Over Strandjutten en
Gemengd Nieuws
!n De Ruyter's Kamer
dan ook de Eerste Kerstdag geprobeerd
werd om te onderzoeken of alles in orde
was, heeft de radio enkelen de schrik
op het lijf gejaagd. Er waren er, die dach
ten, dat er vreemde kerels in huis wa
ren; een ander, die even het raam uit
keek, doch een luidspreker naast zich
had staan, schrok zich „een apie", toen
hij iemand, een vreemde stem, achter
zich hoorde spreken. De vrouw riep al:
l,Met wie heb jij het nou al zoo druk?".
Doch het raadsel was gauw opgelost. We
besluiten gaarne met de wensch, dat nog
velen zich zullen aansluiten.
Een electrische misthoorn aan de haven.
Naar we vernemen is het plaatsen van
een electrische misthoorn aan de haven
opgedragen aan oen Haagsche firma..
Als de electrische kabel nu maar niet
lang op zich laat wachten. Dan krij
gen we op de haven ook een wat bete.'
verlichting.
.X
Oudejaarsavond.
Hedenavond zal
Boekhandel Parkstraat
NA ACHT UUR
gesloten zijn.
Ons Texelse!) dialect.
(Vervolg.)
In de eerste weken van 1930 hopen we
een aanvang te maken met de publicatie
van een lange reeks Texelsche woorden,
zinswendingen, zegswijzen, etc., verza
meld en van verklarende aanteekeningen
voorzien door onze vroegere plaatsgenoot
de heer S. de Boer, thans te Sneek. We
meenen hiermee tegemoet te komen aan
de wensch van de vele lezers, die voor
deze rubriek zooveel belangstelling aan
de dag legden en ons meermalen door
het toezenden van woordenlijsten en brie
ven in „Texelsch dialect" behulpzaam
waren bij ons streven de woorden uit
ons dialect zooveel mogelijk „zwart op
wit" te zetten.
Over die brieven nog een enkel woord.
Ze schenen over hel geheel nogal in de
smaak te vallen. En terecht. Evenwel mag
het doel, dat we bij de publicatie beoogen
nimmer voorbij worden gestreefd. Plet
gaat steeds om het verzamelen van uit
drukkingen, woorden, etc., welke speci
aal het texelsch dialect eigen zijn. Komen
die ui'drukk'ngen en wat meer van onze
gading is in zulk een brief r/.'et of slechts
sporadisch voor, dan heeft die niet veel
te oeteekenen. Dit is ook het geval, wan
neer woorden, zegswijzen, etc. doordal
ze in vroeger verschenen brieven al eens
voorkwamen, voor ons reeds „oude be
kenden" zijn geworden. Het wordt er
voor de schrijvers van „Texelsche brie
ven" danook niet gemakkelijker op.
—o
Maar er valt nog veel goed werk te
doen. We zullen toch alle daarvoor in
aanmerking komende woorden, uitdruk
kingen, nog niet de revue hebben
laten passeeien? Wie ziet er kans onze
reeds omvangrijke woordenschat nog
met eenige nieuwe vondsten te verrijken?
o
„Demies" beteekent straks; „instin"wil
zeggen tenminste. Wie kan deze woorden
naar hun afkomst verklaren Hoe komen
we aan het woord „fniesterig"? Hoe aan
„skemtjeblok" (1 April.)
Redactie en adminisiraitie
van de Texelsche Coti-
r.vnt wenschen abonnees,
medelezers en adverteer
ders een voorspoedig
Nieuwjaar.
Onlangs bracht de „Schager Courant"
naar aanleiding van berichten omtrent
strandjutterij in de Texelsche Courant
deze bezigheid ter sprake. Aan een arti
kel daaromtrent ontleenen wij het vol
gende
We schreven over personen die wegens
jutten werden verbaliseerd. Heeft dit zaak
je gevolgen, zoo schrijft de „Schager",
dan ontmoeten wij deze lui over enkele
weken in de rubriek „Rechtzaken", af-
deeling „dietstallen", al zullen de be->
klaagden zich geen erge dieven vinden en
er nooit aan denken zich aan andermans
goed te vergrijpen.
Strandgoed, alles wat aanspoelt op het
strand, is naar veler opvatting „nic-
mands" goed. En heeft het al een
eigenaar, dan is hét nog niet erg, als er'
wat op onregelmatige wijze verdwijnt,
omdat het langs de regelmatige weg toch
weinig opbrengt, dat hem, de eigenaar,
ot de assuradeur ten goede komt.
Deze eigenaardige opvattingen zijn nog
een overblijfsel uit lang vervlogen tijden:,
toen alles, wat de zee op strand wierp,
rechtens het eigendom werd van de heer
der kuststreek. Kon deze tegenover de
kustbewoners zijn rechten niet doen gel
den, dan traden zij in zijn plaats en maak
ten alles buit wat aanspoelde, goederen en
menschen, dood ot levend.
De menschen, die een schipbreuk over
leefden, werden uitgeschud en doodgesla
gen of als slaven in dienst gehouden of
naar elders verkocht.
Zoo heel veel eeuwen ligt deze bar-
baarsche tijd nog niet achter ons. Uit de
geschiedenis van ons vaderland zult u
zich nog herinneren het verhaal van de
Spaansche Armada, die „Onoverwinnelij
ke" vloot welke in één slag Engeland
en de Nederlanden zou brengen onder de
heerschappij van Philips II van Spanje.
Hoe geheel anders liep dat af. On
machtig om iets uit te richten, ontaard-i
de de gedroomde zegetocht in een wilde
vlucht om Schotland en Ierland heen, te
rug naar de veilige Spaansche havens(
Slechts één derde van de machtige vloot
bereikte ze; vele van de prachtige zee-'
kasteelen sloegen te pletter op de Iersche
kust en wie van de ongelukkige beman
ning levend aan land spoelde werd dood
geslagen door de woeste kustbevolking.
Nu doen we wat mogelijk is om stran
dingen te voorkomen en als ze toch plaats
grijpen, stellen de „helden van de kust"
bovenmenschelijke pogingen in het werk
om de schipbreukelingen te redden.
De tijden zijn er ook geweest, dat
schipbreuken werden uitgelokt; dat val-
sche loodsen de schepen met opzet deden
stranden of dat ze door bedriegelijke lich
ten naar de kust werden gelokt en over
meesterd.
Misschien zal de lezer zeggen: dat is
duizenden jaren geleden, doch daarin ver
gist hij zich dan toch. Het jaartallenboek-
jc op school vermeldt immers:
15SS. De onoverwinnelijke vloot ver-
n:etigd.
Dat is nog geen 330 jaar geleden cn
slraks zal u blijken tegen welke gruwelen
nog voor 150 jaar moest worden opge
treden.
Eerst als het Staatsgezag in de landen
langs de kusten sterk genoeg is geworden
om de hand te houden aan liet Strand
recht der Landheeren, ontstaan er betere;
ioestanden. Ingeroeste gewoonten hebben
echter een taai bestaan en zelfs keizerlijke
piaccaten richten er weinig tegen uit.
(Wordt vervolgd).
EIERLAND.
Roodvonk.
Moest onlangs van een geval van rood
vonk te de Cocksdorp melding worden
gemaakt, thans doet zich ook een geval
ui Eierland voor.
OOSTEREND.
Kerknieuws.
Sinds de Kerstdagen is hier bij de Ger.
Gemeente H.V. een liederenbundel, „Proe
ve van Uitbreiding" in gebruik. Deze bun
del is reeds in 1920 ter Synode der
Geref. Kerken aangeboden en goedge
keurd.
Kerstfeest.
De kinderen uit de Geref. Gemeente
H.V. hebben Vrijdag Kerstfeest gevierd.
De Doopsgezinde Kerk was vol, toen
Ds. Buskes om 7 uur het feest opende.
Mevr. Buskes vertelde de Kerstgeschie
denis en Dominéé van de leiding Gods
in het leven van een jongen, die na veel
zonde en strijd toch eindelijk de Heere
Jezus vond als zijn Zaligmaker.
De kinderen werden rijk onthaald op
allerlei versnaperingen en ieder kreeg nog
een mooi leesboek mee. Het waren dan
ook blijde kindergezichten, „maar", zei
dominéé, „alles mogen jullie weer ver
geten van dit Kerstfeest, behalve dit éénc,
dat de Heere Jezus is geboren, ook
voor de kinderen." De Geref. Meisjes-
vereen. .„Weest een Zegen" zong eenige
kerstliederen. Om 10 uur sloot dominéé
met dankgebed.
Oplossing Kerstpuzzle.
(Voorkomende in ons Kerstnummer)
Kobus is 33 jaar.
INRICHTINGEN
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Texel brengen ter openbare
kennis, dat het verzoek van P.Bakker Pz.
te Oosterend Texel, om in zijn maalderij
gevestigd in het perceel, kadastraal be
kend in sectie B., no. 1987 een benzine
motor te mogen vervangen door een elec-
tro-motor door hen voorwaardelijk is in
gewilligd.
Mede dat het verzoek van Gebroeders
J.P. en G. L. Quartel, landbouwers te
Eierland om in het perceel, kadastraal
bekend in sectie A., no. 1576 een inrich
ting voor het aandrijven van een bieten
snijder en een waterpomp te mogen op
richten, door hen voorwaardelijk is inge
willigd.
Mede, dat de beslissing op het ver-
verzoek van de N.V. Graanhandel en
Graanmaalderij „De Hoop" te de Cocks
dorp, om in het perceel, kadastraal be
kend in sectie D., no. 2946 een inrichting
voor het breken van lijnkoeken te mogen
oprichten, door hen is verdaagd.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat volgens de bestaande jurisprudentie
eventueel NIET tot beroep van de be
schikking bevoegd zijn zij, die indertijd
niet voor het Gemeentebestuur zijn ver
schenen, om hunne bezwaren mondeling
toe te lichten.
Texel, 30 December 1929.
Burgem. en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. W. B. OORT.
De Acad. Senaat van de Universiteit
te Leiden verleende Princes Juliana het
eere-doctoraat in de letteren en wijsbe
geerte.
De Eerste Kamer heeft de opschor-
tng voor een jaar van de vaccinatie-
verplichting aangenomen.
BUITENLAND.
At Jolson, de vermaarde held uit de
klankfilm zal in de Berlijnsche Scala op
treden en 6000 Mark per avond ont
vangen.
In Mexico is een wet van kracht ge
worden, die straffen van zes jaar gevan-
nis oplegt aan automobilisten en motor-
iietsrijders, die voetgangers overrijden)
zoo dat dit de dood ten gevolg heeft.
Het namaken ot het in omloop bren
gen van valsche munten, schatkistbiljet
ten, biljetten van de rijksbank van de
USSR, rijksobligaties alsook het namaken
van buitenlandsche valuta, wordt in Rus
land gestraft met de dood.
Te Berlijn zijn 30.000 uit Rusland
ingevoerde ganzen in beslag genomen,
daar gevaar schijnt te bestaan, dat liet
gebruik ervan schadelijk voor de gezond
heid is.
Zeven Zigeuners drongen Marasjki
b:nnen en stalen 20 paarden. De bewo
ners, versterkt door militie en politic, ver
volgden de zigeuners en slaagden er in
deze te omsingelen. In het gevecht wer
den twee zigeuners gedood, de overigen
gewond en gevangen. Daar echter in de
strijd hei mecrendeel der paarden het
slachtofier was geworden, viel de be
volking de gevangenen aan en mishandel
de hen zoo ernstig, dat de meesten heter
wel niet levend zullen afbrengen.
In Engeland heeft men een fonds
gesticht, dat zich ten doel stelt, alle Brit-
sche blinden van een radio-installatie te
voorzien. De Prins van Wales is voor
zitter.
In Spanje is een decreet uitgevaar
digd, waarbij het bezoek aan stierenge
vechten voor kinderen onder 14 jaar ver
boden wordt op straffe van 100 peseta's
boete en hechtenis bij herhaling.
Bij Tienen is een vrachtauto met 20
arbeiders bij het uitwijken voor een niet-
verlichte boerenkar in een vier meter diep
ravijn gestort. Twee arbeiders bleven op
slag dood.
Berlijn. Remarque, de schrijver van
„Van het Westelijk Front geen nieuws"
werd Maandag alhier bij een aanrijding
door een automobiel ernstig gewond.
Frits van Opel zal het volgend jaar
een vlucht over het Kanaal ondernemen
in een raketvliegtuig.
Rusland trekt zijn bezettingstroe
pen uit het Chineesche grensgebied terug.
De Chineesche redeering laat de
protesten van Japan en Amerika in ver
band met de opheffing der exterritoriale
rechten onbeantwoord.
in geheel Ned. Indië deed de politie
op groote schaal huiszoekingen bij de
voormannen der nationalistische bewe
ging; de voornaamste leiders werden ge
arresteerd.
Ililll LANDBOUW EN VEETEELT. |||j||
Op onze informatie deelt de heer vee
arts Noordijk ons welwillend mee, dat
van de 1400 koeien op ons eiland er plm(
1100 op T.B.C. werden onderzocht.
Plm. 14 tot 16 pet. vertoonden ver
schijnselen van T.B.C. Open lijders wer
den niet aangetroffen.
CORRESPONDENTIE.
Een „Ingezonden Stuk" over ge
meente-politiek" wordt eerst geplaatst^
nadat de inzender ons naam en adres
volledig bekend heeft gemaakt. —Red.
o—
C.D. Hartelijk dank voor uw me
dewerking. We zullen uw problemen gaar
ne plaatsen. Red.
VOOR DE JEUGD.
Oplossingen der raadsels van 18 December.
1. Assendelft; 2. Leiden; 3. De kaars
jes bleven allemaal staan. 4. Kei-ei.
o—
De Prijsraadsels.
Van de prijsraadsels geet ik natuurlijk
de oplossing nog niet. Gelukkig heb ik
nu al weer heel wat briefjes met de juiste
antwoorden ontvangen. En toch waren de
raadsels heel lastig ditmaal. Geloof me;
dat ik trotsch ben op mijn vriendjes en
vriendinnetjes. Veel geluk toege-
wenscht in 1930 door jullie OOM KO.
TEXELSCHE NOVELLE.
door D. DEKKER (1864).
7.
Dit zij vooreerst ge
noeg, lezer, om u de
oudste der twee vrou
wen, die wij zoo ijve
rig bezig vinden,
eenigszins te leeren
kennen. Dat de andere
jonge vrouw Aafke
haar dochter is, hebt
ge reeds begrepen
maar ge hebt zeker ook wel eemg ver
langen om haar even nader op te nemen.
Noemden we haar moeder, voor een
vrouw van vijftig jaren, knap, het meisje,
een bloeiende maagd van vijf-en-twintig
jaren, mogen we gerust een schitterende
schoonheid noemen. Melle Veen, die zoo
wat voor de nar van het dorp doorging,
noemde Aafke ,,'n meiske om er reeuw
in te biete", en ofschoon we nu zulk 'n
uitdrukking wel wat profaan vinden, we
zijn het in hoofdzaak met Melle eens;
want hij bedoelt met dit gezegde, dat de
schoonheid van de deern in staat was
om het koudste hart in vuur en vlam te
zetten. En dat is zeker waar, want
schooner gelaatstrekken, helderder oogen
beter gevulde hals en fraaier gevormde
handen en armen, slanker gestalte, liefi
lijker verschijning dan deze, zou men
misschien op het geheele eiland tever-f
geets gezocht hebben. Daarbij was het
meisje minzaam jegens iedereen, nederig
en vroom, een steun voor armen en ongc-
lukkigen. Zij was een begeerlijke partij
voor menig jonkman, en toch was zij
vijt-en-twintig jaren geworden zonder dat
zij in het huwelijk was getreden. Het
had haar, vooral in de laatste tijd, nadat
moeder de rijke erfenis had gekregen,
niet aan gelegenheid daartoe ontbroken;
maar zij had alle voorstellen gaaf afge
slagen, want op haar een-en-twintigste
jaar had zij, ofschoon het voor de wereld
een geheim was gebleven, haar hart weg
geschonken aan een jongeling, die zij een
vurige liefde toedroeg.
De knappe stuurman Arisse, die, als
hij aan wal was, dagelijks bij de beurt
schipper Buzekool aan huis kwam, had
een hartelijke genegenheid voor het lieve
Aafke opgevat. Door haar ouders en het
meisje zelt werd hij met genoegen ont
vangen, en vader Buzekool had meerma
len, als zijn gevoelen, aan zijn echtge-
noote meegedeeld, dat hunne dochter de
vrouw zou worden van Aris Jansz.
Arisse. In die tijd zou een aanzoek van
de stuurman om de hand van haar doch-
I
6/^iirV-ASV -j
