No 4167
Woensdag 19 October 1927
41s,e Jaargang
Van week tot week
Gemeenteraad
van Texel
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIËN:
AAMBEIEN
KLOOSTERBALSEM
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct por drie Maanden.
Franco p. post door geheei Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE;N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regols: 50 ct Iedere rogol meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal borekend.
BIJ abonnement lagoro regolprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 S POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
8-15 Oct
Over de zevenjarige leerplicht.
Door de regeering is het door haar in de
troonrede in uitzicht gestelde wetsontwerp
tot invoering van het verplichte zevende
leerjaar thans bjj de Tweede Kamer inge
diend. Deze zevenjarige leerplicht zal wor
den ingevoerd 1 Juli 1928 en uit de memo
rie van toelichting blijkt, dat het de bedoe
ling is de leerplicht in elk geval te doen
eindigen b(j het bereiken van de 14-jarige
leeftijd. Als reden hiervoor wordt o.m.
aangevoerd, dat daarmede aansluiting wordt
verkregen tusschen het einde van de leeftijd
en de tijd waarop het begin van de maat
schappelijke arbeid krachtens de Arbeidswet
mogelijk wordt. De doorvoering van een
zevenjarige leerplicht tot de uiterste con-
sekwcDtie, door te eischen dat deze ook na
het bereiken van de 14-jarige leeftijd moet
doorloopen, zou, naar de meening van de
minister, te zeer zjjn .een te licht schatten
van de maatschappelljk-economische facto
ren, waarmee tal van ouders hebben reke
ning te houden".
Verder zullen de kosten van de invoering
van de zevenjarige leerplicht, naar de bere
kening van de minister, jaarlijks 8'/9 miljoen
gulden vragen van de schatkist. Berekend
wordt, dat het aantal leerlingen met 70000
zal stijgen en daardoor het aantal leer
krachten met 1750 vermeerderd zal moeten
worden.
De behandeling van dit wetsontwerp zal
nu weldra mogen worden tegemoet gezien
Vermoedelijk zal daarbij nog wel een poging
worden ondernomen om de invoering van
de zevenjarige leerplicht te vervroegen en
op 1 Januari a.s. testellen. Veel kans zal
een dergelijk voorstel wel niet hebben,
daar de minister zich onlangs reeds b|j
voorbaat daartegen heeft verklaard.
Over de doodstraf in N.-O. Indië.
Men heeft in de laatste dagen uitvoerige
berichten kunnen lezen in verschillende
bladen over het voltrekken van de doodstraf
aan drie opstandelingen in Indië. Deze had
den zich niet alleen verzat tegen het Neder-
landache gezag, maar zich ook vergrepen
aan het leven van eenige medemenscheo.
Ze werden deswege ter dood veroordeeld,
een verzoek om gratie werd afgewezen en
de beul heeft zjju werk gedaan. Er is over
deze terdoodveroordeeling heel wat stof op
gejaagd door de bladen. En vooral het feit
dat de gouverneur-generaal gratie weigerde
werd besproken. Hier werd bet gelaakt,
daar werd b6t geprezen. Z(j, die het laatste
deden, meenden, dat het, met het oog op
de troebelen in Indië en de toenemende
onzekerheid daar, gebiedende eisch was,
dat het Gezag zich liet gelden, dat er een
afschrikwekkend voorbeeld werd gesteld.
Ds anderen, tegenstanders van de doodstraf
waren van meening dat het ombreDgen van
lieden die m6n vreest, van zwakheid ge
tuigt. Ook over het principe van de dood-
s'iaf is in verband daarmee io de laagste
dagen nogal het een en ander geschreven
Men weet dat daaromtrent de inzichten
sterk uiteenloopen. Daarvao zal te zijner
tyd wel meer blijken, daar verwacht mag
worden, dat de zaak bij het a.s debat over
de ko'oniale begrooting wel aan de
orde zal worden gesteld. Bovendien is er
van de zijde d9r arbeiderspartij een actie
op touw gezet, om de doodstraf in Iodië
afgeschaft te krijgen.
Koepok-inenting of niet?
Het Tweede Kamerlid Kersten, dat in en
buiten het parlement een heftige strijd
voert tegen de vaccinatie-dwang, heeft
ongedacht en onverwacht een bondgenoot
gekr&gen in de medische bewerkiog zelf,
waartegen z(jn strijd gericht is. In deze
strjjd waren het wel inzonderheid de gods
dienstige bezwaren dio naar voren werden
gtbracht, maar toch ook werden doo" de
tegenstanders der inenting medische be
zwaren daartegen ingebracht Tegenover
de bewering dat de inenting schade kan
taebreDgen aan het ingeênte indivudie,
stelden tal van medici de bunce en werd
met kracht en aan de band van de statis
tieken de s'elling verkondigd dat de k jepok-
inenting de beste en meest onschadelijke
Geen Goud
zoo goed.
Ï2S!
Velen, die In hevige nate
aan aambeien leden, onder
vonden onmiddellijk verlich
ting door de toepassing van
AKKER's
een gevolg van de zeer
bijzondere nntlscpflK.be
werking van dezen ver
zachtenden balsem
waarborg oplevert voor h6t pokkengevaar.
In de laatste drie jaar heeft zich eohter
hier en daar b(j ingeënde kinderen een
nieuwe ziekte, een soort hersenontsteking
voorgedaan sommige gevallen metdoo-
delljke afloop en in dit jaar is het aantal
slachtoffers grooter dan anders nog geweest
Het spreekt vanzelf, dat daardoor b\j tal
van ouders ernstige vrees is gewekt tegen
de vaccinatie. Onderzoekingen hebben uit
gewezen, dat de ziektegevallen niet aan de
pokstof waren te wijten het aantal
slachtoffers zou dan ook veel grooter zijn
geweest. Als de meest voor de hand liggende
oorzaak werd aangenomen, dat door de
inenting bij sommige kinderen ziektekie
men die reeds in het lichaam aanwezig
waren, werden opgekweekt. Vermoedelijk
kiemen van een nieuwe nog onbekende
ziekte, die verwant is aan de eveneens in
ons land nog nieuwe slaapziekte. Geleerden
zUn thans bezig dit alles te onderzoeken
en zoo mogelijk het kwaad te overwinnen
In afwachting van deze onderzoekingen en
in verband met de bij vele ouders gerezen
vrees, is nu door medische kringen aan de
regeering geadviseerd, de indirecte dwang
tot inenting tegen de pokken te horzien.
Vliegtochten over de Oceaan.
Er schijnt aan de roekelooz6 waaghalzerij
om per vliegtuig de Oceaan ovrr te steken
nog maar steeds geen einde te zullen komen
Ook in de afgeloopen week is weer een
poging ondernomen om wat vergankelijke
roem te oogsten 6n het bad weinig ge
scheeld of het aantal slachtoffers was weer
met twee vermeerderd geworden. DeAme-
rikaansche miss Elder heeft getracht de
Oceaan van West Daar Oost over te steken
maar haar vliegtuig „American Girl" heeft
de tocht Diet kunnen volbrengen. Op onge
veer 600 mjjl uit de Europeesche kust is
het moeten dalen en gelukkig was het
Nederlandscbe stoomschip „Birendrecht"
vlakbij, zoodat miss E'der en boar mecani
cien Holdeman gered konden worden.
België: Het Legervraagstuk.
Midden November zal de Belgische Kamer
haar werkzaamheden hervatten en een van
de eerste en meest belaDgrjjke onderweipcn
die dan aan de orde zal komen is wel de
vaststelling van het legercontiogent voor
1928 Het laat zich aanzien, dat het Leger
vraagstuk in de eerstkomende weken de
binnenlanlscbe politiek in België zal be-
heerscben. En z|jn belangrijkheid ontleent
het vraagstuk voornamelijk aan het feit,
dat de beslissing daarover misschien mede
beslissend zal zijn over het al of niet
voortbestaan van de tegenwooreige regee-
ringscoalitie, waarvan ook de sociaal-demo
craten deel uitmaken.
Spanje's „schijnparlement".
We hebben dezer dagen gemeld, dat
Spaoja z(jn „Nationale VergaderiDg" heeft
gekregsD. Niet een parlement dat door de
natie gekozen is, maar waarvan de leden
door de koning of liever door Primo de
Rivera becoemd zijn. Van de 400 lecieD
behooreD 50 tot de partijen die tegen Primo
de Rivera oppositie voeren. Zij hebben dus
beel weiDig in te brengen.
Iatusschen heeft dit in alle opzichten
„schljDparlement" slechts een aiviseerende
stem.
Zitting van Zaterdag 15 Oct. 1927, aanvan
gende te ruim 3 uur namiddags.
Voorzitter: de heer W. B.Oort, burgemeester
Secretarisde heer C. Jonker, gemeente
secretaris.
De voorzitter opent de vergadering en zegt
tot zijn spijt te moeten constateeren, dat de
heer A. Boon afwezig is.
De notulen worden gelezen en onveranderd
goedgekeurd.
1. Ingekomen stukken.
a. Procesverbaal van de opneming van kas
en boeken van de gemeente-ontvanger.
In kas moest zijn en werd bevonden een be
drag van f 4796,75'/,.
b. Schrijven van de heer A. C. Thürkow,
h. d. school te de Koog, houdende aanneming
zijner benoeming tot tijdelijk leeraar in de Eng.
taal aan de Zeevaartschool.
c. Schrijven van de gemeente-veldwachters
K. Hoogerheide, O. v, d. Kooij en A. Brans en
van de nachtwakers C. Gielis en Jb. Kalis,
waarin zij de raad verzoeken van gemeente
wege te hunner beschikking te willen stellen
een uniformjas met pet, overeenkomende met
de bestaande uniform der gemecnte-politie
alhier. Aangezien de praktijk heeft geleerd,
zoo oordeelen zij, dat een politieman in uniform
meer respect afdwingt dan wanneer hij in
burgerkleeding moet optreden en zij geregeld
assistentie verleenen op kermissen, volfsfeesten,
etc. achten zij het gewenscht, dat aan hun
verzoek wordt voldaan.
Het adres wordt om prae-advies In handen
gesteld van B en W.
Weth. Keijser (schertsend) De broek is ver
geten
d. Schrijven van de heeren N. Schermer, A.
P. Kooiman en P. Wuis met het verzoek af
doende maatregelen te willen nemen tegen een
te hoog opwassen van de heesters op het
Groentje waardoor adressanten, aldaar woon
achtig, het uitzicht wordt belemmerd.
Deze kwestie, zegt de voorz, is reeds twee
k driemaal in ons college ter sprake gebracht.
Telkens wordt ter plaatse door tuinman
Kortenhoeven gesnoeid. Nochtans is hef welig
groeisel de bewoners een doorn in het oog. De
voorzitter stelt voor het verzoek in handen van
B en W te stellen. Hun taak zal zijn de
gulden middenweg te zoeken.
Dhr KikkertDe bewoners moesten met de
boomen omhoog gaan.
Dhr de GraafWat willen ze toch zien
Alles wat passeert, antwoordt weth. Keijser.
Dus mogen de heesters niet hooger komen dan
1 M.
Dhr de GraafIk zou dat adres maar in de
prullenmand stoppen. Als er oordeelkundig is
gesnoeid, stel ik voor op het adres afwijzend
te beschikken.
Dhr. LapIk kan best begrijpen waarom
die menschen zoo schrijven. Ze wonen op een
van de mooiste plekjes van den Burg en dan
is het jammer wanneer je door overvloedig
groen in het donker wordt gezet.'t Groentje is
mooi, maar snoeien is noodig. Ik zou willen
voorstellen er een rozenperk aan te leggen,
wanneer snoeien van liet groen onvoldoende
resultaat oplevert.
Weth. KeijserVindt u liet niet wat gevaarlijk
gehoor te geven aan de eerste de beste kleine
opmerking van een burger. Straks komt er
iemand met de vraag, een boom, welke voor
zijn huls staat, te willen wegnemen.
Dhr. Lap Dan moet die boom verdwijnen.
U moet consequent blijven. U acht de klacht
gegrond. Pak dan de koe bij de horens. Kies
een andere beplanting. U zou er ook geen
genoegen mee nemen. Straks kom ik per
soonlijk bij de burgemeester, in wiens tuin
boomen mij het uitzicht belemmeren.
Ik meen te weten, aldus dhr. Kikkert, dat de
bewoners van het Groentje zelf wel eens han
delend (met het snoeimes) zijn opgetreden.
Besloten wordt de zaak ter afdoening aan B
en W over te laten.
T.E.M. nieuws.
Een paar maal, deelt de voorz. mee, moet
de TEM de stroomlevering over dag nog onder
breken. Boven in het gebouw o.m. moeten
herstellinkjes worden uitgevoerd, in verband
waarmee die veiligheidsmaatregel noodzakelijk
is. Ook de volgende week zal die onderbreking
nog gewenscht zijn.
Op 1 November gaat het nood'oedrijf ver
dwijnen. Daarbij doet zich een kleine teleur
stelling voor. Maandag of Dinsdag 17 of 18
October zal heel den Burg zijn aangesloten. Nu
zijn in 78 perceelen de installaties nog niet
gereed, waarvan 46 bewoond door oude en 32
door nieuwe abonnees. Voor die 46 moet het
noodbedrijf dus intact blijven. Na 1 November
worden de 78 perceelen in het vastrecht aan
geslagen, ook wanneer de TEM daaraan nog
geen stroom levert.
Den Burg zal dezer dagen zijn officieele
lantaarnpalen krijgen. De vu irtoren brandt
reeds met lampen ter sterkte van 8000 kaars
en nam reeds 300 KWU af. Het kerkbestuur
van de Koog besloot het kerkgebouw electrisch
te doen verwarmen. (Reeds eerder door ons
bericht. Red.) Algemeen is de animo voor
NWsVew
electriciteit in huishouding cn bedrijf wassende.
Dhr. PisartKrijgen behalve den Burg ook
andere dorpen 's nachts licht
De voorz.: Neen, alleen wordt te de Cocksdorp
op de dijk een nachtlantaarn geplaatst. Den
Burg krijgt er zeven. De haven van Oudc-
scliild behoudt haar petroleumverlichting. Het
Rijk toch komt nog niet opzetten.
Dhr Kikkert is van meening dat de gemeente
de aanbesteding van de aanleg van clcctrischc
installaties in gcmcentegcbouwcn wat laat heeft
gehouden. Daardoor zitten de installateurs nu
tot over dc ooren in het werk.
Weth. Keijser merkt evenwel op, dat voor
1 Nov. nog veel in gereedheid kan worden
gebracht.
2. Aanbieding gemeente-begrooting uoor
1928.
De begrooting. sluitende in ontvangst en
uitgaven met een bedrag vail f 276272.16, zal
onder de raadsleden clrculeeren en wordt in
handen gesteld van een Comm. van Onderzoek,
bestaande uit de heeren de Graaf, Lap en Epe,
3. Aanbieding begrooting Algemeen Arm
bestuur uoor 1928.
lil handen gesteld van dc rekeningnazieners
A. Boon, P. Dros en S. Keijzer. De begrooting
sluit in ontvangsten en uitgaven met f 13095,07,
4. Benoeming leeraar in radio aan de
Zeeuaartschool.
Dhr. Jb. v. Meerwaarden, postambtenaar,
werd 11 Sept. 1926 op tijdelijke aanstelling
benoe.'nd tot leeraar o.m. In seinen en opne
men aa dc Zeevaartschool alhier.
De Coi.v<m'ss'e van Toezicht adviseerde de
radio-cursu.s niet op te heffen, de directeur
maakt tegen herbenoeming van dhr van Heer-
waarden geen bezwaar.
Zonder hoof."telijke stemming wordt deze
hieron weer od l ijdelijke aanstelling benoemd,
tot lPSept a swaaraan de minister reeds bij
voorbaat zijn toeste.'1,tm'n8 verleende.
Op de vraag van d.^r- de Graaf, of de nieuwe
directeur tot het geven van dit onderwijs niet
bevoegd is, antwoordt dri _voorz- ontkennend.
Wel zou dhr. Ruiterman .hiermee belast kun
nen worden.
5. Benoeming lid uan de commissie uoor
Landbouwonderwijs.
In deze commissie, waarin tweë raadsleden
zitting hebben, hadden tot 1 Oef- zitting de
heeren R. P. Keijser cn K. Vlaming. Per 1 Oct.
trad de heer Keijser, die herkiesbaar ts, perio
diek af.
Deze wordt herbenoemd met op een na (één
blanco) algemeene stemmen.
6. Vaststelling minimum uetgehalte uoor
melk.
25 Juni 1.1. besloot de Raad toestemming te
vragen het vetkoopen van melk met een vet
gehalte lager dan 2,75 te verbieden.
De minister heeft goedgekeurd het voorstel
een dergelijke bepaling in de betrekkelijke ge
meenteverordening op te nemen.
Zonder hoofdelijke stemming wordt thans
besloten de gemeentelijke verordening op de
keuring van waren in deze geest aan te vullen,
7. Ouerdracht bijzondere lagere school
te Oosterend.
Krachtens raadsbesluit van 31 Maart 1926
is door de gemeente ten behoeve van de Ver.
tot oprichting en instandhouding van scholen
met de Bijbel te Oosterend een schoolgebouw
voor bijzonder gewoon L.O. gesticht, welk
schoolgebouw onlangs voltooid is geworden.
Volgens het bepaalde in art. 80, 2e lid der
lager onderwijswet 1920 behoort het schoolge
bouw zoo spoedig mogelijk na de storting van
de waarborgsom aan de betrokken verecniging
in eigendom te worden overgedragen, tenzij
met het schoolbestuur een andere regeling ge
troffen wordt. Het schoolbestuur heeft even
wel verzocht het gebouw in eigendom te ont
vangen en is overgegaan tot storting in de
gemeentekas van een bedrag van f 2250.
Aangezien de stichtingskosten, met inbegrip
van de koopsom van de grond en van nieuwe
schoolmeubelen en leermiddelen rond f 15650
hebben bedragen, is als waarborgsom, welke
15 pCt. van de stichtingskosten moet bedragen
een voldoend bedrag gestort, en is mitsdien aan
de voorwaarde voor de eigendomsoverdracht
gesteld, door het schoolbestuur voldaan.
Deze overdracht geschiedt bij acclamatie.
