Sariapjli" No 4080 Woensdag 22 December 1926 40s,e Jaargang 5aS,,^3cl40en /5d Texelsche Berichten BIERLAHD'S DIJKEN. Van week tot week A J P s Kerstpudding VOLLE-MELK-REEP Beter dan 6oed: DE BESTE ABONNEMENTEN: UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL ADVERTENTIËN: TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. II orvcstc',an door kouvatten bestrijdt i"nen sne' en 9oe(* ^oor fx ^oor Kerstdagen een fijne tractatie TEXELSCHE COURANT L OEN BURG: 50 ct. per drie Maanden. Franco p. post door geheel Nederland 75 ct. p. 3 maanden. Losse nummers: 3 ct DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN Van 1-5 rogols: 50 ct. Iedere regel meer: 10 ct. Dezolfde advortontle 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokcnd. Bij abonnement lagero rogolprljs. ADVERTENTIËN MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN 4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN 11-18 Dec. De Tweede Kamer. Een leege zetel.... Er is weer t en leege zetel g6komeD in de Tweede Kamer:. Mr. Dresselbuüs is niet meer. We wisten uit de bericbteD, dat zjjo ziekte een ernstige wending bad aangeno men, maar, zooals bijna altijd, toch kwam het heengaan van deze voortreffelijke Ne derlander nog spoediger dan verwacht was. Voortreffelijke Nederlander.we mogen het Deeischrijven zonder aarzeling, omdat zelfs zijn politieke tegenstanders dit van hem zullen moeten getuigen. Als leider van de Vrijheidsbond bekleedde h|J een voorname plaatsin ons politieke leven, als voorzitter tnn z|jn Kamerfractie was hij in de Kamer eeD geziene persoonlijkheid. Zijn soepel karakter, dat nem zoo gemakkelijk anderen waardeeren deed, zijn uitnemende spreek- gaven. zijn buitengewoon groote kenüis op schier elk gebied, zijn voortreffelijke lei dersgaven, ze brachten hem als vanzelf op de belangrijke plaats in ons politiek en staatkundig leven. De Vrijheidsbond, die bij mee tot stand bracht, kon zich geen betere leider wenschen en al is ook tenslotte geen enkel mensch onmisbaar, toch zal het de Vrijbeidsbondeis niet gemakkelijk vallen da man te vinden die Dresselhuye zal kun nen evenareD. Eo in de Kamer zal er weer een spreker van naam, die s'eeds zijn hoor ders wist te boeien, dikwijls ze wist mee te sleepen en die altijd door z|jn echerpzinnig oordeel en zijn slagvaardigheid bewondering wekte, minder zijn. De leege zetel zal eerlang weer bezet worden, maar een leege plaats zal er blijven in de Kamer, de plaats van Dresselhuys. Als er over de Staatsbegrooting wordt gesproken. Leege plaatsen Ze z(jn er heel veel ge weest in de Kamer In de laatste dageD. Maar dan enkel in deze zin, dat de opkomst van de leden bij de begrootingsdebatttn vaak zooveel te wecschen overliet. Eo vooral was dat in de afgeloopen week weer het geval in de avondvergaderingen. Er heerschte doorgaans een doodsche stilte, W3nt bebalvo de Minister, wiens begroeting aan de orde was en de voorzitter en de paar ingeschreven sprekers was er zoo goed als niemand. Als men de uitvoerige Kamer verslagen leest, zou men allicht denken aan drukke vergaderingen met geestdriftige spiekers, maar de werkelijkheid is wel t en beelj9 anders Vooral als het tegen de nacht loopt is de Kamer akelig leeg en moet de Bpreker letterlijk spreken voor stoelen en Janken. Zoo is het ieder jaar nog [ge«eest m de drukke begrootingstijd en zoo zal bet Jok wel bleven. Men kan de KamerladeD iaar o 'k niet te hard over vallen. Als e&d de heele dag al heeft moeten luisteren iaar allerlei redevoeringen, dikwijls ook nog laai en vervelend, dan is het te begrijpen at er voor de lange en late avoDdziitiugen teen animo bestaat en men ze gaarne over aat aan he", die door hun plaats op de sprekerstol er wel moeten zjjo. En men gunt de maDnen van de nachtploeg ook meteen wel de gunst, dat ze na midder nacht de presentielijst mogen teekenen voor de komende dagzitting, zoodat al sla pen ze ook nog zooveel gaten in de dag, ze dan toch worden geacht aanwezig te zijn .geweest.... Wat er behandeld is. Da Kamer is intusschen met de behaDde" 'Dg der begrootingen in de afgtloopen week MIJNHARDT In Buisjes P° Puddingfabriek A. J. POLAK, Groningen flink opgeschoten en bet laat zich aanzien dat het werk tegen Kerstmis volbracht is. De begrootiog voor ODderwijs, kunsten en wetenschappsn heeft bt) do debatten nogal heel wat t(jd gevraagd. Minister Waszink heeft daarbij steeds vrt) uitvoerig geant woord en daarbij zijn Dadere plannen inzake verschillende vraagstukken ontvouwd. Hij heeft planDon in de maak voor een wette lijke regeling van het zg. aanvullend ODderwijs, dat wel thet meest zal z(jn te vergelijken met het herbaliugsonderwtjs, alsmede om bet handelsonderwijs tegelijk met bet voorbereidend booger en middelbaar onderwijs in één W6t te regelen. De minis ter zit dus niet stil en beeft dok heel wat planneD. Met instemmiDg beeft men voorts ook uit z|ja mond de toezegging mogen vernemen dat hjj wenscht te komen tot een zoodanige uitvoering van onze dure iaget- ondeiwQswet. dat de kosten daarvan zullen dalen, zoDder dat de pacifl :atie en het tegen woordige onderw\jspeii zullen daleD. De Kamer heeft méteen het wetsontwerp inzake een vreemde taal op de lagere school afgedaan en... verworpen, zij hetdaDOok met 1 stem meerderheid (37 t. 36 rtemmen) Een kijkje in de Staatskas. Het blijft met de Staatsinkomsten in de goede richting gaan. Dat blijkt opnieuw uit de dezer dagen gepubliceerde staat der middelen over de maand November. Deze bvaohton zelfs 6 millioen meer op dan ge raamd was. Alleen de rijksiokomstenbe- lasting overtrof de raming met 2 millioen en de successierechten brachten zelf 2—3 millioen meer op dan de ramiDg was. Er werd over November nog or geveer eeD ha'f millioen meer ontvangen dau in November 1925 toen er ook reeds zooveel meer inkwam dun geraamd was. Tot dusver hebben de rijksmiddelen dit jaar reeds 30>/j millioen meer in de la gebracht dan de minister geraamd had en bijna 253/a millioen meer dun in de 11 maandeu van 1825. Dat is dus wel een heele meevaller. Als straks het jaar afgesloten wordt zal er een belaDgrijk overschot zijn. Maar bovendien kaD thans reeds worden BaDgeDomen, Hat de ramingen van de minister voor 1927 eveneens zullen worden overtroöeD door de inkomsten, als er althans geeD buiteogewoue tegenslagen komen. Duitschland zonder Kabinet. Wat de buitenlandsche aangelegenheden bbtreft, kaa worden gezegd, dat de naklan ken vaa de bijeenkomst van de Volkenbond thans zoo goed als weggestorven zijn. De leidende staatslieden zyn naar hun landen teruggekeerd en de moesten hunner wacht daar weer het drukke winterwerk. Ia Duitschland heeft men heelemaal geca gelegenheid gehad om lang over de beslui ten van Gscève na te praten, daar de bin- nenlsndscbe politieke toestand al te zeer aller belangstelling opvroeg. Uit hbtgeen we ia vorige overzichten mededeelden weet de lezer, dat er zeer ernstige moeilijkbedea gerezen waren tusschen de regeeringspar- tjjen en de soc -d6m. Laatstgenoemden waren als,stille vennooten" tot deregeeringscoali- tie toegetredeo, maar de behandeling vaa de wet tegen de prikkellectuur bracht al spoe dig weer verwijdering. Daarbij begiDg de leider der Duitsche volkspartij Dr. Scbolz de onvoorzichtigheid in een redevoering te verklaieD, dat er omtrent de kwestie van de wettelijke arbeidstijd geen overeenstem ming tusschen volkspartij en soc. dem. mo gelijk was en dat er ook tusschen beide partjjen eu een diepe kloof was wat de Rijksweer betreft. Scbolz ging zelfs zoover de Duitscb na'ionalen tot practische mede- verkmg uit te noodigen. Deze redevoering v \oral heeft aij do sociaal democrat n ver bittering gewfckr. ScbeidemaDD heeft daarop d tmens de soc.-dem. een uiterst felle rede gehou.en, welke voornamelijk gericht was tegen de minister van de Rjjksweer Dr. Gessier. Scbeidemann schilderde de Rjjksweer als een gevaar voor de ropubliek en voor de vrede en als een instrument van dereactie Zijn r6de lokte hevige protesten uit en 1e rechterzijde verliet zelfs demonstratief de zaal. Matx heeft de Rjjksweer verdedigd en ook de sprekers vaa de regeeringspar- t(jsD vielsu Scbeidemann heftig aan. Dit belette deze niet een motie van wantrouwen tegen de Rtjksregeering in te diooen. En daarmee was er voor het Kabinet een zeer gevaarlijke situatie geschapen, want het werd overgeleverd aan de geDade van de Duitsch nationalen. Als deze voordemotie van wantrouwen stemden was het gedaan met het Kabinet, alleen als z(j zich ont hielden zou de motie kucnen worden ver worpen. Er is blijkbaar nog getracht do Duitsch nationalen te bewegen de regooring te red den waartoe president Hindenburg ten be spreking mat Westarp had. Doch het heeft niet gebaat want met 249 tegen 171 stem men aaogeromen. Tengevolge hiorvau is het R(jkskaOinet afgetreden en zit Duitscb- acd tnans midden in een regeeringscrinls die wel niet heel spoedig zal /(ju opgelost. Frankrijk met zijn begrooting gereed. De ernstige gebeurtenissen in Duitschlund hebben in de laatste dagen de aandacht afgjleid vaa de aDdeie buiteulandscbe aan gelegenheden. Trou wens schokkende gebeur tenisscu viele t er ook uergens voor, behalve dan in Litauen waarop we nader terugko men, zoodat we kort kunnen sr(ju en vol staan met enkele feiten even aan te stippeD. Allereerst dan, dat in Frankrijk do Ka mer klaar kwam met do begroetingen, wat iu jneo niet is voorgevallen OnkdoS9naat is er al gauw klaar muo. Da krachtige hand van Poincaré, die alle interpellaties afsneed en eenvoudig decreteerde, dat men zich bij de begrotingsbehandeling ulet op zijpaden mocht begeven, beeft de greep niet gemist. De FraDsehe begrootiDg is thans op tjjd klaar en dat zal de ftanc ten goede komen. Het Engelsche Parlement wordt verdoopt Het EngeLche Lagerhuis Is reeds j.l. Wueosdag ni6t Keistvacantie uaai huis kucnen gaan. Baldwin heeft de hoeren een prettig Kerstmis toegewensebt en hun ver blijd met de mededeoÜDg, dat iD de komende nieuwe zittingsperiode voorgeteld zal wor- deD do naam van het Eogelsche parlement meer in overeenstemming te brengen met de resultalen van de jongste Rijksdagcon ferentie. Do offioio'b n am zal dan worden „Het parlement van het Vereenigd Kortin kitjk voor Groot Brittat je en Nuord-Ierland". De staatsgreep in Litauen. In een de: Russtscne randstaten Litauen beeft men Donderdagnacht een staatsgreep uitgevoerd, die blijkbaar met em volledig succes bekroond is geworden. Men had er een minaerheidsregeering van soc.-dem- en democraten, die zich met steun van de samenwerkende minderheden, Duitschers, Poleu en Joden op do been moest houdeö. Donderdagnacht nu werd een militaire staatsgreep uitgevoerd onder leidiDg van de fascistische ko'onel Grigalinnas Glovackis. De regeeriug werd gevangen gHDomcD eD afgezet, Glovackis nam het bewind m han den eu stelde eeD militaire regeering in H(J vaardigde een proclamatie uit, waarin bü zegt, dit de militairen tot de staatsgreep geooodzaaks waren omdat de regeering bezig waB Litau n aan Rusland te verraden. De „Eierlandsche kwestie" maakte reeds eerder hier het onderwerp eener bespreking uit. Waar wij thans in dezen nadere bijzonderheden moch ten opteekenen, meenen wij ;daaraan verder publiciteit te moeten geven. De commissie welke de Provinciale Staten inzake de vorming van een reservefonds ten behoeve van de Eierlandsche zeewering van advies diende, geeft in haar schrijven aan de Staten allereerst uiting aan haar verwondering over de omstandigheid dat van Rijkswege geener lei maatregelen worden genomen om verdere duinaislag te voorkomen. Dien tengevolge is de onderhavige voordracht tot wijziging van het bestuursreglement van Eicrland noodig geworden, n.l. om te voorkomen, dat Eicrland door het verlies van zijn natuurlijke bescherming aan onderloopcn zou worden prijsgegeven. Zij tcckcnt hierbij aan,dat hetjonderhoud van Texel's duinen, vroeger bij de Provincie be rustende, thans sinds vele jaren bij het Rijk is ondergebracht. Door verschillende leden der commissie werd erjin het bijzonder op gewezen, dat het polder bestuur, zelfs al zou dit, door versterking der steeds smaller wordende duincnrccks, het gevaar willen trachten te keeren, hiertoe niet bevoegd zou zijn, daar deze bevoegdheid niet de onder houdsplicht van het Rijk geheel samenhangt. Dit gaf deze leden dan ook aanleiding tot de vraag, of en wanneer door Gcd. Stafen het Departement van Waterstaat op de bestaande mlstand gewezen is en aandrang is geoefend tot het nemen der noodzakelijke voorzorgs maatregelen van Rijkswege. Het lid van Ged. Staten, dat van gemelde com missie deel uitmaakte, kon deze vraag beves tigend beantwoorden met de mededeeling, dat zulks inderdaad bij herhaling is geschied, doch dat vanwege het Departement steeds een afwij zend antwoord is ingekomen en zulks laatstelijk bij schrijven van 26 Oct. 1922 aan Ged. Staten gericht. Bij dit schrijven toch erkende de Minister weliswaar, dat het gevaar vaji doorbraak van de duinregei tusschen de strandpalen 33 en 34 op de N. O. punt van Texel groot is. Ook erkende hij, dat bij een doorbraak van die duinregei het buitenland van de polder Eierland en Volharding ernstig be dreigd wordt, doch, in weerwil van deze erken ning en van het feit, dat, blijkens bedoeld schrijven, deze toestand aan de Rijkswaterstaat bekend is en voortdurend wordt nagegaan, deelde Z. Exc. tevens mede, geen aanleiding te vinden tot het nemen van ccnige maatregelen tot kecring van het gevaar, vermits, ten aanzien van de instandhouding der bedreigde waterkeering, op het Rijk geen verplichting rust. Wel werd toegegeven, dat krachtens K. B. van 27 Mei 1876 (St.bl. 109) het Rijk belast is met het beheer der duinbeplanting en verplicht is voor het onderhoud daarvan zorg te dragen doch de Minister is blijkbaar van oordeel, dat dit een zelfstandige verplichting betreft, die met het onderhoud der duinen ln geen verband staat, en meende elke verplichting van Rijkswege tot verder onderhoud der duinen uitdrukkelijk en met stelligheid te moeten ontkennen voor zoo ver deze als waterkeering voor achterliggende landen zou zijn te beschouwen, zoodat, In de waterkeering dier landen, geheel onafhankelijk van de duinenreeks door de polder zelf dient te worden voorzien. Het uiterste, waartoe het Departement meende te kunnen overgaan, zou zijn, om, voor zoover noodig, wanneer door belanghebbenden zelf tot maatregelen zou wor den overgegaan als door de hoofdingenieur directeur van de Provinciale Waterstaat noodig geacht, de vergunning daartoe vanwege het Rijk in gunstige overweging te nemen. Waar de feiten niet anders zijn en de com missie zich uit de aard der zaak van critiek op bovenbedoeld schrijven meent te moeten onthouden, kan zij moeilijk anders doen dan zich in hoofdzaak met de voordracht vereenigen daarbij uitdrukkelijk opmerkende, dat blijkens een brief van 9 December 1925 de Hoofdinge landen van Eierland in principe de juistheid aanvaard hebben van de vorming van een reservefonds en, in verband daarmee, zelfs be sloten waren tot de heffing van een extra omslag van f2 per H.A. der eerste klasse over het dienstjaar 1926. De commissie is voorts met Ged. Staten van oordeel, dat het inderdaad onvermijdelijk is maatregelen te nemen, opdat een dergelijk be sluit, genomen tot uitvoering van 'n in beginsel noodig geachte maatregel, in de practijk niet tneer door nadere besluiten buiten werking kan worden gesteld. Door een der leden werd er echter met nadruk op gewezen, dat het vaststellen, door Ged. St. in plaats van door ingelanden zelf, van de voor het reservefonds benoodigde omslag, slechts noode als uitzonderingsmaatregel is te aanvaar den, daar zoodanige vaststelling door Ged. St. inbreuk maakt op het beginsel van souvereini- teit in eigen polderkring. Juist in vcband met dit karakter van uit zonderingsmaatregel, v/as bij hem twijfel ge rezen, of het tweede lid van het voorgestelde nieuwe artikel 12 (reeds gepubliceerd) niet te ver gaat en of niet cenige beperking wer.setic- lijk is, hetzij door de extra-omslag tot een

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1926 | | pagina 1