wachten. Zjj beeft niet
rechtstreeks met de Duitsch natiooalen
onderhandeld en acht zich blijkbaar Diet
gebonden door beloften welke door de
regeerlngspartljen aan de Duitsch Datlonalen
zijn gedaan. Deze beginnen thans te dreigen
met felle oppositie. Ztj willen bobbon wat
hen toekomt, anders De regeeriDg maakt
zich er echter niet druk over en de „Zeit*,
het oigaan van Stresemann, heeft alva6t
verklaard, dat aan den weosch dor Duitsch
nationalen in geen geval eerder zal worden
voldaan, voordat deze partij plechtig beeit
verzekerd de besluiten der LoDdeDsche con
ferentie te zullen eerbiedigen en uitvoeren.
—o—o—o—
Te Londen houdt men zich nog druk
bezig, met de Ierscbe kwestie. Nu het
Ulster Kabinet geweigerd heeft een verte
genwoordiger in de greuBCommissie te be
noemen, is de toestand weer zeer dreigend
geworden. Reeds be6ft zich dezer dagen
weer een grensconflict voorgodaan. Intus-
scben wordt gemeld dat minister Thomas
nog eon poging zal ondernemen, om te
komén tot rechlstreeksche onderhandelin
gen tusschen Ulster en den Ierschen Vrij
staat.
—o—o—o—
De berichten uit Marokko melden dat bet
beslissende treffeD tusschen de Spaanecbe
troepen en de Rifkabylen op komst is. De
Spanjaarden hebben een nieuw offensief
ingezet Een legermacht van 40,0(10 man
is uit Tetoean opgerukt tegen de opstande
lingen en men verwacht, dat de du ko
mende gevechten beslissend zullen zijn voor
den Spaanschen veldtocht.
Wat iedere maand te doen geeft.
(2e helft September.)
Nadruk verboden.
September heeft het in de eerste helft niet
veel beter gemaakt dan z'n voorgangerveel
regenbuienen weinig droog, zonnig weer, zoodat
de aan schoven gebonden graanoogst niet kon
worden binnengehaald. Een deel er van .liep
uit" en ontkiemde in de aien een ander deel
ging zelfs tot rotting over. „Ja," zoo kan men
vele landbouweis de laatste weken hooren
klagen.men kan het wel zoo aan de kippen
en de varkens voorgooien." Hier is echter een
ernstige waarschuwing op haar plaats. Ook
al is de oogst gezond, dan moet men toch met
de voedering van versche haver voorzichtig
zijn; ze moet eerst uitzweeten, waar 2 k 3
maanden voor noodigzijn. Zulke haver veroor
zaakt licht vermoeidheid bij de dieren, hevig
zweeten en zelfs koliek. Nu moet evenwel
dubbel worden opgepast, omdat de haver licht
gaat schimmelen, voedering met beschimipelde
haver kan ernstige gevolgen hebben bij paar
den overmatige urineloozingmet spijsverterings
stoornissen, vermagering en zelfs verlamming
Is de haver erg beschimmeld (de schimmel zit
vooral tusschen korrel en kafjes, men zie dus
goed toe 1) dan dient men ze te koken. Men
beware, om schimmeling te voorkomen, de
haver op een koele, droge plaats, en scheppe
ze in den eersten tijd vaak om. Moet men ze
in de eerste weken reeds voederen, dan ge
schiedde dit in kleine hoeveelheden, en nog
vermengd met oude haver. Eind deze maand
kan de uitzaai van tarwe beginnentijdig gezaaid
geeft gelegenheid tot diep wortelen, hetgeen
sterk maakt tegen uitvriezen. Voor de nieuwe
tarwerassen, welke weinig uitstoelen, is zulk
een vroege uitzaai niet noodig. Bij larwe moet
rijenteelt regel zij'n. Met de rogge zaaiïng
wachte men in ieder geval. Zaan men nu
leeds, dan krijgt men gewoonlijk in den herfst
wel een krach ig gewas, maar straks, in het
voorjaar, blijft het achter, en bij den oogst
krijgt men wel veel stroo, doch te weinig zaad
Eind September kan men ook wintcrgeist
zaaien, zelfs is dit de beste tijd ervoor. Men
passé ook hier, tenzij het niet anders kan, de
rijenteelt toede rijen op onderlingen afstand
van 20 centimeter; zaaidiepte 2 tot 4 cM.
In den tuin; Men kan nu nog boerenkool
uitplanten, maar men haaste zich. üroot worden
de planten niet meer. 't Liefst neme men dan
de lage, fijn gekrulde, deze is ook 't smakelijkste
de grovere zijn evenwel beter tegen de vorst
bestand. Heeft men nog geen bloemkool en
kropsla gezaaid, met het doel om vroeg in het
voorjaar planten te hebben, dan is het nu nog
niet te laat. Men zaaie vóór den bak ont later
op den bak te verspenen en nog later er het
glas op te leggen. Neem voor bloemkool vroeg
laag kortbeen en voor kropsla broeigeel. Vooral
niet te dik zaaien I Wie een bak heeft, en
veel van radijs houdt, kan hiervan ook In den
winter profiteeren. Zaal witte of roode broei-
radijs, de eerste verdient de voorkeur. Weinig
aardebedekking: voorloopig ramen Opleggen
en flink luchtenals het kouder wordt, het
luchten verminderen, en tegen den vorst dekken.
Aldus kan men den ganschen winter radijs
hebben. Bind, als ze groot genoeg is, uw
andijvie op met een blesje of matje; ze wordt
dan geel en voor 't gebruik geschikt. Maar
doe dit niet bij vochtig weer, het hart mag
niet nat zijn, dan gaat het rotten, 't Best is,
elke week wat op te binden, 't geel worden
gaat dan geleidelijk. Voor inmaak kan men
alles ineens opbinden. Qe kunt thans nog
maar wacht niet langer Geraniums
(Zonale's) stekken, maar zet ze dan liefst onder
glas. De reeds opgepotte stekken kunt ge nu
ook onder glas brengen, na er alle gele bladeren
afgedaan te hebben. Vertrouw het weer voor
uw Camellia's en Azalia's e.a. planten niet
langer, maar haal ze tijdig binnen. De nacht
vorsten zouden de knoppen kunnen schaden
niet dadelijk behoeft ge dit te merken, maar
straks, in den winter, kunnen de knoppen nog
afvallen, vooral van de Camelia. De bakken
en ramen, gedurende den zomer gebruikt, heb
ben van de vochtige aarde en mest geleden
zoo noodig, repareere men ze thansoverver-
ven met menie. Ook die, welke in den winter
niet gebruikt worden, zie men na opdat ze in
het voorjaar goed zijn opgedroogd. De kosten,
hiervoor gedaan, zijn goed besteed, en geven
op den duur besparing.
Aanbesteding gresbuizen.
Ons verslag omtrent de ten Raadhuize ge
houden aanbesteding voor de levering van
gresbuizen behoeft een verbetering.
In de bedragen waarvoor werd ingeschreven
de opgave daarvan werd ons van bevoegde
zijde welwillend verstrekt, is namelijk een
fout geslopen. De inschrijvingssom van L.
Bruin bedroeg niet f 1049,— doch f 1089,—.
terwijl de beperkende voorwaarde: levering
binnen 6 weken voor f 986,—, niet aanvaard
kon worden.
Onder deze gewijzigde omstandigheden is
de laagste inschrijver Jb. Bakker Pz., voor
f 1060, min 2 pet. bij direkte betaling, aan
wie de levering dan ook gegund is.
Kampeertocht naar Texel.
In het Amersfoortsche Dagblad „de Eemlan-
der" van 10 September komt een artikel voor
waarin de leden van de Tooneelverceniging
Tiola, aldaar, hun voldoening uiten over een
kampeertocht naar Texel.
De menschen kampeerden bij de Koog, en
geven een opgetogen beschrijving van het
vele schoons dat ze in Augustusmaand hier
genoten, van de tochtjes naar de Mui en de
Slufter, enzoovooits.
Zoo wordt ons eiland langzamerhand beter
bekend in Nedeiland,waarvan Texel zeker
geen schade zal ondervinden.
Fanfarekorps.
Zondag is hetTexelsch Fanfarekorps naar het
muziekfestival te Schagen geweest. Reeds met
de boot van zessen werd de overtocht naar het
vasteland van Europa aangevangen, en al was
het een korte zeereis, het ging er lievig toe.
Naar wij althans uit goede bron vernartien,
was een groot deel van ons kranig blazerskorps
„niet al te zeevast" om het zoo maar eens, wat
voorzichtig, uit te drukken. Gelukkig is dit
geen belemmering geweest om zich in Schagen
flink te weren het is daar door de medewer
king van al die muziekgezel^happen, een waar
muzikaal feest geweest.
Ver na middernacht kwam men, met een voor
dit doel door de Wit en Klein ter beschikking
gestelde zeewaardige motorbotter, van den
Helder weer op ons eiland aan.
Als herinnering bracht het Fanfarekorps mede
een mooi uitgevoerde zilveren medaille,
waarop aan de eene zijde een paai blaas
instrumenten staan afgebeeld, terwijl op ce
andere zijde, behalve een trommel en 'n mu
ziekboekje, de inskripiie voorkomt: „Ter her
innering aan het festival te Schagen 192i."