t
No 4180
Zaterdag 3 December 1927
41 s,eJaargan^
TWEEDE BLAD
Texelsche zaken in de
Staten*
Texelsche Berichten
HENK BRUIJN, den Burg.
Ingezonden
ABONNEMENTEN:
UITGAVE; N.V.v/h LANGEVELD&DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Hoort u de diverse stations door
elkaar?
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11 g
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. pest door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Bij de behandeling van de Provinciale
jegrooting heeft de heer Thomassen 0,01.
)et volgende te berde gebracht, dat op
Texel betrekking heeft:
Waal-en-Burgolie of electriciteit?
Op bladzijde 15 van de Memorie van
iDtwoord, 60 b zeggen de Ged. Staten,
sldus de heer Thomassen, dat zfj zich b|j
beoordeeling van door waterscbapsbc-
ituren ingezonden plannen tot wijziging
Ier bemaling alleen mogen doen leiden
Joor het waterschapsbelang,
Ik moet, dat onderschrijven, vervolgde
i|j, en Deern aan dat deze regel ook geldt
ile het niet betreft een w y z i g i d g van
ie bemaling, doch het instellen van
jen bemaling.
Ik neem dan ook de vrijheid Uw aan
lacht te vestigen op een zonderling besluit
lan het polderbestuur van Waal-en-Burg.
Volgens de berekening van de Ir. Verhey
iomt bemaling met oliemotor op f8 39 per
IA, terwijl electrische bemaling zal kosten
7,18 per HA.
Toch werd tegen 't advies van de Prov.
Waterstaat in met 4 3 st. besloten olie-
aotoren te nemen, wat m i. bij gelijke be-
Irijfszekerheid ontoelaabaar ie.
Electr. bem. heeft bovendien dit bykom-
itige voordeel, dat het plaatselijk bedrijf
en dus het beele eiland) er wel by vaart,
erwijl de bemaling door oliemotoren boven-
iien een extra last van b(jna f 200 op de
unringend6 polders legt, die wel mee mogen
«talen,doch geen medezeggenscbaphebben.
lermoedeiyk zou jaarlijks 60.000 KWU
vorden afgenomen.
Van harte hoop ik, dat Ged. Staten een
itevige stok zullen steken voor zulk een
onderling beheer.
Over Duinen en DjjkeD.
Nu ik toch over Texel spreek, wil ik er
«k thans weer de aandacht op V6Sligen,
lat de toestand der duineD aan de Noord-
lunt nug even percairis.
Verleden jaar kracht ik hier de uitkomst
er sprake van de ondeizoekingsn van de
iommiesieLoreotz.
De heer Vaa Lsnnep zei toen, dat Ged.
i'aten de aandacht der regeering zouden
testigen op wat hier in de Staten was
Blijkbaar heeft dit in den Haag geen
ifftct gehad.
Intusschen verkeert het eiland in gevaar
d maken de bewoners zich ongerust, niet
Heen over doorbraak van de duinen, maar
ok over dijken langs de oostkust, omdat
ij nog niets merken van de noodzakelijke
erzwaiing, die zeer aanzienlijk zal moeten
:yo.
G;aag zal ik vernemen, of hieromtrent
leeds iets bekend is bij Ged. Staten en of
het niet op hun weg ligt bij deRcgeeiing
tan te dringen op spoed.
- 0
Officieel bericht ontbreekt
Namens Ged. Staten antwoordde de heer
tan Lennep, dat het college officieel nog
tiet op de hoogte was van wat het bestuur
tan W en B had besloten [hetgeen ons ten
teerste verbaast. Red.] Hy gaf echter de
terzekering, dat Ged. Staten hun volle
landaent aan deze zaak zoudeu wijden,
toodra die aan hun beoordeeling werd
toorgelegd.
Geen antwoordl
Omtrent de toestand der duinen aan
Texel's Nooidpunt hadden Ged Staten zich
'erleden jaar inderdaad tot d6 regeenng
fawend, doeh op dat schrijven was nooit
antwoord gekomen!
0—
Gaarne bevelen we deze regelen, zoover
ttoouig, in de welwillende aandacht van de
bevoegde autoriteiten aan.
De overstrooming In Amerika. Te Noord Vermont was de catastrophe wel
het ergste. De spoorlijn Springfield -Vermont werd totaal ontzet.
Waal-en-Burg.
In een adres, door 37 mgelanden vaD
Waaleeburg onderteekend, wordt aan Ged.
Staten verzócht het besluit van Waalen-
burg's bestuur tot bemaliDg met oliemotoreu
te willen vernietigen.
Naar men ons meedeelt, zal het adres
door meerdere ingelanden nog worden onder
Steund. Een lijst, welke onder beD circu
leerde, kwam nog niet binnen.
Jubileum-Rijkstelegraaf.
Wie zich Donderdag met verwondering
en tevergeefs afvroeg wat de vlag beduiden
moest, die van het postkantoor wapperde,
wete dat 1 December 1927 ons land het 75
jarig bestaan van de rijkstelegraaidienst
herdacht.
Met verwonderlijke snelheid heeft deze
gewichtige instelling zich in drie kwart
eeuw ontwikkeld tot een bedrijf van sDorme
omvaDg. Werden op de stichtingsdag te
Amsterdam 18 telegrammen ontvangen en
19 verzondeD. thans bedraagt dit getal dage
lijks plin. 4500, waarbij nog 5500 transit-
telegrammeu komen.
Het ligt niét in odzö bedoeling hier uit
voerig te zijn. Een paar bijzonderheden
mogen we u, als Texelaars iD het bijzonder,
niet onthouden.
Wist u wel, dat het eerste telefoonkan
toor te de Cocksdorp geopend werd en wel
op 15 Febr. 1881. Aanvankelijk kwamen de
exploitatiekosten voor gemeenterekening.
Sedert 1920 betaalt het Rijk deze dubbeltjes.
Examen 2e stuurman.
De heer Cnin. A. Paw, leerling Z V.S.
alhier, Jegde deze week te den Haag met
gunstig gevolg het examen 2e siuuimaD af.
Ontvangen gift Wijkverpleging.
D. B. de Waal f 2.-
Uw toestel kan worden omgebouwd tot
een moderne ontvanger.
Vraagt inlichtingen bij
OUDESCHILD
Veevervoer.
Van Texel zijn verzonden 83 varkens,
48 scbapeo, 19 kalveren, 5 paaiden, 3
koeien en 2 lammeren.
Visscherij.
Het gaat de laatste tiji met de garna
len visscherij voor de windgoede vangsten
en goede prijzen. Gedurende de laatste
week is aaDgebracht 40850 K.G. garnalen
en ruim 350 K.G. wulken, De prijzen der
garnalen waien tusschen 23 eu 13 ceat.
COURANT
Van 1-5 regols: 50 ct. lodere regol moer: 10 ct.
Dozelfdo advertentie 4 maal goplaatst wordt 3 maal borekond.
BIJ abonnement lagere regolprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
Ingelanden, alsook andere.heeren, die nog wat
bang van electrisch zijn, vooral ook die heer,
die mij j.l. Maandag meedeelde, dat electr.
gem. overal wordt opgeruimd.
Alleenjn Noordholland waren Sept.[1926
reeds twee en vijftig polders ter 'gez.
grootte van 74175 heet., die electrische water
gemalen hebben. Zegge ruim 120 maal Waal-
en-Burg.
Vroegerhebben deze polders alle andere
beweegkracht gehad, wind, olie, stoom, zuig-
gas. Vanaf 1916 zijn ze begonnen te veran
deren. Drie in 1916, vier in 1917, zeven in
1918, zeven In 1919, negen In 1920, twee In
1921, twee in 1923, twee in 1924, zeven in 1925,
zeven In 1926. Dit jaar zijn er weer vele ver
anderd en nog bezig. Weldra wordl geheel
Noordholland electrisch bemalen, andere pro
vinciën evenzoo.
Nu de stroomprijsdeze Is precies door el
kaar voor 52 polders 74175 heet. land, 5.42 ct.
dus plm. 5'/j ct. per KWU. Heb ik u nieerie
zeggen, Waalenburgers of Texelaars In 't al
gemeen? U kunt de staat bij mij thuis inzien
met namen der polders en alle gegevens erbij.
Wij kunnen voor 43/( ct. per KWU. Dit lijkt
mij toe, voor een nieuw bedrijf, zeer billijk
gesteld. Twee heeren van de Stork-pompen-
fabriek bij ons ter vergadering, raadden W en B
electr. bemaling. Toen was offerte van de
TEM nog 5 en 6 ct. per KWU. Ze zelden
zelts, als u op Texel voor 6 ct, electrisch kunt
malen, zouden wij geen oliemoloren nemen
menschen die 't weten.
Een onzer bestuursleden ging ergens in de
Achterhoek van Gelderland op onderzoek,
waarom b.v. niet Wleringerwaard, vlak bij,
I860 heet., veranderd Nov. 1924, betaalt stroom
prijs 4,3 ct. per KWU. Wormer en'Jlsp, Oct.
1919, 2441 heet., 5,4 ct per KWU, Wijde Wor
mer, Sept. 1920, 1678 heet 4,7 ct. Nleuwer-
Amstel 1024 heet, Dec. 1919, 5,3 ct. Houtrak-
polder, 1344 heel, Aug, 1920 stroomprijs 5,2 ct
De Beemster 7218 heet, April 1925, 4,1 ct.
Groot-Limmerpolder 1770 heet, Aug. 1919,
stroomprijs 6,3 ct. De Schermer II 905 heet,
Sept. 1926 A 5,9 ct. Schagerpolder 930 heet,
Febr. 1925, prijs 6,9 ct.
Wleringerwaard, Iedere boer bekend, één dag
heen en terug, heeft een stoommachine, in
1924 electrische er naast gezet. De stoom
machine is nog niet in gebruik geweest na
de verandering. Er zijn ook polders, die 7 ct.
en daar boven betalen Haarlemmermeer had
3 stoommachines, 18i00 heet, in 1919 één in
electrisch veranderd, betaalt slechts 3 ct. per
KWU, Is echter alleen grooter dan heel
Texel, betaalt f 39510 in 1926, dus slechts plm.
f 2 20 per heel. Stoommachines staan nu stil
als reserve.
Wleringerwaard betaalde f 5678 van 1860
heet., dus ruim f 3 per heet. Deze polders
hebben echter niet, gelijk Waalenburg, ruim 3
maal zooveel land te bemalen als ze zelf groot
zijn. Ze kost dus per heet. meer dooi de on
gunstige positie waarin ze verkeert, doch 't
kost in elk geval electrisch f 1,20 lager
per heet. dan met Bronsmotoren er, wat
ik in vorig stuk aantoonde, ruim drie en
twintig duizend gulden minder aan
stichting, dus minder aan schuld op de polder.
Hoogachtend,
SIJBR. C. EELMAN.
Antwoord aan S. C. Eelman.
Op de vraag van de heer S. Eelman,
welk gemaal ik heb bezocht antwoord ik,
dat u dat toch moet weten van my uit
de vergadering, voor u noodlottig, voor
Waal-en-Burg gelukkig I En ik denk voor
de T.E.M. ook gelukkig.
Op wiens advies ik dat gemaal kon kiezen?
Daarvoor is ieder bestuurslid een onaange-
teekend schryven toegezonden.
Aan u had het aangeteekend moeten
zijn Volgens mijn ervaring is u blind voor
practische adviezen, ten minste als het W
en B's belang geldt.
U rolt steeds in uw cyfers rond, met
welke geen van het bestuur, zelfs van uw
eigen partij, accoord kon gaan. Gelukkig,
dat de hoofdingenieur op het idee is ge
komen „Eelman aan de telefoon Geen
tyd!"
Dat heeft u in de vergadering gezegd.
Ik heb Z.G.E.A.'s geduld bewonderd u zoo
vele malen aan te kunnen hooren. Voor
dergeiyke hoogstaande menschen met zoo
veel werk, zou het te wenschen zijn, dat
u en uws gelyken nimmer ineenbesluur
werden verkozen.
Groetend C S. KEIJSER Cz.
Dat de garnalen nog behoorlijk op prijs
biyven by zoo'n groote vangst komt wel,
doordat te Helder nog veel sardien wordt
gevangen en vele motorbotters daar die
visscherij uit oefeneD. Is er geen sardien,
dan visscben ook zij op garnalen, de aan
voer wordt dan te groot en de prijzen daleD
Ook zijn er vletten aan bet baring visscben
zoodat bet een drukte aan bet havenhoofd
is, of men voorjaar heeft. De haring is
kleiDer dan in bet voorjaar en de pryzen
zeer verschillend.
OOSTEREND
Kerknieuws.
Van de uittreding van meer dan 40 personen
uit de Geref. Gemeente alhier is door de wel-
eerw. heer Ds. v.d. Veer van de kansel mede-
deeling gedaan. Deze personen zijn toegetreden
tot de Geref. Gem H.V. te wier behoeve de
kerkeraad der Doopsgez. Gemeente tegen ver
goeding der kosten van verlichtingen verwar
ming en een bedragje aan de koster de Doops
gezinde kerk heeft afgestaan.
Gemelde kerkeraad staat sympathiek tegen
over het nieuwe genootschap.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Geachte heer Redacteur.
Vergun ons eenige plaatsruimte.
BIQkecs uw verslag van de T P V. Texel
zal de nieuwe vereenigiDg Pluimvee -
Tuinbuuw vereenigiog heeten, omdat z|J
voornameiyk de pluimveeteelt op het oog
heeft. Wel, geacht bestuur van bovenge
noemde vereenigiog, als gij zooveel voor
de pluimveeteelt gevoelt, waarom dan Diet
wat meer belangstelling getoond ia de
pluimveeteelt, door b.v. eens een tentoon
stelling te houden, of u w steun te verleene
a in een zustervereeningiDg, die ieder jaar
een pluimveeteDloonstelling organiseert.
Eq waarom de gewestelijke legwedstr|jd
niet gesteund En zeg eens, geacht be
stuur, waarom heeft u niet een efgevaai-
digde gezonden naar de fokkersdag te
Putmarend? Bijna alle pluimveevereeni-
giDgen in N Holland hadden een afgevaar
digde naar genoemde fokkersdag gezond', n
omdat daar die dag de hoogste balangen
van de fokkers en houders van pluimvee
werden behandeld G|j acnte het zeker vaD
geen belang, want schitterde door afwezig
heid Neen, waarlijk, wat meer activiteit
van uw bestuur in pluimveezaken is wel
gewenscht.
U M. de R, dankend voor de verleende
plaatsruimte, teekenen wij, Hoogacntend,
namens het bestuur van P. V. E.
S D. KEIJSER. Voorzitter.
Geachte Redactie!
Den Burg 1 Dec. 1927.
Nogmaals: Tóch Electromotoren.
Ik denk, dat de volgende gegevens zeer de
belangstelling zullen hebben van Waalenburg's
Geachte heer C. S. Kejjser Cz.
Toch een electrisch gemaal
Ie Op uw stukje van heden't volgende:
U hebt in de vergadering een brief voor-
1
