m
m
sj
No 4395
Woensdag 15 Januari 1930
43sieJaargang
TWEEDE BLAD
LL";: jsa |psa
Ml
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE; N.W/h LANGEVELD DE ROOIJ K DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 il POSTBUS: N°. 11
Vervolg van het le blad.
De Molen in 't Noorden.
Over onjuiste gegevens en kwaadwillig
heid.
De heer J.S.Dijt, dijkgraaf, door ons
om nadere inlichtingen verzocht, geeft het
volgende ten antwoord.
Mijn klacht, dat de molenaar de molen
niet vlug genoeg liet malen, kan ik nie^
terugnemen, omdat ik dit meermalen ge
constateerd heb en ingelanden van het
Noorden e.a. dat eveneens hebben ge
daan en hun ergernis daarover hebben ge
uit.
Uit de voorbeelden ter berekening van
de capaciteit van de molen, door de heer
Vlaming gegeven, waaruit zou blijken,
dat die angstvallig klein zou zijn, kan
evengoed berekend worden, dat de motor
water ingemalen heeft inplaats van uitge-
malen.
Die gegevens voor berekening deugen
dus niet, en doen slechts kwaad door de
valsche voorstelling.
Aan de heer Vlaming zij meegedeeld,
dat voor vergelijking van de snelheid
bij molens in Noord-Holland en die in het
Noorden twee waarnemers noodig zijn en
idat die er danook waren. Het is niet bij/
eenmaal vergelijken gebleven. Inmiddels
geven de heeren Dijker en Vlaming een
afbrekende critiek op de bouw van de mo
len wegens het breken van een paar rol-
pennen van de bonkelaar. De vermoede
lijke oorzaak kan ik wel gissen, doch
zou dit antwoord te lang maken.
De molens bij de Oostersluis zijn tege
lijk met storm op onverklaarbare wijze
aan het malen geraakt en daarbij ver
nield. Een daarbij gevonden kromgebogen
stang gaf te denken aan kwaadwilligheid.
Wat de heer Dekker aan de heer Vla
ming precies geschreven heeft, is me niet
bekend, doch zal wel meer een aanbeve
ling van de pompen zijn, die zoo goed
koop met een electrische hulpinstallatie
zijn in te richten, en die bij windstilte zou,
zijn te gebruiken in het Noorden, dan een
aanbeveling voor electrisch malen zonder,
meer. Zoo'n hulpinstallatie bij de bestaan
de pompen is inderdaad veel goedkooper
dan een geheel nieuwe oliemotor met
pompen, etc. en zou weinig stroom nemen
omdat de molen het leeuwendeel zou
doen. De lieer Vlaming is wel erg vlug
klaar met zijn conclusie van de beteeke-
nis van een molen voor de 30 polders.
Als hij echter onbevangen oordeelde, zou
hij weten, dat zoo'n molen bijna nooit
werkeloos zou staan door hooge zeestand,
wat volgens de heer Dijker de oorzaak is
van het niet kunnen malen in het Noor
den. Deze laatste moet staken als de zee^
stand plm. 2 M. boven Noorderpeil is.
2 Meter boven goed 30 Polderspeil is
1.20 boven volzee, d.w.z. voor oningewij-
den, dat er een peil bereikt is, waarbij
water op de havenkade te Oudeschild
komt. Het aantal uren, dat dit voorkomt,
kan verwaarloosd worden. Bij windstilte
met gevolg normale zeestand hebben we
de sluizen, waartegen de beste bemaling
het dan moet afleggen.
Als gevolg van kwel en vasthouden van
water door de grond, moet per bunder
in het Noorden meer dan tweemaal zoo
veel water uitgeslagen worden als in de
30 polders. De gemiddelde opvoer in de
laatste is twee-vijfden van die in het
Noorden m.a.w. bij gelijke kracht zou
door de molen in de 30 polders ruim 2
maal zooveel verwerkt worden als in het
Noorden. Dat te zamen, geeft reeds, dat
dezelfde bemaling viermaal zooveel bun
ders beheerscht. Daarbij mag het uitblij
ven van staken bij hooge zeestand en de
sluizen bij windstilte geeft wel een eenigs-
zins ander beeld dan de heer Vlaming op
hangt.
Allerhande.
Op drie Unie-obligaties kon de heer
A. C. Rab de vorige week voor ruim
f450,— aan prijzen uitbetalen.
Een paard, bereden door een lid
van de Texelsche Rijvereen., heeft Zon
dag van het perceel van mevr. de wed.
Bakker in de Hoogerstraat een ruit ver
brijzeld.
De heer J. B. heeft zich bij een
motorongeval in de Koogerstraat ernstig
bezeerd. Hij sloeg tegen de grond; een
'been werd ontveld, zijn kleeding leelijk
gehavend. De motor reed ,,op eigen ge
legenheid" eenige meters door. B. heeft
eenige dagen rust moeten nemen.
Waren verscheiden huizen aan de
Koogerstraat eerst bij regenweer niet dan
door een modderpoel te bereiken, thans
wordt de toestand door het leggen van
een trottoir aanmerkelijk verbeterd.
Voor het misdeelde kind.
Namens het comité voor de verkoop
van zegels ten bate van het misdeelde
kind, deelt men ons mee, dat de op
brengst ongeveer geweest is: den Burg
f 240, den Hoorn f SO, Oosterend f 55, de
Cocksdorp f 43, Oudeschild f 24, de Waal
f21, de Koog f 17.
Een stuurlooze schoener.
Ten Noord-Westen van het eiland werd
Maandagmorgen een schoener ontdekt,,
die stuurloos bleek te zijn. Door de ebbe
is het schip, welks naam tot dusverre
onbekend is, ver uit de kust afgedreven.
Het merkwaardig kalfbeest, waarover
we in ons vorig nummer schreven, is na
op de markt te kijk gesteld te zijn voor
de slacht verkocht.
Zeer zware storm.
De storm, welke in de nacht van Zon
dag op Maandag zoo bar heeft huisge
houden, is blijkens mededeelingen van 't
Meteor. Instituut te de Bilt een buiten-,
gewoon zware geweest. We kunnen wind
kracht en snélheid het best vergelijken
met die van de hevige storm van Novem
ber 1928, waarbij de „Eugenia" óp de
zeedijk te den Helder werd gejaagd. Het
noodweer kenmerkte zich door orkaanach
tige vlagen en windstooten met 'n snel
heid van 40 M. per seconde.
De sleepbooten Dros-Doeksen behou
den binnen.
De vijf sleepbooten van de combinatie
Dros-Doeksen, die Zondagnacht bij het
te Terschelling gestrande s.s. „Benwy-
vis' 'bezig waren hebben door de storm
de trossen moetien losgooien en zee moe
ten kiezen, daar de N.W. storm het bin-
stoomen onmogelijk maakte. Men heeft
zich te Terschelling zeer ongerust ge
maakt over het lot der bemanningen doch
ondanks het buitengewoon zware storm
weer, dat met orkaankracht woedde, zijn
alle booten Maandagavond achtereenvol
gens behouden te Terschelling binnen ge
komen.
De storm noodzaakte de bergers het
s.s. „Benwyvis", dat Zondagavond bijna
vlot was gebracht, weer meer naar het
strand te laten gaan, welke moeilijke
manoeuvre gelukte. Dinsdag is de „Ben
wyvis" weer eenigszins zeewaarts ge
bracht.
Radio-Centrale—den Burg.
Voor de stichting van een radio-centrale
alhier schijnt nogal animo te bestaan. Er
zijn nu al drie gegadigden. Ook de heer
P. Koorn, te Oudeschild, maakt plannen.
Wie volgt?
Sportnieuws.
Men schrijft ons:
Vergezeld van eenige supporters begaf
T zich naar den Helder om te spelen tegen
H R C. III, welke wedstrijd eindigde met een
2—0 overwinning. „Texel" heeft weer twee
kostbare puntjes binnen, waarmede de kans
voor het zoozeer begeerde kampioenschap
stijgt. Nu moet T nog spelenuit tegen
Nieuwe Niedorp en thuis tegen Helder II,
de concurrent van het kampioenschap.
Nu over het verloop van de wedstrijd
het volgende;
Toen scheidsrechter Wiebols de beide
captains tossen liet, en door H.R.C. gewon
nen werd, verkoos deze cluo met de wind
welke van doel tot doel stond—in de
rug te spelen. De T-midvoor trapte af.
In het begin waren de „T." backs niet
erg trapvast, maar hadden toch spoedig
hun oude form te pakken en waren dan
ook niet te passeeren, zoodat de keeper
„T." weinig ballen te verwerken kreeg.
Waren de backs gepasseerd, dan deed de
keeper de rest. Men dacht al, dat de
rust inging, toen Kiljan een mooie voorzet
gaf en Liotard zijn hoofd er onder zette.
De keeper had het nakijken: 10. Voor
de rust waren er voor het „T."-doel nogi
eenige gevaarlijke momenten, maar de
keeper was op zijn post en hield het doel
schoon, zoodat de rust inging met een
10 stand voor Texel.
Daar de wedstrijd H.R.C. I—Sparta I
op tijd moest beginnen, werd er weer vlug
aangepakt. „T." was weer spoedig in de
aanval, maar ook de keeper van H.R.C.
was in zeer goede form en hield het doel
ofschoon hij heel wat schoten te ver
werken kreeg, voorloopig schoon. Ook
de andere spelers van H.R.C. gaven zich
geheel. Het was een zeer mooie wedstrijd.
Na eenige op het H.R.C.-doel afgesla
gen aanvallen, kreeg Winter, die als altijd
een zeer goede wedstrijd speelde, de bal
toegespeeld, gaf die door aan N.Ran,
welke zich geen oogenblik bedacht en de
keeper geen schijn van kans gaf: 2—0.
Nu speelde H.R.C. een verloren wed
strijd. De „T." supporters moedigden hun
spelers weer aan, maar er kwam in da
stand geen verandering meer. De spe
lers, die allen een goede wedstrijd ge
speeld hebben, kunnen met voldoening,
op deze wedstrijd terugzien.
DE COCKSDORP.
Twee stoomschepen gestrand.
De hevige Zuidwester storm, die Zon
dagavond begon en gedurende de nacht
in hevigheid toenam, heeft in het gezicht
van de Texelsche kust een tweetal stoom
schepen op het strand geworpen., n. 1.
op de Vliehors.
Het eene, dat draadloos van zijn stran
ding bericht heeft gedaan en hoog op de
Hors zit, is het Italiaansche stoomschip
„Valentino-Cado", gebouwd in 1909, me
tende bruto 4383 ton.
Het andere, dat dichter bij de Eier-
Iandsche gronden zit, bleek te zijn het
Letlandsche stoomschip '„Skauts", ge
bouwd in 1897 en metende bruto 2121
ton.
De reddingboot Eierland vertrok Maan
dagmorgen naar de strandingsplaats. Ook
de Dorus Rijkers van den Helder was
uitgevaren.
Midden in de branding geraakte de mo
tor van de Eierland door het overslaan
van een zee defect de magnieet wei
gerde dienst zoodat men genoodzaakt
was het anker uit te werpen, intusschen
was de Dorus Rijkers bij de Eierland
gekomen.
Een van de leden der bemanning van
de Eierland ging op de Dorus Rijkers
over om als loods dienst te doen, waar
na deze naar het gestrande stoomschip
stoomde. Langs zij gekomen, gat de be
manning te kennten, het schip niet te wil
len verlaten, zoodat men onverrichterzake
moest terugkeeren.
De Eierland was inmiddels door gebruik
making van de zeilen teruggekeerd.
De Dorus Rijkers volgde nu ook en
nam de Eierland onderweg op sleep
touw. Maandagmiddag is de Dorus Rij
kers nogmaals naar de strandingsplaats
vertrokken, doch het schip, dat met de
vloed hoogerop gekomen was, bleek met
de diepgaande motorreddingboot niet meer
te bereiken. Hierna is de Dorus Rijkers
weer naar den Helder vertrokken.
Naar we vernemen is met de „Valen-
tino-Cado" draadloos een bergingscon
tract afgesloten door de firma Doeksen
Dros.
—o
Nadere biezonderheden
De „Valentino vroeg in de stormnacht
draadloos om hulp, daar het 12 mijl be
westen Terschelling in nood verkeerde.
De „Groningen" vertrok van den Hel
der, doch later bleek de assistentie van 'n'
reddingboot meer gewenscht. De „Eier
land" koos zee. De „Dorus Rijkers" ver
trok, na te Oudeschild de heer Zegel als
loods aan boord te hebben genomen,
binnendoor naar de Eierlandschc gronden.
Hoe groot de teleurstelling voor onze
dappere mannen was, toen de „Dorus Rij
kers" door het defect aan boord van de
„Eierland" de „Skauts" het eerst be
reikte, laat zich begrijpen. De
bemanning wcnschte evenwel het schip
niet te verlaten.
Later heeft kapitein Bot van de „Dorus
Rijkers", na zijn boot op het strand te
hebben laten loopen, een onderhoud ge
had, o.a. met de heeren Ooit, Lap cn
Epe, leden van de plaatselijke commissie,
De heer Bot heeft hier een uitstekende in
druk gemaakt. Na in de Cocksdorp le
vensmiddelen te hebben ingeslagen is hij
weer aan boord gegaan.
Aan boord van de „Valentino" bevond
zich 31 man, die Maandagavond deels met
eigen booten, deels met een wippertoe-
stcl op Vlieland zijn aangekomen. Met de
kapitein van de „Skauts" sloot de fa.
Dros-Doekseli een bergingscontract af.
De „Skauts" komt van Gent. De „Va
lentino" was van Brake op weg naar
Cardiff. Ze had geen lading aan boord.
DE WAAL. 1 I
Stormschade.
Van 't in aanbouw zijnde huis van de lieer
P. Former alhier, streken door de hevige
storm omstreeks 500 dakpannen af. Een
tegenvaller voor de aannemer!
OOSTEREND.
Nut en Genoegen.
Zaterdagavond hield „Nut en Genoe
gen" haar tweede vergadering in dit sei
zoen in het „Wapen van Amsterdam":,
De opkomst kon bevredigend heeten. De
voorzitter, de heer IJ. Koppen, opende de
vergadering met een hartelijk welkom aan
allen, en voegde er de wensch aan toe,
dat 1930 voor de leden in het algemeen
en voor de vereen, in het biezonder, een;
gunstig jaar zou mogen worden. Spreker
bracht verder in herinnering, dat beslo
ten was deze avond te vullen met „eigen
krachten", en dat men daarin, zij het
danook door toevallige omstandigheden,
was geslaagd. De uitvoering van de zang-
vereen. „Nieuw Leven" kon door onvoor
ziene omstandigheden niet doorgaan, en
nu werden directeur en de dames en
heeren, die in bovengenoemde uitvoering
zouden meewerken, bereid gevonden om
hun programma voor de leden en dames
van „Nut en Genoegen" ten uitvoer te
brengen. De voorzitter noemde dit eeru
gelukkig idee, daar het anders zeer twij
felachtig zou zijn geweest, of men voor
deze avond een volledig programma had
kunnen samenstellen.
Voor de pauze werden achtereenvolgens
de volgende voordrachten gegeven: 1.
De begrafenis van oom Koos; 2. Hannes
bij de landweer; 3. Na het nachtfuifje;
4. De veriatenen; en 5. Metamorpiiose.
Hoewel al deze voordrachten goed vol
deden, werd het grootst succes van de
avond bereikt, toen na de pauze werd
opgevoerd het blijspel in één bedrijf
„Arme rijken." Herhaaldelijk werd er
hartelijk gelachen, wanneer de heer erj
mevr. Meunier, alias Mulder,'een rijk ge->
worden aardappelenkoopman zich moeite
gaven om toch vooral in gezelschap van
een aanstaar.de schoonzoon, Jb. Dalen--
hout van Meervoort, die echter later
bleek Smit te heeten, zeer voornaam te;
doen. Zonder aan de overige medespe
lenden te kort te doen, willen wij toch
even opmerken dat bovengenoemde rol
len, welke werden vervuld door mcj.
N.Bakker Ad. en de heer P.Brans Az^
buitengewoon goed werden vertolkt.
In zijn sluitingswoord bracht de voor
zitter hartelijk dank aan allen, die had
den medegewerkt om deze avond zoo
goed te doen slagen, en wel inzonderheid
aan de heer M.Kikkert, die zich met de
leiding van een en apder had belast.
LéCHiéOOUiSAKlï
DEN BURG: 50 ct per drie Maanden.
Franco p. pest door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG. EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 regels: 50 ct. Iedere regol moor: 10 ct.
Dezelfde advortontlo 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokend.
Bij abennemont lagero regelprljs.
ADVERTENTIÈN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
