42ste Jaargang
Katholieken, komt vanavond allen ter vergadering
(Ziet de advertentie.)
No 4268
Woensdag 10 October 1928
Van week tot week
5enu
wstillend
ïentónd
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 :s POSTBUS: N°. 11
beschermt
Qiwkitod
iegen hoest
en
VERSCH
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
i
Van 1-5 regels: 50 ct. Iedere regel moer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend.
Bi] abonnement lagere regelprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
I i
Zaterdagavond.
[De Gemeentefondsbelasting.
Minister de Geer heeft een zeer belang
rijk wetsontwerp ingediend, dat een heele
ommekeer in ons belastingstelsel zal bren
gen. Althans wanneer het o-ntwerp wet
geworden zal zijn.
Reeds in 1921 werd een staatscommis
sie in het leven geroepen, die tot taak had
aan te geven, hoe een herziening van de
financiee'e verhouding tusschen 't rijk en
de gemeenten mogelijk zou zijn. Haar
rapport verscheen „al" in 1927, maar
onze minister liet er zich weinig aan ge
legen liggen en komt nu met een wets
ontwerp, dat als een der voornaamste van
de laatste jaren mag worden beschouwd.
Het gemeentelijk belastingstelsel eiscbt
herziening. Wie een inkomen heeft van
f 1600 heefc, betaalt in Wassenaar nog geen
f8,—, in Sittard meer dan f 100,gem.
ink. belasting. Van wie een zuiver inko
men heeft van f 10.000 heft de gemeente
lijke fiscus te B'oemendaal f273, die te
Sittard meer dan f2000. Die verschillen
zijn niet te verklaren uit de grootscheepsche
maDier waarop deze gemeenten haar huis
houding hebben ingerichtook niet uit het
feit, dat de „dure" gemeenten haar inge
zetenen meer zouden aanbieden dan de
andere. Neen, we hebben acht te geven
op haar draagkracht, welke door het belast
baar inkomen harer inwoners wordt be
paald. Verder zijn er de uitgaven in hst
algemeen rijksbelang (politie, ouderwijs,
armwezen) welke voor diverse gemeenten
zeer uiteenloopen.
Het ligt thans in de bedoeling de gem.
iük. belasting geheel aan de kant te zetten.
De forensenbelasting vervalt daarmee even
eens. Ter schadeloosstelling zal'n bedrag van
f80,000.000 door het rijk onder de gemeen
ten worden verdeeld, waarbij rekening
wordt gehouden met het aantal en de
draagkracht der inwoners en de uitgaven
voor politie, onderwijs en armwezen. Het
rijk zal met dit doel een nieuwe inkom
stenbelasting heffen, een zg. gemeente
fondsbelasting. De gemeenten krijgen
minstens de helft, doch hoogstens s/4 van
de gem. ink. belasting vergoed. Het hier
door ontstane gat zal door een gemeente
lijke verteringsbelasting (bv. op piano's en
radiotoestellen) of door 't heffen van opcen
ten op de gemeentefondsbelasting kunnen
worden gestopt.
Het gevolg van de nieuwe regeling
die 1 Jan. 1931 in werking zou moeten
treden zou zijn, dat de gemeentelijke
belastiDg in de meeste gevallen zou worden
verlaagd, maar in andere (bv. Wassenaar,
Bloemendaal enz.) belangrijk zou stijgen.
Met belangstelling mag worden afgewacht
hoe dit ontwerp zal worden ontvangen.
Tollen-misère.
Er komt lichtEr zijn hoopvolle ver
schijnselen, welke op een spoedige verbe
tering wijzen. De tol te Hoogland bij
Amersfoort gaat verdwijnen; die op de
Lange Vechtbrugbij Weesp en aan Bijlmer
meer en Uitermeer ook. Zelfs deMuidertol
zal het niet lang meer maken, want inzake
de afkoop werden de betrokken lichamen
het reeds eens.
Dat geeft moed voor de toekomst.
Luchtvaart.
Het tweede Holland-Indië vliegtuig is
te Batavia aangekomen maar het derde
kon het door een ongelukkige landing niet
verder dan Cawnpore brengen. Dat is een
leelijke tegenvaller voor Prillwitz de vlie
ger, die de post maar per trein doorzond
en nu wacht tot het vierde vliegtuig eèn
monteur en materiaal zal hebben aange
bracht.
De „Graf Zeppelin" heeft zijn tweede
proefvlucht, waarbij ons land van Njjmegen
in de richting van Hoek van Holland werd
overgestoken, op schitterende wjjze vol
bracht. Bezitters van radio-toestellen
waren in de gelegenheid via de Duitsche
zender Künigswiisterhausen het gesprek te
volgen, dat de omroeper van tijd tot tjjd
met de luchtschip-kapitein voerdeeen
vermeldenswaardige bizonderheid.
De Zeppelin zal spoedig naar Amerika
vertrekken. Vier Amerikanen, die de reis
zullen meemaken, betalen elk 3000 dollar
voor dit tochtje! Aan poststukken is reeds
voor een gewicht van 500 KG bjjeen. Er
wordt brandstof meegenomen voor 120 uur.
Een interessante onderneming, onze aan
dacht waard
De havens van Rotterdam en Antwerpen.
Het zal uit zijn met de naijver tusschen
deze groote havensteden. Er kwam een
overeenkomst tot stand tusschen belang
hebbenden hier en in Amerika met het
resultaat, dat de totale aanvoer naar en
van Antwerpen en Rotterdam uit en naar
New-York en andere O. Amerikaansche
havens eerljjk zal worden verdeeld.
Rotterdam en Antwerpen zullen thans
door eendrachtige samenwerking hun bloei
kunnen bevorderen.
Met Duitsche havens is men nog in
onderhandeling.
Engeland—Frankrijk—Amerika.
Amerika is nog steeds niet best te spre
ken over het Engelsch-Fransche Vloot-
accoord en speelt vooral op tegen Enge
land, dat zich nog steeds tegen openbaar
making van het verdrag verzet. Dit wekt
achterdocht, waarvan ook de Italiaansche
pers spreekt. In scherpe bewoordingen
heeft de voorz. van de Amerikaansche
Comm. voor Marine zich uitgelaten over
de „domme Britsche admiraliteit", die met
„schandelijke oogmerken" een verdrag
sloot, dat „ter vuilnisbelt gedoemd" moet
zijnDit klinkt niet vriendelijk en be
wast wel, hoezeer Amerika ontstemd is
Frankrijk maakt tegen openbaarmaking
geen bezwaar, doch eerst moet Enge
land het „ja-woord" geven.
Scherpe critlek op 't Baldwin-bewind,
Is het te verwonderen, dat Engeland's
bewind, de Baldwin-regeering in deze dagen
harde noten moet kraken Leelijk beeft
Mac Donald op het arbeiderscongres te
Birmingham die kat-in-de-zak-politiek"
aan de kaak gesteld. Alles wijst op het
naderend eindö van het conservatieve be
wind, dat ook in andere kringen maar
weinig steun meer vindt.
Vrees voor Sovjet-Rusland.
Niet te ontkennen valt, dat door Frankrijk
zoowel als Engeland bij het politiek spel
der laatste weken vrees voor Rusland aan
de dag wordt gelegdzjj het ook verbor
gen viees. Volstrekt niet onverklaarbaar,
want stellig moet Sovjet-Rusland onder
machtigste militaire staten worden ge
rangschikt. Immers houdt het een leger
op de been van ruim een millioen man,
dat in dagen van oorlog tot 6 millioen
kan worden uitgebreid. Ook de vrouwen
zijn dan onderworpen aan de dienstplicht,
welke rust op a'le personen van 19 tot 40
jaar. „Met de paplepel" wordt de kunst
van oorlogvoeren ingegotende school
jeugd krijgt les in krijgskunde en wordt
van haar 16-18e jaar onder militair toe
zicht geoefend. De vloot telt 80 schepen,
waaronder 4 slagschepen en 20duikbooten.
De luchtmacht is gehuld in een geheim
zinnig waas, maar zal met de overige
strijdmiddelen in aantal en uitrusting
stellig ir, overeenstemming zjjn.
Zoo vormt Rusland een macht, waarmee
ter dege rekening moet worden gehouden.
Oostenrijk: Toch geen burgeroorlog?
Niet zonder vrees wordt de dag tegemoet
gezien, waarop Chr.-socialen, soc. dem. en
communisten zullen demonstreeren te
Wiener-Neustadt, op 50 KM. van Weenen
gelegen. Bemoedigend is, dat een over
eenkomst kon worden gesloten, volgens
welke de kemphanen niet op hetzelfde
uur zullen demonstreeren en evenmin
elkaar zullen ontmoeten. Toch zal een
militaire macht ten getale van 5000 man
een oogje in het zeil houden, want het
gevaar is niet denkbeeldig, dat enkele
raddraaiers hier de boel op stelten zullen
zetten. Een bloedige kamp moet m ieder
geval worden voorkomen.
Griekenland's Vriendschapsverdrag.
Venizelos, Griekenland's minister van
Buitenlandsche Zaken, heeft het zich tot
plicht gerekend wereldkundig te maken,
dat hef met Italië gesloten verdrag louter
een vriendschapsverdrag was, tegen geen
enkele staat gericht. Hij heeft zich ge
haast hiervan de regeeringen te Parjjs,
Londen en Belgrado 19 verzekeren en
maakte Joego-Slavië blij door een vrp'e
doortocht naar zee toe te staan, hetgeen
de vrede op de Balkan bevorderen kan.
Over een verdrag komt hij Dog eens praten.
Ook staat nog op program een reis naar
Angora, maar aan een verdrag met Turkjje
is hij voorloopig niet toe.
Spanje: Primo de Rivera.
De dictator van 't Iberisch schiereiland
zit blijkens de laatste berichten nog vast
in 't zadel. Politieke complotten ten spijt,
denkt hij er niet aan zijn program ontrouw
te worden. Het zal nog wel een jaar of
drie duren, meent hij, eer het constitutio
neel regiem kan worden hersteld. Intus-
schen gaat het aanzien van de koning er
niet op vooruit. Zyn lot is met dat van
de dictator ten nauwste verbonden.
De vraag is nu maar hoe lang Primo
gelegenheid zal vinden zijn illustre plannen
ten uitvoer te brengen.
G. J. D.
bietten
„Prulletje" Vrijdag in hotel „Texel".
Op verzoek laten we nog deze recensies
volgen
Het Algemeen Handelsblad van 2 Aug. '28,
Een genoeglijk stuk. Het verhaal van Prulletje,
die allerminst een prul is, maar zich een fiksche
meid betoont. Ook gisterenavond heeft „Prul
letje" vele toeschouwers en toehoorders ge
trokken, die met aandacht en ook met vroolijk-
heid de gebeurtenissen op het kasteel van de
markies De Bray volgden.
Nieuwe Rotterdamsche Courant van 3 Aug. '28.
„Prulletje" is een alleraardigst „Prulletje."
Daarom nam Pierre Mols „Prulletje" op het
program van De Vereenigde Schouwspelers,
die thans het Centraal-Theater bespelen. Te
eer deed hij dit, omdat de hoofdrol een succes-
rol is voor zijn echtgenoote Mevr. Mols-de
Leeuwe, die deze rol bij het gezelschap van
Dr. Royaards speelde en er toen veel genoegen
van beleefde.
Mevr. Enny Mols-de Leeuwe geeft hetteere,
lieve en spontane, dat het figuurtje van Prul
letje behoeft.
ZOO
MAfcSCH
EN
In Pierre Mols vond zij een uitnemend tegen
speler als „oompje", de acht-en-dertige knap
pe, hoogstaande man, die zijn liefde tot het
jonge meisje poogt te overwinnen, maar zich
van ganscher harte gewonnen geeft als Prul
letje zoo kinderlijk naïf haar hart voor hem
openlegt.
Het echtpaar Mols maakt van deze heropening
een prettige vertooning, waarbij de ncvcnrollen
goed bezet waren,
Winterdlenst Ned. Spoorwegen.
Het Staatje van de dienst der Ned. Spoor
wegen dat u Woensdags op de 4e- pagina
vindt, is met de winterdienstregeiing in over
eenstemming gebracht.
Losloopende rammen.
Bij het gemeentebestuur zijn van plm. 50
veehouders verzoeken ingekomen om hun ont
heffing te verleenen van het verbod in October
rammen los te laten loopen. Daar het aantal
aanvragen jaarlijks grooter wordt, hebben B en
W zich om advies tot de plaatselijke landbouw
organisaties gewend. Zij stelden daarbij de
vraag of wellicht het verbod kan worden inge
trokken en zoo niet welke voorwaarden
aan eventueel te verleenen ontheffingen dan
zouden moeten worden verbonden.
o—
Met het doel deze kwestie aan het oordeel der
leden te onderwerpen belegde de R.K. L.T.B.
Maandagmorgen jl. een vergadering in „de
Zwaan", welke door plm. 18 personen werd
bijgewoond onder wie de Weleerw. heer kape
laan Eecken, geestelijk adviseur der verecniging
De voorz. de heer C. de Wit, zette het doel
der bijeenkomst uiteen en opende hierna de
vergadering met de gebruikelijke Christelijke
groet.
De notulen, door de heer Smit, secretaris,
gelezen, werden onveranderd en onder dank
zegging goedgekeurd.
Bij de besprekingen over het verbod bleek
het meerendeel der aanwezigen in te stemmen
met het bestuursvoorstel het verbod geheel te
doen handhaven. Besloten werd danook het
gemeentebestuur in deze zin te adviseeren. Ver
der werd bij acclamatie besloten B en W in
overweging te geven slechts ontheffing te ver
leenen, wanneer daartoe een geldige reden be
staat. De namen van hen, die ontheffing vragen
zouden in de krant moeten worden gepubliceerd
opdat ieder belanghebbende gelegenheid zal
hebben tegen een eventueele vergunning een
bezwaarschrift in te dienen.
Hiermee was men aan het eind der discussies
gekomen.
Meegedeeld werd nog, dat een zevental
nieuwe leden werd aangeworven, waarna de
vergadering op de gebruikelijk wijze door de
voorzitter werd gesloten.
o—
Naar men ons meedeelt, heeft het bestuur der
afd. Texel van de Holl. Mij. van Landbouw
Maandagmorgen met 4 tegen 3 stemmen be
sloten B en W te adviseeren het verbod abso
luut te handhaven.
Sport.
Men schrijft ons
Texel I—Vrone I.
Begunstigd door mooi voetbalweer en in
tegenwoordigheid van veel publiek, speelde
