V. 3856,
Zaterdag 18 October 1924;
38"' Jaargang.
Sieuws- ©n
Advertentieblad.
Prijsverlaging
ABDIJSIROOP
Rondom de
Gemeentebegrooting 1925.
WYBERT
De pluimveeteelt op J"exel.
Die erge verkoudheid
DU blad Terachflat Woeaidsg- ea ïxterdaf morgei
Advertenttëo daags roor de uitgave vóór 4 uur aan.
groote doozen
Inkomsten
Uitgaven.
44 193,56
f
15 519 52
29 705,72s
8 970 476
2100
8 207 77
3 70617
4 830 76
5 718 22
55 204 40
1 893 75
1 010 70
81 080 S05
96 958 78»
800
7 495 42
198 58
2 650
19 473 15»
22 586 66
*11167
225 -
1 521 45
16 627 36»
150
614
2 325
88 852 01
369 90
10 641 60
10 641 60
750 -
750
25
7 114 77
276 511,91
276 511,91
k AKKER's
TEXELSCHE COURANT.
AbtnnamanUpryt per 3 maanden*
Voor den Burg 50 Cts. Franco per post door geheel
Nederland 75 Cts. Naar Amerika en andere landen
met yerhooglng det porto's. Losse nummers 3 cent.
TELEFOON INTERCOMMUNAAL No. 11.
ABONNEMENTEN sa A1VERTENTIEN wordea aaagono
Prü» der AcirertenMni
Van 1 tot 5 regels 50 Cts. Iedere regel meer 10 Ct. Oroote
letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
POSTCHEQUE- en QlRODIENSTJNo. 652.
lea bQ de üitg. Firma LA.NGEVEL1& 91 ROOIJ, Farhatraat, Boaa or T a x as
Ten einde bij iedereen vrjjen toegang
te verkrijgen, zal onze Courant zich houden
buiten alle partyschappen en zich bepalen
tot het mededeelen van hetgeen in onze
omgeving voorvalt en der vermelding waar
dig isOns blaadje vinde in iedere
woning eene plaats en worde bij allen een
welkome vriend; het worde een middel
van gemeenschap tusschen verschillende
personen, en voor allen een bron om bekend
te worden met hetgeen op ons eiland plaats
vindt, in één woord, het worde de vraag
baak voor allen, die niet onverschillig zijn,
voor hetgeen op Texels bodem voorvalt.
Texelsche Courant, no. 1, 15 September
A° 1887.
li.
De gemeentebegrooting voor 1926 bestaat
uit zestien verschillende hoofdstukken,
waarvan een enkele nog weer in paragrafen
onderverdeeld is.
Het totaalbedrag der geraamde inkomsten
en uitgaven, gesplitst naar 21 verschillende
onderwerpen, laten wj) hieronder volgen.
By een eerste overzicht schenken wij
hoofdzakelijk de aandacht aan de groote
posten, en wel eerst van de Inkomsten en
dan van de Uitgaven. De grootste bedragen
aan inkomsten zyn welde hoofdstukken
VIII en XII, Onderwijs en Belastingen. De
ruim honderdduizend gulden inkomsten van
Onderwijs, voornamelijk bestaande uit
schoolgelden en uit bijdragen van het Rj)k
woiden aan de andere zyde weer tenietge
daan door een nog grooter bedrag aan uit
gaven, zoodat dit tenslotte geen geld in
't laadje brengt.
De bijkans negentig-duizend gulden aan
Belastingen zijn dus wel in hoofdzaak de
duiten waarmede de tekorten op de andere
hoofdstukken der begrooting gedekt moeten
wordenwat ook niet meer dan Datuurlyk
is en op zichzelf geen enkele reden tot
ongerusthéid behoeft te zijn.
De f 44 000 van Hdst. I zyn slechts in
komsten in boekhoudkundige zin:'tis het
restantje dat er nog over is van verleden
jaar.
Het niet-onbelangrijke bedrag van f 15 0C0
als inkomsten onder Hdst. II .Algemeen
beheer" geboekt, is grootendeels te danken
aan een vaste Rijksuitkeering, voort
vloeiende uit de „Wet regelende de finan-
cieële verhouding tusschen het Rijk en de
Gemeenten" (f 1,92 per inwoner.)
Voor onze gemeentehuishouding levert
Hdst. XIII, het Elektriciteitsbedrijf, niets
opde winst (een slordige f 6000) wordt,
waar het hier een zelfstandig bedrijf betreft
weer aan dat bedrijf uitgekeerd, om er een
reservepotje van te maken. Hetwelk zeer
verstandig te noemen is, mede in verband
met de plannen spoedig tot een permanent
bedrijf, inplaats van onze tegenwoordige
noodinstallatie, te geraken.
Wenden wij nu de blik naar de Uitgaven,
dan blijkt ook hier weer dat Onderwijs een
De meest gevoelige huid laat zich volstrekt Pijnloos Scheren, door de baard-
oppervlakte vóór het lnzeepent éérst in te wrijven met een weinig PUROL
belangrijk deel van de begrooting uitmaakt
f 130 000 op een totaalbegrooting van
f276 000 is byna de helttl
Van de andere groote posten noemen we
nog hier: Algemeen beheer, waar de uit
gaven f 29000 voor het leeuwendeel uit
salarissen en traktementen van gemeente
bestuur en -ambtenaren bestaan.
Operbare werken vraagt veel meer dan
verleden jaar: f66,000 in 1925 tegen
f30,000 in '24. Deze verhooging is hoofd
zakelijk hieruit te verklaren, dat de post
onderhoud van straten en pleinen van
f 3200 in '24 op f 9800 in '25 werd gebracht
terwyl een bedrag van f18 000 werd uitge
trokken voor bestrating, wegverbetering en
het aanbrengen van rioleeriDgen.
De f16000 uitgaven onder hoofdstuk IX
bestaan in hoofdzaak uit ruim f 7000 kosten
voor verpleging van behoeftige krankzin
nigen, en een subsidie van f 5200 aan het
Algemeen Armbestuur.
De ruim f 8000 van hoofdstuk III bestaan,
wederom in hoofdzaak, uit f3000 aan trak
tementen en f2300 aan verlichting, terwjjl
de f8000 die wejaarlyks aan Volksgezond
heid betalen, weer gesplitst kunden worden
in f2350 voor de vleeschkeuringsdienst,
f1450 voor d6 keuring van waren (men
zie daarover de artikelen „Van Eten en
Drinken" in de Texelsche Courant van 9,
12, 16 en 19 Juli 1924) benevens f 1500
subsidie voor de TexelscheAlgemeene Wijk
verpleging.
De f 7000 „Onvoorzien" is weer als een
boekhoudkundige aardigheid (of, zoo ge
wilt, noodzakelijkheid) op te vattenwan
neer 't een of ander meer kost dan oorspron
kelijk geraamd was, dan kan men het uit
dat potje nemen „overschrijven" heet
dit in het vak.
Hiermede kunnen wjj ons algemeen
overzicht van de verschillende hoofdstukken
besluiten om in een volgend artikel over
enkele posten nog wat in nadere bizonder-
heden te treden.
mmmiii
TABLETTEN
Bi) Apothekers
en Drogisten.
IinniiiiiiiiniinnilnillllllllllllHIniiiii"!""'!'"»"""""""""""""""""""""*
Welke hoenders moet men op Texel houden?
Reeds eenige jaren achtereen heb ik op Texel
voor de leden-pluimveehouders der Tuinbouw-
vereeniging, die daartoe aan het bestuur de
wensch te kennen gaven, ambtshalve de foktoo-
In onderdeden gesplitste Gemeentebegrooting 1925
Hoofdstuk
I. Vroegere diensten
II. Algemeen beheer
III. Openbare veiligheid
IV. Volksgezondheid
V. Volkshuisvesting
VI Openbare werken
VII. Eigendommen, niet v. d. openbare dienst
VIII. 2/4, Openbaar onderwijs
VIII. 7/8, Bizonder onderwijs
VIII.'12 Lager onderwijs, diversen
VIII. 13 Middelbaar onderwijs
VIII. 15 Nijverheidsonderwijs
VIH. 16 Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
IX. Ondersteuning, aan behoeftigen
X. Landbouw.
XI. Handel en Nijverheid
XII. Belastingen
XIH. Elektriciteitsbedrijf
XIV, Kasvoorzieningen
XV Overige inkomsten en uitgaven
XVI. Onvoorzien
TOTAAL
men gekeurd. Ik heb daarbij heel het eiland
doorkruist en heb zoodoende heel wat hoenders
In handen gehad. Uit den aard der zaak ken
ik dus de kwaliteit der hoenders op Texel en
nu moet ik tot mijn spijt zeggen, dat die zeer
en zeer veel te wenschen overlaat. Hoewel
men mag aannemen dat degenen, die hun fok-
toomen laten keuren nog tot de meest vooruit
strevende pluimveehouders behoorden, liet bij
velen van hen de kwaliteit der hoenders als
I e g s t e r s (ik praat niet over ras-eischen) veel
te wenschen over. Wellicht zal men vragen:
hoe kunt u zonder valnestcontróle beoordeelen
of een kip een goede of slechte legster is
Daarop kan ik antwoorden, dat voor goede en
slechte legsters enkele typische kenteekenen
bekend zijn, kenteekenen, die echter alleen zijn
waar te nemen door menschen, die de kip door
en door kennen en die door geregelden en
dagelijkschen omgang een zekere kijk op hoen
ders in het algemeen hebben gekregen.
Voor goede vakmenschen is het dus mogelijk
goede en slechte legsters te onderscheiden op
het gezicht en door de hoenders in handen te
nemen en te betasten.
Wanneer ik dus bij vele vooraanstaande
pluimveehouders op Texel reeds nog veel dieren
aantref die tot de slechte legsters gerekend
moeten worden, (die komen natuurlijk nooit in
de foktoomen der uitzoek) dan hoef ik niet te
zeggen, hoe het bij de rest der pluimveehouders
gesteld is.
De meest voorkomende rassen op Texel zijn
de Rhode Island Reds, de Witte Leghorns en
de Barnevelders.
14^^^
moogtU niet laten voortwoekeren
tot eene aandoening van borst of
keel. Bestrijdt dat gevaar! Ontsmet
verzacht en versterkt de pijnlijk
ontstoken slijmvliezen met de slijm-
oplossende, zuiverende, genezende
Alom verkrijgbaar in kokers van 230 gram
1.50, 550gram ƒ2,75 en lOOOgram ƒ4,50
Onder de Reds heb ik naast enkele goede,
pas van het vaste land geïmporteerde toornen,
zeer veel slechte en vooral vette hoenders aan
getroffen. Niettegenstaande ik dikwijls ver in
Maart kwam keuren moesten velen, zoowel
oude als jonge dieren, hun eerste eitje in dat
jaar nog leggen. Onder de Witte Leghorns
kwamen eveneens veel vette oude hennen voor,
ook heel wat bastaarden van de jonge hennen
was de kwaliteit over het geheel belangrijk beter
dan van de Reds.
De Barnevelders zijn het schaarst. Over het
geheel heb ik daaronder de beste dieren aan
getroffen, ook onder de oude hoenders.
Dit laatste wil absoluut niet zeggen dat de
Barnevelders als ras en als kip beter zijn dan
de Reds en de Witte Leghorns, het zou hoogstens
een aanwijzing kunnen zijn dat de Barnevelder
op Texel beter aardt dan de Witte Leghorn of
de Red. Ook dat durf ik 'echter niet zeggen,
daarvoor loopen mijn waarnemingen, wat de
Barnevelders betreft, overeen te klein aantal.
Wat het ras betreft kan ik als feit meedeelen,
dat de Barnevelder het in Zeeland over het ge
heel niet best doet, de Witte Leghorn daaren
tegen uitstekend. Ook de Reds voldoen daar
niet, grootendeels ligt dat in Zeeland echter
aan de behandeling en de voeding, terwijl de
grondslag vermoedelijk ook van invloed is. Ik
wil dus hiermede zeggen, dat ik voorloopig nog
niet weet, welk ras op Texel de voorkeur ver
dient, dat moeten we langzamerhand uitvinden
Voorloopig adviseer ik alle drie de rassen
te houden. De heer v. d. Heyden, „Veldheim"
polder 't Noorden, Oosterend, houdt dan ook
al deze rassen en wil door middel van goede
valnestcontróle trachten goede legstammen
voor Texel te maken.
Of de heer v.d. Heyden daarin slagen zal,
zal van hemzelf afhangen, het werk is op
zichzelf eenvoudig, maar toch eischt het een
groote toewijding en een groote mate van
energie en werkkracht om in deze richting
resultaten te bereiken.
Ik heb de heer v.d. Heyden beloofd hem te
helpen en wil ik het bestuur der Tuinbouw-
vereeniglng dit najaar voorstellen hem het
recht te verleenen voor zijn bedrijf de naam
„fokstation der Tuinbouw- en pluimveever-
eeniging Texel" te voeren.
Aan hem en zijn bedrijf worden dan eenige
eischen gesteld, die in het volgende contract
zijn geformuleerd.
Het bestuur der Tuinbouwvereeniging mach
tigt de heer v.d. Heijden voor zijn pluimvee-
bedrijf „Veldheim" te voeren het praedicaat
„Fokstation der Tuinbouw- en Pluimveever-
eeniging" buiten bezwaar van de kas der ver-
eeniging onder voorwaarde:
a. dat hij telkenjare tenminste 50 jonge hen
nen, Rhode Islands Red, Barnevelder en Wit
Leghorn op de leg zal controleeren door
middel van valnesten. -
b. dat hij de leden der Tuinbouwvereeni
ging een voorkeur zal geven bij het afleveren
van broedeieren en fokdleren, benevens een
reductie van 10 pet. op de prijzen der broed
eieren.
c. dat hij ais broedeieren zal leveren, gave
gezonde eieren met een minimumgewicht van
58 gram.
d. dat hij zijn pluimveebedrijf zal stellen
onder voortdurende contróle van het bestuur
der tuinbouwvereeniging, welke contróle wordt
uitgeoefend door den heer fl.ass. Rijkspluim-
veetcelt-consulent in het district Noord-Hol
land of diens plaatsvervanger.
Het bestuur der tuinbouwvereeniging heeft
te allen tijde het recht zich met den gang
van zaken op de hoogte te stellen. De over
eenkomst geldt tot wederopzeggens toe.
In den loop van deze maand of in het begin
der volgende wil ik het bestuur der tuinbouw
vereeniging voorstellen een zoodanige over
eenkomst met de heer v. d. Heijden aan te gaan.
Op deze wijze werken in Zeeland, Zuid-Holland
en Noord-Holland verscheidene fokstations tot
algeheele bevrediging en met succes; geld
kost deze overeenkomst niemand en toch is
ieder belanghebbende er mede geholpen, mits
de eigenaar zijn weik ernstig opvat; is dit
niet het geval, dan wordt de overeenkomst
vanwege het bestuur der vereeniging eenvoudig
opgezegd. Het zwaartepunt van de overeen
komst ligt bij den eigenaar, wat ook juist is,
want dit is de grootste belanghebbende, wan
neer hij zijn werk goed doet, kiijgt hij de be
schikking over goede kippeneerst als hij ze
heeft, kunnen ar.deren er ook van profiteeren.
Er gaan uit den aard der zaak eenige jaren
overheen voordat een fokstation over goede
dieren beschikt en goed werkt, toch heeft de
heer v. d. Heijden al een zekeren voorsprong,
daar hij dit voorjaar door mijn bemiddeling
o.a. een partij broedeieren van Witte Leghorns
heeft gekregen van een Zeeuwsch fokstation,
uitsluitend getrokken van tweejarige hennen,
die meei dan 180 eieren legden in hun eerste
legjaar. Met de andere rassen zullen we ook
in die richting werken, dit voorjaar was het
echter daarvoor te laat en controleert hij dus
alleen eigen gefokte hennen.
In een volgend artikel zal ik nog een en ander
vertellen omtrent eieren, eierhandel en eiervei-
lingen en dan neem ik afscheid van de lezers.
's Gravenhage October 1924.
B. VAN ASPEREN VERVENNE.
