■"DAMES- en DEEDED- i
I CODFECTIE.
pli. VLESSING, den Burg»
No 4329
Woensdag 15 Mei 1929
42sleJaarganfc,
püPD!S®|
Babies teere huid
5 pet. a contant?
Van week tot week
Texelsche Berichten
Leeskring-den Burg.
m Voor chique en
i goedkoope i
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIÊN:
smaakt als room
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE:N.V,v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels: 50 ct. ledore regel meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokond.
BI] abonnement lagoro regolprljs.
ADVERTENTIÊN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N° 11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11
Zaterdagavond.
„Barbertje moet betalen."
De Commissie tot regeling van de Her
stelbetalingen te Parijs bijeen, kan niet
bogen op schitterende resultaten. Maar
mogelijk zal de Amerikaansche deskun
dige Owen Young er in slagen zijn voor
stel er door te halen; het beoogt Duitsch-
land 37 jaren achtereen 2050 miljoen mark
te laten betalen en vervolgens nog 21 jaar
lang een bedrag waarvan de groote in
overleg met een dan te stichten Internat.
Bank zal worden bepaald.
Papier is geduldig. We kennen de def
tige, veelzeggende en veelbelovende ver
dragen, met veel ophef den volke ge
presenteerd, doch al spoedig ter prulle-
mand gedoemd als nietswaardige „vod
jes papier." Men mag zelfs betwijfelen
óf de nuchtere zoon van het droge Ame
rika zelf ten volle beseft welk een gewicht
een voorstel als het zijne in de schaal
legt. Hoe kan men nu uitmaken wat
Duitschland verschuldigd zal zijn na ver
loop van 10, 20 en meer jaar? En toch'
zou het nuttig zijn, wanneer men voorloo-
pig Owen Young's voorstel maar accep
teert. Het wordt hoog tijd, dat de knoop
wordt doorgehakt. Wanneer de boel
spaak loopt, d.w.z. wanneer Duitschland
zijn financieele verplichtingen in later ja
ren niet blijkt te kunnen nakomen, ko
men de heeren nog maar eens weer bij
elkaar. Maar nu moeten er spijkers met
koppen geslagen worden opdat men voor-
loopig weer voort kan.
Mars op marsch. Quo vadis?
De heeren deelhebbers in de voorberei
dende ontwapeningsconferentie, te Gene
ve bij elkaar, kunnen hun collega's te P.-
rijs een handje geven. Ook daar wil het
maar niet boteren. Wel heeft Litwinof
als Ruslands vertegenwoordiger zijn best
gedaan om toch nog eenig tastbaar resul
taat te bereiken. Maar hij vischte ach
ter het net, wat wel voor een groot por
tie aan wantrouwen jegens het Sovjet-
Bewind moet worden geweten.
Ook Duitschlands afgevaardigde, gra;jf
Bernstorff heeft voor ontwapeningsbeper
king een lans gebroken, maar ook hij
ving bot.
Het ontbreekt nog altoos aan die sfeer
van wederzijdsch vertrouwen, waarbinnen
alleen van vruchtdragend vredeswerk ge
sproken kan worden.
Het gaat niet aan een enkele staat ver
antwoordelijk te stellen voor deze slechte
gang van zaken.
Frankrijk is nog steeds niet op zijn
gemak en zal door de nabuurschap van
Duitschland (al is het naar de letter ook
ontwapend,) en Italië, het Zwartheinden-
dom, zich niet gemakkelijk tot beperking
van zijn bewapening zal laten brengen.
Engeland en de Vereen. Staten hebben in
Genève ook geen beste indruk achtergela
ten; beide bleken minder tot toenadering
bereid dan men meende te mogen ver
wachten.
Geen wonder dat men nu de conferen
tie maar verdaagd heeft. In November zal
men wel verder zien.
Moge in de tijd, welke ons van die da
tum scheidt, de oogen open gaan van hen,
niet bij machte te ontwaren, dat men
op deze wijze de afgrond met gezwinde
pas tegemoet gaat. De publieke opinie
een macht waarmede zeker rekening moet
worden gehouden ten aanzien van het
oorlogsbedrijf heeft de laatste jaren een
belangrijke, we meenen te mogen schrij
ven: 'n gelukkige verandering ondergaan
We stemmen toe, dat alle geestelijke ont
wikkeling zich zoetjesaan voltrekt; ze kent
geen sprongen, maar beweegt zich voort
langs lijnen van geleidelijkheid. Maar
te ontkennen valt die gewijzigde beschou
wing niet. We zijn niet zoo naïef te ver
onderstellen, dat boeken van Latszko,
Ernst Friedrich, Barbusse en pas weer dat
van Remarque, welke ons de oorlog schil
deren en schetsen in al zijn wreedheid, in
al zijn dierlijke gedaanten, de eer van die
verandering der publieke opinie toekomt'.
Maar wel wagen we te veronderstellen,
dat zij het moge voor een bescheiden
deel zijn mede hebben geholpen kennis
bij te brengen omtrent datgene wat men
zich op de hals haalt wanneer men zich
in een nieuwe oorlog mocht werpen.
„Maar ik heb dat boek van Remarque,
Aan het Westelijk front geen nieuws, niet
te lezen om er van te wordlen overtuigd
dat „oorlog" een bedrijf is, de mensch
onwaardig. Ik weet voldoende, dat wij
om de gruwzame en diep rampzalige ge
volgen van een eventueeie nieuwe oorlog
er al onze krachten op moeten richten
deze oorlog te voorkomen."
Zoo wierp men ons tegen, toen we een
onzer kennissen Remarque's boek ter le
zing aanbevalen.
Ten deele slechts gaan we met het ver
weer accoord want we zijn er ganschelijk
van doordrongen, dat geen der lezers val
het nieuwste oorlogsepos „Aan het Wes
telijk Front geen nieuws" eindigen zal
dan met de woorrden: „lk heb niet ge
weten, dat oorlog zóó onmenschelijk
was." G.J.D.
Wrijft de gesmette en ontstoken deelen voor
zichtig in met Purol, en houdt het huidje
steeds droog, door bij het verwisselen van
den luier telkens te bepoederen mefPurol-
strooipoeder.
Purol doos 30 en 60 ct. Tube 80 ct.
Purolpocder bus 60 ct.
Schoolnieuws.
De heer Laurier, uit Leiden, werd be
noemd tot onderwijzer aan de Ulo alhier,
in tijdelijke dienst.
o—
Zaterdag werd hier door eenige sollici
tanten naar de betrekking van onderwij
zer en hoofd aan de Ulo proefles gegeven.
Rijkspostspaarbank.
Aan het postkantoor den" Burg-Texel en
de daaronder ressorteerende hulppostkan
toren werd gedufende de maand Maart 1929
Ingelegd f 2089.45
Terugbetaald 4CB8.31
Het aantal nieuw uitgegeven spaarbank
boekjes bedroeg 0.
Uitslag verkiezing heemraad Waalenburg.
Voorzien moest worden in de vacature,
ontstaan door het overlijden van de heer
R.P.Keijser SRzn. De Maandag gehouden
verkiezing leverde deze uitslag op:
Van de 102 uitgebrachte stemmen ver
wierf de heer K.Langeveld er 53 en de heer
L.RoeperPz. er 47. Van onwaarde waren
twee stemmen. Acht ingelanden stemden
niet.
Gekozen werd aldus de heer K. Lange-
veld Mz.
BloemententoonstellingH.B.G.
in tegenwoordigheid van leden en ver
dere genoodigden werd Zatermiddag te
drie uur de bloemententoonstelling, door
de afd. Texel van het Hollandsch Bloem-
bollenkweekersgenootschap in het gebouw
der Lagere Landbouwschool aangericht,
door de voorzitter, de heer W. F. Schu-
maker, officieel, geopend.
De officieele opening.
Leden en verdere genoodigden, zoo sprak
de heer Schumaker, ik heet u welkom op
deze eerste bloemententoonstelling. In 't
biezonder Burgemeester en Weth., de di
recteur der lagere landbouwschool en hen,
die mede deze tentoonstelling hebben mo
gelijk gemaakt. Het is ons een steun, wan
neer zij hun kracht doen gelden om ons,
vak vooruit te brengen. Ik dank u voor
uw tegenwoordigheid.
Rondom ons zien we nu de vrucht van
de arbeid onzer kweekers, gewonnen bij
.■en klimaat zooals we dat deze winter
liebben gekend, al was de teelt deze keer
.oor velen ook een tegenvaller.
Voor nog geen 16 cent per week.
Het leesgeld bedraagt f 2,— per 13 weken
De portefeuille bevatPanorama. Holl. Lelie,
Stuiversblad, Wereldkroniek, Morks-Maga-
zijn, Eigen Haard, De Aarde en haar Volken
en Nederland.
BOEKHANDEL PARKSTRAAT
(adv.)
We kunnen nu eens laten zien, hoe er
hier aan bloembollencultuur wordt ge
daan, wat er geteeld wordt en welke
richting wordt gevolgd. Het is moeilijk te
zeggen dat de tentoonstelling belangrijk
is. Wanneer we haar vergelijken met die,
welke elders worden gehouden, komen wc
hier nog veel te kort. En toch zal deze
tentoonstelling veler verwachtingen over
treffen.
Ik moge u opwekken de bloembollen
teelt op Texel te steunen en te bevorde
ren en zoo er toe mee te werken, dat men
Texel eerlang een bloembollenland zal
kunnen noemen.
De oorsprong der Texelsche
bloembollenteelt.
Verder wil ik een terugblik werpen op
de gang van zaken op Texel, vooral op
de oorsprong van de bollenteelt hier.
Ik vang dan aan met de namen te noe
men van de heeren Gebr. Kalis, Dikkers
en Gebr. Schumaker, die onder moeilijke
omstandigheden aanvingen met enkele, op
Texel vertegenwoordigde soorten te tee-
len. Het waren de F 1 e v o en de T ex e 1,
die als inheemsch werden beschouwd.
Oorspronkelijk zullen het Sions zijn ge
weest, die op de duur verloopen zijn. De
ze soorten bleken met het oog op export
geen levensvatbaarheid te hebben, zoo
dat men ze nog maar sporadisch en niet
meer als standaardsoorten aantreft.
In die tijd waren de bollen heel duur,
wat de kweekers ten deele wel aangenaam
was, maar toch ook het begin voor hen
moeilijk maakte. Maar deze moeilijke pe
riode zijn we nu te boven.
Later heeft de heer Stiggelbout hier
bollen van de vaste wal geïmporteerd. Dit
bleek een kwade kant te hebben, want
sindsdien is hier het z.g. vuur opgetreden.
Tal van bollen werden er door aangetast.
Ik herinner me nog, vervolgde spr., hoe
ik in Mei op een bollenveld geen groen
blad meer kon vinden. Maar er is geen
overwinning zonder strijd. Met wilskracht
en energie werd aangepakt, er is hard
gewerkt en zoo werd het bedrijf voortge
zet en allengs uitgebreid.
In 1908 zijn een aantal kweekers bijeen
gekomen en hebben zij van het H.B.G.
een afd. Texel gesticht. Wanneer we nu,
20 jaar later, een blik achterwaarts wer
pen, kunnen we tevreden en dankbaar zijn
over de ontwikkeling van de Texelsche
bloembollenteelt. Wanneer we de gege
vens nagaan, mogen we zeggen, dat
Texel een beste toekomst tegemoet gaat.
We hebben hier voor deze cultuur goede
grond, niet alleen voor narcissen, maar
ook voor tulpen.
Over de cultuur in het algemeen zal ik
maar niet uitwijden. Ik wil er mij toe
bepalen de medewerking der aanwezigen
in te roepen en te verzoeken toch vooral
te hameren op het voordieel, dat voor
Texel in de bloembollenteelt gelegen is.
Landerijen zullen in waarde stijgen wan
neer ze geschikt'voor deze cultuur blijken
te zijn.
Verder wil ik nog wijzen op de narcis
sen, hier aanwezig, die een neiging ver-
toonen steeds grooter kelk- en bloembla
den voort te brengen. We hebben meer
aaneengesloten bloembladen en zwaarder
kelken.
Hiermee geloof ik voldoende te heb
ben gezegd. Ik wil besluiten met de
wensch uit te spreken, dat u in het be
schouwen der bloemen voldoening moogt
vinden, (applaus).
o
Vervolgens sprak de heer W. B. O o r t,
burgemeester:
Ik meen, tevens uit naam van de aanwe-
igen, te mogen zeggen dat deze tentoon-
jn e verwachtingen overtreft, en dat wel
jij de eerste poging reeds. Ik ben er dan
ook van overtuigd, dat het niet bij een
EJ
eerste poging zal blijven, maar dat het
succes tot het houden van meerdere ten
toonstellingen aanmoedigen zal. Velen
zullen van hun belangstelling en bewon'
dering doen blijken. Geen wonder trou
wens, waar het een opkomende cultuur
op ons eiland betreft. Cijfers toonen ons
aan, dat het met de bollenteelt hier in de
goede richting gaat. Werd voor 10 jaar
plm. 30 H.A. met bollen beplant, thansi
heeft zich dat oppervlak tot 60 H.A. uit
gebreid.
Zien we ook eens naar Brcezand, waar
de bloembollenteelt geheel nieuwe ge
zichtspunten heeft geopend. Ook hier zal
de grond in waarde stijgen. De bollencitl-
tuur zal vooruitgang van Texel beteeke-
nen. Stellig zal naderhand de Noordpunt
van Noord-Holland een centrum van'de
bloembollenteelt worden.
Ik dank u voor de uitnoodiging en hoop
dat de tentoonstelling nog door vele an
dere mag worden gevolgd. Meer nog
hoop ik, dat de teelt zich verder ontwik
kelen zal en wijd haar vleugels mag uit
slaan tot heil van het eiland, (applaus.)
—o
Verder sprak nog de heer J.S.Dijt:
Als ik mij nog goed herinner, sprak de
heer Dijt, had ik veertig jaren geleden
de brutaliteit mijn vader te zeggen, dat
Texel alleen maar goed was voor bloem
bollen en kippen. Texel had toen juist zes
slechte jaren doorgemaakt. In die tijd be
gonnen de heeren Schumaker en Kalis
bollen te teelen en met succes. Er werd
een afdeeling in het leven geroepen en ik
mag zeggen met het bestuur steeds met
genoegen te hebben samengewerkt.
Als we de teelt op Texel over 40 jaar
beschouwen, is die nog maar weinig voor
uitgegaan. Maar toch mogen we van ge
luk spreken., wanneer we nagaan wat in
later jaren bereikt geworden is. Al is deze
tentoonstelling ook bescheiden van opzet,
ze zal tot bevordering van de bollenteelt
kunnen bijdragen en zeker zal dan wor
den bewaarheid, dat Texel bij uitstek voor
bloembollen geschikt is. (applaus.)
o
Nog voerde een oogenblik de heer H.
Klimp, directeur der lagere landbouw
school het woord.
Het verheugt mij, zoo sprak hij, in mijn
lokaal zoo'n tentoonstelling te zien aan
gericht. Ik besef welk een energie ver-
eischt wordt om zulke resultaten te be
reiken. Gaarne zal ik de leerlingen, die
ik dagelijks onder mijn hoede heb, opdat
schoone in het bloembollenvak wijzen en
ze aansporen zich met ijver op dit bedrijf
toe te leggen.
De resultaten, hier tentoongesteld, zijn
prachtig. Ik wil trachten de jongelui in
die richting verder te leiden, (applaus.)
De voorzitter zeide hierop nogmaals
dank voor de verleende medewerking en
sprak de wensch uit over vier jaar bij de
viering van het 25-jarig bestaan van de
afdeeling weer te mogen beschikken over
dit lokaal en verder over phntenmateriaal,
dat met de verdere bloei van de afd in
overeenstemming zou zijn. (applaus.)