V
No. 3898 Woensdag 18 Maart 1925 38s,e Jaargang
De Welstandsbepaling.
Van week tot week
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIËN:
T. C. K. P.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct.
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE:N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels: 50 ct. ledore regel meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokend.
Bij abonnement lagere regolprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 li POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11
Teneinde bij iedereeD vrijen toegang
te verkrijgen, zal onze Courant zich houden
buiten alle partijschappen en zich bepalen
tot het mededeelen van hetgeen in onze
omgeving voorvalt en der vermelding waar
dig is Ons blaadje vinde in iedere
woning eene plaats en worde bij allen een
welkome vriendhet worde een middel
van gemeenschap tusschen verschillende
personen, en voor allen een bron om bekend
♦e worden met hetgeen op ons eiland plaats
/indt, in één woord, het worde de vraag
baak voor allen, die niet onverschillig zijn,
voor hetgeen op Texelss bodem voorvalt.
Texelsche Courant, no. 1, 15 September
A° 1S8 7.
Toelating van leerlingen tot de
O.L. Scholen.
Burgemeester ea Wethouders der ge
meeDte Texel breDgen ter openbare kennis,
dat op 1 April a.s. nieuwe leerlingen
kunnen worden toegelaten tot de openbare
lagere scholen in de gemeente.
Om te kunnen worden toegelaten moeten
de leerlingen vóór dien datum den leefijid
van vjjf jaar en zes maanden hebben be
reikt.
Tevens bestaat er op dien datum ge
legenheid om t6 worden toegelaten tot de
7e, 8e of 9e klasse van de school voor
M U L.O te den Burg, mits blijkt, dat de
leerling in ontwikkeling niet achterstaat
bij hen, die met viucht in alle vakken het
onderwas hebben genoteD, hetwelk aan de
school gegeven wordt in het leerjaar,
onmiddellijk voorafgaande 3an dat, waarin
toelating wordt verzucht.
De aanmelding behoort uiterlijk Zaterdag
28 Maart te geschieden bij het hoofd der
school, onder overlegging van het vaccine
bewijs.
Texel, 16 Maart 1925.
Burgem. en Wetb. van Texel,
BUYSING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
Het uiterlijk aanzien van een nieuw te
maken gebouw, met al wat daartoe be
hoort, zooals hekken, muren en dergelijke,
moet zoodanig zijrt, dat het, noch op zich
zelf, noch in verband met de omgeving,
uit een oogpunt van Welstand, aanstoot
kan geven.
Burgemeester en Wethouders zijn bevoegd
te dien aanzien nadere eischen te stellen.
(Artikel 7 bis Bouwverordening Ge
meente Texel.)
II.
Zeer veie gemeenten in ons vaderland
verheugen zich reeds in het bezit van een
bouwkundige welstandsbepaling' als hier
boven afgedrukt En, al lijkt zoo'n bepaling
op het eerste gezicht misschien wat erg
kras, och, dat komt omdat men er nog
niet aan gewend is. Zeker, men mag nu
niet meer bouwen zooals men dat zelf ver
kiest, maar: wat mag men eigenlijk wél
doen naar eigen inzicht? Wanneer een
man zich in vrouwekleeren op straat begeeft
dan wordt hij (behalve op ouwe en nuuwe
Sunterklaas) - opgepakt en in de doos ge
stopt; wanneer een motorrijdersneller dan
20 K. M. door de straten van den Burg
rijdt, dan gaat-ie op de bon, wanneer ge
met een autobus een dienst gaat openen
zonder toestemming van BenW dan staan
inbeslagname, boete of hechtenis voor de
deur.... Och, ons leven wordt toch steeds
meer van overheidswege gereglementeerd
en we moeten ons daar maar, al of niet
mopperend, bij neerleggen Niet mopperend
is 't beste nog, maar dit tusschen haakjes.
Er is echter, dit moet onomwonden toe
gegeven worden, een belangrijk verschil
tusschen de mogelijke waardeering voor
de meeste van zulke bepalingen en van de
nieuwe welstandsbepaliug mogelijk.
Voorschriften omtrent gezondheid, veilig
heid, zedelijkheid en zekerheid, daaromtrent
bestaat als regel niet zooveel verschil van
gevoelen, en, wanneer een gemeenteraad,
b v. bepa'ingen omtrent de maximum
snelheid aanneemt, dan zal men zich, op
een enkel ng na misschien, daarbij neerleg
gen. ome at men de noodzakelijkheid cf
althans d; nuttigheid ervan inziet.
Maar men moge het over sociale nuttig
heid of wenschelijkheid allicht eens kunnen
wordende schoonheid is een heel ander
gebied. Vaststaande eischen omtrent
schoonheid bestaan nietvinden wij Euro
peanen, een golvende haardos mooi, de
Kaffer uit Zuid-Afrika besmeert zijn kroes
haar met koemest wanneer hij zijn aange
bedene gaat bezoeken...
Zoo ook in de bouwkundewanneer
iemand een bepaald huis wil laten zetten
en wanneer hij dat bepaald soort huis nu
eenmaal erg mooi vindt dan is het bijna
ondoenlijk om tegen hem te zeggen man,
dat huis van jou is niet mooi genoeg. Men
komt dan al spoedig tot het vaste einde
van alle schoonheidsdisputen ik vind het
mooi, en gij vindt hc-t leelijk.
Toch spreekt het vanzelf dat architecten
'die, behalve dat zij een diepgaande studie
van wat er door alle eeuwen heen gebouwd
is geworden, gemaakt hebben, hun heele
verdere leven in „de bouwkunde" zitten
en niet anoers doen dan huizen ontwerpen
en bouwen, een betere kijk zullen hebben
op wat algemeen als mooi wordt aanvaard
dan zjj die maar eens een enkele maal een
huis laten zetten en ook dan 'n timmerman
of metselaar of bouwkundig teekenaar,die
weliswaar zeer bekwame vaklieden kunnen
zijn, maar daarom toch nog geen „bouw
meester" of architect mogen heeten.
En dit staat wel vast: in de bouwkunde
staat Nederland tegenwoordig aan de spits
der Naties. Wat door architecten als Berlage,
de Bazel, de Klerk en nu, als nieuw op
komende ster, Dudok, gewrocht is, dat
vindt in het buitenland zijns gelijken niet
7—14 Maart.
Maart, de Lentemaand, heeft ons tot Dog
toe niets van de Lente gebracht, maar ons
daarentegen wel eeo zeer ooaangename win-
terverrassiDg bezorgd. De nadeelen en be
zwaren aan een lat6D winter verbonden,
hebben zich in de laatste dagen al weor
laten gelden en at ia op bet oogenbiik
dat wij dit scbryven ook al weer de dooi
ingetreden, het is toch nog koud en guur
en allesbehalve Lente.
Op 't gebied der politiek merken we
eveDwel dat de tjjd voortschrijdt. De beide
Kamers zijd druk iD de weer om tegen de
Paascbvacantie gereed te komen met bet
vele werk dat nog op afdoening wacht. De
Eerste Kamer krijgt o a. te behandelen het
wetsontwerp tot opbeffiog van den Zomer
tijd, dat, zooals men weet door de Tweede
Kamer aangenomen werd, maar waarover
in den S9naat Dog een warme strijd wordt
verwacht. De voorstanders van den Zomer
tijd hebben den moed nog Diet opgegeven
maar we gelooveD Dog zoo dadelijk niet dat
ze straks d« vlag zullen kunnen uitstekeD.
Eq als slot van de Kamerweek bezorgde
de Tweede Kamer Minister ColijD de grootst
deDtbare nederlaag door ber. wetsontwerp
inzake een ambtswoning voor den minister
van buitenlandsche zaken met algemeens
stemmen te verwerpen.
—o-o—o
Eogeland verwerpt bet protocol van
Genese eD Chamberlain heeft in de vergade-
rmg van den Volkeobondsraai de redenen
daarvan uitvoerig uiteengezet Dat was op
bet gebied dar buitenlaDdsche politiek wel
de groole gebeurtenis van de afgeloopen
week.
Er was voor deze gebeurtenis bijzonder
groote belangstelling. Niet alleen waren in
het „Paleis der Naties" te Getève alle
raadszetels bezet maar er bad zich teveDS
een aantal belangstellenden in drie rijen
achter de zetels geschaard.
Minister Coamberlain behoort niet tot de
politieke figuren die over veel oratorische
talenten beschikken. Zijn wijze van spreken
is zeer droog en ueDtonig en hij komt zelden
uit de rustige plooi. Hij moet het, wat
spreekgaven betref, tafleggun bijeenLIoyl
George met zijn levendige betoogtrant en
schitterende koaltflecten of teeeu den
PraoschmaD Briand die ef n mcetPp-nd
spreker voor de vuist. Marr Caamberian
heelt dit voor, dat hij sober tn nuchter en
zonier versiering of omharl van woorden
precies zegt waar bet op s aar.
Dat was ook bet geval toeu ntj sprak over
het protocol van Geüève. Zijn rede liet
niets aan duidelijkheid te wenecben over,
b(j zei precies waar het op staat en....
liet van bet protocol eigenlijk niet veel over.
Met) wist vooraf dat hij tegen het protocol
was uit betgeen hij zoo nu en dan reeds
losgelaten bad, maar bij had daarbij z°o-
veel reserves gemaakt, dat men te Genève
na zijn rede zelfs een beetje vorwoDderd
opkeek. Dat hij op zoo scherpe wijze de
staf over het protocol zou breken eD met
zooveel beslistheid zoowel de amendeeriDg
of de ratificatie ervan zou afwyzen, had
men in 't algemeeD toch niet verwacht.
Da rede door CbamberlaiD gehouden was
veel te uitvoerig om ze in een overzicht
als hel onze te kuDnen verwerken, zoodat
we moeten volstaan met het aangeven van
enkele grepen daaruit. Kort samengevat
komt het hierop neer, dat Chamberlain „het
erg onverstandig" acht aan de zware ver
plichtingen die de staten door betVolkeo-
boDdsverdrag reeds op zich hebben genomen
nog nieuwe toe te voegeD, zonder dat
men rekening houdt met de omstandigheid
dat het VolbeDbondsverdrag zelf belangrijk
wordt verzwakt door het feit, dat zekere
groote staten er geen lid van zijn. In h<t
protocol worden economische sancties vast
gesteld, maar de kracht van dit wapen wordt
al dadelijk verzwakt door bet feit, dat er
buiten den Volkenbond machtige economi
sche gemeenschappen bestaan, die den han
del zouden kunnen dwingen door andere
kanalen te gaan. Chamberlam heeft kort en
goed gezegd, dat eerst de Volkenbond allen
moet omvatten voordat men daarop nieuwe
verplichtineeu kan grondvesten.
Na Chamberlain beeft Briand namens
de Fransche regeering het woord gevoerd
Uitvoerig beeft by bet FraDscbe standpunt
uiteengezet en nu en dan legde bU een
toon van scherpe ironie in zijn woorden
als bü het had over de medewerking tus
schen Engeland en Frankrijk en de leiding
die beide bij bet totstandkomen van bet
Volkcnbondsverdag en bet protocol hebben
gegeven. Briand verdedigde het protocol
tegenover de aanvallen vaD Chamberlain,
waarbij hy o.a. de belangrijkheid in het
licht stelde van de bepaling in het promcrl
dengeDe die arbitrage weigert als aaDvaller
te beschouwen.
Ook andere gedelegeerden hebben over
de kwestie het woord gevoerd, waarbij die
van Italië b v. zich by Chamberlam aan
sloot. Hoe deze over de kwestie denken
legt echter weinig gewicht in de schaal.
De verklaring van Coamberlain beteekent
feiteiyk de dood en de begrafenis van het
protocol.
Chamberlain heeft echter niet enkel de
ratificatie van het protocol afgewezen, by
heeft ook uiteengezet op welke wijze, naar
zyn meeniog, de vrede beter gediend zal
kuDnen wordeD. De beoogde doeleinden
zullen, zei hij, het best kunnen worden
bereikt door de volken die er bet meest
bij betrokken zijn en welker geschillen
opnieuw.aanleiding tot een oorlog zouden
kunnen geven, aan elkaar te verbinden
door verdrageD, welke enkel ten doel bob
ben tusschen hen den vrede onverbroken
te houden. Zyn bedoeling is duidelijk
Frankrijk en DuitschlnDd moeten tot over
eenstemming komen waarby Eogeland
gaarne zal steuDeD.
Brnesj. de rapporteur, heeft aan het slot
der besprekiDg nog bet goede van bet
protocol naar voren gebracht. Vervolgens
steld6 by een resolutie voor, om de Eogel-
sche verklaring ter keDnis te brengen van
de a.s Zesde VolkenbondsvergaderiDg en
de voorbereidende werkzaamheden tot de
ten uitvoerlegging van het protocol tot na
d6 vergadering te verdagen Deze resolutie
werd aangenomen.
Chamberlain Z3l nu met Herriot de be
sprekingen over Frankrijke veiligheid her
vatten.
Eq president Ceolidge heeft, alvast ver
klaard, dat als het proiocol van de baan
is. het oogenbiik voor het byeenroepen van
een ontwapeningsconferentie g* komsn mout
worden geacht
—o—o-o—
Dr, Sitno-j8 die ti.deiyi: met de «a. dig-
beid van h3t Dui'schu *u,atepresid< t obap
werd m ast, oseft DoDderdag in d o Rijks
dag den door de. grondwet i-oorgeeoh-bveo
eed blgelegJ. Alle Ryksdjugfracties, behalve
die der communisten, waren daarby ver
tegenwoordigd. De Rijksdagpresident Loebe
wensohte Dr. Simons geluk waarna deze
een korte rede hield om dank te zeggen
voor de eer bent bewezen.
Wij hadden gehoopt te zullen ontkomen aan
de krulswoordwoede die, als een besmettelijke
ziekte, of als een petroleumvlek in een stuk
papier, zich steeds verder om de aardbol uit
breidt. Maarhet heeft niet zoo mogen zijn,
tenslotte hebben wij geen weerstand kunnen
bieden aan de verleiding. Maar één ding was
wel zeker: hls er dan toch een kruiswoord-
puzzle in de Texelsche Courant moest komen,
dan zou het een échte Texelsche puzzle worden
en geen import van Amerika of van de vastewal
van Europa.
Dat wij hierin geslaagd zijn zullen de lezers
die zich de moeite getroosten de T.C.K.P. op
te lossen, zelf wel ondervinden.
En ook meenden wij te moeten afwijken van
de dikwijls gevolgde gewoonte om villa's, zak
doekjes, automobielen, vingerhoeden en meer
dergelijke kleinigheden en snuisterijen als prij
zen aan de puzzle te verbinden. In de plaats
daarvan stelden wij als hoofdprijs: twee jaren
gratis de Texelsche Courant lezen, terwijl als
tweede prijs de volgende vier oplossers één
jaar gratis abonnee worden.
Dus, waarde lezer, spits nu uw vernuft en
trek aan het puzzlen uw belooning kan zijn dat
ge een of twee jaren vrij zijt van 't betalen
der abonnementsgelden I
Wij verzoeken onze lezers evenwel goed ken
nis te nemen van de bepalingen, onder de puzzle
afgedrukt, en wijzen er met name nog eens op
dat deelname in deze wedstrijd slechts open
staat voor hen die reeds op ons blad geabon
neerd zijn, of die met ingang van 1 April 1925
zich als abonnee opgeven.
Onze bizondere medewerker schijnt de
wijze waarop te de Cocksdorp de tijd geregeld
(of eigenlijk „ongeregeld") is, niet juist te vinden
wij ontvangen daarover althans de volgende
min of meer dramatische ontboezeming.
De Cocksdorper Tijdrekening.
„Lieve, lieve, lieveling,"
Zoo sprak hij zacht en teer,
„Wanneer je nog wat van me houdt
Kom hier dan morgen weer;
Maar liefst een beetje later:
Zoo om een uur of acht,
Als de bloemen slapen gaan,
En 't maantje ons tegenlacht.
Dan praten we tezamen,
Wat over liefd, en min
En zwelgen met ons beidjes
De hoogste vreugde in."
.0, poeze-snoeze-poezesnocs,"
Bloost nu de schoone maagd,
„Ik zou niets liever willen,
Dan doen wat jij me vraagt,
Doch kom dan, beste jongen,
Precies om klokslag acht
Geen stervlihg mag bemerken,
Dat ik daar op je wacht."
Ze schreien dikke t/anen
Bij 't droevige vaarwel.
Ze kussen lang en innig en
Verwijderen zich snel.
Ongeveer 7 uur was de jortchelich ter plaatse.
Om de 5 minuten wierp hij een vernietigende
blik op z'n horloge. De minuten zijn zeker uit
gezet door de warmte van m'n kloppend hart.
dacht-ie. Om 7 uur 45 minuten hoorde hij
plots de torenklok acht slaan. Stap-siap- klonk
het achter hem. „Daar is m'n schat" juichte
hij en viel de gedaante om de hals. 't Bleek
zijn taille te zijn. Die snapte het dadelijk Jij
spreekt ook vroeg af hoor" zeidezij. het is pas
half acht." Bong boemde de andere toren
klok. „Dat kan niet", weersprak de minraar,
„dat moet dan half negen zijn. Zie je wel, ze
bedriegt mei" En hij viel in zwijm. Toen hij
weer bijkwapi, stond zijn meisje voor hem,
naast tante. „Lieveling," riep zij. „Lieveling"
riep hij. Bong boemde de Ie k ok. „01 je
nooit komt. „En het is op mijn horloge tien
voor acht." Bong, bong. bong, bong, bong,
bong, bong, bong, boemde no 2.
Nou is 't acht uur, b sloot tan'e. En ik
telde er duidelijk negen." „Ja, maar. die klok
iï een half uur vcor« ee, deze is een half
i ur achter. „Ach, kont, l ij is van slag.., Kijk
nan op je horloge. Nietes welles, ni rtea, welles
i< ben mal, jij bent rra hij is mal, wij zijn
mal, totdat tante zei„Kij., eens aan, wat achter