Ons Geïllustreerd Zondagsblad jfrsianfi No 4254 Woensdag 22 Augustus 1928 41steJaarganfe Van week tot week Texelsche Berichten Het bergen van goud en en zilver uit de „Lutine." Gemengd Nieuws ABONNEMENTEN: UITGAVE; N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL ADVERTENTIËN: TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 li POSTBUS: N°. 11 EXELSCHE COURANT DEN BU RG: 50 ct per drie Maanden. Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden. Losse nummers: 3 ct DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN Van 1-5 rogels: 50 ct. Iedere rogel moer: 10 ct. Dozelfdo advertontlo 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokond. BIJ abonnemont lagore regolprljs. ADVERTENTIËN MOETEN DAAGS VOOR T VERSCHIJNEN 4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN 11-18 Aug. Jef van Dongen. Josephine Baker. De maand Augustus is, op het gebied der politiek, nog vacantiemaand. In het buitenland waar over 't algemeen de va- cantietijd wat later valt dan bij ons, nog meer dan ten onzent, maar ook in ons land doet de politiek nog haar zomerdutje. De staatslieden en leiders der politiek in en buiten het parlement zpn nog bezig uit te puffen van de vermoeienissen van hun arbeid, zoodat er dus ook thans nog zoo goed als niets op parlementair en politiek gebied të doen is. Nu ook de Olympische Spelen tot het verleden behooren en de naklanken er van zoo goed als weggestor ven zijD, is maar al te zeer de komkom mervolle tijd voor onze groote bladen ge komen. Een klein verzetje gaf in de afgeloopen week nog even de aankomst van Jei van Dongen in ons land en dieDS huldiging te Rotterdam en Arnhem. Daarvan is door de pers een dankbaar gebruik gemaakt. Men heeft nog even weer de in de laatsie week der Olympische Spelen ontwaakte nationale gevoelens luide laten spreken bij Jef van Dongen's terugkeer in het land. En voorts heeft men gezorgd voor een glorieuse entree van Josephine Baker, wat echter niets met nationale gevoelens uit staande heeft gehad, maar waarbij vooral een handige reclame een groote rol heeft gespeeld. Want men moge beweren, dat de donkerkleurige danseres haar reputatie ontleent aan haar .kunst", haar lenige leden, haar buigzaam lichaam, haar charme, haar gracie, de reclame voor haar gemaakt heeft ook een woordje meegesproken en haar .minimum-kleeding" waarschijnlijk niet minder. Enfin, de beroemde revue-girl heeft op haar wereldtournee ook ons land „de eer aangedaan" van een bezoek. Het mondaine den Haag heeft haar op „waardige" wijze ontvangen en Josephine zelf verze kerde „opgetogen" te zijn over de grootsche ontvangst. En thans vertoont ze in Den Haag haar schoonheid en strijkt ze daarvoor per avond f 1500 op. Zij zal waarschijnlijk ook nog naar Amsterdam gaan en ook daar zullen haar „bewonde raars" wel bereid zijn hun goede harde Hollandsche guldens te offeren voor deze Creoolsche halfbloed negerin en danseres. Duitschlands nieuwe Pantserkruiser. In Duitschland is de politiek ontijdig uit haar zomerdutje wakker geroepen door het besluit van de Rijksregeering om uit voering te geven aan het besluit van de vorige Rijksdag tot het bouwen van een nieuwe pantserkruiser. Heftige beroering heeft dit besluit gewekt in het socialistische kamp, daar de sociaal-democratische leden van het Kabinet er hun stem aan gegeven hebben. De sociaal-democratische bladen hebben tegen deze houdiDg heftig gepro testeerd en in allerijl is een spoedbijeen- komst van de soc. dem. rijksdagfractie en de partijraad bijeengeroepen. Hoewel tal van leden in de „Somerfrische" zaten, zijn ze meest alle dadelijk naar Berlijn getogen. Ook minister Severing onderbrak zijn va- cantie, teneinde met de Rijkskanselier Hermann Müller hun houding op de bijeen komst te verdedigen. Ook de communisten hebben zich in de laatste dagen geroerd. Zij toonden zich ook zeer verontwaardigd en scholden de soc. democraten van „verraders" en wat dies meer zij uit. Of ze werkelijk zoo boos zijn, valt nog wel eenigszins te betwijfelen. Deze kruiserkwestie biedt hun een te welkome gelegenheid om op de gehate soc. dem. eenig politiek voordeel te behalen. De Duitsche Rijksweerminister heeft intusschen r;eds aan de groote scheeps bouw werf te Kiel telegrafisch opdracht gegeven,met de bouw van de pantserkruiser te beginnen. Dr. Stresemann naar Parijs. De Duitsche minister van buitenlandsche zaken, dr. Stresemann. is in zoover van zijn ziekte hersteld, dat hij te Berlijn is terug gekeerd en het voornemen koestert tegen bevat 16 pagina's met 40 50 foto's en tekst, wordt in koperdiepdruk uitgevoerd en kost voor abonnees—Texelsche Courant minder dan 4 cent per nummer (buiten den Burg nauwelijks 5 cent.) op 27 dezer naar Parjjs te gaan tot bijwo ning van de Kellogg-conferentie. Dat zal na de oorlog de eerste keer zijn dat de Duitscbe minister van buiteiilandsche zaken te Parijs ontvangen wordt. En men kan zeggen, dat deze gebeurtenis reeds haar schaduw vooruitwerpt. Het schijnt wel vast te staan, dat Stresemann zjjn bezoek aan de Keilog-conferentie ook wenscht te be nutten om met z(jn Fransche ambtgenoot eens van gedachten te wisselen over de ontruimingskwestie en andere aangelegen heden van internationale aard. Men brengt daarmee in verband, dat Poincaré het noodig heeft geacht de Ministerraad, die tot 1 September uiteen is gegaan, in een bijzondere zitting tegen 23 dezer bijeen te roepen. Naar luidt der berichten hebben sommige ministers Poincaré te kennen ge geven, dat zij wenschen te worden gerust gesteld, dat, nu het parlementen het kabi net met vacantie is, geen nieuwe conces sies zullen worden gedaan ten aaozh n van de ontruiming van het Rijnland en de oor logsschulden. Poincaré acht het nu blijk baar gewenscht de zaken nog eerst eens nader met het kabinet onder de oogen te zien. Macedonische benden, die een gevaar voor de Balkan vormen. De regeeringen van Engeland en Frank rijk hebben het wenscheljjk geacht een verzoek te richten tot de Bulgaarsche re geering, om krachtige maatregelen te nemen tegen de Macedonische organisaties Men weet, dat de Macedonische benden door hun voortdurende invallen in de buurlanden een groot gevaar opleveren voor de vrede op de Balkan. De beide regeeringen hebb6n voor hun optreden een gunstig oogenblik uitgekozen, want er is onder de Macedoni sche organisaties een ernstig meenings- verschil uitgebroken. Bovendien heeft Bul garije geld noodig, waarvoor het te Londen ot Parijs een leening wil sluiten. Zal het geld veilig zijn, dan moet er eerst rust komen op de Balkan. De Bulgaarsche minister van buitenland sche zaken heeft op de nota van Engeland en Frankrijk geantwoord dat de regeering reeds bezig is maatregelen te nemen. Jets wat ze tot nog toe altijd heeft beweerd. Intusschen toont de Bulgaarsche pers zich zeer verontwaardigd over het optreden van Frankrijk en Engeland en protesteert ze er tegen, dat deze zich mengen in binnen- landsche aangelegenheden van Bulgarije. Wat broeit er in Servië? De politieke toestand in Servië blijft nog steeds ernstig en onzeker. Wel zijn de gevreesde ernstige gebeurtenissen ter ge legenheid van de dood en de begrafenis van Raditsj uitgebleven, maar deverbitte- ring der Kroaten is nog zeer groot. Madsjek, de nieuwe leider der Kroatische boeren partij, heeft verklaard, dat door de aanslag in het parlement het ideaal van de eenheid van Servië en Kroatië voorgoed verijdeld is. Naar luidtder berichten zullen 23 dezer de leiders der boeren te Laibach bijeen komen om de verders gedragslijn vast te stellen. Aan de parlementaire werkzaam heden zullen zij niet deelnemen, zoolang deze regeering het roer in handen heelt. Parlementsonrbinding en een nieuw Kabi net: dat zijn de eerste eischeu en daarnaast tevens herziening van de verdragen, vol ledige autonomie van Kroatië en de verdere etnische minderheden in Servië. Intusschen mag het een eenigszins ge ruststellend verschijnsel worden geacht, dat de Kroaten de door de koning gezon den krans voor her graf van Raditsj heb ben aangenomen en de vertegenwoordi gers des konings met de noodige eer heb ben ontvangen. Reeds deelden we mee, dat door de gecom bineerde bergingsmaatschappijen „Dros" alhier en „Doeksen" te Terschelling met Lloyds tot tot berging der „Lutine" een contract is ge sloten. Inmiddels is een plan de campagne opgemaakt en thans is men met de voorbereiding zoover gevorderd, dat de bergingsvaartuigen „Vol harding" en „Neptunus," met zuiginstallaties toegerust, de werkzaamheden kunnen aanvangen. Dat de berging met moeilijkheden gepaard zal gaan, hebben we reeds uitvoerig uiteenge zet. De plaats, waar het Lutine-wrak diep onder zand bedolven zich moet bevinden, wordt door geen enkel baken in zee aangeduid en moet met behulp van landmerken, op Ter schelling en Vlieland geplaatst, worden vast gesteld. Als een bizonderheid verdient vermelding, dat alle koperen huidplaten en spijkers van de „Lutine" een houten schip van een merk, een pijltje, waren voorzien, zoodat steeds met zekerheid kan worden vastgesteld, dat men het wrak van de „Lutine" heeft gevonden, wanneer platen en spijkers daarvan dat merk vertoonen. Door de heer Taurel, de ondernemer der ber ging in 1857—1859, die toen persoonlijk ook wel op de „Lutine" heeft gedoken, is uit eigen aanschouwing een kaartje van het wrak getce- kend, waaruit de situatie blijkt. Van dit kaartje berust bij de ondernemers een reproductie (het origineel berust bij Lloyds), terwijl ook de af schriften der verscheiden dagrapporten betref fende die berging in hun bezit zijn. De beide bergingsmaatschappijen beschikken zoowel over krachtige zuigers als over het beste duiker- en ander bergingsmatcriaal, alsmede over ervaren personeel, voor zijn taak berekend, vooral ook doordat het reeds eerder op de „Lutine" gewerkt en naar haar schatten gedoken heeft. De groote moeilijkheden, aan dit ongewone karwei verbonden, mogen evenwel niet onder schat worden. Immers zit de „Lutine" opeen zeer ongunstige en gevaarlijke plek in deTer- schellinger gronden, welke slechts bij gunstig weer toegankelijk zijn. Of men slagen zal hangt danook voor een belangrijk deel van de weers omstandigheden af en verder van de plaatse lijke stroomingen, die het zand kunnen doen toe- of afnemen. Door jarenlange ervaring op bergingsgebied (we hebben reeds van menig staaltje van knappe berging onder moeilijke omstandigheden gewag mogen maken) en het feit,dat de ondernemers te Terschelling, dus in de nabijheid van de plaats waar het Lutine-wrak zich moet bevin den, het noodige personeel en materieel beschik baar hebben, meenen zij in staat te zijn hun taak op de meest economische wijze tot een goed einde te brengen. Oorspronkelijk lag het in hun bedoeling het werk geheel voor eigen rekening uit te voeren. Toen evenwel van bevriende zijden verscheiden aanvragen tot deelname in deze interessante onderneming binnenkwamen, besloten zij ook anderen tot deelname tot een bepaald bedrag in de gelegenheid te stellen. Ieder geïnteres seerde kan zelf het bedrag vaststellen, maar het recht tot weigering houdt de combinatie-Dros- Doeksen zich voor. De regeling der werkzaamheden, waarmee naar men verwacht hoogstens drie jaar gemoeid zal zijn, berust bij de bedrijfsleiders te Ter schelling onder toezicht van de Agent van Lloyds aldaar. Wie belang stelt in de buiten gewoon belangrijke historie van de stranding en de pogingen tot berging van de kostbare lading van de „Lutine" vrage bij de Bergingsmaat schappijDros alhier de brochure aan, waarin alle bizonderheden, de „Lutine" betreffende, zijn neergelegd. Het bevat een vijftal bijlagen en wel „de Concessie" van 14 Sept. 1821, „de schenkingsacte" van 23 Mei 1823, de staat van geborgen goud- en zilverstavcn, voornamelijk naar de oppervlakte gebracht in de jaren 1800, 1801 en 1856 en „het duikerrapport van 18 October 1859" (omtrent deze stukken hebben weineen vorig schrijven reeds een en ander meegedeeld.) Met belangstelling mag thans worden afge wacht of men in zijn bergingspogingen slagen zal. Onzerzijds zullen we gaarne trachten u met'de resultaten getrouwelijk op de hoogte tc houden. Maximum-snelheid 20 K.M! Veertig procent rijdt tc snel. Zondagmiddag j.l. zijn aan de Koogerstraat wederom een aantal automobilisten en motor rijders „aan de tand" gevoeld. Niet minder dan 104 maai werd de snelheid der door hen be stuurde voertuigen gecontroleerd en daarbij bleek, dat in meer dan veertig gevallen met grooter snelheid dan 20 KM. gereden werd. Blijkbaar is men zich van zijn verplichting op dit punt heel slecht bewust of verkeert men in de veronderstelling, dat men liet hier zoo nauw niet behoeft te nemen. Hoe hetzij de overtreders zullen er geen plezier van beleven. Wie niet hooren wil, moet voelen, hetgeen daar de dagen der lijfstraffelijke rechtspleging, tot het verleden behooren „betalen" bctcekent. Wc mogen wel verklappen, dat een enkel kilometertje boven het maximum geen „dood wond" is, maar wanneer men het durft be staan maar eventjes vijf-en-veertig tc rijden, kan dat niet door de beugel en komt men wis en zeker op de bon, zonder pardon, en is'het eind van het lied: Zooveel pop boete betalen De conclusie ligt voor 't grijpen. DE KOOG Weer hulstoe I Maandag hebben de dames-studenten, ge ruime tijd gelegerd in het kamp der Vrijz. Chr. Studentenbond alhier, het eiland verlaten. Een viertal leiders bleef om tentmateriaal en verdere spullen op te bergen in de tent van „Staatsboschbcheer" voor de winterslaap. Het volgend jaar zal de V.C.S.B. hier wel weer zijn tenten opslaan. Lijk aangespoeld. Zaterdagmorgen is hier ten noorden van het slag aan het stille strand aangespoeld het in verregaande staat van ontbinding verkeerend lijk van een manspersoon van middelmatige lengte en vermoedelijk van middelbare leeftijd. Als eenig nader kenmerk kan worden vermeld de aanwezigheid van een viertal gouden kiezen in de rechterbovenkaak. Klceding en schoeisel ontbraken geheel. Het stoffelijk overschot werd onder politie toezicht aan de voet der duinen ter aarde be steld. DE MOK. Luitenant ter zee 2c kl. W. M. de Vries wordt 28 dezer overgeplaatst van het vlieg kamp de Mok aan boord van Hr. Ms. pantser- schip Hertog Hendrik te Den Helder. Buitenland. Te Madras zijn ruim honderd personen ten gevolge van cholera over leden. B e r 1 ij n. Op de straatweg naar Pots dam reden twee auto's tegen elkaar. Een van de auto's maakte een reis om de wereld. Een dame, die er in zat, werd gedood, haarman levensgevaarlijk gewond. Op Corsica is een auto van een hoogte van 40 M. neergestort in een rivier. Van de zes inzittenden wer den er twee gedood en vier gewond. New-York. Hevige stormen en overstroomingen hebben in de staten Virginia, Noord- en Zuid-Carolina en Georgië groote schade aangericht, waar van de omvang nog niet kon worden geschat. Vele spoorweg- telegraaf- en telefoonverbindingen zijn verbroken, ter wijl verscheidene dijken bezweken zijn en een aantal bruggen werd weggeslagen De boeren in die staten zijn er bijzon der onfortuinlijk aan toe, omdat voor duizenden hectaren bouw- en akkerland verwoest zijn en tallooze huizen vernield.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1928 | | pagina 1