No 4362
Woensdag 18 September 1929
43steJaargang
Van week tot week
¥óór het inzeepen
PUROI
Texelsehe Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE: N.V. v/H LANGEVELD&DE ROOIJ K DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11
smaakt als room
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 regels: 50 ct. ledoro regel meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berokond.
Bi) abonnement lagere regolpriJSo
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
Zaterdagavond.
Van een nieuw vergif en een misdadige
samenzwering.
Het is heusch niet allemaal rozengeur
en pais en vreê op het ondermaansche
oord, ons aardelingen als woonplaats toe
gewezen! Bij lange na niet! We zouden
ons niet willen aansluiten bij hen, die
het slechts als een „tranendal" willen
beschouwen, maar mogen toch niet
ontkennen, dat er nog veel veranderen
moet om van een „heilstaat" te kunnen
spreken.
Neem b.v. die mededeeling van prot.
L. Hill, op een vergadering van Inspec
teurs der Volksgezondheid in Londen.
Slaat u de schrik niet om het hart? Er is
nota bene een nieuw git ontdekt, een
venijnige stot, voortgebracht door een
nieuwe bacil, waarvan de hoeveelheid
van slechts een theelepeltje voldoende
is om miljoenen menschen en dieren „tot
hun voorvaderen te doen verzamelen".
Waar moet dat heen als de ingewijde
zich in een eventueel nieuwe oorlog daar
van gaat bedienen? Dan kan men zijn
„Dikke Bertha's", (dat zijn enorme ka
nonnen, zooals u zich waarschijnlijk nog
herinneren zult) en oorlogsschepen ge
rust opbergen. Een reeks vliegmachines
of luchtschepen met eenige onsjes van dat
nieuwe verdelgingsmiddel aan boord kun
nen het moorden alleen wel at. Het
is om te rillen. En men zou reden heb
ben zich al bij voorbaat ernstig onge
rust te maken, ware het niet, dat juist
rustte maken, ware het niet, dat juist de
de kans op het uitbreken van een nieuwe
strijd meer en meer verkleint. Want welk
een buitengewone verantwoordelijkheid
zouden zij, die een oorlogsverklaring zou
den onderteekenen, niet op zich laden,
gezien de biezondere vooruitgang, welke
de oorlogstechniek de laatste jaren
vredesconferenties ten spijt heett ge
maakt. „Bacillen en gassen" zouden dan
zijn het „sieraet van de krijg", gelijk de
bekende plunderaar uit onze vaderland-
sche historie, Maarten van Rossum, het
eenmaal van „branden en blakenge
tuigde.
o—
En toch wat wordt er achter de
schermen, onder het mom van vader
landsliefde, niet gekonkeld en geknoeid.
Tot een der meest recente staaltjes reke
nen we het geval-Shearer. Deze sinjeur,
een op duiten belust Amerikaansch ma
rine-deskundige en gelegenheidsjournalist
heett tegen grot geld op verzoek o.m.
van een drietal Amerikaansche scheeps-
-verven in Amerika en Genève een hef
tige propaganda voor krachtiger bewape
ning ter zee gevoerd. Hij ontving daar
voor de som van 51000 dollars, in zijn
oogen (portemonnaie) een zoo luttel be
drag, dat hij verhooging eischte van zijn
gage tot maar eventjes 217000 dollars.
Toen is het zaakje aan het rollen 'geraakt.
Het geval kwam president Hoover ter
oore, die onmiddellijk een ernstig onder
zoek gelastte en getuigde, dat hij zou han
delen „in overeenstemming met de plech
tigheid en de waardigheid, passend bij de
gewichtigheid van zijn ambt." Dat het
er voor mijnheer Shearer dus best uit
ziet, zouden we niet denken. Senator Bo
rah' oordeelde de handelwijze der werven
„schandalig" en sprak van een „misdadi
ge samenzwering", waardoor het Ame
rikaansch volk en zijn regeering ja,
meerderen! in gevaar werd gebracht.
Shearer moge onschadelijk worden ge
maakt, opdat rij straks niet voorgaat met
zijn helsche raktijken.
Intusschen .lijkt ook hieruit weer, waar
toe de onweerstaanbare drang bij sommi
gen tot den dans om het gouden kalf
wel leiden - kan.
Van hier en daar.
We kunnen nog aanstippen, dat Mus
solini weliswaar acht van zijn negen mi
nisters-baantjes aan onder-staats-secre-
tarissen heeft overgedragen, maar dat de
toestand aan het Italiaansche front eigen
lijk weinig verandering heeft ondergaan;
de „Duce" blijft het haakje, waar de po
litieke kan aan hangt;
dat in Palestina de rust vrijwel terug
is gekeerd, althans voor het oog;
dat IJsland, aangemoedigd door Dene
marken, voornemens is tot de Volkenbond
toe te treden en wel in 1930, in welk jaar
het tevens zijn duizendjarig bestaan zal
vieren;
dat de toestand aan de Russisch-Mand-
sjoerijsche grens, de laatste tijd weer ver
scherpt is, zelts in die mate, dat wederom
tal van dooden en gewonden aan het
oorlogsmonster ten offer vielen, soldaten
en burgers; zelts is een leger uit Tiibet
plunderend China binnengetrokken. Het
wordt al droeviger! G.J.D.
Kampeeren op Texel.
„Toch vergeet de „A.N.K.V." Texei
niet" schreef de secretaris van de Alg.
Ned. Kampeervereeniging ons, toen we
slechts een enkel kampeerterrein op Texel
in het jaarboekje van deze vereenig.mg
vermeld vonden en daarvan mededeeling
deden te bevoegder plaatse.
Inderdaad. In het officieel Orgaan
„De Kampeerder" geheeten, in het laatste
nummer, worden niet minder dan nog drie
terreinen op Texel aangeduid, en wel op
een wijze, die tot een bezoek aanlokt.
Natuurlijk wordt gewag gemaakt van de
Muijen en de Slufters. Genoemd en aan
bevolen worden een duinvallei bi] de
Koog, een duinrand en het terrein bij de
schuur van Staatsboschbeheer aldaar. Het
jaarboekje zal met deze „vondsten" wor
den verrijkt.
Het Palestrina-koor.
Vrijdag I. 1. was het de eerste maal,
dat Texel het bezoek van het Palestrina-
Koor ten deel viel. Het trad onder leiding
van zijn kunstzinnige dirigent, de heer
Jos. Vranken, in de Ned. Herv. Kerk al
hier op voor een stil-aandachtig publiek,
dat door zijn talrijkheid genoegzaam be
wees, dat men iets buitengewoons ver
wachtte. Inderdaad! Ook onze verwach
tingen waren hoog gespannen. Thans
kunnen wij verklaren, niet teleurgesteld te
zijn. We hebben genoten in de edelste
zin van het woord. Het was een avond
vol van waarlijk kunstgenot. Hoe abso
luut zuiver waren ons die klanken, hoe
groot de eenheid van het koor. Weldadig
die eenvoud, waaraan alle effectbejag
vreemd is, ontroerend die bewonderens
waardig zuivere vertolking der Palestrijn-
sche muziek, der missa en motetten van
die groote kerkcomponist, in wiens hoog
gestemde geest men zich zoo uitnemend
bleek te hebben ingedacht.
We denken er niet aan, de koornum
mers tuer alle te noemen, maar een uit
zondering maken we voor „Lapidabant
Stephanum", dat met zijn wegstervend
pianissimo wel een buitengewoon diepe
indruk maakte. („Obdormivit in Domi
no") evenals van de missa wel speciaai
het „Benedictus".
Het „Ego sum panis", door een so
praan ingezet, was eveneens van een bie
zondere schoonheid. „Ik wist niet, dat
zang zoo mooi kon zijn", werd ons open
hartig door verscheiden toehoorders ver
zekerd. We begrepen want Texel heeft
zoo'n uitvoering ook nog niet gekend
Alle eer aan het koor doch bovenal aan
zijn dirigent, die zijn zangsters en zan
gers tot op zoo'n hoog peil heeft ge
bracht.
De heer Jaap Vranken bracht ter af
wisseling orgelnummers van Bach, Han
del en César Franck ten gehoore. In het
piezonder konden „Presto" (uit het or-
;elconcert in d-du') van Handel, en van
ach „Praeludiurn en Fuga" ;n bes-dur
o is boeien. De o ganist had, naar ons
meek, verscheiden moeilijkheden te over
winnen. In vlugge passages bleven ons
soms enkele tonen weg, als gevolg van
speler's onbekendheid inet de mogelijk
heden, welke dit niet eerder door hem
bespeeld instrument hem liet. In een kort
onderhoud, dat we met de organist moch
ten hebben, gaf hij als zijn meening te
kennen, dat het klankgehalte van het or
gel te loven valt. Evenwel had de inrich
ting hem wel eenige last bezorgd. Deze
moeilijke omstandigheden in aanmerking
genomen, moeten -we nog grooter bewon
dering hebben jegens de heer Jaap Vran
ken wegens de uitnemende muziek, waar
op hij het auditorium vergastte.
o—
Aangemoedigd door het schoone suc
ces van die Vrijdagavond, werd Zaterdag
avond opnieuw geconcerteerd 'tegen ver
laagde entreeprijs. Trots de korte tijd,
welke, om deze 2de uitvoering bekend te
maken, restte, was ook deze avond 't kerk
gebouw flink bezet. En na afloop ging
wederom slechts één roep: „Het was
prachtig. Zoo iets heb ik nog nooit ge
hoord!"
We zijn er de heer Jos. Vranken en
zijn koor en de heer Jaap Vranken als
organist dankbaar voor. Doch niet in 't
minst ook de heer J. Luberti, aan wiens
prijzenswaardig initiatief we danken dat
het Palestrina-koor ons hier zoo'n onver
getelijke avond heeft bezorgd.
o
P.S. De heer Luberti schrijft ons o.m.:
„Wat ons allen zoo is opgevallen, is wei
de groote eerbiedige aandacht van onze
Texelaars voor onze uitvoeringen. Daar
voor vooral mijn dank aan allen". Wij
brengen deze dank hierbij met alle ge
noegen over aan hen, die op een der
beide avonden van hun ernstige belang
stelling dederu blijken. Verscheidenen heb
ben beide uitvoeringen bijgewoond
Ook dat spreekt boekdeelen, nietwaar?
Daarom: Da Capo!
Een nieuwe portverlaging in 't verschiet.
Bïnnenlandsche brieven zes cent.
's-GRAVENHAGE, lö September.
Overwogen wordt, om, zoo mogelijk met
ingang van 1 Nov. a.s., over te gaan tot
verlaging van het port voor brieven tot
20 gram in het binnenlandsch verkeer
van zeven-en-een-halt tot zes cent, alsme
de van het minimumport voor monsters
in het binnenlandsch verkeer van vijf tot
drie cent. Het is de bedoeling deze
verlagingen tevens toe te passen in het
■verkeer met Ned.-lndië, Suriname en Cu
rasao, mits tijdig met de postbesturen
van deze gewesten overeenstemming kan
worden verkregen. Voorts wordt met de
Ned.-Indische Postadministratie overleg
gepleegd om op een nog nader te bepalen
datum tot eenige verlaging te geraken van
het port der pakketten, welke met de zee
post naar Ned.-lndië worden gezonden.
Wij bevelen U aan
de schriftelijke Es-
peranto-Cursus te
volgen, uitgegeven
door de Centr. Esp.
Commissie, H. de
Grootstr. 35, Nijme
gen. Omvang 26
weeklessen van 8
blz. Aanvang 1 Oct. Kosten: totaal t 3.—
Inlichtingen kosteloos.
75-jarig bestaan van het Kon. Instituut
vcor de Marine.
Bezoek van de Koninklijke familie.
De Held. Crt. schrijft ons:
In den Helder hebben het laatst dezer
week feestelijkheden plaats in verband
met het 75-jarig bestaan van het Konink
lijk Instituut der Marine aldaar. Deze
feestelijkheden zullen bestaan uit mu
ziekuitvoeringen, vuurwerk, pavoiseeren
der verschillende schepen en zeilwed
strijden, welke laatste zullen worden bij
gewoond door de koninklijke familie.
Per extra-trein komen Vrijdagmiddag
een aantal reunisteir aan het station aan,
die te halt vier in optocht, voorafgegaan
door statmuziek, laar het Instituut'zul
len w. -rden gebracb Bij deze geleger hela
zal ee krans women gehecht aan'het cp
het havenplein opgerichte marine-monu
ment. Te tien uur zullen de drie plaatse-
Als gij U moeilijk scheert omdat Uw huid
gauw stuk gaat en pijn doet, dan kunt gij
dit geheel voorkomen, indien gij voor het
inzeepen de huid even inwrijft met slechts
een weinig
lijke muziekcorpsen concerten geven op
het Havenplein, waarbij o.a. de „Slag bij
Waterloo" en de „Piet Heinmarsch'1' zul
len worden gespeeld. Daarna zal aan de
Buitenhaven een vuurwerk worden afge
stoken.
Des Zaterdags te negen uur liggen in de
haven en op de reede een aantal gepa-
voiseerde schepen der marine', de Heems
kerk ,de Kortenaer, de Z 5 en Z 6, de
9, 10 en 11. Te 9.15 zullen H.M. de Ko
ningin, Prinses Juliana en Prins Hendrik
zich per auto van de koninklijke trein
(staande bij de Onderzeedienst-kazerne)
naar de Buitenhaven begeven en scheep
gaan aan boord Hr. Ms. van Mccrlant
ter bijwoning van de zeilwedstrijden der
Kon. Marine Jachtclub. Na afloop wordt
een bezoek gebracht aan de Kortenaer.
De koninklijke familie zal daarna het In
stituut bezichtigen en de adelborsten in-
speeteeren.
Des avonds te half acht heeft een
taptoe plaats door de statmuziek en tam
boers en pijpers, gevolgd door een fak
keloptocht door de stad.
Vrijwel de geheele binnenstad zal wor
den versierd; plaatselijke comité's uit de
winkeliersvereenigingen zorgen daarvoor.
Ook de beide marinegebouwen, het Kon.
Instituut en het Directiegebouw, zullen
Donderdag-, Vrijdag- en Zaterdagavond
worden versierd.
Zakenuieuws.
De N.V. Nationale Bankvereeniging, van
welke hier een kantoor is gevestigd, wordt
per 1 October a.s. vereenigd met de N.V.
Rotterdamsche Bankvereeniging. In het
beheer van het kantoor onder de nieuwe
naam zal geen wijziging komen.
Geen alledaagsch karwei.
Men schrijft ons:
Aan G. K. Zoetelief en L.Bruin en Zn.i,
aannemers, was door de heer J.Kcijser
Augsz. opgedragen een schuur in zijn
geheel te verplaatsen van de weg Burger -
Nicuwland naar de Boerderij „De Stroop
pot".
De schuur was 11 M. lang en 5 M.
breed. Alles had een vlot verloop:'s mor
gens stond de schuur nog aan de weg en
's middags om vier uur te bestemder
plaatse. Zeker een kranig stukje werk.
De negende Wandelaar.
Zooeven verscheen, onder leiding van
Rinke Tolman, de negende aflevering van
„De Wandelaar", maandblad gewijd aan
natuurivaardeering, natuurbescherming,
heemschut, geologie en folklore.
We kunnen onze lezers kennismaking
met nadruk aanbevelen. Zelden verscheen
op dit gebied een zoo goed maandblad.
Prijs f 7.50, tr. p. post.
Over waterleidingen in onze duinen.
In de laatste raadsvergadering gingen
stemmen op voor de aanleg van een
waterleiding op Texel. In verband hiermee
mag dit uittreksel uit een artikel uit het
laatste nummer van „De Levende Natuur"
zekerlijk op uw belangstelling aanspraak
maken:
De heer Ir. Carrière, ingenieur bij het
Rijksbureau voor Drinkwatervoorziening
wiens naam u ook in ons raadsverslag
van Zaterdag aantrof, betoogt in dat ar
tikel, dat de waterleidingen in het alge
meen het behoud van onze duinen zijn.
Hij zief'niet over het hoofd, dat de wa
teronttrekking duinpiassen doet ver
dwijnen met de daarbij behoorende vege
tatie van grondwaterplanten, doch de
waterleidingen hebben althans zeer groote
complexen cluingrond in bezit, die dien
tengevolge toch voor atzanderij, nocji als
bouwgrond kunnen dienen. En de water
leidingsbedrijven zullen nog steeds meer
duinterreinen noodig h.bben en bl.jven
koopen. Het wondermooie duincomplex
