PUROL
3869
Woensdag 3 December 1924*
388l< Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Enkele opmerkingen over het
verpachten van Landerijen.
Van week tot week
Texelsche Berichten,
i»lt bl»4 verschynt Woeaadag- Zaterdafmorgo
Advertentlëu daags roor de uitgave vóór 1 nor nam.
ttt
TEXELSCHE COURANT.
Abennemenitpriót per S maanden',
Voor den Burg 50 Cis. Franco per post door geheei
Nederland 75 Cts. Naar Amerika en andere landen
met verbooging de. porto's. Losse nummers 3 cent.
TELEFOON INTERCOMMUNAAL No. 11.
Prfea der AiUerirnUtnï
Van 1 tot 5 regels 50 Cts. Iedere regel meer 10 Ct. Qroote
letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
POSTCHEQUE- en OIRODIENST No. 652.
v. IW. UJ4,
ABONNEMENTEN ase AüVïRTgNTIBN worde» a<vagei»oaea b(j de üitQ. Fimm* i.aüttïVILId ROOII, Parkstraat, Bdii of T b x b c
Zij die zich vanaf heden
laten inschrijven als
abonnee op de Texelsche
Courant, ontvangen alle nummers tot
1 Januari 1925 kosteloos.
De Uitgevers.
De tijd der verpachtingen is weer daar;
en het vraagstuk der pachthoogte, dat,
sinds de Engelschman Ricardo zijn, nu
nog beroemde, verhandeling over de pacht
waarde schreef, nog steeds belangwekkend
is, staat ook hier op Texel wel in 't middel
punt der belangstelling. Wij hebben ge
meend goed te doen de heer Klimp, op
Texel als landbouw-deskundige zeker
algemeen bekend en geacht, te verzoeken
in een paar artikelen zijn inzichten inzake
het vraagstuk van de pachthoogte, in de
Texelsche Courant, uiteen te willen zetten.
De beer Klimp heeft met de meeste bereid
willigheid aan dit verzoek voldaanhet
eerste der artikelen laten wij hier volgen_
(Vereenvoudigde Spelling.)
I.
Dé koopsom van landerijen is dikwijls
zo hoog, dat een zware schuldenlast het
bestaan bedreigt. De pachten worden zo
hoog opgevoerd, dat van een behoorlike
verzorging van een gezin geen sprake meer
kan zijn. En, wat zeer zwaar weegt, voor
de huurdervan een goede behandeling
van het land kan niets komen, integendeel
verwaarlozing, uitputting. Dichters hebben
in schone taal het heerlike landleven be
zongen. Hoeveel verzen zijn er niet neer
geschreven om de arbeid van de boer te
verheerliken. Ja, er zjjn nog wel land
bouwers, de bevoorrechten, die met een
glimlach deze versregels kunnen lezen en
zich gelukkig prijzen, dat hun de schone
taak is geschonken een deel der aarde tot
grote vruchtbaarheid te brengen en daaraan
de rijkste oogsten te ontlokken. Die een
slecht jaar kunnen trotseren, zonder dat
hun bestaan wordt bedreigd. Die rustig
en vredig hun arbeid verrichten, hun land
verbeteren, hun veestapel vooruit brengen
en aan hun arbeiders, hun medewerkers,
een behoorlik bestaan kunnen verzekeren.
Hetaantal dier bevoorrechten is misschien
nog wel groot, maar groter is het aantal,
dat zucht onder een zware schuldenlast,
groot is het aantal der landbouwers, die
diep gebukt gaan onder hoge pachten,
terwijl bovendien nog altijd dreigtverho
ging van pacht, als de produkten in prijs
stijgende -rijn, verhoging als door noeste
vlijt de toestand van het land wordt ver
beterd, verhoging als eigen werkkrachten
meer arbeid kunnen leveren waardoor het
gezinsinkomen zou worden vermeerderd.
Verhoging na afloop van het pachtkontrakt,
ja soms zelfs tussentijds.
En als met de verhoging geen genoegen
wordt genomen, dan de poort uit en een
ander zal het wagen. Een ander, die dik
wijls diep te beklageD is. Maar hoe te
beklagen is ook niet hij, die gedwongen
wordt zijn boerderij te verlaten met een
onzekere toekomst. Dan is het bittere ironie
nog te willen spreken van het genoeglik
leven van de geruste landman en zijn zalig
lot
Hoe moet niet door velen met schrik en
beven de tijd worden tegemoet gezien, dat
de huurjaren zijn verstreken. Wat zal de
eigenaar doen? Zal bij hooger pacht bere
kenen Zal de boerderij weer publiek wor
den verhuurd? Of zal de eigenaar zich een
humaan mens tonen en aan hem, die zijn
land bearbeidt, die voor hem werkt met
heel zijn gezin, een goed stuk brood gunnen
en de kans iets vooruit te komen
Dat zijn alle vragen die beantwoord wor
den, als de tijd daar is, dat over het ver
nieuwen van het pachtkontrakt moet
worden gesproken. En dan wordt zo
menigeen opgejaagd, van zijn woonstee
verdreven en moet maar zien de kost elders
te verdienen. Een ander neemt zijn plaats
in totdat 't eindelik mislooptwant de
pachten kunnen niet straffeloos immer
worden opgevoerd. Hoeveel mensen worden
op deze wjjze niet ongelukkigEn de
eigenaar? Zal zijn geluk verhoogd wordep
door het opschroeven der pachten? Zal
hij zich gelukkig rekenen, als 't hem
mogglik wordt door een publieke of onder
handse verpachting het allermeeste er uit
te kunnen knijpen?
Ik vraag me dikwijls af, hoe het mogelik
is kundige en arbeidzame mensen om wat
geld uit het bedrijf te stoten of ten gronde
te richten. Hoe heschamend moet het zijn
pachtsommen aan te nemen terwijl men
zelf zeer goed weet dat het bedrijf naast
een behoorlik bestaan van de werker op
dat bedrijf, zooveel geld niet kan opbrengen.
De eigenaar leeft dan van geld, dat hem
niet toekomt. Hy ontsteelt het aan hem,
die 't verdient.
Als hy 't geld niet nodig heeft om er
van te leven, maar het opstapelt, zijn rijk
dommen vermeerdert, altijd méér wil bezit
ten, ten koste van zyn „horigen* dan is
alles nog veel bedenkeliker. Dan mag men
zoeken en speuren naar edele karakter
trekken, gevonden worden ze niet.
Wie kan nog achting hebben voor een
mens, die door zijn toevallig bezit van lan
derijen anderen het leven moeilik of zelfs
onmogelik maakt? Daarnaast alle eerbied
voor hem, die zich tevreden stelt meteen
matige opbrengst, al kan hij ook meer
bemachtigen. Dan geeft hij aan zijn pachter
een goede kans op een rustig en behoorlik
bestaan, die op zijn beurt aan de arbeiders,
die hij nodig mag hebben, een goed loon
kan uitkeren. H. KLIMP.
Ruwe en Schrale Huid
DOOS 30. 60,90 Cent.
Bij Apoth. en Drogisten.
Pharm.Fabr A.Mijnhardt
Zeist
22-29 Nov.
Ia de afgeloopen week hebben nog de
naklanken van den goed geslaagde Holland-
Indiëvlucht, de algemeens aaudactit getrok
ken. Daar was iets feesteiyks in de berichten
over den succesvollen tocht onzer landge-
nooteD. Hulde in de Kamer, buide in de
pers En in woord en geschrift zijn de drie
mannen geëerd geworden als mannen van
beteekenis, die onze aloude roemruchte ge
schiedenis weer eens ais bet ware in nieuwe
vormen en kleuren ons voor oogen hebben
gesteld.
En ook nog was er hulde te breDgen aan
een anderen Nederlander, een Groote in bet
rijk des geestes, wiens naam in onze ge
schiedenis en vooral ook in zyn werk zal
biyven voortleven. De vertegenwoordigers
van de regeering, den Amsterdamscben
gemeenteraad, van de wereld der hoogeer:
edele Kunst bebbcn zich gesi haard om bet
graf van Heyermans wiens heengaan in
zooveler hart ontroering heeft g6wekt en
wiens teraardebestelling tot een buiten
gewoon indrukwekkende plechtigheid is
geworden.
Wy kunnen over een en ander niet uit
voerig zijn onze ruimte laat dat niet
toe maar meenden noch de Holland-Indiê
vlucht, noch den dood van Herman Heyer-
mans, in ons overzicht onvermeld te mogen
laten.
o—o—o—
Van de buitenlandsche gebeurtenissen der
laatste dagen heeft wel inzonderheid bet
Britsch-Esyptitcbe conflict de aandacht ge
trokkoD. Niet enkel door de gebeurtenissen
in Egypte, waar de Jong-Eaypienareo of
nationalisten bun woede nauwelyks konden
verkroppen, zoodat er onrust eD spanning
beerschte in Kalm en Alexandrië, maar
óók door den indruk, di6n bet nogal krasse
optreden van de Britscbe regeering in het
buitenland had gewekt. Die indruk was
over 't algemeen niet zeor gunstig en dat
kon ook moeilijk het geval zyn omdat
aan Egypte eisebtn zyn gesteld, zwaar in
lornederend om le vervullen. Het behoeft
dan ook getn verwondering te baren, dat
de Britscbe regeering aandrar g heeft ge
voeld om haar standpunt teDs voor de
buitenwereld uiteen ie zetten Waarom
wa» dat kiasse optiedtn noodig? Omdat
de Egyptische autoriteiten in den laatsten
tyd voortdurend bezig geweest zt)n, het
Britscbe gezag te ondermyQeo, de rechten
der Britsche onderdanen aan te tasten en
tegen Engeland een sfeer van ontevreden
heid en haat te scheppen. De verplichtingen
jegens Engeland of Engelscbe onderdanen
aangegaan, werden niet nagekomen en in
betrekkelijk korten tyd werden talryke
moordaanslagen tegen Britscbe burgers
ondernomen. Ook wekte het onderhoud, dat
Macdonald destyds met Zagloel pasja heeft
gehad den indruk, dat bet zonder een
krachtige politiek in Egypte niet langer
zou gaan. Dat krachtig optreden is intus-
schen door den moord op den Sirdar ver
vroegd geworden.
iDtusschen is de toestand in Egypte nog
steeds zeer ernstig. Zagloel pasja is afge
treden en heeft nu meer de haDdcn vry
gekregen, om de oppositie aan te voeren.
Ziwar pasja biykt eon willig instrument te
zijn in de banden van den Britschen hoo
gen commissaris lord Allenby en men ver-
wacnt te Londen, dat hy, als bom blijkt,
dat al zijn pogingen vruchteloos zijn om
verzachting van de Britscbe eiscben te
verkrygeD, zal eindigen met volledig die
eischen te aanvaarden en uit te voeren.
Ziwar pasja behoort tot de gematigden,
maar zijn politiek van toegeven brengt
htm de haat op den bals van de nationa
listen. En de Britsche autoriteiten doen
Diets om de positie van Ziwar te verster
ken. Integendeel de arrestatie van een 4tal
hooggeplaatste leiders van de oppositie te
Kaï o. welke verdacht worden van een
samenzwering en welke arrestatie den in
druk moet wekken, dat de Egyptische
autoriteiten feiteiyk niets meer heöben te
zeggen, moet de positie van Ziwar wel
sterk beuadeelen. Dat de EDgelscben den
toestand nog zeer gevaariyk aebteD, blijkt
wel uit de militaire maatregelen, welke zy
hebben genomen, ter bescherming vaD
lord Allenby
Het Egyptische parlement heeft nog on
der de regeering van Zagloel pasja een
protestnota opgesteld, welke aan den Vol
kenbond is gezoüden. Aanvankelijk heette
het dat daarin niet een verzoek om inter
ventie was opgenomen, maar later is geble
ken dat het telegram voor den Volkenbond
wat verminkt is overgekomen en dat by
het overseinen te Marseille uiigevallen was
de beiaogryke passage, waarin den Volken
bond verzocht werd Egypte in bescherming
te Demen tegen bet geweld van Engeland.
Algemeen verwacht meD dat dit beroep
op den Volkenbond niets zal uitwerken.
Het verzoek toch is nietdoor de Egyptische
regeering ingediend, doch slechts door het
parlement. Het is dan ook zeer de viaag
of het vatbaar voor bebandeliDg zal worden
verklaard.
Dat neemt intusschen niet weg, dat de
Engelscbe legeering van meer daD een ?yde
ernstige verwyten te hooren krygt over
haar reeds bij voorbaat uitgesproken mee
ning, dat de Volkenbond niels heeft te
maken met het Britsch Egyptische coi fPct
omdat dit is een binuenlandscbe aaDgele
gi nbeid. „Macdonald, die tbaos weer de
leider is der Labour party, zal hetKabiDet
daarover weiara als het Lagerhuis weer
bijeengekomen is. aan de tand voelen En
ook van de z(jde der liberalen, althans van
een d. el van dezeD, wordt criliek.io deze
kwestie verwacht. Naar luid der berichten
moet Lloyd George bet echter eens zyn
met bet optreden van het Conservatieve
Kabinet. Voor's heeft vooral io Frankryk
de weigering van Baldwin om de zaak bij
den Volkenbond aanhangig te maken,
kwaad bloed gezet.
o—o—o
Generaal von Natnusius, oud-bevelhebber
van een Duitscb legercorps, die zooals
we onlaDgs gemeld hebben, by een bezoek
aan het graf van zyn schoonvader in Elzas-
Lotharingen gearresteerd en vervolgeDs
door den Krygsraad te Ryssel tot een jaar
gevangenisstraf veroordeeld werd, heefi van
president Doumergue gratie gekregen. De
generaal is daarna op vrije voeten gesteld
en naar Kassei teruggekeerd. Naar luid der
berichten zal by echter niet in hel von Dis
berusten, maar staat by erop dat zijn proces
herzien wordi, omdat alleen een cassatie
van het vuLois htm zijn eer zal kuDntD
te.' uggcen.
Dat Doumergue gratie verleende was
overigens nogal verstandig, omdat de natio
nalisten in Duitschland het proces aangre
pen om daaruit politieke munt te slaan en
stemming tegen de Duitsche regeering te
verwekken. Bovendien werd de verbetering
van de betrekkingen tusschen Beriyn en
Parys door het proces opnieuw belemmerd.
In de Franscbe Kamer hebben de natio
nalisten echter de aan generaal Natbusius
verleende gratie aangegrepen als een wel
kome gelegenheid om bet Kabinet-Herrlot
aan te vallen. De aanvoerder der oppositie
Dcejardin, beweerde, dat men al niet ge
zucht bad naar de Duitsche dieven en nu
men er een te pakken had, liet men hem
nog weer loopen. Aan Desjardin werd
echter duidelijk gemaakt dat men bier te
doen had met een daad van den president
der republiek, die buiten debat diende te
biy ven.
Sinterklaas op Texel
(Van een bizondere medewerker).
Sukerketaai en harreketaai,
Jodenkoek en korstjes,
Choco-letters zoet en fraai,
Marsepein en worstjes.
Gul-besukerd koppies-doen
Theetjestied met moppen,
Een hooi-voorzlene kinderschoen,
Dien Sintje vol moet stoppen.
De rechtgeaarde Texelaar zweert bij koek en
koffie. Ze zijn hem troost en verkwikking, ze
mankeeren op geen enkele jarigheid. Mocht
er hier ooit revolutie komen, bijv. tengevolge
van het afschaffen der kermis, of de oprichting
van een vliegdienst tusschen den Burg en de
Waal, dan raad ik sterk aan onder de oproer
lingen wat kommen van het bruine vocht en
eenige kleikoeken uit te deelen. Zoo'n fijn
bakkie en heerlijk koppiesgelag kan geen
eilander verzitten en de omwenteling lost van
zelf in de koffie op. Geen wonder, dat de
twee Sunderklazen, ouwe en nüwe, met ver
langen worden tegemoet gezien: de Texelsche
taai is dan ook van uitstekende kwaliteit en
van ouds beroemd. Men zegt, dat Julius
Caesar met zijn legioenen speciaal voor de
sukerketaai zijn veroveringstocht naar hier
is begonnen. En de jsngetjes, wier vaders aan
de bergingsmaatschappijen zijn, hopen vurig,
dat de stoomboot uit Spanje op de Eierlandsche
gronden vastloopt.
't Is een smulfeest ieder jaar
Voor de grage lekkerbekken,
't Vooruitzicht doet den Texelaar
Al met de lippen smekken.
Kleine mèkes vrijen druk
Met speculazen heeren.
Bijten hun de neuzen stuk
In kinderlijk begeeren
En 't Sinterklaasspelen I Wat een genot,
eindelijk eens over straat te kunnen loopen
zonder dat iedereen je kent en gedag zegt.
Wat een gelegenheid voor de huismoeders,
om de spulletjes van buurvrouw nu eens ter
dege op te nemen, zonder al te veel in de
kijkert te loopen. En de meisjes, die deze
avond geen vrijer vonden, hebben dat aan zich
zelf te wijtenaardappelneuzen, sproeten,
scheeve ruggen, kromme beenen, dat alles laat
zich nu met eenige vindingrijkheid gemakkelijk
verbergen; gebrek aan molligheid wordt met
houtwol geschikt verholpen. Dat kan trouwens
op andere dagen ook. En alles doet mee, oud
en jong. De getrouwde mannen zetten den
veiligheidsklep van den huwelijksketel wat
open. Denkt er aan heeren, dat je van te
voren uitvischt in welk soort van hansop je
ega gaat spelen, want anders loop je de kans
met je eigen vrouw op siap te gaan. Of met
je schoonmoeder als die ook op marode is.
Dan is 't meteen de laatste keer geweest en
't kost je twee nieuwe hoeden en een rolbezem
voor de vrede weer geteekend is.
Schapenboeren, kokkeriui,
De knechten als de bazen
Wiss'len pilo-broek en trui,
Voor het mom der Sunderklazen.
Leden der Gemeenteraad,
Dokter en notaris,
Alles krielt dooreen op straat
Als clown of drommedaris.
't Pantoffeiheldje speelt Landru,
M'n vrouw voor Wim de Zwijger,
Dikke Kleis voor paraplu,
Opoe is een Turksche krijger.
D' anderen dag is 't resultaat:
Hoofdpijn, natie neuze',
Zieke magen, schor gepraat,
Snuiven is de leuze.
Sinterklaas, vergeet ons nitt,
Strijk toch elk jaar weder
Met uw ros tn zwarte Piet,
Op Texcl's daken neder!
