No 4212
Woensdag 28 Maart 1928
41sle Jaargang
Van week tot week
n.v. R. A. M. I.
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Oud-Texelsche Prenten voor
abonnees van de Texelsche Courant.
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
smaakt als room
rtillerless'Cord
den band, die minder kost
dan hij moest kosten.
CORD, BALLOON,
TRANSPORTATION
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG. EN ZATERDAGMORGEN
Onze proef waarover u las in ons
blad van Woensdag^l.l. - is boven verwach
ting goed geslaagd.
Reeds een paar dagen na de aankondi
ging van onze tweede Premieplaat, „De
Weezenputten", naar een teekenicg van
Pieter van Cuyck (lSeeeuw) kwamen vele
bestellingen in ons bezit.
Hieruit meenen we te mogen opmaken
dat ons streven, de natuurgetrouwe repro
ducties van oud-Texelsche prenten onder
ieders bereik te brengen, waardeering vindt.
Duidelijk blijkt ons thans, dat zulke prenten
algemeene belangstelling zullen vinden,
waarom we besloten voorloooig reeds een
viertal reproducties verkrijgbaar ie stellen.
In weerwil van de buitengewoon hooge
kosten, hieraan verbonden, besloten we de
pry's te handhaven op dertig cent.
We maken er u nogmaals nadrukkelijk
op attent, dat het,-hier een bizondere uit
gave betreft. De prenten, waarvan wy u
reproducties aanbieden, zijn uiterst zeld
zaam en dientengevolge uiterst hoog in
prys. Duidelijk werd ons dit nog eens
bevestigd, toen men ons Haanoag een
tweetal oud-Texelsche prentjes aanbood
(„'t Oude Veer" en „Oudeschild") voor vijf
en twintig gulden 1 De man had bepaald
van onze plannen de reuk gekregen
maar de koop ging niet doorwe waren
voorzien.
(Gegadigden kunnen ten onzen kantore
's mans adres bekomen.)
U merkt wel, die prenten werden niet
verkocht voor een appel en een ei. Het
komt trouwens maar weinig voor, dat men
in de gelegenheid is kooper te worden.
Intusschen spoorde het geval ons nog meer
aan onze reproducties onder de lezers
te brengen.
Over de oorsprong.
Alle prenten, welker reproducties tot deze
le serie „Oud Texel" behooren zyn geteekend
door Pieter van Cuyck, „in leven Kunst-
Schilder te 's Graavenhaage." Niet onaar
dig is te vermelden, wat we over hem
lezen in een meergenoemd werkje, „Brieven
over Texel", uit de aanteekeningen van
gemelde v. Cuyck „te saamengesteld door
J. G. van Oldebarnevelt, genaamt Tullingh,
oud-fiscaal van de Generaliteit*, verschenen
in den jare 1789 te Delft bij M. Roelofs-
waert, „boekverkooper in de Jacob-Gerrit-
Straat" aldaar.
Naar het oordeel van die schryver, die
professor was aan Leiden's Hoogeschool,
zou van Cuyck een uitnemend kunst
schilder zyn geweest, toegerust met een
opmerkzame geest; „van zijn vroegste
jeugd tot de schilderkunst opgeleid, hadt
hy zich in de daar toe noodige weeten-
schappen zeer geoeffentjzyne.teekeningen
waren leevendig, geestig, eigenaartig en
kragtig."
De „geestige teekeningen" weciteeren
het „voorberigt" heeft de schrijver „door
eene kundige hand in het koper laaten
brengen (T. de Roode fee). Op onze beurt
deden we naar deze kopergravures auto-
typie-clichees vervaardigen door een eerste
klas grafische inrichting. Te onzer druk
kerij wordt de prent op chamois kunst
druk papier gebracht en vervolgens, op
een passepartout van grijs „gehamerd"
papier gehecht, gereedgemaakt ter verzen
ding, waarmee wy de werkzaamheden
ter drukkerij in aanmerking genomen
stellig niet eer dan 18 April a.s. kunnen
aanvangen.
Hiermee zijn we voor een deel in her
haling getreden, doch blijkens vele vragen,
tot ons gericht, was dit wel wenschelijk.
Welke prenten?
We zijn er in geslaagd de hand te leggen
op de navolgende prenten
lo. „De Put, die water aati de schepen
verschaft, op Texel. Het Schild in't ver
schiet", geteekend in 1828 (de vorige maal
vergisten we ons hierin, lezer). Ons vorig
Woensdag-nummer g6eft een korte beschrij
Van 1-5 rogets: 60 ct lodere regel moer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend.
Bij abonnement lagere regslprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
feaaaa
„koornmolens", welke ons dorp in vroeger
dagen moet hebben geteld. Het zal waar
schijnlijk de „Pelmolen" zijn, die zich ver
hief op het tegenwoordige „Groentje". De
ouderen ons zullen zich de molen nog wel
herinneren.
Texel moet in die jaren voor jagers een
lustoord hebben uitgemaakt. Ook hieraan
houdt de prent de herinnering levendig.
Op de achtergrond vertoont zich de Ned.
Herv. Kerk en reikt 'n trapgevel (welke
hoog boven daken uit.
3o „Het dorp de Waal op Texel" in den
jare 1760.
Wat deze prent 't merkwaardigst maakt
is zeker wel de afbeelding van het kerkje
dat zich door zyn hooge toren van het
I tegenwoordige zeer onderscheidt. Ben storm
zou de toren gedeeltelijk hebben vernield,
waarna hij niet tot zijn oorspronkelijke
hoogte werd opgetrokken. In lectuur over
de Waal, welke we ter beschikking hebbeD,
vinden we hieromtrent echter niets ver
meld. Een bewoner van dit dorp was zoo
vriendelijk ons in te lichten.
Een merkwaardig prentje is het zeker,
vooral ook door een rijtje van vijf topgevels
hetwelk men thans tevergeefs zoeken zal.
4o „Het Ouwe Schild op Texel", in 1759
Deze prent gunt ons, vanaf de havendam-
men, een blik op het dorp; van de huizen
reekenen vooral het „huisje aan de dijk"
en de „Zeven Provinciën" waarin een
maal Michiel de Ruyter logeerde, van tijd
tot tyd zich tegen d6 achtergrond af.
Zeilschepen en de toestand van de dyk
herinneren aan dagen, die al jaren achter
ons liggen.
Hoe te bekomen?
Wie op toezending prys stelt, deele ons
dat mee. De prijs bedraagt 30 cent voor
iedere prent. Ingeval toezending per post
wordt gewenscht, berekenen we, onver
schillig voor welk getal, tien cent (totaal)
voor verpakking en verzending. Een bestel-
biljet vindt u elders in dit nummer afge
drukt.
ving.
2o „De Stede de Burgt op Texel", in
den jare 1753.
Deze prent wordt beheerscht door een
ferme molen, vermoedelijk een der drie
17—24 Maart.
Wanneer men Eerste Kamerlid is.
Het standpunt der regeering omtrent een
vergoeding voor de leden der Eerste Kamer,
waarover blijkens het voorloopig begroo-
tingsverslag in de afdeelingen der Kamer
een balletje werd opgeworpen en waarover
we in ons vorig overzicht het een en ander
schreven, :s reeds eerder bekeDd geworden
dan we verwacht hadden. De regeering
toch heeft in haar Memorie van Antwoord
die dezer dageD verschenen is, reeds dade
lijk de gemaakte opmerking beantwoord.
I De minister zegt daarin, dat de Grondwet
deze toekenning van een vergoeding niet
toelaat. Eveneens acht de minister een
verhooging van de verblijfkosten in strijd
met de Grondwet. De te 's-Gravenhage
wonende Kamerleden zijn uitgesloten van
de verblijfsvergoeding en om daarin veran
dering te brengen zou wetswijziging
noodig zyn. De minister verklaart zich
bereid deze te overwegen.
Over Ibsen.
In Noorweeen is dezer dagen op plech
tige wijze herdacht hoe een eeuw geleden
de groote dichter en tooneelschrij ver Hen-
rik Ibsen het eerste levenslicht atnschouw-
de. En niet alleen in Noorwegen is de
nagedachtenis van deze groote schryver
gehuldigd, maar ook in anderelanden,ook
m het onze. De reden van dit laatste ligt
voor de hand. Ibsen toch behoort gerekend
te worden tot de mannen met een wereld
vermaardheid, wier woord in alle landen
geklonken heeft en wiens naam nog steeds
voortleeft in de v erken van zijn scheppende
geest. Tal van die werken zyn ook in het
Nederlandsch vertaald geworden en doot
het Nederlandsche tooneel voor het voetlicht
gebracht. In bladen en tydschrifcen is
daarvan vol hulde gewaagd in de laatste
dagen, waarbij tevens de levensloop van
de groote schrijver weer eens in herinnering
is gebracht. Ibsen was de zoon van een ver
armde reeder en begon zyn loopbaan als
boodschappenjongen van een apotheek. Maar
reeds in ziju jeugd zat de drang om te
schry ven hem in bet bloed en zoo verscheen
weldra zyn eerste werk waarvoor hij niet
eens een uitgever kon vinden. Pas na eenige
jaren begon hij naam te makeD, maar vond
h(j ook door de tendenz van zyn werken
veel bestrijding. Er was zelfs tenslotte geen
plaats meor voor hem in zijn vaöerlaod en
zoo zwierf hy een aantal jaren in Duitsch-
land en Italië rond. Jaien waarin hij
armoede en gebrek leed, maar die hem geen
oogenblik bij de pakken deed neerzitten,
doch waarin h(j z(jn meest beroemde werk
schreef. Tenslotte zegevierde zijn groot
talent en veroverde hij ook de sympathie
van zyn eigen volk. Nog b(j zyn leven
werd hij geëerd en gevierd als een der
groote Noren en met eigen oogen mocht hy
getuige zijn, dat te zijner eere in de hoofd
stad Kristiania (thans Oslo) een monument
voor hem werd onthuld.
Zijn nagedachtenis is nu dezer dagen op
grootsche wijze te Oslo gehuldigd geworden
in een plechtige samenkomst waaraan ook
door de koninklijke familie werd deelgeno
men.
Oceaanvluchten. Weer twee slachtoffers.
Onze gedachten werden in de laatste da
gen nogal eens bepaald bjj de zee. Daar
was allereerst de noodlottige Oceaanvlucht
van Hinchcliffe en zyn metgezel Miss Mac-
kay. De lijst van verongelukte Oceaan
vliegers is weer met twee namen vermeer
derd.
Met een notedop over de Oceaan.
Verder hebben we gelezen van het ver
trek van de „Schuttevaer" uit Londen voor
de voorgenomen lange en volgens ons lee-
kenverstand zoo riskante en gevaarvolle
Oceaantocht.
Hun tocht zal zeker een paar maanden
duren en wie zal zeggen, met welke geva
ren zy te worstelen zullen hebben, gevaren
door het weer vooral. Stel u voor het
kleine scheepje op de onmetelijke Oceaan,
een zwart stipje op het onafzienbare water
vlak, dagen en dagenlang... Hoe riskant
lijkt de onderneming, bij het roekelooze af.
Maar hoe groot moet wel het vertrouwen
zijn van de vier opvarenden in de zeewaar
digheid van hun onzinkbare reddingsboot.
Als zij behouden het einddoel van hun reis
mogen bereiken, dan zal dat een feit zyn,
dat zijn wederga niet vindt in de geschie
denis der zeevaart. Goede reis, Schuttevaer 1
Opruiing of niet
Onze gedachten werden in deafgeloopen
week ook bepaald bij onze overzeesche ge
westen. Allereerst wel door de uitspraak
in het nogal geruchtmakende proces tegen
de Indonesische studenten, die terecht heb
ben gestaan onder beschuldiging van op
ruiing tegen hel Nederlandsch gezag. De
officier van Justitie had het schuldig over
hen uitgesproken, doch de rechtbank achtte
het ten laste gelegde niet bewezen en sprak
de studenten vrij. Het proces is daarmee
echter nog niet uit, want door het O.M. is
hooger beroep aangeteekend, zrodat de zaak
eerlang voor het Gerechtshof zal worden
gebracht.
Over Rusland's Ontwapeningsvoorstel.
Op het gebied der buitenlandsche politiek
bleef wel voornamelijk Genève de aandacht
vragen. De voorbereidende commissie voor
de Ontwapeningsconferentie was bijeen en
heeft zich bezig gehouden met de bekende
ontwapeningsvoorstellen der Sovjetreg-e-
ring. Aanvankelijk dacht men, dat in deze
zitting niet uitvoerig over de Russische
111 UI 11(11
VRAAGT UW HANDELAAR:
FIJK
Ook Balloonbanden voor
bestaande wielen en velgen
Imp. voor Nederland
I LEEUWARDEN AMSTERDAM
lliniiiiiimiiuniiiimiliinmiiiiimmiiuiiri
voorstellen van gedachten zou worden ge
wisseld, daar het de bedoeling was, deze
tot nader onderzoek te verwijzen naar een
subcommissie. De Russische gedelegeerde
Litwinof heeft echter een uitvoerig en prin
cipieel debat weten te forceeren, door een
lange rede, waarin hy op spoed aandrong
eD de Volkenbond verweet, dat er genoeg
over ontwapening gepraat was, maar tot
daden niet in staat bleek te zyn. Hy wilde
wel de voorstellen naar een commissie ver
wijzen mits de gedelegeerden zich in prin
cipe voor algeheeleontwapening uitspraken.
Deze rede heeft tal van andere gedele
geerden uit hun tent gelokt, zoodat men
eenige dagen achtereen over het vraagstuk
der ontwapening heeft gedebatteerd. Daarbij
werden de Russische voorstellen van ver
schillende zjjden aangevallen en onder de
gegeven omstandigheden onaannemelijk
verklaard. Wij kunnen over de loop der
debatten niet in bijzonderheden treden en
volstaan met te vermelden, dat de zaak in
de volgende zitting opnieuw aan de orde
zal worden gesteld.
Spanje weer in de Volkenbond.
De in zulke buitengewoon vriendelijke
woorden vervatte uitnoodiging van de Raad
van de Volkenbond, gericht tot Spanje om
weer in de gelederen van de Volkenbond
terug te keereo, is met succes bekroond
geworden.
Het wachten is thans nog op het ant
woord vaD Brazilië, dat, zooals men weet
ook de vereerende uitnoodiging van de
Volkenbondsraad heeft ontvangen, in de
gelederen terug te keeren.
Benoeming.
De heer B. v. Driel, thans onfv. der Reg.
en domeinen te Bolsward, vroegeralhier, is met
ingang van I Mei a.s. in gelijke betrekking
benoemd te Breukelen.
DB COCKSDORP
Schoolnieuws.
In verband met haar benoeming te Rotterdam
heeft mej. A. Verfaille, onderwijzeres aan de
o.l. school alhier, ontslag aangevraagd.
OUDESCHILD
De „Marsdiep" naar Amsterdam.
Het s.s. Marsdiep zal vermoedelijk direct na
de Paaschdagen naar Amsterdam vertrekken.
Door aandeelhouders en genuodigden kan de
reis worden meegemaakt.
