Des avonds
Notaris Mulder
PUR0L
ingezonden
ff
Uw oude dag een lust!
RugppNierenPiilen
ADVERTENTIEN
Algem. Verg. v. Deelhebbers
„Draagt elkanders lasten"
Vereeniging tot Uitkeering
bij Overlijden
„Vooruitgang is ons Doel".
Algemeene Vergadering
gaat NIET door.
a. een woon- en winkelhuis
met erf
b. Twee woningen
Een woonhuis
een kinderwagen.
een vaste knecht
zetten tot het koppelen of ontkoppelen
van een of meer pompen, dan door on-
voordeelig malen, gedurende langere tijd,
de peilbeheersching nadeelig te beïnvloe
den. Deze kleinere zaken zijn echter alle
van ondergeschikt belang, waarbij het
principe der molenverbetering ongerept
blijft.
Windbemaling.
Een 10-tal molens werd in korte tijd
volgens hetzelfde principe gebouwd en in
gericht en over het resultaat zijn dé be
trokken polderbesturen meer dan tevre
den. Allerwege neemt danook het ver
trouwen in de verbeterde windbemaling
toe en wordt zelfs door hooge autoritei
ten aanbevolen. (Men zie o.a. de maand
bladen „Het Waterschap," van Dec. '27
en Nov. '29.)
De waterstaatkundige toestand.
Dat niettegenstaande de goede eigen
schappen van de molen in 't Noorden deze
niet altijd aan de dag treden is mede ge
legen aan de waterstaatkundige toestand
van die polder, en het schrijven van de
heer Vlaming leert mij dat zelfs de voor
zitter van het Molenbestuur daarvan niet
doordrongen is. 't Noorden en de 30 PoD
ders zouden anders niet op één lijn wor
den gesteld.
In 't Noorden toch is de zandbodem
zoo geweldig poreus en het kwelbezwaar
daardoor zoo groot, dat, indien men ge
durende de winter het peil van 1.80 M.
V.Z. wil handhaven, het motorgemaal
zelts bij droog weer minstens acht
uren per etmaal moet werken. Als men
's avonds 1.80 M. op de peilschaal af
leest, vindt men 's morgens weer een
stand van 1.60 a 1.65 M. De onderbema-
lers in 't Noorden ondervinden 't zelfde
en zien des morgens hun slooten weer
gevuld, die 's daags te voren waren leeg-
gemalen. Hieruit volgt nu ook dat het in
halen van de groote achterstand, gedu
rende de bewuste Decemberdagen, toen
mijn molenaar Dijker bij 't malen behulp
zaam was, geheel voor rekening van de
molen komt, want de motor heeft toen
hoogstens zeven uur per etmaal gedraaid,
't geen, zooals bekend, niet toereikend
is voor de verwerking van het kwelwater.
De kleine boezemkolk.
Een tweede niet minder ongunstige
factor is de zeer beperkte bergruimte
van de boezemkolk, waardoor de maalge-
legenheid zeer nadeelig wordt beïnvloed.
Dijker gewaagt zelfs van bijna een week
dat loozing wegens hooge zeestand niet
mogelijk was. De bemaling, onverschillig
of deze door wind, olie of electriciteit:
wordt gedreven, is dan tot werkloosheid
gedoemd, het kwelbezwaar viert hoogtij
en de polder verdrinkt, terwijl dagelijks
de krachtige wind de oorzaak van de
hooge zee de molen tot malen deed
hunkeren; 't is dan zoo eenvoudig om te
zeggen: „de molen beantwoordt niet aan
de gestelde verwachtingen", doch ieder
een zal toegeven dat geen grooter mis
kenning denkbaar is. Wannéér de loo-
2ingsgelegenheid voor het Noorden niet
wordt verbeterd zal ook de beste electri-
sche bemaling geen ander resultaat heb
ben, dan dat de polderlasten stijgen, want
het kwelbezwaar vraagt een enorm aantai
m aaluren.
Electrische reserve-aardrijving,
De nog jeugdige motorinstallatie van 't
Noorden is door de vele bedrijfsuren ook
al „aftands", vandaar adviseerde ik de
heer Vlaming, bij eventueels groote her-
stelkosten aan de motor, electrische-re-
serve-aandrijving voor de groote molen-
pomp te overwegen, doch stelde deze aan
drijving tevens afhankelijk van een aanne
melijk tarief voor hulpbemaling, een z. g.
vlaktarief zonder vastrecht of gegaran
deerde afname. De heer Vlaming citeert
echter zeer onvolledig beter ware alge-
hcele publicatie van mijn brief. Niemand
zou dan tot de conclusiën komen die ZEd.
trekt en wil het doen voorkomen alsot
zelts de molenbouwer aile geloof in de
molen prijsgeeft, doch verre vandaar,
maar a's practisch deskundige heb ik een
open oog voor de werkelijkheid en toonde
hierboven aan hoe geen enkele bemaling
in het Noorden voldoening kan geven bij
zulke slechte waterstaatkundige verhou
dingen. Terecht merkt de heer Dijt in zijn
antwoord op dat bij de gecombineerde in
stallatie door mij bedoeld de molen
■het leeuwenaandeel verwerkt en dat juist
de goedkoope windkracht zoo'n installatie
economischer doet werken dan een volle
dig electrisch bedrijf, waarom danook het
bestaansrecht van de molen is gewettigd
Onschatbare diensten
De gebroken molens bij de Oostersluis
moeten liet bij de heer Vlaming ook nog
ontgelden, terwijl toch op talrijke plaat
sen in ons polderland de windmotoren on
schatbare diensten bewijzen. De goede uit
komsten der windmotoren waren voor mij
juist dc aansporing om ook onze Holland-
sche molens' technisch te verbeteren; in
tegenstelling met de eerste, die het land
schap ontsieren en een korte levensduur
hebben, zijn "onze" molens bovendien ty
peerend voor het Hollandsch landschap
en verduren ze de eeuwen.
Voor polders met normale waterstaat
kundige verhoudingen is verbeterde wind
bemaling in stichting goedkooper, staat in
bedrijt technisch niet ten achter en is
in exploitatie veel voordeeliger dan elke
andere wijze van bemaling. Eventueele
moet men voor het verkrijgen en
behouden van een zachte en traaie
huid, de handen en het gelaat in
wrijven met een weinig
Doos 30-50 ct. Tube 80 ct.
toepassing voor de 30 Polders, met
gunstige waterstaatkundige verhoudingen
(practisch onbeperkte loozingsmogelijk-
heid, geringe opvoerhoogte en gedeelte
lijke natuurlijke afvloeiing), zou voorzeker
deze waarheid bevestigen. Een goed voor
beeld vindt men in de Onnerpolder bij
Groningen, alwaar 1300 H.A. worden be
malen door een kleine molen (slechts 2/3
grootte van die in 't Noorden) en zonder
eenige mechanische hulp. De waterstaat
kundige toestand zoowel als de wind,-
kracht zijn daar ongunstiger dan in de 30
Polders. In onderscheidene polders van
Zuidholland werden voorts honderden
H.A. ter bemaling geannexeerd als resul
taat van de molenverbetering.
Indien ergens elders, is men op Texel,
dat zoo ruimschoots met windkracht is
bedeeld, wel biezonder op benutting
van deze gratis beschikbare energie aan
gewezen, zelfs ook voor electriciteitspro-
ductie; o.a. bouwen de Russen momenteel
uitgebreide vvindcentrale's met groote vier-
wiekige molens. Uitbreiding en instand
houding van het landschapsschoon is ten
slotte voor Texel ook nog een algemeen
belang.
U, Redactie bij voorbaat beleefd dan
kend voor de opname,
Hoogachtend, UEd.dw.dn.
A. J. Dekker.
Leiden 22 Januari 1930.
Kerknieuws.
Naar men ons mededeelt herdenkt Ds.
van Schaick, van 1891'97 Ned. Herv.
predikant alhier, thans te Kampen, van
daag zijn 45-jarige ambtsvervulling. De
jubilaris is Ridder in de Orde van Oranje
Nassau.
DE COCKSDORP.
Dat kost 'm f 40.
Op Maandag 25 October 1929 werd
door de Alkmaarsche politierechter een
strafzaak behandeld tegen 'n zekere me
neer Berend B., die in de nacht van 19-
op 20 September alhier zonder bepaalde
voorafgaande heibel veekoopman Jonk 'n
jaap in zijn hoofd gaf, welke meer dan
present kon worden genoemd. Voor na
der onderzoek naar de deugdelijkheid des
heeren B., werd de zaak aangehouden, en
op 20 dezer alweer buiten tegenwqordig-
heid van de geachte verdachte, die er be
paald iets tegen schijnt te hebben, per
soonlijk met de politierechter kennis te
maken, voort- en afgehandeld. Gevorderd
werd een voorwaardelijke straf, doch dit
schot bleek glad mis te zijn, daar de po
litierechter er in 't belang van Justitie's.
brandkast de voorkeur aan gaf, de
heer Berend B. te veroordeelen tot f40
boete of 40 dagen.
OOSTEREND.
Nieuw-aangesloten telefoon-abonné's
alhier.
No. 7, Joh. v.d. Slikke, Luxe autover
huur en fouragehandel.
No. 8, J. Omis, radio-centrale.
No. 9, Jb. Dros, vleeschhouwerij.
Kerknieuws.
Men schrijft oils:
In „Woord en Geest" neemt Ds. J. J.
Buskes Jr. de redacteur van het Gerefor
meerd Jongelingsblad, de heer Zijlstra,
onderhanden. In het Jongelingsblad n.l.
werd „Kerk en Vrede" gekenschetst als
een „humanistische en revolutionaire ver-
eeniging", welke sprekers liet optreden
„over de heerlijkheid van de sowjetstaat".
Gekapitteld over deze aantijging ant
woordde het Joiigelingsblad, dat het niet
wist ot deze inleiding letterlijk in „Kerk
en Vrede" gehouden was, doch wel wist,
van „een socialistische voorzitter van een
afdeeling van Kerk en Vrede die zelf in
Rusland is geweest, en die best „vol lof"
zou gewagen over wat hij daar gehoord
en gezien heeft."
Ds. Buskes antwoordt thans, dat het
Jonge'ingsblad hier „zonder meer leugen
achtig" is. Want in de eerste plaats is
Kerk en Vrede een christelijke vereeni-
ging, die „alleen van de doorwerking der
christelijke beginselen heil voor menschen
volken en volkengemeenschap verwacht
en dus principieel tegenover de sowjet
staat positie kiest, en in de tweiede plaats,'
is het waar, dat er een soeialistischel
voorzitter van een afdeeling van Kerk en
Vrede bestaat, die bovendien ook in Rus
land geweest is, n.l. ds. F. Kuiper, doops
gezind predikant te Krommenie, doch deze
is socialist in zeer biezonidjme zin en be-
bezocht Rusland alleen als afgevaardigde
van het bekende Europeesche comité voor
reliet-werk om de studenten te helpen,
die geestelijke en financieele steun noo-
dig hadden." Ds. Kuiper heeft in zijn
boek „De Russische kerk en haar lot on
der de sowjet", zich zeer duidelijk aan de
zijde der kerk geschaard tegenover de
sowjet en is juist het tegengestelde van.
iemand, die de heerlijkheid van de sow-
jet-staat bezingen zou. Ds. Buskes vor
dert van het Jongelingsblad disqualificatie
van haar „leugenachtig verhaal."
Gedurende de laatste week zijn van
Texel verzonden: 16 koeien, 18 kalveren,
26 varkens, 29 schapen, 20 biggen, 1
paard.
Sleepboot „Groningen" bijna aangevaren.
De sleepboot „Groningen" welke deze
week het Letlandsche s.s. „Skauts"naar
IJmuiden gesleept heeft, had bijna een
aanvaring gehad. Het was bij IJmuiden
buitengewoon mistig en nauwelijks bin
nen de pieren ot er dook een geladen
vrachtboot uit de mist op. Door biezon
der handig manoeuvreeren kon een aan
varing maar net worden voorkomen. Op
de „Groningen" waren ook een vijftien
tal Cocksdorpers aan boord.
Op de biggenvangst.
Woensdagmorgen geraakte bij het ver
schepen van varkens en biggen een big
te water. Het dier tippelde van de boot
de wal weer op en toen men het trachtte
te grijpen ging het de dijk op, de glooi
ing af en pardoes te water. Het beest
zwom met een flink gangetje de wal uit.
Het water was hem zeker toch te koud,
want hij keerde terug. Doch toen men
weer bij hem kwam o;n hem op de stee-
nen te halen, ging hij weer te water en
moest er nog een lange stok aan te pas
komen om hem op het drone te krijgen.
Zooals te begrijpen maakte net beest toen
niet veel „parlemassies" meer en het
werd op en in het stroo gelegd om weer
op zijn verhaal te komen.
Donderdag is op de ree aangekomen
het s.s. „Toboali", Batavia, van de K.P.M.
Het schip moet hier proefstoomen.
„Neptunus".
Naar we vernemen houdt het plaatselijk
nut „Neptunus" haar tweede bijeenkomst
op Woensdag 29 Jan. in de „Zeven Pro
vinciën". Dan zal optreden Ds. Klaver
met werken v. Heyermans. De goede indruk
die Ds. Klaver verleden jaar heeft nage
laten met de vertolking van „Merijntje
Gijsens jeugd", zal zeker voor velen een
aansporing zijn om naar deze begaafde
spreker te komen luisteren.
Aan allen, die in ons Vaderland het
werk onder en voor de lijders aan
vallende ziekte waardeeren en lief
hebben.
Op 26 Januari 1932 bestaat de Chr.
Vereen, voor de Verpleging van lijders
aan vallende ziekte te Haarlem vijftig
jaar. Een comité beijvert zich thans dit ju
bileum op waardige wijze te vieren en
tracht door de stichting van een naar de
eischen des tijds ingericht kinder- en
jongenshuis f 50.000 bijeen te brengen.
Bijdragen worden gaarne tegemoet gezien
door de heer J. A. Hoekendijk, postgiro
no. 34781, te Heemstede, bij wie ook cou
ponboekjes ter inwisseling of ten verkoop
te bekomen zijn. Het eere-comité be
staande uit meer dan zestig personen, be
veelt deze jubileum-inzameling, welke on
der bescherming van H.M. de Koningin-
Moeder staat, krachtig en ernstig aan.
De oude dag is niet alleen een
kwestie van jaren; zooveel hangt af
van den toestand der levensorganen.
Doch veel kan gedaan worden om
het leven van oudere menschen te
veraangenamen, want aan rugpijn,
urinekwalen, spit, rheumatische pijnen
en blaaszwakte wordt vaak onnoodig
geleden. De nieren en blaas zijn al
licht de organen, die het meest hulp
noodig hebben, en wel de verster
kende hulp van Foster's Rugpijn
Nieren Pillen.
Waarom zouden oudere menschen
onnoodig kwade kansen loopen? Op
welken leeftijd ook, het gebruik van
eenige Foster's Pillen nu en dan zal
blijkens de ervaring van zoovelen
van groot nut blijken te zijn.
Verkrijgbaar bij alle drogisten enz.
in alazen verpakking a f 1.75 p. flacon.
CORRESPONDENTIE.
L. Duinker, N.O.-Indië. Abonn. Tex.
Crt. is thans betaald tot 1 Mei 1931.
Heden overleed, na geduldig gedra
gen lijden, voorzien van de H.H. Sac
ramenten der Stervenden, onze bemin
de Broeder,
T1JS WITTE Pz.,
in den ouderdom van 64 jaar en 6
maanden.
Uit aller naam,
NEELTIE WITTE.
„Nes", Texel, 22 Jan. 1930.
in de OnderI, Paardenverzekering
te Eierland op Dinsdag 28 Jan. e.k. bij E.
Westdorp, 's morgens 10 uur.
Agenda
1 Opening
2 Notulen
3 Mededeelingen van het Bestuur en in
gekomen stukken,
4 Verslag van de Comm., die de rekening
en verantwoording van den adm. heeft
nagezien.
5 Verkiezing van twee bestuursleden
aftr. zijn P. Dros Bz. en C. Stoepker
beiden herkiesbaar.
6 Rondvraag en sluiting.
Namens het Bestuur
C. J. GEENSE, voorz.
C. STOEPKER, adm.
op Woensdag 29 |anuari 1930 's avonds 8
uur in hotel „de Lindeboom".
D. KEIJSER Sz., Voorzitter.
P. LIEUWEN, Secretaris.
Agenda
Opening.
Notulen.
Ingekomen stukken en mededeelingen.
Rekening en verantwoording 1929.
Verslag comm. van rekeningopnemers.
Jaarverslag.
Rondvraag.
De verhuring van de landen van
den heer T. Witte Pz. op Dinsdag
28 Januari a s.
Nots. Mulder.
zal op Donderdag 30 Januari 1930 des avonds
8 uur in het café den Burg
PUBLIEK VERKOOPEN:
voor de HH G. H. Geus en E. C. Tho
massen
in de Warmoesstraat te den Burg wijk B.
no. 560 (bewoond geweest door den heer
E. Frank) kad. bekend Gemeente Texel
Sectie K no. 1237, groot 2 aren 50 centi
aren.
Dadelijk te aanvaarden vrij van huur.
onder één kap met erven in de Warmoes
straat wijk B. no. 589 en 590, kad. bekend
Gemeente Texel Sectie K. no. 1508, groot
81 centiaren en 1509 groot 80 centiaren.
Te veilen afzonderlijk en gecombineerd.
Elk huis is verhuurd tot 1 Mei 1930 voor
f 3,50 per week.
Aanvaarden 1 Mei 1930, vrij van huur.
Voor den heer B. Houtwipper
zeer geschikt voor winkelhuis, met erf en
steeg in de Weverstraat te den Burg, wijk
B. no. 463 kad bekend Gemeente Texel
Sectie K. no. 1692 groot 75 centiaren.
Te aanvaarden vrij van huur 1 Mei '30.
TE KOOP:
Adres te bevr. bureau van dit blad.
Op de Hofstede „Buitenzorg" worJt met
1 Maart
gevraagd.
A. J. KEIJSER, den Burg.
satft
OUDESCHILD.
Vee ver voer.
Proefvaart s.s. Toboali.
