No 4200
Woensdag 15 Februari 1928
41stc Jaargang
Brandwonden
Kloosterbalsem
Van week tot week
Gemeenteraad
van Texel
ABONNEMENTEN:
UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIÊN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
Jacht.
Uit de Eerste Kamer.
„Geen goud
zoo goed
J
1. Ingekomen stukken. Mededeelingen.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct por drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 regels: 50 ct. lodore regel meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berokond.
BIJ abonnement lagere rogolprlje.
ADVERTENTIÊN
MOETEN DAAGS VOOR T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
De Burgemeester der^gemeente Texel brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat de Mi
nister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw
bij beschikking van 30 Januari 1928 nader
heeft bepaald, dat in het geheele Rijk het van
gen van smienten, pijlstaarten, talingen en
slobeenden door middel van eendenkooien en
netten, waarvan het gebruik nog is geoorloofd,
alsnog zal zijn toegestaan tot 4 Maart 1928
Texel, H'_Februari,1928.
De Burgemeester voornoemd,
W. B. OORT.
5-11 Febr.
Na Prof. Lorentz verscheiden.
Di dood van proftssor Lorentz, zoo kort
na zijn, zij het ook in aile eenvoud, en
stilte plaats gehad hebbende huldiging,
beeft ia de laatste dagen tal van pennen
in beweging gebracht. Zelden zijn de ver
diensten van een ontslapene in de Neder-
laudsche ja in de wereldpers ió)gehuldigd
geworden als die van deze groote ge eerde.
Prof. Lorentz heeft Nederland's roem
uitgedragen tot ver buiten de grenzen van
ons land, door zyn wereldreputatie als
weergaloos groot geleerde, als superieur
denker.
Bij tijdgenoot en nageslacht zal deze
groote vaderlander in gezegende herinne
ring blijven en ook van z(jn werk zal
mogen worden getuigd, dat bü alles wat
vergaat, hetgeen de geest heeft gewrocht
vin eeuwig blijvende waarde is.
Onze nieuwe Belgische gezant.
Er was nog een ander onderwerp waar
over deze week door de bladen in een toon
van wa=rleering geschreven werd. We
bedoelen de benoeming van oaze nieuwe
gezant te B ussel. De keuze der regeeriog
is gevallen op Jhr. van Nispen tot SeveDaer,
in de laatste tijd gezant te Weenen, eerder
vertegenwoordiger van ons land b|j het
Vaticaao. Algemeen wordt de keuze van
de regeering een goede geacht. De heer
Vaa Nispen was voor hij z(jn diplomatieke
loopbaan begon in breede kringen reeds
een geziene persoonlijkheid, mede door z^n
lidmaatschap der Tweede Kamer. Hy wordt
geacht als een hoogst bekwaam recht
schapen man, een goed vaderlander en een
bekwaam voorzichtig diplomaat.
Zijn benoemiDg is in België algemeen
met groote instemming begroet.
De Eerste Kamer heeft deze week haar
arbeid hervat. Ze heeft een aantal wets
ontwerpen afgedaan en over eeuige daar
van een lang en braaf debat gevoerd, dat
men met een tweede ietwat verkorte editie
van het Tweede Kamer debat zou kunnen
vergelijken Trouwens, men begint ia onze
Senaat al meer allures aan te nemen, die
men van de overzijde van het Binnenhof
gaat importeeren. Is het zelfs ni6t voorge
komen, dat de laatste zitting van deze week
niet eens behooilyk ten einde kon worden
gebracht omdat ze onvoltallig bleek te zijn
Toen 6r op een gegeven oogenblik zou
worden gestemd bleken zooveel leden na
de presentielijst g6teekend te hebben te
zija gaan spijbelen, dat de zitting wegens
onvoltalligheid moest wordeD verdaagd.
Dat men zuo iets moet beleven van onze
deftige Senaat is toch wel erg.
Van de wetsontwerpen, waaraan de Eerste
Kamer deze week haar fiat heeft verleend,
willen we nog even noemen dat tot op
schorting van de indirecte vaccinedwang.
Het wetsontwerp dat, beoogt de vaccine
plicht voor een jaar op te heffen, vond Dog
eenige bestrijding en werd ten slotte met
22 tegen 11 stemmen aangenomeD. Tegen
stemden de vi\jheidsboDders, drie katho
lieken en drie sociaal-democraten.
Over Duitschland's schoolwet.
In Duitschland doorleeft men weer eens
dagen van politieke spanning. De reden
daarvan is te vinden in het feit, dat twee
parten der regeeringscoalitie, het Centrum
en de Volkspaitlj, het niet eens kunnen
worden ov.t de Schoolkwestie. De Volks
partij heeft geweigerd haar goedkturing te
hechten aan net regeorii gaontwéip van de
nieuwe Schoolwet, die de gelijkstelling zal
zijn pijnlijk en duren lang omdat de huid
vernield Is. Akker's Kloosterbalsem er op
verdrijft dadelijk de pijn, doet de blaren
verdwijnen en ge houdt geen litteekens.
breDgen tusschen het openbaar en b(jzoDder
ODderwijs. Dat neemt b6t Centrum haar
zeer kwalijk en het heeft daarvoor ook wel
eenige reden, omdat de Schoolwet de
grondslag heefc gevormd van het compromis
waarop het Centrum door de Volkspartij
wer i overgehaald met de Duitsoh nationalen
samen te werken, tot het vormen van een
regeering. De Volkspartij vindt de prjjs
thans blijkbaar te hoog, temeer daar het
zich laat aanzien, dat door de oppositie der
linkerzijde het Cantium na de komende
verkiezingen wel niet tot voortzetting der
coalitie bereid zal zijn.
Er dreigt een regeeringscrisis en uit de
beschouwingen der bladen heeft men al
zooiets gehoord als het luiden van de
doodsklok over de coalitie.
Intussohen schijnt president Hindenburg
nog een forsche poging te bobben onder
nomen om bet crisisgevaar te keoren.
De duikboot als oorlogswapen.
Het Britscbe Lagerhuis heeft zich deze
week voornamelijk beziggehouden met het
debat over de troonrede, waarmee de
koning DiDsdag het parlement heeft ge
opend.
Iozake het nieuwe aanbod van de Vereen.
Staten omtrent een verbod van de du:k-
booten als oorlogswapen werd door Looker
Lampsou, de ODder-minister van buiten-
landscbe zaken 6en verklaring afgelegd,
waaruit EngelaDds instemming daarmee
bleek, als all6 mogendheden tot medewer
king bereid zijn. Dat de Britscbe regeering
overigens nog geen booge verwachtiDgtn
dienaangaande koestert, bleek deze week
wel uit het bericht, dat zij opdracht heeft
gegeven weer zes nieuwe ODtlerzetërs op
stapel te zetten.
Zitting van Zaterdag 11 Febr. 1928, aanvan
gende te 3 uur namiddags.
Voorzittende heer W. B.Oort, burgemeester,
Secretaris: de heer C. Jonker, gemeente
secretaris.
Afwezig met kennisgeving de heer W.H. Lap,
wegens ongesteldheid, en de heer Pisart wegens
ambtsbezigheden.
o—
Het is reeds half vier wanneer de voorzitter
naar het schelkoord grijpt en belt ten teeken
dat het publiek tot de „publieke tribune" (i.e.
de burgemeesterskamer) kan worden toegelaten
en de pers zijn plaats aan een speciale tafel in
de raadzaal mag innemen.- We tellen een half
dozijn belangstellenden.
De notulen van de laatste twee raadsverga
deringen, het lezen waarvan juist drie kwartier
in beslag neemt, worden onveranderd goedge
keurd.
Nieuwjaarsrede.
Alhoewel reeds meer dan een twaalfde deel
van het jaar verstreken is wil de voorzitter het
uitspreken van een nieuwjaarsrede niet nalaten.
(We meenenons hier temogen beperken, daar
we in ons nummer van 31 Dec. 1.1 alle min of
meer belangrijke gebeurtenissen desafgeloopen
jaars reeds hebben gememoreerd. Red)
T.E.M. Het afgeioopen jaar, aldus de voorz.
stond in het teeken der electriciteit, de elec-
trische centrale werd geopend en 1030 van de
1335 perceelen, die aangesloten kunnen worden
betrekken thans stroom van de T.E.M. De
leverantie aan vuurtoren en straatverlichting
laat zich aanzien voordeelig te zullen zijn. T e
betreuren valt het evenwel, dat de Rijks
waterstaat inzake de havenverlichting nog geen
beslissing heeft genomen en dat voor polder
bemaling nog geen electrische stroom wordt
gebruikt. Verder moet worden betreurd, dat
om financieele redenen verbetering van de ha
veningang en restauratie van de gemeentetoren
te den Burg achterwege moesten blijven.
De bevolking telde eind Dec. 1926 7279
zielen, eind Dec. 1927 7311, en wel 3804 man
nen en 3507 vrouwen. Vergelijken we de jaren
1926 en 1927 dan daalde het aantal huwelijken
van 59 op 42, geboorten van 152 op 133, sterf
gevallen van 85 op 68.
De veeteelt was voorspoediger dan in
1926, hoewel de lammerenprijzen (f 13 f 18)
verre bij 1925 achterstonden, 't Vee verkeerde
over 't algemeen in goede conditie, de handel
was redelijk. Wel bleven Engeland's grenzen
gesloten, maar in Frankrijk werd een nieuw
afzetgebied gevonden.
De landbouw trof het niet gunstig. Door
veel regen, weinig zon en veel kou stond de
opbrengst van veel producten per HA achter
(aardappelen, suikerbieten, wintertarwe, klaver)
De prijzen waren goed. De uitvoer van poot-
aardappelen nam belangrijk toe April 1925—
April 1926 867000 KG, 1926—1927 1475000 KG,
waarvan 1.030.000 KG voor 't buitenland.
Eieren. In 1925 ter markt aangevoerd
1.035.000, in 1927 2,359,084 stuks.
Vischverkoop bracht in de jaren 1925—
'26 en '27 resp. op f64163,—, f73455,— en
f 86513. Vooral in 't najaar was de vangst goed;
de zeegrasoogst was niet groot, de hoedanigheid
echter goed.
Gemeentewezen. Verscheiden gebeur
tenissen worden nog gememoreerd, in het bizon
der de raadsverkiezing en de toespraak tot de
uittredende heer Keesom die meer dan 28 jaar
z'n raadsfunctie bekleedde.
Verder herdenkt spreker de heer C. Koopman
oud-schipper van de reddingsboot—de Koog.
Wenschen. Tenslotte wenscht spr.
dat Texel in 1928 in het bezit moge komen
van een lagere landbouwschool en
dat er in alle opzichten samenwerking moge
zijn om het eiland vooruit te brengen en de
Koog een goede plaats te doen innemen onder
de badplaatsen van ons land.
Dhr. de Graaf meent de tolk der raadsleden
te zijn, wanneer hij de voorz. dank zegt voor
zijn beste wenschen en biedt wederkeerig, na
mens de raad, de burgemeester en zijn gezin
zijn beste wenschen aan.
a. Schrijven van mw. N. Keesom—Dijt en
de heeren A. Dros Az. en J. G. Kooiman hou
dende bericht van aanneming benoeming tot
regent(es) Alg. Weeshuis.
b. Schrijven van mw. T. Zoetelief—Graaf
en de heeren A. Bakker Jbz. en G. Witte Pz.
houdende bericht van aanneming benoeming
tot regent(es) Alg. Armbestuur.
c. Een adres uit Oost, onderteekend door de
heeren P. Bakelaar, M. de Smit, W. Halsema,
J. Eelman Hz, J. H. Harte, S. Schutte en C.
Daalder, waarin zij verzoeken op de buurtweg
door Vierhuizen een lantaren te plaatsen en tot
verharding van deze weg te willen overgaan,
daar men zoo staat er „haast niet meer
langs de weg kan van de knippen en de modder."
De voorz. deelt mee, dat de weg reeds ver
hard is. Wat de lantaren betreft stelt hij voor
dit verzoek te behandelen bij de behandeling
der nieuwe begrooting. Dit voorstel wordt
aangenomen.
d. Een adres uit de Cocksdorp, onderteekend
door mej. wed. C. Boon en de heeren P. Ver
hoeve, D. Buijs, J. Renses, Jb. Kalis, A. Buijs
en Th. Reuvers, met het verzoek tot rioleering
of ophooging van het einde der dorpsstraat,
daar dit gedeelte tot de woning van D. Buijs
bij regenval meermalen onder water staat.
De voorz. deelt mee, dat er al iets gedaan
is. Voor rioleering is een post op de begroo
ting uitgetrokken.
e. Een adres van de visschersvereeniging
„Door eendracht tot vooruitgang." Alle beurt
en vrachtschippers op Texel zijn tot dezever-
eeniging toegetreden en verzoeken nu de vaar
geul en de ligplaats bij de steiger aan de
Noorderdijk te willen uitdiepen. De geul naar
de steiger wordt voor geladen schepen te ondiep,
de ligplaats aan de steiger is zoo ondiep, dat
de schepen bij het laden of lossen te scheef
vallen en weldra niet meer aan de steiger kunnen
liggen.
f. Een adres van de afd. Oosterend van de
Ned. Chr. Landarbeidersbond. Verzocht wordt
le de werklooze arbeiders in onze gemeente
zoo ruim mogelijk gelegenheid te geven door
de gemeente te werk te worden gesteld, 2e de
voorkeur te geven aan verzekerden, hetzij door
meer arbeid of door meer loon, 3e de uitge- j
trokkenen der werkloosheidskassen, die 3 jaar
achtereen de volle uitkeering genoten en daardoor
het 4e jaar niet kunnen trekken (tenzij eerst
weer een boekjaar betaald is,) toch bij werk
loosheid aan een uitkeering te helpen wanneer
de gemeente geen werk voor hen heeft, 4e voor
door de gemeente te werk gestelde werkloozen
een zegel van 60 ct. te willen plakken. Het
schrijven is onderteekend door de heeren P.
v. Liere en F. v. Houte, resp. voorz. en secr.
Zegels plakken. De voorz. zegt, dat
een en ander reeds ter sprake kwam. We zijn
voor aansluiting van de arbeiders bij een orga
nisatie, vervolgt hij. De vraag is slechts of
we zegels zullen plakken. Het vorig jaar zijn
arbeiders door staatsboschbeheer te werk gesteld
maar het rijk plakt geen zegels
Dhr Epe deelt mee, dat een kwartje werd
uitgekeerd aan ieder arbeider die blijkens zijn
rentekaart geregeld plakte. Dhr Keljzer zegt,
dat werklooze arbeiders met liet plakken van
een zegel van 25 c kunnen volstaan,', hetgeen
dhr Vonk doet opmerken, dal, de uitkeering bij
invaliditeit bepaald wordt.naar het totaal bedrag
der geplakte zegels, dus is hetjzaak dit bedrag
zoo hoog mogelijk op te voeren. Spreker is van
meening, dat de gemeente zegels van 60 cent
plakt en oordeelt het billijk, wanneer arbeiders
die zich verzekeren, eerst gesteund worden.
De voorz. vraagt aan dhr Vonk of adressante
zich niet beter tot het hoofdbestuur van de bond
kon wenden, althans wat die uitkeeringen be
treft, doch dhr Vonk ziet hierin geen heil
Dhr A Boon verklaart tegen zegelsplakken te
zijn: Hier hebben we een categorie, die liefst
niet van de gemeenschap eet, maar wei een
zegel wenscht op kosten van de gemeente. Ik
ben voor premievrij staatspensioen en wil dit
trachten te veroveren. Dhr Vonk is tegen
staatspensioen, maar is inconsequent wanneer
hij op het plakken van zegels aandringt.
Dhr Vonk meent, dat dhr Boon de zaak ver
wart. Het gaat hier over steunverieenlng bij
werkloosheid,
Dhr Boon zegt zijn woorden terug te nemen,
wanneer hij dhr Vonk niet goed mocht hebben
begrepen.
Dhr de Graaf is van meening, dat de gemeen
te geen zegels moet plakken, wanneer de staat
werkgever is, waarop weth. Keijser laat volgen
dat dhr Vonk dit ook niet wenscht, wel wanneer
de gemeente de werkloozen aan werk helpt.
De voorz. maakt een eind aan de besprekin
gen. Hij deelt mee, dat blijkens een juist ont
vangen telegram werkloozen weer aan de Sluf-
terbollen te werk kunnen worden gesteld, en
stelt voor het adres om prae-advies in handen
van B en W te stellen opdat zij'zich. eerst
oriënteeren kunnen. Aangenomen!
g. Een adres van dhr G. DrosjSz. te!Oosterend
dat in herinnering brengt zijn schrijven waarirt
hij zich aanbeval voor liet ophalen van vuilnis
te Oosterend en dat door verscheiden plaats-
genooten werd ondersteund. 25 Juni 1927 werd
besloten de zaak gelijk met de begrooting te
behandelen. Dit is echter niet geschied waarom
adressant thans nogmaals aandringt op inwilli
ging van zijn verzoek, te meer waar hij sinds
eenige tijd werkloos is.
De voorz. oordeelt dit verzoek niet voor in
williging vatbaar. Evenwel zal op het adres
worden gelet, wanneer straks reorganisatie van
de reinigingsdienst in de raad aan de orde komt.
h. Een adres van de heeren Joh. Schoonhoven
en Wilh. Joh. Nijman, makelaars te Amsterdam
die meedeelen, dat zij vernamen, dat in den
Burg een schouwburg zou worden gebouwd,
waarvan deplannendoordhrG.de Boer zouden
worden ingediend; dat deze plannen nog steeds
op zich laten wachten door vertraging, welke
hij van de zijde van zijn architect ondervindt;
dat deze plannen aan ondergeteekenden bekend
zijn doch dat de voor de schouwburg gereser
veerde ruimte naar hun oordeel vooreen voor
uitgaande bevolking als die van Texel, vooral
in de toekomst te klein zal blijken; dat onder
geteekenden bereid zijn te den Burg een schouw
burg te doen verrijzen, waarvoor hun een ge
schikt terrein is aangeboden, voldoende ver
wijderd van kerk en ziekenhuis (waar ligt ons
ziekenhuis? Red.) om voor het gewenschte doel
te kunnen dienen, dit met volle medewerking
van dhr G. de Boer; dat zij een ontwerp-plan
in duplo aanbieden, waarnaar ev. de schouw
burg zal worden gebouwd, een en ander volgens
bepalingen van de bouwverordening der gem.
Texel; dat zij zoo mogelijk voor 15 Febr. a.s.
een gunstig besluit willen vernemen, om vóór
de aanvang van 't zomerseizoen en de te Amster
dam te houden olympische spelen gereed te
zijn, met de bouw uiterlijk 1 Maart moet
worden begonnen dat Louis Saalborn, artistiek
leider van de N.V. 't Nieuwe Ned. Tooneel te
Amsterdam, zich bereid heeft verklaard als
adviseur op te treden voor tooneeltechnische
inrichting van het gebouw, voor decors en
voor al wat verder met Jietjtooneeltechnisch
gedeelte van de bouw in verband staat; dat de
Intern, concertdirectie Dr. Ernst Krauss ie A'dam
op zich nam voor de musicale afdeeling der
exploitatie te zorgen en wel voor een eerste
rangs concertabonnement van vermaarde binnen-
en buitenlandsche tooneelkunstenaars en zangers
dat het ontwerp-plan is geprojecteerd voor een
ruimte, welke meer dan 1000 bezoekers kan
bevatten dat het voornemen is geen muziek
te maken tijdens de uren, dat op Texel kerkdienst
is, althans niet des Zondags vóór acht uur
's avonds ten einde niemand onwelgevallig te
zijn; dat echter om de exploitatie loonend te
maken, het noodzakelijk zal zijn, dat door uw
college vergunning wordt verleend tot het dage
lijks maken van muziek tot hetpoiitiesluitings-
uur, voorts om gedurende 60 dagen per jaar
het gebouw voor het publiek open te houden