No 3998
Woensdag 10 Maart 1926
398te Jaargang
1
Rechtsvragen.
Van week tot week
Schrale Huid
N AT IJ U RSCHOON.
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 s: POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 regols: 50 ct. ledero rogol meor: 10 ct.
Dozelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend.
BIJ abonnement lagere regolprljs.
ADVERTENTIÈN
MOETEN DAAGS yOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. In ONS BEZIT ZIJN
Rechtskundige vragen, door een abonné
onderteekend en onder 't motto „Recht"
aan ons bureau (Parkstraat) ingezonden,
worden door onze rechtskundige mede
werkers kosteloos beantwoord.
Toelating van leerlingen tot de
O. L. Scholen.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Texel brengen ter openbare kennis,' dat op 1
April a.s. nieuwe leerlingen kunnen worden toe
gelaten tot de openbare lagere scholen in de
gemeente.
Om te kunnen worden toegelaten moeten de
leerlingen vóór dien datum den leeftijd van vijf
jaar en zes maanden hebben bereikt.
Tevens bestaat er op dien datum gelegenheid
om te worden toegelaten tot de 7e, 8e of 9e
klasse van de school voor M.U.L.O. te den
Burg mits blijkt, dat de leerling in ontwikkeling
niet achterstaat bij hen, die met vrucht in alle
vakken het onderwijs hebben genoten, hetwelk
aan de school gegeven wordt in het leerjaar,
onmiddellijk voorafgaande aan dat, waarin toe
lating wordt verzocht.
De aanmelding behoort uiterlijk Zaterdag 27
Maart a.s. te geschieden bij het hoofd der school
onder overlegging van het Vaccinebewijs.
Texel, 4 Maart 1926.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
R. P. KEIJSER Cz. Lo.-B.
De Secretaris, JONKER.
„Waal-en-Burg. Dat's een van
de mooiste stukken natuur in Neder
land."
Dr. Jac. P. Thijsse.
Mede wegens de plannen, door Ged. Staten
van Noord-Holland tot bemaling van Waal-en
Burg beraamd, maakte deze polder meermalen
in ons blad 't onderwerp eener bespreking uit.
En terecht meenen weDe trouwe lezer zal zich
herinneren, hoe we voor eenige maanden een
reeks artikeltjes ontleenden aan het werk van de
bekende Engelsche vogelkundige Ds. Raven,
die in zijn heerlijk „Vogelboek" een waardig
pendant van Dr. Thijsse's overbekend ornitho
logisch standaardwerk ons vertelt van zijn
ervaringen, tijdens een verblijf op Texel in de
vogeltijd opgedaan. We vonden daarbij een
uitgezochte gelegenheid onze lezers voor oogen
te stellen hoe een buitenlander ons eiland, zijn
bewoners en zijn natuurschatten ziet en met
welk een bewondering de deskundige schrijver
zich in 't bijzonder uitliet over Texel's schier
onvergelijkelijk groote vogelweelde, die ons
eiland en wel speciaal Waal-en-Burg
verhieven tot 't „Mekka der ornithologen".
We hebben er dan ook geen oogenblik aan
getwijfeld, of met de vertaling en opname van
enkele hoofdstukken uit „In Praise of Birds"
(Tot lof der vogels) zouden we de lezers van
dienst zijn.
Nu weet een ieder dat weinigen zoo zeer
met Texel's natuurleven vertrouwd zijn als Dr.
Jac. P. Thijsse, die reeds vroeg liefde opvatte
voor de rijke hora, die de Texelsche duinen
nog door geen duinwaterleiding bedreigd te
genieten geven, voor Texel's vogelheir, dat wel
in 't bijzonder 's heeren Thijsse's aandacht in
beslag nam zoovaak hij met zijn leerlingen
in later jaren een excursie over't eiland maakte,
Daarom is 't dat wij dubbele beteekenis hech
ten aan Dr. Thijsse's woord, wanneer hij Waal-
en-Burg zoo lezen we in de „Groene Amster
dammer— „een van de mooiste stukken natuur
in Nederland" noemt. En hij licht die uitspraak
nader toe een nagenoeg boomlooze polder met
lijnrechte wegen, die elkander rechthoekig
kruisen. In de noordwesthoek liggen een paar
hoeven, met door de wind geteisterde singels
van boomen en struiken, dat is alles. Die liggen
aan de hooge kant en daar loop je dan ook
spoedig tegen de Ruigedijk, of zooals we
hier zeggen de „Ruge-dick" aan, een zand
dijk met hier en daar onregelmatige hellingen
en de plantengroei van het duin. Soms graven
konijnen hun holen in die dijk, maar dat hindert
nu al lang niet meer, want negentig jaar ge
leden is de zee er verdreven door de bedijking
van Eierland. De Ruigedijk zelf dateert uit de
jaren van het Twaalfjarig Bestand (1609'21),
toen de Hollandsche Natie zich voornamelijk
bezig schijnt te hebben gehouden met gods
diensttwisten en inpolderingen. Reeds veel vroe
ger, ten tijde van Filips van Bourgondië is
Waalenburg ook ingedijkt geweest, maar in 't
begin van de zestiende eeuw is het weer onder-
geloopen en toen „drijvende" gebleven tot 1612
(waarover we in ons blad van 6 en 9 Jan. 1.1
nader uitweidden.)
De polder is dus aiover de driehonderd jaren
oud, maar heeft tot de huidige dag een jeugdig
uiterlijk behouden. Het land is althans altijd
hooiland gebleven. Om evenwel geen verkeerd
idee te wekken van Waal-en-Burg's agrarische
mogelijkheden merkt Dr. Thijsse verder op, da'
geulen en kreken bleven bestaan. De slenk
v».
fivOOirtO
e»e ai£j\
A J Pol ah
OnoH'Aoen
waardoor toen Waal-en-Burg nog eenbaai
was het getijwater in- en uitstroomde, is nu
nog aanwezig in de vorm van een schilderachtig
meertje, 't Kil, en in het verlengde daarvan
liggen een paar kreken, die diep in de polder
doordringen tot dicht aan de hoofdweg. Deze
wateren onderbreken zeer aangenaam het recht
lijnig verloop van de kavelslooten.
De aanslibbingen langs de Waddenzee zijn
soms zanderig, soms kleiig en kunnen soms
zelfs een soort van veenmodder bevatten. Deze
verscheidenheid van grondsoort brengt met zich
dat de bodem ook niet volmaakt horizontaal
komt te liggen en zoo vinden wij dan in Waal
en-Burg hooilanden, die behoorlijk eenige deci
meters boven het zomerpeil liggen en andere
perceelen, die er zich maar weinig boven ver
heffen. Ja, er zijn zelfs slijkerige stukken, zoo
laag en stug, dat ze niet eens begroeid raken
en op zulke plaatsen ziet het er werkelijk naar
uit, alsof de zee pas gisteren het veld heeft
moeten ruimen in plaats van meer dan 300 jaar
geleden.
Verder beschrijft Dr. Thijsse ons de Waal-
enburgsche flora en vangt dan aan met op te
merken, dat de plantengroei met bovengemelde
toestand volkomen in overeenstemming is en
groote verscheidenheid te aanschouwen geeft.
Zeebies en Engelsch gras groeien er nog even
weelderig als op de kwelders buitendijks de witte
pluimen van wollegras wuiven er op sommige
plaatsen even dicht als in de echte trilvenen,
van eind April tot aan de maaitijd toe kunnen
we er de bonte pracht van allerlei orchideeën
bewonderen, terwijl toch ook weer tal van
zoete grassen, weelderige roode klaver en
heerlijk blauwe wikken ons een behoorlijke op
brengst beloven van goed en voedzaam hooi.
Wat de geleerde schrijver omtrent de dieren
wereld in Waalenburg weet op te merken melden
we in 't volgend nummer.
In Praise of Birds, pictures of Bird Life, de
scribed and photographed by Charles E. Raven,
D. D. Canon of Liverpool, Chaplain to the King.
28 Febr.—6 Maart.
De opgeloste Kabinetscrisis.
Zto is het einae van de Kabinetscrisis
dan toch nog spoediger gekomen dan iemand
bad durven verwachter. Het bericht van
het optreden van een Kabin6t-de G'er was
vrijwel een verrassiog, omdat niemrnd be
kend was met de opdracht, hem door HM.
de Koningin aaDgebodeü, noch iets om
trent de door hem begonnen onderhande
lingen naar buiten was uitgelekt. Jbr. de
G er heeft in alle stilte getracht de weg
tot oplossing der crisis te vinden en het is
hem gelukt, Vooitbouwende op de grond
slagen die door Mt. Limburg voor 6en extra-
parlement waren gelegd, is hjj er in korte
tyd in geslaagd, bet nieuwe Kabinet te for-
meoren. De samenstelling van dit Kabinet
'S aan de lezers bekend, Hoewel het aan
spraak maakt op de naam van ex'ra-par-
lementair. is het dit nauwelijks als men in
aanmerking neemt dat er een drietal man
Den zitting in hebben gekregen, die in de
politiek een sctieve rol hebben gespeeld,
We bedoelen de Kabinetsformateur zelf,
nu t-miDister, bekend uit de dagen van het
Vjootwetdebat. Prof. S'otemaker de Bruine,
bet welsprekende Eerste Kamerlid der
Christ, histoiischen ea de anti rev. Mr. van
der Vegte, die jarenlaDg ic Over(jsel eeu
bekerde politieke persoonlijkheid is geweest
Van de anderen ban echter worden gezegd
dat ze geen poiitiek verleden hebben (zie
ons vor g nummer). Het kabinet is reents
getint ea daarmee dus in overeenstemming
met de huidige samenstelling van de beide
Kamers.
0?er enkele dagen zal h6t nieuwe kabinet
zijn intrede in de Kamer doen en men mag
benieuwd z|Jd omtrent de ontvangst die't
daar te beuit zal vallen. Uit de beschou
wingen der party-organen mag worden af
geleid, dat er b(j sommigen, misschien wel
bij d6 meesten, meer of micder ernsi'ge
bezwaren tegen dit kabinet bestaan maar
dat mee het accepteert als een uiikenst
na Je Bcbier eindejooze kabinetscr.s's er do
talrijke m slukkiDgen om deze tot oplosa Dg
Indien de huid van handen, gelaat of
lippen, schraal, ruw of gesprongen
is, gebruik dan de jterstond ver
zachtende en spoedig genezende
Doos 30 ct. PUROL
te brengen. Voor de soc. democraten, die
stellig liever een kabinet geboren uit „de
uiterste noodzaak'1 badden zien optredeD,
bestaat er reden tot eenige voldaanheid,
omdat althans .de terugkeer van Col(jn"
voorkomen is. De katholieken vinden bet
uit de aard der zaak, Da het gebeurde met
het gezantschap b(j het Vaticaan, niet pret
tig dat een kabinet optreedt onder leiding
van eed christ. historiscbe staatsman eu
de vraag, of zty het kabinet zullen steunen,
zal voor een belaogr|jk deel wel verband
houden met de andere vraag, hoe het
kabinet over de Vaticaankwestie denkt. Mag
men de geruchten gelooven, dan zal echter
het nieuwe kabinet de post op de begrooting
voor het gezantschap handhaven zonder
evenwel daaraan zjjn lot te verbinden.
De verwachting mag worden uitgespro
ken. dat de Kamer bereid zal z(jn in alle
zaken, het landsbelang betreffende, het
kabinet te steunen, baar oordeel op te
schorten en dat de partyen het Diet in hun
partijtwisten zullen trachten te betrekken.
Over de vaste zetels In de Volkenbond
De Volkenbondsbijernkomst te Genève,
die tbaDS aangevangen is w erp reeds we
ken tevoren haar schaduw vooruiten vooral
in de afgeloopen week was het nog het
geval. De kwestie van de vaste zetels is
thaDS in het stadium van de beslissing
gekomen. Ia alle landen is de kwestie of
ook aan Polen naast Duitscbland een zetel
moet worden toegekend, in de laatste dagen
aan de orde geweest. Zoo ook in het
EDgelscbe Lagerhuis, waarin Chamberlain
over de kwestie een zeer uitvoerige rede
voering beeft gehouden, waardoor in elk
geval omtrent bet standpunt der Britsche
regeering meer klaarheid ia gekomen. Het
kabinet zou liever hebben gezieD, dat de
kwestie van uitbreiding van b6t aantal
zetels tot later werd uitgesteld maar tegen
de uitbreiding zelf beeft het geen bezwaar
wanneer allereerst voldaan is aan de hoofd
voorwaarde, dat DuitSchland trt de Vol
kenbond toegetreden is. Het Lagerhuis heeft
met 224 legen 124 stemmen de houding
van de regeering goedgekeurd, zoodat
Cbamberlaiu goedsmoeds naar Geière kan
vertrekken.
Briand heeft te Par(ja iD de laatste dagen
der voorbije week ook allerlei besprekingen
gehad over de kwestie, terwijl in de Bel
gische Kamer door Vandervelde het stand
punt van Polen met instemming werd
begroet.
Intusscben zya de onderhandelingen om
tot 'n compromis te komen voortgezet en men
meent die gevonden te hebben op deze
wijze: Duitschland treedt tot de Volken
bond toe en krijgt een vaste zetel. Daarna
komt er een voorstel om aan Polen een
tijdelijke zetel toe te konneD, over weik
voorstel ook door Stresemaun mee zal mo
gen worden beslist.
De nieuwe week belooft dus in de buiteü-
laDdsche politiek er een te worden van
buitengewone beteekenis
Het Fransche Kabinet gestruikeld.
Vlak voor de belaDgryke conferenties te
Get ?e heeft de Fransche Kamet het Kabinet
Briand een nederlaag toegebracht, waardoor
het tot heengaan is gero-jpt Al de hoop
volle berichten ten spijt heeft de meerder
heid der Kamer bij de behandeling van het
finarcieele ontwerp het artikel van de be
lasting op de betalingen, dat door de
S?naat wesr in het ontwerp was gebracht
verworpen. Briand had vooral de kwestie
van vertrouwen gesteld en toen de beslis
sing gevallen was verklaarde hij dadeiyk.
het ontslag van het Kabinet te zullen in
dienen.
Nu we dit sc try ven, deelt men ons mede
dat Briand aan journalisten herft verklaatd
in geen geval de for matie van nieu w kabinei
voor zijn rekening te willen nemen Verder
vernemen we, dat Briand Frankryk niet zal
vertegenwoordigen te Genère.
Schadevergoeding aan Duitsche
x-grootheden.
In Duitsohland is al sedert geruime tyd
aan de orde de kwestie van de schade
loosstelling aan de Duitsche vorsten. Teen
de eerste dagen der revolutie voorbij de
vorsten afgezet en de gemoederen weer wat
gekalmeerd wareD, werd de billijkheid ge
voeld om de onttroonde vorsten voor het
verlies van hun titels en waardigheden als
mede bun bezittingeD schadeloos te stellen.
Allereerst kwam daarvoor de ex-keizer in
aanmerking, die het meest by derevolutie
verloren bad. Hem werd toen de opbreDgst
van eenige panden in de Wi'.helmstrasse
ter hand gesteld en tot Mei 1921 ontving
de ex-Keizer aan contanten uitbetaald een
bedrag vaD 32 millioen pepiermark, in die
tyd nog een heel kapitaal. Ia 1923 kreeg
bij een bedrag vaD f24000 en na 1 Jan.
1924 ontvangt de ex-beizer voor zich en de
overige leden van 't Pruisische koningshuis
per maand een vergoeding van 50000 mark.
Deze was met deze regeliDg ech'er niet
tevreden en deed de Pruisische staat een
aantal processen aan en do rechters te
Berlijn etkeDden zijn aansprakeD, zoodat
het eene proces na bet amiere gewonnen
werd. De regeering heeft daarop getracht
een mlDneiyke schikking met de ex-keizer
te treffen. Diens vertegenwoordiger legde
daarop aan de regeering een verlauglystje
over, waarin do ex-keizerlijke bezittingen
op hun waarde werden geschat. Het be
vatte 80 paleizen, sloten en kasteelen ter
geschatte waarde van 796 millioen goud
mark. Maar daarnaast maakt de ex ke'zer
ook nog aanspraak op uitgestrekte lande
rijen en bosscheD, 24 woonhuizen te Berlijn,
53 beerenbuiz6n en villa's te Potsdam, 14
woonhuizen in verschillende andere steden
de koninklijke schouwburgen te Beriyo,
Kassei, HaDnover en Wiesbaden, alsmede
de villa op bet eiland Kot foe en eenige
kasteelen in bet buitenland, die door de
vijaDd in beslag genomen z|jn.
Dr. Luther heeft, voordat hij naar Genève
vertrok, Dog lang en breed met de regee-
ringspartijen over de schadevergoedings-
kwestie onderhandeld, doch een volledige
overeenstemming is nog steeds niet verkre
gen.
Pas op de dubbeltjes
In 't belang van onze lezers deelt men ons
van welingelichte zijde ntedc
De zilverbons van fl en f2,50 resp. uitge
geven in 1916 en 1915 en die reeds in 1922 buiten
omloop zijn gesteld, kunnen tot 31 Dec. a.s. bij
het Agentschap van het Ministerie van Finan
ciën, Heeren gracht 344346 te Amsterdam
worden ingewisseld.
Het gaat hier in ons blad van 19 Juli '24
vindt u een duidelijk overzicht om de zil
verbons
A. van f2,50, uitgegeven en omschreven bij
K.B. van 31 Maart 1915, Stbl. 174, en
B. die van fl, uitgegevenen omschreven bij
K.B. van 22 April 1916, Stbl. 168.
't Zijn dus de zilverbons, die in de mobilisa
tietijd het licht zagen, aan de voorzij met een
groot waardecijfer bedrukt en aan de achter
zijde blanco gelaten. Bovendien was het papier
van minder kwaliteit dan dat van de tegen
woordige bons.
De bons van f 1, f2,50 en f5, voorzien van
't jaartal 1914, zijn niet meer in te wisselen,
zoodat thans nog in omloop zijn zilverbons van
fl uitgegeven 1 Febr. 1920. en van f2,50, uit
gegeven 1 Juli 1918 of later.
Doopsgezinde Gemeente.
Welwillend schrijft men ons:
De Doopsgezinde Gemcenteavond, Vrijdag
avond 5 Maart in de Doopsgezinde kerk te den
Burg gehouden, mag in alle opzichten goed ge
slaagd heeten. De belangstelling was overgroot
Eerst tegen 8 uur kon Ds. Vis openen met
een woord van welkom aan de ongeveer 400
belangstellenden. Hij zette het doel van deze
avond uiteen, een gezellige avond voor de Dcops
gezinde gemeente en wie in haar toonen be
lang te stellen, opdat de onderlinge band tusschen
de vele en verspreid wonende leden versterkt
mocht worden. Hij vergeleek de aanwezigen
met een groot gezin, en hoopte, dat het gevoel
van saamhoorigheid hierdoor sterker mocht
worden. Begonnen en geëindigd werd meteen
genieenschajtpelijk lied, en daartusschen door
wisselden koor- en solo-zang, viool cello- en or
gelmuziek, proza en poëzie elkaar f. In de p uze
werd thee geschonken.
De kerk was door de dames van de zusterkring
gezellig ingezet, met lange tafels waarop veie
