o 3985
Zaterdag 23 Januari 1926
398te Jaargang
Rechtsvragen.
Bemaling van Waal-en-Burg.
Texelsche Berichten
Watersnood.
ABONNEMENTEN:
UITGAVE:N.V.v/h LANGEVELD&DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
dviseurs Mr. M. V. POLAK, advocaat
en Mr. A. K. VINK, advocaat
en procureur.
Kanaalweg 7 HELDER.
Rechtskundige vragen, door een abonné
Dnderteekend en onder 't motto „Recht"
aan ons bureau (Parkstraat) ingezonden,
worden kosteloos beantwoord.
nHnfoifianden ïümhuKxdcn
sefmaie iifip.eti-'mwe huid.
Nadere besprekingen.
Eerste Hulp bij Ongelukken.
MIJNHARDT's
Staal-Tabietien .90*
Maag-Tabieüen.75
Zenuw-Tabietfen 75«
Laxeer-Tablolfen co«
Hoofdpijn-Tabletten oo«
Let op de Zegelwet.
Wolhandei.
Muziek en Zang.
Een Doopsgezind Zangkoor?
Spaar de Dieren.
Geldinzameling op Texel.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 regels: 50 ct. Iedere regel moor: 10 ct.
Dezelfdo advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend.
Bij abonnement lagero regelprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
Over enkele punten, die bij de beoordeeling
van deze kwestie van belang zijn, wil ik hier
gaarne mijn voorloopige meening zeggen of
vragen stellen, waarvan de beantwoording
waarschijnlijk ook anderen interesseert
Bij alle verschil van meening staat dit m.i.
als een paal boven water, dat het droogworden
van Waalenburg van zeer groote economische
beteekenis is. Alleen wie moet het betalen
Laten we een andere vraag stellen, n.l. deze:
Wie piofiteeren er van, als de waarde van de
grond in 5, 6, 7 jaar met vele honderden gul
dens per bunder stijgt
De eigenaars natuurlijk en de polder zelf,
die meer dan 100 H.A. in eigendom heeft.
Waarom zouden deze dan ook niet betalen
Heel ruim gerekend zullen de lasten der be
maling f 15 per H.A. bedragen.
De waarde van de grond hoeft dus maai
met f 300 te stijgen om, gerekend naar 5 pet.
deze meerdere lasten te dekken.
Maar, zal men zeggen, als die waardestijging
nu niet komt?
Ja, dan heeft men een strop, maar is daar
nu werkelijk gevaar voor?
Het land in Waalenburg kan in het allerergste
geval niet slechter zijn, dan de kale velden in
de Prins Hendrikpolder vroeger leken. Ik zeg
met opzet leken, want sinds deze poldei
droog gehouden wordt, weet ieder, dat Prins
Armoed nog zoo beroerd niet is en dat de
waarde per H.A. niet met f 300 is vooruitge
gaan, doch met vele honderden guldens meer.
Intusschen gaan daar enkele jaren mee heen
en daarom is er zeker iets voor te zeggen, om
de lasten van de te sluiten leening te verschuiven
tot over eenige jaren, als de droge grond zijn
volle vruchten gaat afwerpen.
Ook bij een onderneming als deze geldt: de
cost gaet voor de baet uit.
En dan, zoo er ooit wat durf noodig is om
te slagen, dan is het wel in deze tijd.
Waarom heeft Waalenburg, zoo vraag ik me
af, geen spaarpotje gemaakt voor de bemaling?
De kwestie hangt al jaren.
Las'en heeft de polder haast niet.
In 1923 was de omslag f 2 per bunder. In
1924 ook. Eind '24 was er zooveel geld in
kas meer dan f 5100 dat in 1925 zelfs
geen omslag geheven is!
Als sinds 1915 eens enkele guldens per jaar
en per H A. op zij gelegd waren om de zeker
komende bemaling te helpen finanancieeren
dan had men nu een reservefonds van betee
kenis gehad.1)
Op de toekomstige lasten zou dat van vrij
wat invloed zijn geweest.
Waalenburg wordt wel vergeleken met de
Horslermeer, dat voor een nieuwe bemaling
een renteloos voorschot van de Provincie heeft
gekregen.
Laat Waalenburg dankbaar zijn, dat het de
Horsiermeer niet is en dat het grootendeels
zijn eigen lasten kan dragen.
Geen enkele polder in Noord-Holland hief
zulke zware lasten als de Horstermeer. Dertig
gulden per bunder was heel weinig. Het
dubbele was geen uitzondering en zelfs het
driedubbele kwam voor!
En Waalenburg f 2 of nihil
Voor de medebetaling van Burger-Nieuwland
Gerritsland, Koog en Everstekoog en de Mient-
gronden zijn verhoudingsgetallen genomen in
verband met het meest gewenschte peil.
In de stukken vinden we deze gegevens:
Gemiddeld peil in den winter
Thans Gewenscht
(zonder ben alirg) (met bemaling)
Waalenburg 0.40 M.V.Z. 1.50 MV.Z
Burger Nieuwl. 0.35 M. 1,— M—
Gerriisland 0.30 M. 0,70 M
Koog 0,30 M 0,45 M -
Everstekoog 0,30 M 0,45 M
Volgens de Provinciale Waterstaat is het dus
gewenscht, dat het winterpeil daalt tot de peilen
van de tweede kolom.
Wordt dat ook d or de ingelanden gewenscht?
Mij komt het voor, dat het opgegeven toe
komstige peil voor de winter uitstekend is.
Maar in de zomer zullen dan de hooge
gronden het niet Ie droog krijg'n? Zal men
dan eenig water in deslooten kunr.en houden
Zoowel in Waalenburg als in Burger Nieuw-
land is de terreinshoogte 0.6Ü M V.Z. Toch
neemt men hierboven een verschil in winterpeil
van l/i M. Is dat nuttig en noodig
Ik vraag dat, omdat mij verzekerd is, dat
Burger Nieuwland vergeleken bij Waalenburg
te weinig zal moeten betalen, nl. f 7,63 per HA.
tegen Waalenburg bijna f 15,—.
Moet hierbij ook in aanmerking genomen
worden, dat Burger Nieuwland bijv. in 1925 f 5,—
lasten hief en Waalenburg niets
Of de afkoop f 40,000 voor Eierland te hoog
is, valt heel moeilijk te beslissen H t recht van
Waalenburg was haast onbeperkt. Het had de
duiker in de Ruigendijk zoo groot en diep en
wijd kunnen maken als het wilde en nu Eierland
zich zelf droog houdt, zou niet gauw het peil
bereikt zijn, waarop de afvloeiing stop gezet
moest worden.
Is zoo gezien, f40.000 te veel?
Waalenburg vindt het te weinig. Maar Waalcn-
burg moet toch bedenken, dal de afwatering
door Eierland nooit geen zekerheid bood,
dat het niet onder zou loopen.
Nu was dat niet erg, zoolang men het land
toch liet verdrinken. Dat was immers noodig
voor het „harendgras? Later echter, als het
water zelfs in de winter nog 90 cM. beneden
de oppervlakte van het land wordt gehouden,
zal het een ramp zijn indien alles zou overstroo-
men als nu telkens het geval is.
Alleen Waalenburg krijgt iets over de bema
ling te zeggen. De andere polders mogen
betalen en kijken of de rekening zonder fouten is.
De heer C. B :on pleit er voor, om van de
bovengenoemde polders plus het Noorden één
waterschap Ie maken.
M i. is er alles voor te zeggen, als men niet
nog verder wil gaan en heel Texel maken tot
één hoogheemraadschap.
Waarom niet? Ik verklap geen geheimen,
als ik zeg, dat er in de Staten veel voor gevoeld
wordt om de tallooze kleine waterschappen op
te lossen in enkele groote. Zoo iets kost echter
jaren van voorbereiding en mij zou het onver
antwoordelijk lijken om daarop de bemaling van
Waalenburg te laten wachten.
Hier is nu gelijkenis met de Hoistermeer. De
Staten hebben toen de voorgestelde regeling
aanvaard, doch feitelijk onder beding, dat er een
groot walerschap zou komen.
Waarschijnlijk is in die richting ook hier iets
te doen.
Meer ruimte durf ik thans niet in beslag nemen
Laat ik daarom eindigen en de hoop uitspre
ken, dat zij, die mcenen, dat ik de zaken niet
goed heb gesteld, of die antwooid kunnen geven
op de vragen, die ik deed, daarvan spoedig
doen blijken.
De Siaten-Commissie, die rapport moet uit
brengen over het voorstel van Gedeputeerde
Staten inzake de bemaling van Waalenbuig
houdt as. Dinsdag 's namiddags om half 2
haar tweede vergadering.
Aan de besturen der betrokken polders is
bericht gezonden, dat zij dan desgewenscht
in de gelegenheid gesteld zullen worden, hun
belangen mondeling bij de commissie te be
pleiten.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat de Commissie
ook een bezoek aan Texel zal brengen om een
onderzoek in loco in te stellen.
Dit staat reeds vast, dat de beslissing in
deze zaak niet kan vallen in de Staten-ver-
gaderirg van 2 Februari as. Waarschijnlijk
zal het wel 16 Maart worden, eer het zoover is.
Eierland is nu voor een ander doel met
het vormen van een reservefonds bezig.
Lezing met lichtbeelden door Dr. J. R. Prakken.
Woensdagavond 1.1. werd door de afd. Texel
van het Ned. Roode Kruis in hotel Texel voor
de leden een lezing georganiseerd, betrekking
hebbende op 't verleenen van eerste hulp bij
ongelukken en door een talrijk publiek bijge
woond. In hoofdzaak was zij bedoeld als een
aanvulling van het geleerde op de verbandcur-
sus en had zij voor de deelnemers(-sters) aan
deze lessen de meeste waarde. Toch had ze
door de duidelijke uiteenzettingenen niet min
der dnor de talrijke lichtbeelden (plm. 80) ook
v.or ue andere aanwezigen voldoende beteeke
nis om aan haar doel te beantwoorden.
't Heeft geen zin uitvoerig op een en ander
in te gaan. Na aan de hand van lichtbeelden
allerlei bijzonderheden omtrent geraamte, spie
ren en bloedsomloop te hebben medegedeeld,
volgde uiteenzetting van de wijze, waarop bij
slagaderlijke bloedingen drukverbanden kunnen
worden aangelegd. De plaatjes verleenden
hierbij een welkome steun, hoewel practische
oefening in verbandleer natuurlijk boven al te
verkiezen valt. Vervolgens werd aangeduid
hoe iemand, die door het ijs is gezakt en een
drenkeling in 't algemeen gered moeten worden,
alsmede de methode van kunstmatige adem
haling (M. v. Sylvester, hartmassage), die we
kunnen aanwenden om bij een bewustelooze
de levensgeesten weer op te wekken.
Verder werd gedemonstreerd hoe een gewonde
hand, voet, arm, kin, enz. dient te worden ver
bonden en op welke wijze een snelverband
moet worden aangebracht. Ook werd op dui
delijke wijze verklaard hoe een arm of been, bij
al of niet gecompliceerde breuk, kan worden
gespalkt en op welke manier de patient opge
nomen en vervoerd moet worden.
Tenslotte leerden we hoe een vreemd voor
werp veilig uit het oog kan worden verwijderd
en welke voorzorgen dienen te worden geno-
wen bij redding van iemand, die „onder (elec-
trische) stroom" staat.
Daarmee beëindigde spreker zijn belangwek
kende rede, die van begin tot eind met de noo-
dige aandacht werd gevolgd.
In de korte pauze, welke nu volgde, stelde hij
de deelnemers(-sters) aan de verbandcursus in
de gelegenheid kennis te nemen van de datum
waarop zij worden uitgenoodigd in kleine groep
jes de practische lessen in verbandleer te volgen.
Als „toegift" werd na de pauze door de heer
G. Joh. Duinker, afdeelingssecretaris, een keurige
reeks plaatjes vertoond en toegelicht, die ons
in gedachten meevoerden op een reis naar ons
schoon „Insulindedat zich daar slingert" om
de woorden van een bekend schrijver te bezigen
„om de evenaar als een gordel van sma
ragd We zullen over deze laatste lezing
niet uitweiden. Ze viel buiten het kader van de
afdeelingstaak, maar werd niettemin met be
langstelling aangehoord.
Tegen half elf werd deze Roode-Kruisavond
die, naar we meenen, wel geslaagd mag heeten
besloten.
Gaarne brengen we namens het bestuur van
de afd. Texel dank aan het Dagelijksch Bestuur
onzer gemeente voor de bereidwilligheid, waar
mede het 't projectie-apparaat en een serie
lichtbeelden in bruikleen afstond.
Bij Apotli. cn Drogisten.
Men schrijft ons
In verband met het feit, dat de Ontvanger
der Registratie en Domeinen te Alkmaar aan
13 zakenlieden in haar District boeten had op
gelegd ad. f 100—, voor elk geval, waarin
zij in een remboersboekje van een beurtschipper,
zonder betaling van 10 cents zegelrecht, voor
ontvangst hadden geteekend van bedragen
boven f 10.(de afzenders waren van meening
dat zij in die gevallen ermede kunnen volstaan
een zegel op het beurt vaartadres te plakken,
of daarbij een behoorlijke gezegelde kwitantie
te voegen,) wendde de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Holland's Noorderkwartier
zich, ten behoeve van deze zakenlieden, tot de
Minister van Financiën met verzoek de beslis-
-sing te mogen vernemen of deze lieden al of
niet in overtreding waren subs, indien zij,
volgens de opvatting van de Minister, wel in
overtreding mochten zijn, kwijtschelding derop-
gelegde boeten, waarvoor zij verschillende
gronden aanvoerden.
Zaterdag 1.1. werd hierop aan de Kamer mede
gedeeld, dat bij Ministcrieele Resolutie de boeten
zijn kwijtgescholden, mits binnen een maand
het verschuldigde zegelrecht wordt betaald.
I11 dit antwoord wordt echter uitdrukkelijker
op gewezen, dat de bedoelde kwijtingen wel
degelijk vallen onder art. 34. la der Zegelwet
1917, zoodat bij wederovertreding de wet in aj
haar gestrengheid zal worden toegepast.
Wil men derhalve voortaan g een gevaar loopen
terzake beboet te worden, dan dient mer, dus
bij de bedoelde kwijtingen in het rembours-
boekje van de schipper of vrachtrijder voor be
dragen boven f 10— een zegelrecht ad. fO.lü.
te voldoen.
Uit betrouwbare bron vernemen we, dat hoe
wel in de laatste maanden de wolprijzen geen
verbetering hebben ondergaan, de Federane tot
Verbetering van de Wolhandei in N-Holiand
j er dezer dagen in slaagde bijna haar gehccle
i voorraad wol van de hand te doen'egen S 1.70
j a f 1.75 voor eerste kwaiiteil cn f 1.L0 a f L,97
ROOhlALVUt
RPCDlSTÜR
meoooRua
NlfMEUEP
o
voor prima kwaliteit. De afnemers schijnen
derhalve gezamenlijke gesorteerde verkoop op
prijs te hebben gesteld.
Naar wc uit Schagen vernemen heeft de Com
missie voor de Schagér-Muziektuin de datuni
van het Zangersfeest van de Bond van Ge
mengde Zangvereenigingen bepaald op Zondag
13 Juni a.s. Op de Zondagen 29 Aug. en 5
Sept. wordt waarschijnlijkeen nationaal concours
van Harmonie en Fanfare-gezelschappen uitge
schreven. De uitnoodigingen totdeeiname zijn
reeds verzonden.
In hoeverre onze Texelsche corporaties van
de partij zullen zijn, is nog nief met zekerheid
bekend. Wil staat vast, dat ons „Gemengd
Koor" op 't Zangersfeest niet zal ontbreken.
Naar we uit goede bron vernemen wordt over
wogen hier een Doopsgezind Zangkoor op te
richten, dat door de heer J. de Jager, de Cocks-
dorp, zal worden geleid. Aangaande datum en
nadere plannen vermochten we geen inlichtingen
in te winnen.
„Wilt allen gedurende de winterde volgende
wenken behartigen en verspreiden
Aan de vogels geve men, zoodra de grond
bevroren of met sneeuw bedekt is, dagelijks
liefst in de vroege morgen, vcrsch voeder
hennepzaad, zonncblocmenpittcn, vleeschafval,
stukjes talk, enz. indien ecnigszins mogelijk
zorge men voor water. Verder zorgen, dat de
voedcrplaats tegen katten beveiligd is.
Paarden mogen bij koud weder buiten
nooit lang ongedekt blijven staan en moeten
bij gladheid op scherp worden gezet. De hoef
ijzers dienen alsdan dikwijls gescherpt. Het
tuig moet op een warme plaats bewaard worden
is het aan vorst bloot gesteld en moet't paard
een ijskoud bit worden aangedaan, zooals het
nog maar al te vaak geschiedt, dan worden het
dier zware verwondingen aan lippen en tong
toegebracht. Dit kan gemakkelijk vermeden
worden als het bit vóór het gebruik in warm
water wordt gehouden of met een warme iap
gewreven. Dit is ook noodig, als de paarden
buiten gevoerd worden en hun het bit uit de
bek is genomen.
Een hond, die buiten moet liggen, behoort
een goed afgesloten en stevig hok te hebben,
dat tegen koude en sneeuw is beschuthet stroo,
waarop het dier ligt, moet dikwijls vcrverscht
worden en behoort een warm en zindelijk leger
te vormen. Men mag nooit verzuimen hem
enkele uren per dag los te laten, om hem ge
legenheid te geven zich vrij te bewegen.
Afdeeling Texel van de Ned, Vereen, tot Be
scherming van Dieren.
Op initiatief van de Edelachtb. heer R. P.
Keijser, loco-burgemeester de Edelachtb. heer
W. B. Oort is sinds plm. 3 weken genoodzaakt
't bed te houden werd Donderdagavond 1.1.
legen 8 uur op het Gemeentehuis een vergade
ring belegd met het doel een Watersnoodcomité
voor den Burg in 't leven te roepen. Wat de
andere dorpen aangaat, berichtten we reeds, dat
de aldaar woonachtige raadsleden zich bereid
hebben verklaard daar de vorming van sub
commissies ter hand te nemen.
In het hoofdcomité, te den Burg gevestigd,
hebben zitting willen nemen de hecren R. P.
Keijser, voorzitter, C. Jonker, secretaris cn W.
N. Kelder, penningmeester, terwijl op uitnoodi-
ging van het hoofdbestuur van 't Ned. Roode
Kruis de heer G. joh. Duinker als afdeelings
secretaris var, dit comité deel uitmaakt.
I11 zijn openingswoord heet de voorzitter de
aanwezigen hartelijk welkom behalve de bo
vengenoemde» v.o-dt de vergadering door 10
personen bijgewoond er, deelt fnj mecle, dat
het voornemen bestaat, tic geldinzameling op
