No 4402
Zaterdag 8 Februari 1930
43st'Jaargang
HEERENBAAI
EERSTE BLAD.
Vo«r de Zendag.
Voor hoofd en hart.
Wrijf Uw
)ijnlijke spieren
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE;N.V,v/h LANGEVELD DE ROOIJ ii DEN BURG OPTEXEL
ADVERTENTIÊN:
TELEFOON: N°11 K POSTGIRO: N°. 652 il POSTBUS: N°. 11
KLOOSTERBALSEM
Pachtwet en Bodemonderzoek.
c/t gaurup
ECHTE FRIESCHE
20-50ct.per ons
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 et per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 et p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG. EN ZATERDAGMORGEN
I
Van 1-5 rogels: 50 ct. ledero rogel meer: 10 ct.
Dezelfde advertontlo 4 maal geplaatst wordt 3 maal borekond.
Bij abonnement lagore regelprffK
ADVERTËNTIËfl
MOETEN DAAGS VOOR T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
KLEINE ONTSTEMMINGEN.
Kleine ontstemmingen moeten niet te
zwaar worden gewogen. Laat ze voorbij
trekken als wolkjes langs de blauwe
hemel, te ijdel en te onbeduidend om zich
in regen op te lossen. Tien tegen één
is degene, bij wie ze opkomen, zelf
reeds bezig ze te verjagen. Uit het in
nerlijk moeten zij worden bestreden en
van daar uit moet de harmonie worden
hersteld, die tijdelijk gestoord is. Ze
kunnen zoo velerlei oorzaak hebben.
Vooreerst kunnen zij het gevolg zijn van
een lichamelijk zich onbehagelijk voelen
en, als dit het geval is, zijn ze wellicht
het moeilijkst te overwinnen. Al lijdt
liet geen twijfel dat de geest bestemd
is om het lichaam te beheerschen, het is
er nog ver van af d'at de meesten van
ons dit standpunt reeds zouden hebben
bereikt. Inderdaad is het voor ons ster
velingen een zéér hooge eisch en we
kunnen nauwelijks verwachten dat we
zelfs met inspanning van al onze wils
kracht reeds tot die hoogte zouden ver
mogen te stijgen. Daar, waar de ont
stemming dus voortvloeit uit deze bron
moeten we geduld en verdraagzaamheid
betrachten tegenover elkander, omdat im
mers elk op zijn beurt lichamelijke stoor
nissen ondergaat en deze soms buitenge
woon hinderlijk kunnen zijn. Gemakkelij
ker staan we er tegenover als de kleine
(Ontstemming ontstaat door oorzaken, die
niet van het lichaam afhankelijk zijn. De
indeeling van onze dag is mislukt, we
zijn gestoord in een voorgenomen plan,
het weer doet ons onaangenaam aan, een
bestelling is niet op tijd uitgevoerd, een
brief, waar we op rekenden, is niet ge
komen. Tegen deze en dergelijke dingen
kunnen we ons wapenen door er op voor
bereid te zijn dat iets van die aard altijd
geschieden kan. Alles kan niet altijd mee-
loopen en het kan juist een prikkel zijn
om ons er in te oefenen tegen zulke
kleinigheden bestand te zijn en er ons
'niet door uit het veld te laten slaan. Blij
ven nog de ontstemmingen, ons door onze
omgeving berokkend, doordat hun nei
gingen en liefhebberijen verschillend zijn
van de onze of doordat zij zich gewoon
ten hebben aangewend die ons prikkelen
en opvattingen te berde brengen, waar
mede wij ons niet kunnen vereenigen.
Wanneer er kinderen zijn in onze omge
ving is de kans dat zij ons ontstemmen
biezonder groot en het is dan vooral
van belang ons te beheerschen en onder
scheid te maken tusschen wat met opzet
ot geheel onbewust geschiedt.
Willen we echter voor de meeste kleine
ontstemmingen een meer algemeene grond
zoeken, dan is die zeer dikwijls te vinden
in ontevredenheid met onszelf. We heb
ben iets verwaarloosd, vergeten.of niet
op tijd volbracht, verzuimd iemand te
helpen of aaneen ander een onaangenaam
woord toegevoegd. En nu spijt ons dit
en we zouden het graag ongedaan ma
ken; we kunnen onze gedachten er niet
van losmaken, en we kunnen onze ge
lijkmoedigheid niet terug vinden. Derge
lijke ontstemmingen zijn niet te ontgaan;
maar zij mogen eigenlijk niet ontbreken;
want dat zou bewijzen, dat we hard en
onverschillig geworden waren. Onze spijt
moet tijd hebben om te bezinken en moet,
als het goed is, de bodem onzer ziel
bevruchten voor een betere handelwijze
in de toekomst.
Al die kleinere ontstemmingen echter
gaan voorbij. Ze behooren tot de lagere
leerschool van het leven; en vóórdat wie
die met vrucht hebben doorloopen, zijn
we niet fijp en voldoende onderlegd om
de hoogere binnen te treden, waartoe
we, zonder daarmee rekening te houden,
maar al te spoedig geneigd zijn.
Zondag 9 Februari 1930.
ZONDAQ.
De grootste rijkdom van de mensch
is een hart te bezitten dat groot genoeg
is om geen rijkdom te verlangen.
G o e t h c.
MAANDAO.
Door hoovaardij kwam menig vorst ten
val met heel zijn huis;
Door deemoed won een kluiz'naar vaak
in 't woud een koninkrijk. Manoe.
DINSDAG.
Blindheid der oogen is de halve dood,
blindheid der ziel de heele dood.
WOENSDAG.
Velen gelooven dat de deugd bestaat
in het streng zijn voor andtenen.
Alphonse Karr.
DONDERDAG.
Waartoe dient een moeilijkheid anders
dan om ons de noodzakelijkheid te leeren
eener verdubbelde inspanning? Waartoe
gevaar, dan om ons nieuwe moed te ge
ven? Waartoe onmogelijkheden, dan om
ons aan te vuren tot overwinning?
Longfellow.
VRIJDAG.
Een lied, een bloem, een geur, een
kleur, een woord, een klank, en paradij
zen, die lang vervlogen zijn, herrijzen.
Ten Kate.
ZATERDAG.
Een vriend, die altijd met mij mee-
knikt, heb ik niet noodig; mijn schaduw
doet dat veel beter.
Plutarchus.
1 en stramme gewichten, verdrijf
die afmattende pijnen van rheu-
matiek en spit met de beroemde^
AKKER'.
verzacht verrassend^
snel.
,Geen goud
zoo goedf
De le alinea van artikel 1629c van het
wetsontwerp voor de nieuwe regeling van
de pachtwet luidt:
„De verpachter moet de pachter instaan
voor alle gebreken van het verpachte, d'ie
de pachter niet kan kennen en deze be
lemmeren het verpachte te gebruiken en
daarvan de vruchten te trekken."
Het laatste gedeelte van deze alinea zou
eenigszins anders kunnen luiden, zoodat
artikel 1629c van groote practische betee-
kenis kan worden. Na „kennen" zou ik
(de heer H. Klimp in het orgaan van de
H.M.v.L.) willen lezen: en deze belemme
ren het verpachte zoodanig te gebruiken
dat daarvan een uitmuntende oogst kan
worden verwacht.
Als iemand een melkkoe koopt, dan is
het dikwijls vermakelijk, hoe hij zich uit
slooft om het dier zoo goéd mogelijk te
leeren kennen en machtig te wordicn voor
de laagste prijs. De koe wordt van alle
kanten bekeken, bevoeld en betast, het
gebit wordt geïnspecteerd, enz. enz. Bo
vendien worden in vele- gevallen melklijs-
ten gevraagd, kortom men wil weten, wat
men koopt, hetgeen natuurlijk ten zeer
ste te prijzen is. Blijkt later nog, dat de
koe een verborgen gebrek bezat, toen de
koop werd gesloten en waarvan de koo-
per geen kennis kon nemen, dan kan
schadevergoeding worden geëischt of het
dier kan worden teruggeven. Dit is trou
wens algemeen bekend en van dat recht
wordt ook geregeld gebruik gemaakt,
omdat men ernstig kan worden benadeeld,
als een gekochte koe niet gezond blijkt
te zijn. Het is ten zeerste aan te bevelen,
goed uit de kijken, kennis te nemen van
de gegevens over productie, enz., omdat
men' maar al te dikwijls teleurgesteld
wordt. De gevallen daarvan zijn legio en
niet zelden wordt groot misbaar gemaakt,
als iemand bedrogen uitkomt en wordt
de vorkooper niet vriendelijk aangekeken.
De heek kwestie gaat dan over een koe
van enkele honderden guldens waarde.
Bij het koopen of pachten van een heele
boerderij wordt niet zelden verzuimd, 't
land) voldoende te leeren kennen en toch
staat het heele bestaan, het geluk van 't
gezin, hierbij op het spel.
De verslagen van het onderzoek van de
grond worden niet gevraagd en helaas
zijn die ook bijna nimmer aanwezig. Blijkt
later, dat het land verborgen gebreken
bezat, toen de koop werd gesloten, of de
pacht werd aangegaan en waarvan de
kooper of pachter geen kennis kon nemen,
dan kan geen schadevergoeding worden
geëischt en kan het koop- ot pachtcon-
tract niet worden vernietigd.
Men zit er mee opgescheept, men is be
drogen, soms willens en wetens, door
verkooper en verpachter, soms zonider
dat ook deze zich bewust waren van de
verborgen gebreken.
De gebruiker van het land lijdt echter
de schade.
De vorige, of bij pacht de huidige eige
naar nog had echter precies kunnen en
moeten aangeven in welke toestand het
land „inwendig" verkeerde, voor zoover
met behulp van de tegenwoordige weten
schap daarin inzicht kon worden verkre
gen. Bij verkoop bedingt men gaarne de
hoogste prijs, bij verpachting wordt de
huurder dikwijls het bloed onder de na
gels vandaan gehaald. En dan, als de
nieuwe boer, trots hooge rente of pacht,
waaraan een woekerluchtje is, toch nog
hoopvol de eerste zomer tegemoet gaat,
dan bemerkt hij, dat een der perceelen
in zoodanig vervuilde toestand verkeert,
dat een goede opbrengst is uitgesloten en
het arbeidsloon schrikbarend hoog zal
worden. Een ander stuk, 't zij bouw- ot
weiland, stelt enorm teleur, doordat de
grond te zuur is, ginds staat het gewas
veenkoloniaal ziek ot elders is het graan
niet bepaald zichtbaar ziek, doch de groei
is onvoldoende en de opbrengst gering,
zooals veel voorkomt op de in de loop
der eeuwen van kalk uitgeloogde rivier-
klei. Verder is me meermalen gebleken,
hoe, onbekend met de aanwezigheid van
de miljoenen kleine parasieten, met hooj>
op goede uitslag, haver of bieten werden
gezaaid, maar dat reeds spoedig bleek,
hoe ziek de gewassen werden door de
woekering der bietenaaltjes.
(Wordt vervolgd.)
Sluis' Filmavond.
„Eivol" was de zaal van hotel Texel,
toen daar Woensdag de Sluis' film werd
vertoond. Niet zonder opzet spreken we
van „ei-"vol, want gelijk de lezer kan
weten, was het ee,n propaganda-avond,
door de N.V. P. Sluis' Pluimvee- en
Vogelvoederfabrieken te Weesperkarspel
op touw gezet. Het succes was volkomen,
althans voor zoover het de ontvangst van
deze film betrof. Ot de fabrikante er haar
doel mee heeft bereikt bevordering
van de afzet barer vogelvoederartikelen
moet nog blijken. Maar wanneer dit
te wenschen over mocht laten, draagt
daarvan zeker de film niet de schuld. We
hebben er met genoegen naar gekeken en,
hoewel we ons nu juist niet op de fokke
rij van kuikens of ook slechts het houden
van kippen hebben toegelegd, stellen we
ons voor, dat menig pluimveehouder zijn
hart heeft opgehaald bij de aanschouwing
van zulk pracht-fokmateriaal, zulke royale
optokhuizen en hoederparken als de film
ons voor oogen tooverde. Maar tevens
moet men met eenige verwondering ken
nis hebben genomen van de voortgang
der techniek op allerlei gebied, van wel
ke de N.V. P. Sluis op zoo ruime schaal
gebruik heeft weten te maken, niet het
minst, waar van arbeids- en tijdsbespa
ring en hygiënisch werken sprake kon zijn.
Aan het inleidend praatje van de heer
Roggeveen, leider der Sluis' Filmavonden,
'ontieenen we, dat momenteel in ons land
twintig miljoen kippen gehouden worden,
waarvan de productie plm. 120 miljoen
gulden beloopt, d.w.z. plm. 10 pet. van
de totale bodemopbrengst. Geen wonder,
dat bij de goede resultaten van de pluim
veeteelt in de laatste jaren steeds meer
deren zich er op toeleggen, ook op de
boerderij. Spreker wijst er echter met na
druk op, dat dit bedrijf noodwendig
slechte ot althans onvoldoende resultaten
XjfH AwttffAx/td*
AUycstsJujppcn i-an
(ook In '/jonlon/A ponden cn ponden)
Uraapt 2/ur 1l/utke£ier h paJycD'E
79
SlPtRT1753
moet opleveren, wanneer men met weinig
kennis van zaken te werk gaat. Een flinke,
dosis ervaring is vooral hier onontbeer
lijk. Verzorging en huisvesting der kui
kens moeten piekfijn in orde zijn en
natuurlijk aan het voer mag geen
ziertje mankeeren. Dat spreker Sluis'voer
als de eenig aangewezen spijs voor kip
pen aanbeval, zal niemand hem kwalijk
hebben genomen.
De film bestond uit vijf deelen. We
nemen eerst de fabrieken in oogenschouw,
zijn getuige van het reinigen en het op
slaan der granen in diverse silo's, wellce
met elkaar ruimte bieden voor één mil
joen cn 500.000 Kg. Het lossen der zak-,
ken uit de schepen gaat heel handig. Eeiï
lift brengt er in een uur 300 op hun be
stemming. Transportbanden zorgen voor
de rest. We zien hoe het graan gezeefd,,
hoe de zakken gereinigd, gerepareerd en
verzegeld worden. In papier verpakt, auto
matisch afgewogen, worden per dag 4500
zakjes gereed gemaakt. Eigen motorboo
ten en een leger van 50 eigen auto's
zorgen deels voor het transport, eigen
ateliers voor de reclame.
Voor het nemen van voederproeven
worden in keurig ingerichte opfokhuizen
twaalf stel kuikens „liefderijk" verpleegd,
ja, vertroeteld, want het hoeft de bees
ten aan niets te ontbreken. Ook in dit
opzicht was de film even leerzaam als in
teresssant.
Het derde deel voert ons naar IJmui-
den, de zetel der Sluis' Vischmeelfabriek
Ontzaglijke hoeveelheden visch worden
daar door uitdampen en steriliseeren in
vischmeel omgezet, voor pluimvee - mits
oordeelkundig toegediend een uitne
mend voedsel. Vooral dat, van schelvisch
en wijting afkomstig, is rijk aan eiwit:
6570 pet. Eenige vischreservoirs van elk
6000 Kg. inhoud, geven van de groote
vraag naar vischmeel, wel een duidelijk
beeld. Ook hier nemen we voor de toepas
sing der nieuwste vindingen ons petje af.
Een bedrijfslaboratorium, aan de fabriek
verbonden, waarborgt de juiste samenstel
ling der diverse voeders.
Waar het de kuikenopfok betreft, was
het vierde deel der film zeer aantrekke
lijk. We volgen een kuikenfamilie, van het
eerste uur harer geboorte af tot op een<
leeftijd van een week of zes toe, in heel
haar doen en laten en komen dra tot de
conclusie, dat huisvesting en verzorging
•wel no. 1 zijn op de weg naar een hooge
productie, naar een goed soort tokdieren.
We zijn eenige weken te gast bij de eige
naar van het Hoenderpark „Wiesel" bij
Apeldoorn, welk bedrijf zich speciaal op
eierproductie richt en eenig in z'n soort
mag worden genoemd. Dat telkens weer
P. Sluis Voer op de voorgrond wordt ge
schoven, Iaat zich begrijpen.
Het laatste deel behandelde eenige der
meest gevreesde pluimveeziekten: pullo-
rum, door bloedonderzoek te onderken
nen; diphteritis, waartegen spr. 'dringend