ongens
iPURÖL
Hen co
No 4378
Woensdag 13 November 1929
43s,e Jaargang
lathers/ Wybert-tabletten on
Van week tot week
Vbofhetinde
weekzet/e/ï
Texelsche Berichten
HOB.ST-
I
ABONNEMENTEN:
UITGAVE; N.V. v/H LANGEVELD DE ROOIJ :i DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 H POSTGIRO: N°. 652 H POSTBUS: N°. 11
Zaterdagavond.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 cl. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ot
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 regels: 50 ct. ledore regel meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekond.
BIJ abonnemont lagere regolprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
der het oefenen ter
bescherming van de
keel, vóór het op
treden ter zuivering
van de stem.
Italië: „Zoo sprak Mussolini".
Dat er op de a.s. conferentie tot be
perking van de bewapening ter zee van
Frankrijk, Japan en Italië veel heil ver
wacht kan worden, schijnt iedere dag
twijfelachtiger te worden. Niet in de laai-
ste plaats schijnt Italië van zin roet in
het eten te werpen, ook al omdat het in
geen geval bij Frankrijk in dit opzicht ten
achter wil staan. Ook de toespraak, welke
Mussolini deze week voor een menigte
oorlogsinvaliden hield, is niet geschikt
om vredesgedachten wakker te roepen.
We citeeren hier maar enkele regels: „Al
leen in Italië leeft de gedachte aan de
overwinning nog voort. De vroegere sol
daten hebben de plicht te zorgen, dat die
gedachte door de jongeren niet wordt
verbannen, want de overwinning is een
heilig, onschendbaar erfdeel der vaderen.
Ik zou gaarne zien, dat uit de fabrieken
die slappelingen verdwenen, die meenen,
dat het maken van ammunitie minder ge
vaarlijk is dan het afvuren daarvan,
Wat de vrede betreftdaarover wordt
tegenwoordig veel te veel gesproken."
Engeland en de Ver. Staten.
Inderdaad er wordt veel over vrede
gesproken en toegegeven moet worden,
dat de resultaten, welke we daarvan mee
nen te mogen verwachten, zoo lang uit
blijven ot zoo ze er zijn, zoo teleur
stellen. Maar laat ons nog wat geduld
hebben. „Er wordt aan gewerkt."
Van groot belang is in ieder geval, dat
de vijf groote mogendheden, genoemd
drietal met Engeland en de Ver. Staten!,
in Januari a.s. besprekingen van de bewa
pening onder het oog willen zien.
Mac Donald, teruggekeerd van zijn
Amerikaansche reis, heeft in het Engel-
sche parlement een en ander daaromtrent
meegedeeld. De bedoeling van zijn con
ferentie met Hoover is in de eerste plaats
versterking van de vriendschapsband van
Engeland met de Ver. Staten geweest.
Daarnaast is getracht eventueele moei
lijkheden, welke een vlotte voortgang der
a.s. groote conferentie zou kunnen belem
meren, uit de weg te ruimen. In dit laat
ste moet hij naar wensch zijn geslaagd.,
Verscheiden punten evenwel bleven on
aangeroerd. Over het schuldenvraag-
stuk b.v. werd niet gesproken. De Ver/
Staten zijn erop gesteld dat Engeland
zijn maritieme steunpunten in Eng-West-
Indië en Canada opgeeft. Ook deze
kwestie een uiterst belangrijke voor
Engeland is niet opgelost. Mocht het
er in de toekomst van komen, dan zal
Engeland vermoedelijk als tegenprestatie
ontmanteling van de Panama-zóne eischen,
iets, waartoe de Ver. Staten met het oog
op Japan wel niet spoedig zullen over
gaan.
Na Mac Donald's Reis.
Over het geheel heeft Mac Donald's
relaas een goede indruk achtergelaten.
Dat gaf hem moed, welk artikel niet te
ontberen is in de moeilijke tijd, welke hij
thans te doorworstelen krijgt. We noemen
slechts: 1. De Engelsche mijnindustrie en
2. de Engelsch-Russische betrekkingen-
Het zal Mac Donald en zijn mannen heel
wat hoofdbreken kosten vooraleer zij op
dit gebied alle moeilijkheden achter de
rug hebben.
De Engelsche mijnindustrie.
De conferentie van mijneigenaars en
mijnarbeiders, welke onder voorzitterschap
van Mac Donald Woensdag zou plaats
hebben, kon /et doorgaan. De patroons
verklaarden o imogelijk in verkorting van
de arbeidstijü en vaststelling van een
internat, standaardloon te kunnen toe
stemmen. Er zal dus een andere weg
moeten worden ingeslagen. Het schijnt
trouwens, dat bij de bazen geen volledige
overeenstemming bestaat ten aanzien van
het al ot niet inwilligen der gedane ver
zoeken. Kalm afwachten is nu de bood
schap.
De Engelsch-Russische betrekkingen.
De diplomatieke betrekkingen van En
geland met Rusland zijn hersteld. Eens
deels omdat men dit in het belang van de
Europeesche vrede oordeelt, anderdeels
terwille van de handel, welke onder de
vorige omstandigheden te veel schade
ondervond.
Dat de betrekkingen met Rusland vroe
ger afgebroken werden, vond zijn oor
zaak in de officieele communistische pro
paganda, waartoe Moskou zich in Enge
land liet verlijden. Daarmee moet het nu.
natuurlijk uit zijn. En zoo niet dan
hebben we de poppen weer aan het dan
sen en zullen we reden hebben boven een
desbetreffend bericht „De geschiedenis
herhaalt zich" te plaatsen. Voorloopig
neemt men met de Bolsjewieksche belof
te van beterschap genoegen.
Van het Fransche Front.
We deden al meer eens uitkomen, dat
zij, die een goed resultaat van de a.s.
vijt mogendheden-conterentie verwachten,
het geenszins op Frankrijk voorzien heb
ben. En dat is er met het optreden van
het kabinet-Tardieu in Frankrijk niet be
ter op geworden. Geenszins wijl Briand
daarin weer de belangrijke post van Min.
van Buitenl. Zaken bekleedt. Verre van
dien! Maar de vredesvriend Painlevé,
ziels- en partijgenoot van Briand, die de
plaats van minister van oorlog vervulde,
werd nu ingenomen door Martignot, een
man die met Briandl buitenlandsche po
litiek maar half content is en ook tegen
over de ontruiming van het Rijnland een
geheel ander standpunt inneemt.
Ot het kabinet-Tardieu een lang leven
beschoren zal zijn kan geen mensch voor
spellen, maar eenig houvast hebben we
toch wel aan deze uitspraak van de Ka
mer: Een motie van vertrouwen in de
de regeering werd met een meerderheid
van 327256 stemmen aangenomen. Bo
vendien verklaarde Tardieu, dat men in
de eensgezindheid der ministers'een be
wijs van overeenstemming met de politiek
van Briand mag zien. Wanneer deze ver
klaring juist is, hebben we reden met op
timistische gevoelens het verder verloop
der zaken aan het Fransche politieke'
front te volgen. Wanneer deze verklaring
juist is! Hetgeen we hopen.
stoeien en ravotten graag, maar
vallen en bezeeren zich dan ook
dikwijls. Zorg daarom altijd in
huis voor een doos
Doozco 30-60 en 90 cl. Tube 80 ct.
Bij Apoth. en Drogisten
Kort en Bondig.
We kunnen ditmaal besluiten met mee
te deelen,
dat de Internat. Bank voor de Herstel
betalingen na veel geharrewar eindelijk
in Zwitserland gevestigd zal worden;
dat Primo de Rivera geen uitvoering
zal geven aan zijn aanvankelijk voorne
men om in 1931 de dictatuur in Spanje
door een normaal regime te vervangen;
hij acht de tijd daarvoor nog niet rijp
(bij nadere overweging), hetgeen hem
door velen heel erg kwalijk wordt geno
men;
dat in België de ministerieele bijltjes
,,en bloc" worden neergelegd, wanneer
minister Jaspar er straks niet in slaagt
net zijn collega's in hetzelfde taaischuitje
t: varen; ter verklaring van deze fraaie
beeldspraak diene, dat bij onze zuidelijke
buren geruime tijd (de geschiet: mis gaat
vele jaren terug!) een kwestie bestaat
over het gebruik van de Fransche en
p, den wasch alleen
Henkel's Wasch- en Bleek-Soda
spaart U veel moeite en tijd.
Eai| Imp. L Oitrnnua C«'» fabrikaat*Hcnk«l 4 C*. A. G.
Htodel Mq., AnutrnUa v Dtiwldod
t
Vlaamsche taal, een moeilijkheid, welke
de laatste maanden weer extra op de
voorgrond is gekomen en nu dringend
opruiming behoeft. D'r wordt met alle
macht reeds aan gewerkt, maar het einde
is nog niet in 't zicht G.J.D.
„De Moeder."
Zondagavond werd in hotel „Texel"
voor een uitverkochte zaal vanwege het
Instituut voor Arbeidersontwikkeling de
film „De Moeder" vertoond, bewerkt naar
motieven van het boek van de Russische
schrijver Maxim Gorki en vervaardigd
te Moskou onder regie van Pudowkin.
Een enkel woord over de Russische
filmindustrie, welke naast de Amerikaan
sche, welke te Hollywood zetelt en de
Duitsche, welke te Berlijn gevestigd is,
een heel biezondere plaats inneemt. Heeft
men elders de bedoeling de films te ver
vaardigen om er zoo snel mogelijk finan
cieel voordeel mee te behalen, in Rusland,
,„de bakermat van het bolsjewisme", is
het geheel anders gesteld. Daar toch be
nut men de rolprent in hoofdzaak ten
voordeele van het proletariaat. Reeds
kort nadat het communisme het Czaris-
tisch regime had vervangen, legde men
zich met alle macht op de filmindustrie toe,
omdat men hierin het zekerst middel zag
om het volk, dat voor plm. 80 pet. uit
menschen bestaat die lezen noch schrij
ven kunnen, te bereiken. Van Lenin zijn
de woorden, dat „van alle kunsten de
filmkunst voor Rusland de gewichtigste"
is. De eigenlijke industrie dateert van
1921 en bracht in de periode van 1921
1925 niet minder dan honderd z.g. speel
films voort, waarvan „De Moeder", „Pu-
temkin" en „De Dief" wellicht de meest
bekende zijn. Momenteel telt Rusland plm.
4000 bioscopen, waarvan eenige honder
den van dorp tot dorp trekken.
o—
De film „De Moeder" werd toege
licht door de heer P.Bakker, redacteur
van „Het Volk", een vlot en gezellig
spreker.
Wanneer er bij de vierhonderd films
v/elke ik als filmcriticus ieder jaar zie,
een zestal zijn, die mij in het hart grij
pen, ben ik al erg tevreden, aldus de
heer Bakker. Voor de film „De Moeder"
waagde hij het evenwel de volle aandacht
der toeschouwers te vragen. Als een
schepping van de talentvolle regisseur
Pudowkin, bezit dit filmwerk bewonde
renswaardige kwaliteiten, reden waarom
spreker zich gaarne moeite zou geven
om het toe te lichten.
Alvorens hiertoe over te gaan gaf spre
ker in grove trekken een schildering van
Rusland tijdens het Czaristisch regime en
van dat na de omwenteling van 1917.
De vertooning van de hoofdfilm werd
voorafgegaan door een kluchtig teeken-
tilmpje, dat een beeld trachtte te geven
van de wijze waarop men door de radio
bacil kan worden geïnfecteerd; eenige
tatereelen, betrekking hebbende op de
„Vara", waarbij „Oom Keesje" (die een
applausje kreeg,) Jeanne Bacilek, Joh.Jong
en de omroeper Zwertbroek niet ontbra
ken, en een wetenschappelijk gedeelte
dat eenig idee trachtte te geven van
radiogolven, detectors, frequentie, oscil
latie, enz.
En zoen kwam „De Moeder", een film
welke met gespannen aandacht tot het
einde verd gevolgd.
De projectie was heel goed. De heer
Olthuis, die de koffer-kino bediende, kon
met dit apparaat best overweg.
Over de inhoud behoeven wc niet uit
te wijden. Het ingezonden stuk in het vo
rige nummer geeft de strekking voldoende
weer. Wat ons opviel, was de wijze, waar
op de regisseur de sfeer heeft weten uit
te beelden, waarin de toeschouwer zich
heeft te verplaatsen, en de gemoedstoe
stand der personen, die ten tooneelc wor
den gevoerd. Natuurtafercelcn, (lente,
ontluikend leven, storm op til, najaars
vlagen, etc.) wisselen het spel der men
schen af en stemmen in menig opzicht
dan met hun gemoedsbeweging over
een, een merkwaardigheid, waardoor
meerdere Russische films zich kenmerken.
Aan het slot sprak de heer Bakker nog
een kort woord. Hij bracht de staking
der Groninger landarbeiders en de rel
letjes te Maaastricht in herinnering ais
gebeurtenissen, welke volgens spreker
door inwilliging van der arbeiders bil
lijke eischen hadden kunnen worden voor
komen. Hij besloot met de collecte aan
te bevelen, welke liet bestuur der afd.
Texel der S.D.A.P. had gemeend te moe
ten houden ten voordeele van de nage
laten betrekkingen van de lieer Beckers,
die te Maastricht bij de relletjes het le
ven had moeten laten. Ze bracht plm.
t 17.— op.
De Stoomververij en Client. Was-
scherij „De Regenboog" te Tilburg,
agent de heer ü.Wortman alhier, stelt
voor haar cliëntèle een fraaie Maandka-
lender beschikbaar. We mochten er een
ter aankondiging ontvangen, met een
schild, gesierd door de reproductie van
„Het Straatje" van Vermeer.
OOK IETS VOOR TEXEL?
Men schrijft ons:
Zooals meermalen heeft de drinkwater
voorziening op Texel deze zomer heel
wat te wenschen overgelaten.
M.i. moet de vraag gesteld worden, of
herhaling van deze „waternood" iets
anders dan watersnood! niet voorko
men kan worden.
Een onderzoek is daarvoor noodig en
onwillekeurig denkt men dan aan het
Rijksbureau voor Drinkwatervoorziening
te 's Graven hage.
Dit gaat ook Terschelling helpen en
de kosten, tot een maximum van f1000
zal de provincie dragen, indien het voor
stel van Gedeputeerde Staten wordt aan
genomen, wat stellig te venvachten is
Letterlijk luidt dit voorstel als vol ut:
„De Staten enz.
Besluiten:
Aan de gemeente Terschelling een bij
drage te verleenen, gelijk aan het bedrag
der kosten, dat door het Rijksbureau
voor Drinkwatervoorziening in rekening
zal worden gebracht voor het uitbrengen
van een rapport inzake de watervoorzie
ning van die gemeente, met dien ver
stande, dat de bijdrage niet meer dan
t 1000.zal beloopen."
Dit voorstel wordt nog in de Decem-
ber-vergadering der Staten behandeld en
dan kan op Terschelling aangepakt wor
den.
Voor Texel lijkt het mij van groot be
lang, dat er in dezen ook spoed wordt
betracht.
Misschien is het nog mogelijk in De
cember een soortgelijke beslissing uit de
lokken als voor Terschelling wordt voor
gesteld.
Het gemeentebestuur zal er dan echter
als de kippen bij moeten zijn.
EIERLAND.
Van biggen en bieten.
Als een biezonderheid kan worden ge
meld, dat op de hoeve „Oud Breda" een
suikerbiet is gerooid, welke „schoon op
de sch al een gewicht had van 12 pond..
Op leze hoeve wierp een zeug 20 big
gen, w it eveneens als een biezonderheid
vermelding verdient.