398,6 Jaargang
V
r;
B|o 3992
Woensdag 17 Februari 1926
Kechtssragea.
Van week tot week
Kalkbemesting.
Gemeenteraad
van Texel
en
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIËN:
i
LSCHE COURANT
1 uur.
DEN SURG:50cL perdrlo Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maandon.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
ITGAVE:N.V.v/h LANGEVELD&DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels: 50 ct. Iedere regel meer: 10 ct.
Dozolfde advertontio 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokend.
Bij abonnoment lagere regolprljs.
ADVERTENTIÉN
MOETEN DAAGS VOOR T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
Clitskundige vragen, door een abonné
Jteekend en onder 't motto „Recht"
t>ns bureau (Parkstraat) ingezonden,
lèn door onze rechtskundige mede
ter kosteloos beantwoord.
e beteekenis van Grondonderzoek.
Vervolg.
Ihet vorig artikeltje heb ik een voor-
d aangehaald, om te wijzen op een grote
:overmaat in de bodem. De bemesting
sjjlke gronden dient te geschieden naast
zjüuten, met superfosfaat en geheel of
fdzakelik met zwavelzure ammoniak,
l als geneesmiddel voor de zieke plant-
ïangaan sulfaat dient te worden gegeven
Ier 't geheel zijn de nieuwe Texelse
fers, Eierlaud, 't Noorden, de Prins Hen-
older zeer rijk aan kalk. Daar het hu-
re hal te meestal laag is, zal er spoedig
sjroot kalk-teveel kunnen worden ge-
Itateerd. De Veenkoloniale baverziekte
t
er dan ook in meerdere of mindere
voor bij verschillende gewassen. Daar
gaansulfaat moet worden gegeven, als
fiantjes nog heel jong zijn, maar die
in de grond moet regenen, is het be-
elik, dat dit zout niet altijd zal helpen,
t het komt Dog al eens voor, dat het
[en aaneen droogt, als 't geneesmiddel
et worden toegediend. Begint het eindelik
legenen, dan is het voor de zieke plan-
|vaak tc laat.
e keuze van de juiste meststoffen mag
nimmer worden verwaarloosd, want,
zien van de kosteD, mangaansulfaat
pt ons alleen als 'tweer meewerkten
eer werkt zo dikwijls tegen. Toch is
van belang een hoeveelheid van dit zout
oorraad te hebben, als men te vrezen
't voor de Veenkoloniale haverziekte.
Bat ook in Eierland gronden aanwezig
n, die te weinig kalk bevatten blijkt
I het volgende
in 't voorjaar van 1925 was op een per-
land, op korte afstand van de duinen
Iiergerst gezaaid, 't Gewas kwam prach-
op, doch al heel gauw vertoonden zich
He plekken, die steeds in grootte toena-
ièn. Na enkele dagen was er op hetge-
ele land geen groen plantje meer te vinden
lar de bodem bij een voorlopig onderzoek
r reageeide en vermoed werd, dat de
zaak vau de mislukking van 't gewas in
„kalktoestand" van de bodem moest
uilen, werd besloten ter Dader onder-
k een monster grond op te zenden naar
jageningen.
't Bericht van 't proefstation luidde al-
usHumusgehalte 1,8 pet.
■Per HA. en 10 cM. bouw voor is aanwezig
JlüOO KG. humus.
1000 KG. humus zijn neutraal na toe
voeging van 20 KG. mergel van 100 pet.
zuivei hc-id.
Per HA. en 10 cM. bouwvoor moet dus
loor het bereiken van de Deutrale toestand
Ingeveer 500 KG. mergel van 100 pet. zui
verheid worden toegediend.
T Dit perseel land verkeerde dus in een zure
esia- d en had eeu kalkbemesting zeer
lodig. De handelsmergel is nooit geheel
zuiver. Is de zuiverheid bv. 80 pet. dan
tan' men in een soortgelijk geval ook niet
yolstaan met 500 KG. maar moet men ne-
nen D 4 X 500 KG. of 625 KG.
Bij de aankoop van mergel kan naast
uive.heid, echter niet te veel de nadruk
orden gelegd op voldoende fijnheid. Dat
e hoeveelheid kaik op bovenbedoeld stuk
land niet groter behoefde te zijn, was een
[evolg van het lage humusgehalte. Bij
landgrond toch bestaat er een nauw ver-
>and tussen humusgehalte en kalkovermaat
>f kalktckort.
Tut overmaat van ramp was het nu be-
iprokcn perseel land bemest met zwavel
zure ammoniak. Hieruit zien we, dat een
)oer de dokter moet navolgen. Eer deze
tan iemand voorschrijft, wat bij we! moet
eten en wat niet, stelt hij eeisf. een nauw
keurig onderzoek iu. Eeu landbouwer moet
3e toestand van zijn akkers kennen en in
verband met de boden toestand verschil
lende soorten votdsel toedienen om de
grond te nop.n tol de h .ogsie opbrengs'en.
Langs de duinen in Eierland heb ik van
nog verschillende perselen de grond aan
een voorlopig onderzoek onderworpen en
van enkele grondmonsters ter onderzoek
naar het proefstation opgezonden. Het bleek
dat kaikgebrek meermalen voorkwam. Ik
kan dan ook niet genoeg aanraden te breken
met de oude steur en in 't vervolg de
akkers te bemesten na voorafgaand bodem
onderzoek. Ik weet wel, dat ook dan nog
teleurstellingen dikwjjls ods deel zullen
zijn en dat verrassingen niet zelden zullen
voorkomen, rock z(jn we dan weer een
stap vooruit. De vooruitgang gaat steeds
langzaam, maar omdat het bij de toene
mende bevolking zo hoogst nodig is, dat
de opbrengst van de bodem wordt verhoogd,
moet ook het kalkvraagstuk onder de ogen
worden gezien.
In een volgend nummer hoop ik nog iets
te zeggen naar aanleiding van het onder
zoek van grondmonsters, afkomstig van
land buiten de nieuwere polders.
H. KLIMP.
5—13 Febr.
KabinetscrisisNog „enkele dagen" 1
Indertijd heeft Mr. lfimburg gezegd, dat.
a's nij omUeDt de Kabinetsformatie niede
dtelicgen bad te doen, deze aaD bet N.o.
Gonespondeutiebureeu zouden wordeD ver-
utn kt Vrijdag lanceerde het bureau een
korte mededeeliDg, waarin bevestigd werd,
wit reeds door enkele biadeo was gemeld
n. 1dat zich b(j de vorming van eeD
Kabinet siDds eükele dagen moeilijkheden
voordeden, maar waarnan teveDS de mede-
deeiiog werd vastgeknoopt, dat de beslissing
„ai- D6D eDkele dagen" zou valleo.
Zoo staat dezaak thans, op het oogenblik
dat we deze regelen scnrjjven Dat „binneD
enkele dagen" is een meer of minugT rek
baar begrip, maar ni6n mag er inch zeker
uit concludeeren, dat Mr. L'mburg bet einde
nabij weet. Het einde vau do Kabinets
crisis. of dat van z(jn pogingen om een
FaVnet to vormen P Omtrent d-ie belang-
sjke vraag getfc het ccmmuD q geen
nkele aanwijzing. En evenmin verneemt
teen iets van de daad der moeilijkheden,
ite zich op de weg van do Kabmets-
f.j.mateur voordoen.
We moeten iutusschen nog „enkele
lagen" geouid oefcDen. MieBcbien, dat bet
resultaat van de brmoeïogenv nMr Lim-
ou'g bekend is als dezi legoie in druk
jfracbijnen, misschien zal m n nog een
paar dagen langer moeten wackteD.
Met dat tl ouurt de Kibinetêciisis nu al
haasi 100 digen, moet de volksvertegen
woordiging gedwoDgen vacantia houden en
is er van bet belangrijke begrootingsweik
'og niets afgedaan.
P.T.T.Een raadselachtig geval.
Natst de Ka 'inetscfisia geeft mass ook
dr c isis bij de dienst der posteiijeP, tele-
gt fit en telefonie ruimschoots gelegonb- id
a co bladen voor hetscbiyven van allerlei
i schouwingen. Ook hier *cb(Jnt gesproken
e moeten worden «en het bestaan van
rbeime omsta'dighedon, persoren of
iiischt n. Tot Dog toe kent rnen alletnals
vaststaand feit dat miois'er B mgaerds de
üreoteu -generaal D&mme m9t „veiiof"
a eft gezond u, doch de ware oorzaak daar-
ao, weet men niet. Aan de heer Dam me
we d verlof gegeven op grond saD de be
weriug, dat zijn zenuwgestel rust noodig
had Doch de heer Dam me beweeit, dat
ija zenuwgestel vo'maakt iu orde is, dat
bil geen behoof e aan rust hoeft en dat bij
z ch dan ook niet kan neerleggen bi) bet
hem opg-droegen „verlof".
De opzienbarende zaak wordt nog ïaad-
sodacbtig. r ais mee. naar de Tel. beweert
gslooven mag, dat er tusscben de direc-
itu -geneiaal er de leiding gevende hoofd
ambtenaren van het hoofdbestuur der P.T T
veen sprake was vao go-brt-k aan samen
wtikirg. Zio zou aüeon overbleven een.
aeer.ingsv6recbil lusscben de minister en
ie directeur-geDaiaa'. Offi eie openbaar-
beid Ijjkt in deze kwestie dan ook wel
dringend nood g.
Dc Voikenbond.
V.ijdag beeft de Voiu nbonüsiaad te
Ga ève een korto bjjoetkomst gthouden,
de torts e die tot ng toe gehouden werd
en waarin het meerendeel der StateD slechts
door hun gezanten vertegenwoordigd waren.
Oe aanviage van Duitscbland, om tot de
Volkenbond te worden toegelaten, was in
gekomen, maar er werd daarover Diet van
gedachten gewisseld. Zt) werd alleen als
bet eerste punt van behandeling op de
agenda geplaatst voorde vergadering welke
8 Maart a.s. gehouden zal worden. Die
vergadering zal zeer zeker een belangrijke
worden, welke ongetwijfeld dan ook zal
worden bfigowoood door de leidende
regeeriDgspersonen uit de aangesloten lan-
ion. Niet enkel zal dan worden beslist
over de eanvrage van Duitschland om toe
lating een aaDvrage, die stellig niet zal
wordeD afgewezen maar als tweede
punt vermeldt de agenda da niet minder
b laDgrijke kweBtie van de regeÜDg der
'aste zet fis.
Mussolir.i spreekt!
Duiischlacd en Ital'è. Dal was wel het.
oDderwerp, dat op het gebied der buiten-
mndacbe politiek iD de laa'sre dageD vooral
de aandacht "trok. Er is tocb eemgsziDS
etui got-pannen v-rhouding ontslaan tus
scheo Rome en Brlijn en de oorzaak
iuarvan is te vinden in de gebeurtenissen,
die zich in de laatste maanden hebben
afgespeeld in Zuid Tirol. Zooals meu weet
weid by de vrede van Rappollo Zuid-Tirol
(.oogewezen aan Italië Zuid T.rol betft
ontegenzeggelijk meer een Daliaansch daD
OosteDrijbsch of Duitsch aspect, doch de
bevolking spreekt er eeD Duitsch dialect
on wordt gerekend te bebooreo tot de
Duitscbe etam Aanvankelijk trad de
laliaaosche regeeiicg in Zuid-Tiro! zeer
gematigd op on was men teviedm, doch
<u de laatste t|jd vond het fascistisch regiem
er meer toepassing Plaatsen met Duitscbe
namen kregen Italiaanscbe namen, Duitsche
opschrifien moeBlen voor Italiaantehe plaats
maken. Duitsche scholen werden opge
beven en de Duitecbe onderdaneD, die zich
niet daarnaar wilden schikken, krtgen de
keus zich te onderwerpen of over de gren
zen te worden gezet. Dat alles betfc in
O sienrijk en in Duitscbland verontwaar
diging gewekt en vooral de Beieren, die
terk verwantschap met de T rolera voelen,
ga"en daaraan lucht. Dit had tengevolge,
dat in de Boiersche Landdag de zaak ter
sprake kwam E werd gedreigd met een
boycot, wit net vreem teiinge'bi zoek aaD
liai.ë betreft en de Bfiersche minister
president Dr. Held bield ir> de Landsdag
een vi|j scherpe rede tcgeD Ital
D <arop is Mussolini uit zijn slof geschoten
en hy liet eei brach'ig geluid hooren. Hy
zei o.do. dat, Duitschland met moebt dei ken
i»t I'al Zuid-T tol ooit weer zou afstaan.
Als men tot eeD boycot overgiDg zou I aUê
djza dadeltjk beimtwoorden en als de
Du tscbe regeering de verantwoordelijkheid
voor fie rede van Held op. zicb nam dan
zou I ahë overgaan tot een „concreet ant-
wooru".
Hevige verontwaardigiog in do Duitsche
p is. E S'rts-mar.n voelde z ch gerot p^n
m de R ksdag in ean lange rede de f lie
uteonzeuiug van MussoliDi te beantwoor-
d n. Hij achtte diens rede een bedniging
«an Duitscbland en geheel onveresDigbaar
met h-t wezen en de statuut van de Vol
kenbond
Op de lange rede van S'rescmann is
daarop dadei(jk weer een aDtwoord van
Musso'.ini gevolgd, niet zoo fel als de eerste,
maar inch wel in de bekende fascistische
moe. S resemaun heeft verklaard, daarop
n et verder te zullen irgaan en dat is
maar verstandig ook. De heeren zulleD
bet toch tiet eons cordon en de verhou-
dmg lus'chen B-rlijn en Rom-i zal door
«oortze ti' g van bet woord-duel er stellig
mei btter op worden.
Zitting van Vrijdag 12 Februari 1926, namid
dags drie uur.
Voorzitter: de heer R. P. Keijser, loco-burge
meester.
Secreiarisde heer C. Jonker.
Afwezig, met kennisgevingde heer H. W.
1 Ke 'sotn.
De heer \V. B. Oortis sinds 1 jan. bedlegerig
I en werd Woensdag !.i. in 't Diacoiicssenzioken-
huis te Leiden ter observatie opgenomen.
De voorzitter opent met de wensch, dat dc
burgemeester spoedig zijn oude gezondheid
moge herwinnen.
De notulen worden door de gemeente-secre
taris gelezen en onveranderd goedgekeurd.
1. Ingekomen stukken.
a. proces-verbaal van opneming van kas en
boeken van de gemeente-ontvanger. Dc 22c
Dec. '25 werd een en ander gecontroleerd door
de heeren W. B. Oort, R. P. Keijser en C. Jonker
en bleek, dat in kas was f21865.30.
b. verslag der Commissie tot Wering van
Schoolverzuim over 1925, onderteekend doordc
heeren C. Dijt, voorz. en H. Kievits, secr., het
welk ter inzage wordt gelegd.
Gedurende 1925 werd over heel Texel ruim
GO maal ongeoorloofd verzuimd dc school te
bezoeken.
c. schrijven van het ziekenfonds te Oudcschild
houdende het verzoek aldaar een vroedvrouw
te willen aanstellen. Blijkens de memorie van
toelichting is er vroeger een vroedvrouw ge
weest, die echter naar den Burg is vertrokken
waardoor Oudcschild van spoedige luilp ver
stoken is. Verder wordt als motiefaangevoerd,
dat Oudcschild thans een tolvrije haven heeft,
waarvan drukker scheepvaart het gevolg zal zijn.
De heer de Graaf zegt gaarne 't verzoek tc
willen inwilligen, wat de heer Dros doet opmer
ken Ze hebben hun eigen glazen ingegooid.
Dat laat de heer A. Boon niet passceren en hij
verzoekt de zaak eerst te onderzoeken om in
de volgende vergadering goed beslagen ten ijs
te kunnen komen. Anders zou hij 't woord
willen verzoeken.
Het schrijven wordt in handen van B cn W
gesteld.
d. Schrijven van de afd. Texel van de Vcr-
eeniging tot Bevordering van Handenarbeid
onderteekend door de heer A. C. F. Thiirkow
en mevr. Mulder—van Gelder, houdende het
verzoek ten behoeve van de cursus in handen
arbeid te den Burg over 1926 f 400 subsidie tc
willen verleenen.
De cursus leidt op voor dp diploma's handen
arbeid A en B en werpt, zoodra het vak op de
scholen zal worden onderricht, voor de jeugd
belangrijke voordeelen af. Bovendien ligt het
in de bedoeling voor haar afzonderlijke cur
sussen in 't leven te roepen. Financicele steun
is daarbij echter broodnoodig.
In handen van B en W gesteld om prac-
advies.
e. Schrijven van de kerkvoogden der Ned.
Herv. Kerk te de Koog, onderteekend door dc
heeren A. J. Zutphen, voorz., en R. Smit secr.,
houdende het verzoek kerktoren en torenuur
werk aldaar te willen vernieuwen. Vooral bij
regenachtig weer is de toestand onhoudbaar,
herstelling is niet mogelijk, zoodat nieuwbouw
geboden is. 't Torenuurwerk is onbetrouwbaar
en behoeft noodig vervanging door een betere
klok.
De heer Epe brengt de raad mondeling het
zelfde nogeens onder 't oogen verzoekt onver
wijld stappen te doen. Zou de Raad, zoo vraagt
spreker, B en W geen machtiging kunnen geven
zelf deze zaak ter hand te nemen Dan toch
kan spoedig resultaat worden verwacht. In de
treurige toestand moet spoedig verbetering
worden gebracht en vooral in verband met de
uitbreiding, welke de Koog tc wachten staat,
is het van belang daar wat goeds te stichten.
De voorzitter antwoordt hierop, dat de Texel-
sche torenuurwerken sinds lang zich in de be
langstelling van B en W mogen verheugen. Dat
de tóren te de Koog evenwel door de tand
des tijds onherstelbaar vernield is, zal door
het Dagelijksch Bestuur nader moeten worden
onderzocht. Ten aanzien van de uurwerken
hebben B en W zich door een deskundige, dc
heer Bakker doen voorlichten cn daarbij kwam
aan het licht, dat het torenuurwerk te de Koog
in ieder geval geheel dient te worden ver
nieuwd.
De heer de GraafMoesten we maar geen
dozijntje klokken tegelijk opdoen? Dat scheelt
vast nog in de prijs De klok van de Cocksdorp
verkeert in desolate toestand
De heer Jac. Boon: Die van den Hoorn deugt
ook absoluut niet.
De voorzitter herhaalt zich omtrent de toe
stand van diverse klokken op ons eiland te
hebben laten inlichten. De klok te den Hoorn
zou cr volgens de deskundige niet zoo kwaad
voor staan. Mocht de practijk uitwijzen, dat de
klokken niet deugen, dan zullen we merkt
spreker lachend op toch op de aankoop van
een dozijntje moeten aanhouden.
B cn W zullen over deze kwestie prae-advics
uitbrengen.
f. Schrijven van 't Oranje-comitd 1926 te Ut
recht, waarin tegèn de prijs van 5 of 6 cent
reproducties worden aangeboden van het schil
derij, dat de Koninklijke Familie ter gelegen
heid van het zilveren huwelijksfeest is geoffreerd.
Het comité acht deze kaarten een voor de
schooljeugd zeer gepast geschenk.
De heer Pisart stemt hiermee in rn zou 't
niet onaardig vinden wanneer de sclioo kindere
met zou'n plaat w:rden verrast. De heer S.
Kcljzer blijkt van eenzelfde gevoelen.