No. 3909
Zaterdag 25 April 1925
38ste Jaargang
Het Verborgen Gebrek.
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD&DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 U POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11
J.P.'S koma^puddTnö
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
I
Van 1-5 regels: 50 ct. ledore regel moor: 10 ct.
Dezelfdo advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend.
Bij abonnement lagore rogelprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
KRONIEK van MEDENBLIK. 5
daar verschrikt van waren, en daar vielen
hagelsteenen zoo groot als henne eieren
over 't geheele eiland.
1571. Was hier op Texel gelijk op veel
meer plaatsen, een groot tumult om de
Religie. In 't begin van de maand Maart
kwamen de Watergeuzen op Texel, zij had
den 3 groote oorlogsschepen en 23 jachten
en namen een heele vloot schepen, wel tot
31 toe. Zij kwamen voor den Burg, maar
de Burgers moesten vluchten terwijl zij
handgemeen waren. Zy verbrandden het
huis waar de schout Jacob van Haarlem
in woonde, door Vrouwe Jacoba daartoe
gemaakt. Alsmede de Kloosterkerk 5 van
het Weeshuis, waarvan nog een gedeelte,
van de muur nog kan gezien worden.
1591. In dit jaar is de Buitenkuil bij
der. Hoorn, nadat hij ingebroken, wederom
bedijkt. Welke polder nu, door't afspoelen
van de zee, en het overstuiven vaa de
duinen, bijna in zee en onder de duinen
ligt.
1598. Hebben wollen- en linnenwevers
op Texel een gilde verkregen, doch nader
hand en nutertijde is dat t'eenemale ver
vallen, de wollen hebben gehad een volmolen
en 7 a 8 getouwen alhier voor dezen.
1624. Heeft Barend Bakker aan den Burg
een weddenschap aangegaan, te weten dat
'1 Dampige ketje met buikvliesontsteking.
De meer-dan-gewoon pientere lezer zal
bij het opschrift van dit artikel allicht
een verdachte krieuweling in zijn politieke
neus voelen en, als gevolg daarvan, bij zich
zeiven zeggenaha, dat gaat zeker over
de gemeenteflnanciën, het electriciteitsbe-
drijf of de Texelsche post!
Teveel schaadt echter, en zoo ook Ie veel
scherpzinnigheidinderdaad gaat het over
een simpel ketje, en dat ketje was dampig
en had buikvliesontsteking, ja, is er zelfs
aan gestorven.
Maar zelfs aan zoo'n doodgewoon ketje
kunnen zeer interessante rechtskundige
kwesties verbonden zijn, en, waar de zaak
waar het hier om gaat voorde Texelaren,
voorzoover ze zich met koop en verkoop
van vee bezighouden, van groot belang is,
meenden we, naar aanleiding van een uit
spraak van de Hooge Rae.d, er een paar
woorden aan te moeten wijden Wij ont-
leenen de stof hiervoor aan het blad
„Handelsbelangen
Alzoode heer Jan Jansen had een ketje
en de heer Piet Pieterse had zin in dat
ketje Na lang handjeplakken werden ze
het eens: Pieterse betaalde de kooppennin
gen en nam het ketje mee naar huis
Toen het ketje eenige tijd het eigendom
van de heer Pieterse was, kwam deze tot
de ontdekking dat het dampig was. Hij
ging nu raar z'n vrind Jansen en zeije
moet dat dampige ketje weer terugnemen
en mij m'n geld weei-gevenzie maar na
artikel 154U van het Burgerlijk Wetboek
Jansen evenwel neide: merci, verkocht
is verkocht er. ik wist niets van die dam
pigheid af; ik noem het ketje niet weer
terug en jij kunt naar je dubbeltjes fluiten.
De heer Jansen had ongelijk, heelernaal.
Een enkele blik in ons Bui gerlijk Wetboek
had hem daarvan kunnen overtuigen.
Immers art. 1542 van dat wetboek zegt:
(Bij een verborgen gebrek)..." heeft de kooper
de keus om het goed terug te geven en
den koopprijs tanig te vorderen of het
goed te behouden, e n zich zoodanig gedeelte
van den koopprijs te doen teruggeven als
de regter, na ueskundigen hierop te hebben
gehoord, zal bepale n."
De beide vrinden tiokken nu aan het
rechten. En het leed geen twijfel of Pie
terse zou in het gelijk gesteld woiden eo
zijn koop jenr.iugt n terug krijgen
Maar: aat me nu dal ketje door buik
vliesontsteking worden aangetast en daa-
aan sttrvrn
Nu wordt, heb recht taakje pas belang
wekkend. Want nu zegt Jansende laatste
alinea van art. 1546 zegt dat, indien de
zaak door toeval tenietgaat, de schade
voor rekening van de kooper is
Nu was deze buikvliesontsteking van
't ketje een toevalligheid die geen verband
hield met deszelfs dampigheidJansen zei
nuhet ketje is dood en kan my dus niet
meer teruggegeven worden en dus ben ik,
zie art 1543, ook niet tot teruggave van
de kooppenningen verplicht
De Hooge Raad besliste nu ongeveer als
volgt. Toen het ketje nog in leven was,
en Pieterse het aan Jansen wilde terug
geven, was deze in z'n recht. Jansen had
het ketje moeten terugnemen en de
kooppenningen teruggeven dat staat dui
delijk in de wet. Jansen weigerde evenwel,
schoon ten onrechte.
Nu had Pieterse aan zijn verplichtingen
voldaan, en werd voortaan beschouwd als
de zaakwaarnemer, die het ketje zoolang
voor Jansen in de kost hield, totdat deze
door de rechter er van overtuigd zou z(ju
dat-ie ongelijk had Het aan buikvliesont
steking gestorven ketje was dus, om het
nu maar eens gewoon uit te drukken, alweer
eigendom van Jansen geworden, direkt toen
Pieterse zijn beklag over de dampigheid,
met verzoek om teruggave van de koop
penningen, indiende.
En 't eind van 't liedje wasJansen
moest niet alleen de kooppenningen terug
geven hij werd ook nog veroordeeld tot
het betalen van onderhoudskosten voor
't ketje.
Men doe er zijn voordeel mede.
Anti-revolutionaire Kiesvereeniging
„Nederland en Oranje".
Onder voorzitterschap van de heer Lievaart
uit Oosterend vond 11. Dinsdagavond een open
bare vergadering met debat plaats in Hotel
Texel. De voorzaal was, naar schatting, gevuld
met een honderdtal personen, waarvan een ge
deelte met twee autobussen uit Oosterend was
gekomen.
Als spreker trad op de heer Amelink, sekre-
taris van het Christelijk Nationaal Vakverbond.
Deze zeide ongeveer het volgende.
Over eenige weken zullen wij ter stembus
moeten optrekken om daardoor mede te beslissen
over de richting waarin ons land in de vier
eerstvolgende jaren bestuuid zal worden. En
daarbij gaat het over de vraag van de beginselen
e.n de belangen, waartusschen geen tegenstel
ling behoeft te bestaan, indien men het beginsel
slechts vooropstelt. Beginselen beheerschen de
wereld en voor ons gaat het erom of wij in
hoogste instantie de opperhoogheid en opper-
souvereiniteit Gods voor heel or.s leven zuilen
erkennen.
Wanneer wij als anii-revolutionairen dit er
kennen, dan stellen wij ons hiermede lijnrecht
tegenover de geheele linkerzijde vanaf sociaal-
demokraat tot liberaal, immers deze erkennen de
oppersouvereiniteit Gods nief. Spr. staaft deze
bekering met het aanhalen van enkele passages
van Cort v. d. Linden, Treub en v. d. Vlngt.
De soc.-dem. par lij is in wezen anti-christelijk
omdat zij zich plaatst op de grondslag van het
door Marx gegeven historisch materialisme,
hetwelk onjuist is.
Wij stellen steeds het begir.sel voorop Gods
wil zooals deze zich openbaart in Gods Woord.
Dit heelt niet alleen beteekenis voor ons ziele-
leven en voor de Zondag, maar ook voor de
dagen der week, ook voor de beantwoording
van sociale en politieke vragen. Wat zou dat
voor een Christendom zijn dat geen beteekenis
had voor de sociale vragen Dat hebben Groen
van Prinsterer en Dr Kuyper ons wel anders
geleerd het licht van G-ds Woord moet schij
nen op alle levensterreinen.
Om der zonde wille zijn door God overheden
en machten daar gesteld het onderscheid met
de linksche partijen is dat men daar het „om
der zonde wille onlkent. Wij echter zien niet
de mensch als van nature goed. Ware dit wel
het geval, dan zou men met scholen bouwen
en ontwikkeling van de mensch tot een ideale
maatschappij kennen geraken zooals de soc.
dem. zich die droomen Wij echter weten dat
de mensch van nature niet goed is, maar een
zondaar, geneigd om God en zijn naaste te
haten.
Is de mensch volkomen a:tonoom?-of ge
hoorzaamheid verschuldigd arn de Goddelijke
wetien wij belijden het laatste: ock voor de
marischappelijkt vragen is de mensch gebonden
aan goddelijke wetten.
War.nc-r wij dan de vraag stellen: mogen
«wtacn in de til,
Oc/i y"to-AiJt7jf CCTI CJ/1& (IzM/cr iii y
ifxvn 17n&t£ A. J l* (re icid.
J>UDOiNGfAB*icr\ A.J.PoiAn-Gnon/NotiN
SMAAKT ALS «oor*
wij deze samenleving in puin doen storten om
op die ruïne een nieuwe op te richten over
eenkomstig onze wenschen Dan antwoorden
wijneen, want wij zien in de maatschappelijke
ontwikkeling de leiding Gods. Er mogen dan
misstanden zijn wij erkennen dat gaarne
toch is de maatschappij zoo geworden onder
het bestel Gods. En onze taak als antl-rev. is
om in de goede zin reformeerend op te treden,
daarbij steeds aansluitende op het historisch
gewordene. Wij willen geen revolutie maar
reformatie.
Spr. toont dan met enkele voorbeelden en
en uitspraken het verderfelijke van 't revolu
tionaire streven nader aan.
Evenwel, wanneer wij het beginsel voorop
stellen, dan wil dat nog niet zeggen dat wij de
belangen verwaarloozen. Op grond van de Chr.
beginselen is ook alleen een bevrediging van
onze belangen mogelijk.
Spr. vindt daarbij gelegenheid om te wijzen
op de zeer belangrijke sociale wetgeving der
laatste jaren, die vrijwel geheel uit Christelijke
kabinetten is voortgekomen. Andere landen
mogen misschien nog mooiere wetgevingen
op papier hebben, hier in ons land wordt
ze ook uitgevoerd: wij slaan onder de
moeilijke ekonomische omstandigheden toch een
schitterend figuur. Ook de belangen van de
arbeiders zijn bij een rechtsche meerderheid
veilig. Spr. brengf'hulde aan het vele wat de
regeering voor de volkshuisvesting deed geen
land ter wereld deed meer; alleen de laatste3
jaren werd daarvoor 700 000 000 gulden uitge
geven.
Ook voor de werkverschaffing deed deze
Regeering meer dan in eenig ander land, zooals
zelfs door de soc.-dem. v. d. Tempel erkend
wordtde laatste jaren werd hiervoor
f45 000000 uitgegeven.
Dan wil spreker nog enkele woorden wijden
aan de sociale- en financieele politiek der re
geering, en met name aan minister Colijn.
Daar is dan ten eerste het tot stand komen
van de Arbeidsgeschillenwet, een eerste voor
zichtige schiede op het pad dat leidt naar de
.arbitrage inplaats van strijd bij arbeidsconflicten.
Immers de staking, de strijd tusschcn patroon
en arbeider, is tot schade van beide en van de
volksgemeenschap. En, al moge deze strijd
niet altijd te ontgaan zijn, zij biedt geen waar
borg dat aan de zijde van de overwinnaar ook
het recht Is.
Verder heeft deze regeering de ongevallenwet
uitgebreid ook tot de landarbeiders terwijl min.
Aalberse poogt de ziekteverzekering tot uitvoe
ring te brengen.
Spr. verdedigt vervolgens de financieele
politiek van minisler Colijn en wijdt met name
ten uitvoerige beschouwing aan de korting op
de ambtenaarssalaiisscn en de intrekking van
art. 40, dooi minister de Geer een staatsrech
telijk monstrum gememd
En al is in dit opzicht de toestand niet ideaal
tn al heeft minister Ruys zijn .peccavi" te laat
in de Kamer laten houten, ook in dit opzicht
heeft de huidige regeering, afgezien van detail
kritiek, alle lof verdiend.
Wac ons programma voor de komende ver
kiezingen betreft, aldus spr., daar vragen wij in
de eerste pEats voortgaande bezuii iging op
alle takken van staatsdienst, en geen verdere
koningen op de ambtenaarssalarissen; zoo^ra
er weer wat ruimte komt moeten ook deze weer
een menschwaa-dig bestaan hebben, want min.
Colijn heeft zelf gezegd dat de ambtenaarssala
rissen, op zichzelf beschouwd, niet te hoog
waren. De verkiezingen zijn in zichthet zal
er r,u om gaan of we de beginselen van Gods
woord zullen handhaven of met Wij anti
revolutionairen willen strijden voor de a.-r. part ij
en hare beginselen, om ie zorgen dat zooveel
mogelijk christelijke menschen stemmen op de
a.-r. lijsten zoodat onze partij onverzwakt in
het pailernent rroge terugkeeren.
Applaus.
H erna werd 10 min. gepauzeerd, waarna de
voorz. mededei 1de dat zich voor debat hadden
opgegeven de HH. de Vries en Eelderink.
De heer de Vries zegt als overtuigd anti
revolutionair het ermede eens Ie zijn dat Gods
woord niet alleen in geestelijke zaken maar
ook op staatkundig terrein tot richtsnoer moet
genomen.
Maar de a.r.-partij zegt in art. 3 van haar
beginselprogram dat ze de eenvoudige begin
selen van Gods wm'd belijdt in 't s'aatsgezag
evenwel zuo dat drze noch rechtstreeks neg
Coor eenige ke kcli;ke uitspiaak, maa jl en in
de consciëntie der overheidspersonen I staat.
Dat is niet alien verdacht, neen, la: is sulver
revolutionair.
Ir de schoolstrijd hebber; we eer. slrcide ruil
gedaan dour vuur de vrije schoei het algemeen
en vrouwenkiesrecht te geven. Spr. Is één
dergenen die 't er absoluut niet mede eens is
dat de vrouw aan de stembus verschijnt.
Dan Is er de handhaving van de coalitie
weet men wel wat de pauselijke internuntius
tegenover onze eenige Koningin, de eenige
Oranjetelg, heeft gezegd Wanneer Willem van
Oranje dat kon zien hue nu de a r. loopen aan
de hand van Rome dan zou hem 't hart breken.
En niet alleen met Rome, ook ter anderer
zijde gedoogt deze regeering dat in den Haag
een wagen rondrijdt met als opschrift: .God Is
het grootste kwaad". Op deze wijze leidt de
a.r. partij ons land erger ten verderve dan ooit
de vrijzinnigheid heeft gedaan.
Wat Colijn betreft: deze begint de bezuiniging
van onderaf: bij de fietsplaatjes. Deze ver
gadering moge dat slikken, er zijn ook nog
menschen die er niet mee akkoord ga,tn. Tegen
de Olympische spelen, die natuurlijk v<or het
meerendeel op Gods heilige dag gehouden zullen
worden, heeft spr. ook bezwaar. Spr. leest
vervolgens enkele citaten v. d. lieer Abr. Staal
man voor.
De heer Eelderink zegt dat de a. r. partij de
neutrale staat erkent en niet de christelijke
slaat; zij voert de vrije school in haar program:
voor jood, protestant, helden en mohammedaan
elk z'n eigen school. Zoo stelt men, in lijn
rechte strijd met art. 36, principieel geloof en
ongeloof op een lijn.
Ook op kerkelijk gebied willen de a r. de
zilveren koorden tusschcn kerk en staat losma
ken geen Hervormde kan in dezen de a. r. partij
steunen.
Ook spr. heeft ernstig bezwaar tegen hand
haven van de coaJltie en het gezantschap bij de
Paus. Een luisterpost volgen Colijn maar
waarom moet daar dan een rooinsche Inplaats
van een protestant op die luisterpost Door de
coalitie zullen wij de processies weer krijgen.
Ook bij de intrekking van art. 40 hebben de
ambtenaren zich geërgerd aan de houding van
de a. r. partijalles wat de geachte spr daar
omtrent zeide was dan ook één veroordecling
èn van Colijn èn van de a.r. partij. Wanneer
men de ambtenaren wel liet bloeden waarom
dan niet hen die geld leenden aan de staat, door
de leeningen te converteeren in lager rentelypc
De spreker, de heer Amelink, beantwoordt
daarop de debaters.
Aan de heer Eelderink anlwoordtspr. dat de
anti-revolutionaire partij niet kerkelijk is en
geen kerkcl. confessie aanvaardt.
Zij is geen voorstandster van de christiani-
seering van de openbare schoolhet ligt niet
op de weg van de overheid ook een beetje
gelegenhi id voor godsdienstonderwijs te geven;
wij eischen voor onze kinderen dat heel het
onderwijs doordrongen zij van de chr. geest.
(Stemmen: zeer juisl). Het is er de a.r. niet
om te doen de openbare school zoo onchristelijk
zoo slecht mogelijk te maken. Dat doen de
openbare onderwijzers, waarvan er zoovelen op
revolutionair standpunt staan, zelf. De heer
Eelderink: „die hebt gij antirevolutionairen be
noemd De heer Amelink: dat is een per
tinente onjuls heid en zooiels mag de heer
Eeldtrink niet zeggen. (Applaus).
Wij zijn inderdaad voor rte scheiding van kerk
en staat maar de heer Eelderink vergal daarbij
te zeggen dat wij recht eischen en de genaaste
kerkelijie goederen terugverlangen.
Verder is spr. voor handhaving van de coalitie
omdat alleen van een chr. regeering heil is te
verwachten.
Wij erkennen door liet gezantschap de Paus
niet als sledehouder Christi, maar enkel dat
het Vaiicaan een belangrijk diplomatiek cen
trum is.
Wat de heer de Vries betrefl, heeft spr. zich,
tijdens diens rede, m.ermalcn afgevraagd wat
is dat nu voor een man Eerst leek hij anti
revolutionair, toen christendemocraat, daarna
scheen hel Staalkundig-gereformeerd en tenslutte
van de oude Friesch-christelijk-histoiischerich
ting. Dus zoo'n soort manusje van alles.
Verlangt hij een theokratische staat, waarin
God zelf een koningaanwijst Dat was vroeger
in Israel zoo, maar nu regeert God langs andeie
wegen.
Verder heeft de heer de Vries dc ar. partij
verschillende beschuldigingen zonder een schijn
van bewijs naar 't hoofd geslingerd, spr. kan
op zulke los e beweringen niet ingaan.
Spr. heeft veel samengewerkt n et roomsch-
katolic-ken en heeft ondanks verschil van mce-
ning veel eerbied voor hunne christelijke over
tuiging. Men moei nu in 1925 niet meer met
het Roomsche spook komen aandragen. Wat
de Olympische s, elen bcln ft is de heer de Viies
totaal niet op de hoogte: in alle landen is op
Zondag gespeeld maar in 't Christelijke Neder
land zal dil niet gi beuren, De "Christen-Demo-
craai". het door de haver,kapitalist Paul Nygh
finantieel gesteunde bias Ije is spr. 1e min om
er een wo rd aan 1e wijden. Tenslotte wekt
spr. de kiezers op trouw *e blijven aan het a.r.
'aanzeide antirevoiutio
lil zegen ziji voor ons
Na re-en dupliek wok
ilrceks 12 ure gesl tèn.
ire bcgii sr-len zullen
o (A; piaus
de vergadering cm-
