...TJlütohmdis
TJ
No 4276
42ste J aargang
zmu/ukaS&Uen
Woensdag 7 November 1928
Van week tot week
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE:N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIÈN:
TELEFOON: N°11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
totj&rihoeót,
Zaterdagavond.
Belgische verlangens.
België heeft gedreigd naar een interna
tionale oplossing te zullen zoeken, wan
neer de kwestie, voortgesproten uit de
verwerping van het door ex-Minister jhr.
van Karnebeek zoo warm aanbevolen Ver
drag met onze Zuidelijke buren, niet
spoedig in het reine komt.
Of België er mee gebaat zal zijn, is
nog een open vraag. Eveneens wordt
betwijfeld, of Engeland lust iieeft, zich
met deze onverkwikkelijke affaire in te
laten.
Wanneer de „Indépendance Beige" wer
kelijk de spreekbuis van Min. Hymans is,
moet zeker beteekenis worden toegekend
aan de woorden, volgens welke de voor
gestelde verbinding met de Rijn in het
geheel niet naar de zin der Belgens zou
zijn. Een Moerdijk-kanaal zou hun beter
lijken. Wanneer de zaken zoo staan, ziet
het er niet naar uit, dat de oplossing
er vóór de a.s. Kamerverkiezing is. Aan
een Moerdijk-kanaal zou door onze be
windhebbers althans niet worden gedacht.
Ook niet door onze Beelaerts, die de niet
gemakkelijke taak heeft, dit varkentje te
wasschen.
Italië's Staatshoofd Mussolini.
Blijf toch vooral trouw aan de koning
en uw staatshoofd MussoliniZoo
klonk het uit de mond van de Italiaansche
gezant Giovanni Marchi, die Maandag te
Den Haag op een bijeenkomst der Ita
liaansche kolonie aldaar een feestspeech
afstak ter herdenking van de fascistische
opmarsch naar Rome vóór 6 jaar en ter
viering van de 10e verjaardag van de wa-
penstilstand.
Nu weten we het dus heel goed. Van
officieele zijde wordt ons bevestigd, dat
de Italiaansche koning maar weinig meer
in de melk te brokkelen heeft en Musso
lini (op z'n Hollandsch n.l. „muisje")
de lakens ronddeelt. Hoe lang het duren
zal, vermag geen aardeling ons te voor
spellen, maar het heeft ook weinig nut
ons hierin te verdiepen.
Een merkwaardig staaltje uit de fas
cisten-praktijk kan hier nog vermeld wor
den.
Te Rovigo werden op last van de
groote dictator aan advocaat Peretti al
diens landgoederen ontnomen op grond
van het feit, dat hij ze min of meer
verwaarloosde. Zulks verdient vooral in
de oogen van Mussolini felle afkeuring
en moet naar de fascistische zede met
onteigening worden bestraft. Aldus ge
schiedde en Peretti moet zich maartroos-
ten met de gedachte, dat zijn landerijen
thans met de vereischte zorg worden
behandeld en niet langer weinig of in het
geheel niet productief liggen.
1918 11 November 1928.
Op 11 November zal het tien jaar ge
leden zijn, dat door een wapenstilstand
een eind aan de bloedige Europeesche
strijd werd gemaakt. Gaarne zouden we
nu een beeld geven van een wereld, die,
moegestreden, met al haar kracht, streeft
naar volledig herstel van de wonden
haar door de krijg toegebracht. Maar
helaas heeft men nog weinig geleerd en
schijnt men, door zich ten oorlog te be
reiden, de weg des vredes te willen ont
dekken. Nog dreigt gevaar, nog ontbreekt
in vele gevallen de vriendschapsband, wel
ke de staten moet binden.
Vreesaanjagende bedragen worden jaar
op jaar nog geofferd aan Mars, een on
betrouwbaar kassier, een veelvraat, een
nimmer te verzadigen, nimmer voldaan
individu. We citeeren hier de Fransche
Minister Tardieu, die wijze woorden sprak
bij de opening van de spoorlijn Nizza
Coni, een lijn, ook strategisch van groot
belang:
„De oorlog is geen winstgevend bedrijf.
Hij is dat niet voor degenen die hem
ontketenen. Hij is dit niet voor degenen
die er aan meedoen, onverschillig of ze
zijn overwinnaars dan wel overwonne
nen. Hij is dit niet voor de onzijdigcn.
Hij is dit voor niemand."
We deden het bedroevend resultaat
o.m. reeds uitkomen toen we een enkel
woordje schreven over de Fransche be
grooting voor 't komende jaar.
De staten gaan evenwel voort met zich
van oorlogsmaterialen te voorzien. Een
volgende krijg zal grootendeels met vlieg
tuigen en chemische middelen worden uit
gevochten, brand- en gifbommcn zullen
dood en verderf brengen.
Dat verweer tegen luchtaanvallen geen
succes heeft, kwam bij de onlangs bo
ven Londen gehouden manoeuvres duide
lijk aan de dag. Machteloos staat men,
wanneer gifgassen de burgerlijke bevol
king in de steden en op het platteland
met een wreede dood bedreigen.
Gasmaskers? Heel de chemische indu
strie is niet in staat een afdoend bescher
mingsmiddel tegen 't moordend mosterd
gas uit te vinden. f
En hoe zou men zich hoeden tegen de
doodende invloed van gassen en bacte
riën, in een of ander laboratorium in 't
diepst geheim gefabriceerd of aange
kweekt
Ligt het niet op de weg van ieder we
reldburger, die op de naam „mensch" en
't predicaat „beschaafd" aanspraak wil
maken, zijn beste krachten in dienst te
stellen van pogingen tot bevordering der
algeheele vrede?
Overwinnaars en overwonnenen gaan
alom gebukt onder de gevolgen van de
wereldbrand, die 11 November 1918 ge
lukkig in zijn voortgang werd gestuit.
Toch mag een enkel bemoedigend ver
schijnsel niet onopgemerkt blijven.
We noemen de Volkenbond en liet Kel-
logg-pact, waarop het oog van heel de
„werkelijk" beschaafde wereld gericht
moet zijn, omdat beide eenig licht heb
ben ontstoken op de anders zoo moeilijk
begaanbare weg naar de wereldvrede!
ChamberlainBriandStresemann.
Weldra zal het driemanschap Cham
berlainBriandStresemann weer zijn
aandacht kunnen wijden aan de belang
rijke vraagstukken, welke thans in het
middelpunt der politieke belangstelling
staan.
Chamberlain bracht tot herstel van zijn
gezondheid geruime tijd in Californië
door en moest de teugels van het bewind
al die maanden overlaten aan Lord Cus-
hendun, die door zijn geheimzinnig gedoe
het Baldwin-bestuur geen dienst bewe
zen heeft.
Stresemann zal spoedig zijn functie
weer aanvaarden. Geheel hersteld van een
ernstige ziekte zal hij zich beijveren met
zijn Engelsche en Fransche collega een
oplossing te zoeken van thans aan de or
de zijnde kwesties: a. vervroegde ontrui
ming van de derde strook in Rijnland,
die eigenlijk pas plaats moet hebben
over 8 jaar en b. regeling der herstelbe
talingen.
Lang en breed werd in Genève deze
zaak reeds besproken en bekeken van
alle kanten, doch veel verder kwam men
hiermee niet. Evenwel kan een initiatief
voorstel van Berlijn thans spoedig wor
den tegemoet gezien.
Duitschland: Een ernstig arbeidsconflict.
Dit jaar heeft voor Duitschland al heel
wat arbeidsconflicten opgeleverd: Zie
maar eens:
Januari: uitsluiting in de Midden-Duit-
sclie staalindustrie.
Maart: dito te Berlijn.
April: idem in Hannover en Saksen.
Mei: idem in de textielindustrie in Wur-
temberg.
Versch liggen nog in het geheugen de
stakingen op de werven te Hamburg en
in de Westfaalsche textielindustrie.
Steeds legden beide partijen zich bij 't
bemiddelingsvoorstel van de Rijksverte
genwoordiger neer, maar thans ontstond
een conflict, dat van langer duur dreigt
te zullen zijn.
In de ijzer- en staalnijverheid werden
250.000 arbeiders aan de dijk gezet. De
werkgevers hebben geweigerd zich neer
te leggen bij de scheidsrechterlijke uit
spraak, welke in strijd met de wet zou
zijn geschied en trachten thans door uit
sluiting het pleit in hun voordcel te be
slissen. De looneischen, door de arbei
ders gesteld, wenschen zij in geen geval
in te willigen.
Wat hieruit groeien zal, melden we 'n
volgende maal.
Herbert Hoover of Al Smith.
We willen besluiten met een uitstapje
naar de Ver. Staten, waar in de komende
week zal worden uitgemaakt, wie daar
president zal worden. Het gaat er, gelijk
de lezer al weet, tusschen de „droge" re-;
publikein Herbert Hoover en de „natte"
democraat Al Smith. Smith heeft zich
onlangs beklaagd over de onwaardige mid
delen waarmee men hem in een ongun
stig licht tracht te plaatsen. Dat de mam
gelijk had, blijkt wel duidelijk uit het
lijfblad der tegenpartij, de Chic. Tribune,
welk orgaan schreef, dat fanatieke be
strijders van Smith gedreven werden door
de laagste beweegredenen, die ooit in
de Amerikaansche politiek een rol speel
den.
Intusschen is de vraag, of de fanatieke
veldtocht der „drogen" Smith veel zal
zal hebben geschaad. Smith is een opge
wekt man en won ook hierdoor veler har
ten, hoewel zooals dat in Amerika
gaat bij het wedden velen het met zijn
concurrent Hoover houden.
Wat het worden zal?
G. J. D.
Tooneelvereeniging „Texel."
Tooneelvereeniging „Texel" heeft in
studie genomen „De Duistere gast", een
boertig spel in 4 bedrijven door H. Bak
ker, schrijver van „Filmmaniakken".
Muziekavond v. d. Nederl. Blindenbond.
De muziek- en propaganda-avond van
de Nederlandsche Blindenbond, op Za
terdag j.l. in Hotel „Texel" door het
plaatselijk comité onder voorzitterschap
van de heer burgemeester georganiseerd,
is uitnemend van stapel geloopen en heeft
aan de zeker hoog gespannen verwach
tingen ruimschoots beantwoord. Heel de
zaal was gevuld met een belangstellend
publiek, welks hart klopte vol verwach
ting om het vele en schoone, dat het
programma beloofde.
Te ruim acht uur betrad de voorzitter
het podium om de van ongeduld pope
lende schaar een welkomstwoord toe te
roepen.
Het is voor een inlei.der in een bijeen
komst als deze aangenaam te mogen ope
nen voor een wat men familiaar uit
gedrukt noemt een uitverkochte zaal.
Ik vertrouw dan ook vervolgde spreker,
dat we straks op deze avond met voldoe
ning zullen mogen terugzien. De laatste
maanden spreekt men ook in verband met
het te Amsterdam gehouden congres, over
onvolwaardige arbeidskrachten. Deze
avond zult u evenwel ervaren, dat onze
blinden wel degelijk tot productieve
arbeid in staat zijn en dat het predikaat
„onvolwaardig" voor hen niet past.
Dankbaar mogen we zijn voor het ge
not, dat onze deze avond te wachten staat,
voor de meerder kennis van het blinden-
vraagstuk, welke de spreker ons óijbren-
Een lekker pijpje
En voor verzer,
Een fijne cigarel;
Die puike kwahTeil;
Daar hom! '1 locb op aan,
Zal den ervaren rooker,
Verbaasd doen staan!
gen zal.
Mag in de wereld der blinden zonne
schijn ontbreken zonneschijn in de let
terlijke zin van het woord figuurlijk
ontberen de blinden in vele gevallen die
zonneschijn niet. We hopen, dat deze
avond er een steentje toe bijdragen
mag. Dan zal onze wensch zijn vervuld.
Mej. v. d. Brugge, zoo deelde spreker
nog mee, was door ongesteldheid ver
hinderd op te treden, maar de heer
Krijgsman zou de leemte aanvullen.
Met de wensch dat men een avond vol
kunstgenot hebben zou, besloot de bur
gemeester zijn inleiding, welke met een
luid applaus werd beloond.
Hierop trad als eerste solist op de blin
de pianist, de heer A. Krijgsman, die ten
gehoore bracht Polonaise Op. 40 no. 1
van Chopin. Menigeen moet ontroerd zijn
door deze buitengewone prestatie.Denk
u eens in, welk een geduld liet een blinde
moet kosten om hiertoe in staat te zijn.
Van dit standpunt bezien, hebben we niets
dan lof, voor hetgeen de heer Krijgsman
ons heeft geboden. Een luid en langdurig
applaus was zijn loon.
Van Mozart en Bach werden vervolgens
door het trio mej. E. Dijt, cello, en de
de heeren M. D. Dijt, piano en I. Vles-
sing, viool, voorgedragen„Andante Gra
zioso" en „Bourrée". Wederom hebben
we genoten van de waarlijk uitnemende
muziek, welke dit musikaal zoo zeer be
gaafde trio weet te ontlokken aan zijn
instrumenten, door allen zoo goed be-
heersebt. Stelde vooral het tweede num
mer aan de vaardigheid van celliste en
violist hooge eische'n, zij waren geheel
opgewassen tegen de moeilijkheden
door Bach voor hen weggelegd.
Het talent van de heer M. D. Dijt, de
vaardige en kunstzinnige pianist, is van
zoo groote bekendheid, dat het volkomen
overbodig is hierover uit te weiden. Ook
deze avond hebben we wederom ons mo
gen vermeien in zijn heerlijk spel en had
hij een belangrijk aandeel in het succes
dat het trio oogstte.
Het was mej. Jeanne Bacilek, door de
groote Hubert Cuypers zeer terecht de
„Boheemsche nachtegaal" geheeten, die
hierop voor het voetlicht trad. We heb
ben reeds eerder een woordje gewijd'aan
deze gevierde zangeres, met haar op
merkelijk mooi en hoog sopraangeluid
als zilver zoo rein stormenderhand
deze avond de harten veroverende. Haar
welhaast volmaakte techniek wringt ie
ders bewondering af, door haar buiten
gewoon musikaal talent vindt deze jonge
kunstenares dan ook overal groote waar
deering, nauwelijks kunnen we het ge
noeg op prijs stellen, dat mej. Bacilek
ons in de gelegenheid heeft willenstel
len van haar wondere kunst te genieten,
ja, genieten in de edelste zin van het
woord.
We hoorden haar zingen een fragment
uit La Bohème, van Puccini, waarin wij
haar onlangs voor de microfoon de rol
van Mimi hoorden vervullen; ook zong zij
ons een aria uit Verdi's machtig muziek-
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 rogels50 cl. Iedere regel meer: 10 ct.
Dozolfde advortontlo 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokond.
BIJ abonnement lagoro regolprljs,
ADVERTENTIÈN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
jjvAalmeeren en wofiien gesterkt door
Buisje 75ct Bij Apoth en Drogisten
„DRAGON"
RUPQRUIN VAN niEUR
PITTIG en GEURIG
foor pijp ei
'5ccnh pc
i O CV UNO Cl no o
