Texelsche Courant van Woensdag 26 Maart 1930,
TWEEDE BLAD
Texel's Bloembollenteelt
LENTE-KLANKEN.
Texelsche Berichten
door H.J.VOORS,
Secretaris Alg. Vereeniging voor Bloem
bollencultuur.
Een rondtoer over het
Narcisseneiland.
Wij troffen de Texelsche vakgenooten
aan het losdekken van hun narcissenvel-!
den.
Dit werkje werd van het jaar in heel
wat opgewekter stemming gedaan dan
in de vorige lente, toen, a 1 s er wat los
te dekken viel, de aanblik van de cultuur
een schok van schrik hun door de leden
deed gaan. Er zijn op Texel ook nu
nog velden te zien, waar hier en daar
een groene spriet het kerkhof aanduidt,
waar duizenden bollen hun graf vonden.
Er zijn daar nog groote akkers, waar 't
vorig jaar niets te rooien viel, waar het de
moeite niet loonde. En die men maar
heeft laten liggen. Men kon niet weten?...
En interessant is het te zien, hoe op
zoo'n „doodenakker" het leven aarze
lend uitbreekt. Hoe 't geen de vorstko-
ning spaarde, zich in de afgeloopen zo
mer conserveerde en nu bij 't komen van
de tweede zomer zich aan het verbaasde
oog der menschen vertoont „als bloemen
op een graf". Er zal straks veel jong
plantgoed zijn, door de zachte winter
van '30 gespaard, dat gerooid kan wor
den op de tuinen, waar de vorst van '29
zijn verwoestingen aanrichtte
Het zware dek was dit jaar niet noodig
geweest. Maar dat kon niemand voorzien.
En de Texelsche kweekers hebben de ri
sico niet weer willen loopen. Aarzelend
worden de akkers van het zware dekont-
daan en met een zucht van verlichting
zien zij de velden van geel en grijs, groen
worden. Er is nu haast bij, want onder Vj
dek, dat wel een tijd de zonnewarmte uit
de bodem verbant, is de groei toch on
weerstaanbaar en de velden moeten groen
worden, niet geel
Wij hebben akkers gezien bij onze
tocht door de Texelsche dreven, die 'n,
paar koele dagen hard noodig hebben.
Gelukkig is de natuur welgezind; terwijl
wij dit schrijven dalen uit de koude
Maartsche lucht de sneeuwvlokken neer.
Het geleidelijk van geel, groen worden zal
er door bevorderd wonden. Het is een lust
om op dit mooie eiland deze dagen van
herleving mee te maken; er heerscht een
opgewekte stemming, de verliezen van
het vorig jaar schijnen kleiner_te worden
bij de aanblik van de groenende velden...
De narcissenteelt op Texel is niet van
vandaag ot gisteren, maar over het ge-
heele eiland is toch een herleving van
deze teelt te bespeuren. De teelt wordt
er anders, op andere wijze beoefend.
Men vertrouwt de gezonde bodem en de
zuivere winden en laat gerust zijn bollen
twee jaar zitten. Men probeert weliswaar
de nieuwe rassen en vormen, maar vindt
zich vertrouwd bij de Spurren en Sions,
die men het is bekend genoeg— ner
gens beter kweekt dan op Texel. Wij
hebben op alle hoeken van het eiland
krachtige en sterke partijen aangetroffen,
die een lust waren voor het oog. De teelt
op bedden is er nog wel hoofdzaak maarf
er zijn er ook die de paadjes maar afge
schaft hebben en hun zachte golvende ak
kers, in het Noordelijk deel door een wal
letje zelfs onderbroken, aan één stuk heb
ben beplant. De rijen staan niet zoo wijd
als op de foto's (in de Amerikaansche
vakbladen) van de cultures van onze con
currenten van overzee. Maar toch is er
iets Amerikaansch in de wijze, waarop
deze kweekers-in-het-groot de teelt be
oefenen. „Wij tellen hier niet per roe,
wij spreken hier gemakkelijker van bun
ders", zoo zei er één.
Niet op alle deelen van dit merkwaar
dige eiland wordt de teelt op dezelfde
wijze uitgeoefend. Hoe zou dat ook kun
nen, daar men op dit, ook hierin merk
waardige land, alle grondsoorten aantreft,
waaruit Nederland bestaat. Het merk
waardige is hier natuurlijk, dat dit alles
bijeen is op een oppervlakte van nog geen
20.000 H.A. Een groot deel van 't eiland,
in het algemeen de Oostelijke zijde, be
staat uit min of meer zware, zelfs hier
hier en daar klei-achtige zandbodem. Hier
zijn de narcissen niet op haar plaats. Nar
cissen kweekt men echter op Texel zoo
wel op het lichte grofkorrelige duinzand
als op 'het donkere meer zavelachtige
diluviale zand, maar bijna steeds zal ae
graaf of spade op geringe diepte aantoo-
nen, dat de narcissenakkers een onder
grond hebben van dat zuivere grofkorreli
ge zand, dat zoo'n beslissende rol speelt
bij de stand van het grondwater.
De duinenrij, bekend om zijn weelderi
ge flora, wat eveneens op waterrijkdom
wijst, geeft op de meeste plaatsen de
aanpersing die onontbeerlijk is en zoo is
er van verdrogen der culturen geen spra
ke. Al verwondert dat een vreemdeling,
als hij de slooten en greppels beschouwt;
€n de winter- en zomerwaterlijn zich
De voorjaarswinden en de voorjaars
zon doen de golven wiegen en blinken
met klotsen en botsen, met geflikker en
geblikker van zilverig verschieten. Zoo
zegt 't zoo mooi ds. R.J. de Stoppelaar
in een van de vele van zijn hand versche
nen artikelen.
Door de gagelkatjes gaan de eerste
voorjaarstrillingen, als vanouds buitelen
de gorzen om de riethalmen, de reigers
loopen te visschen door de polderslootjes.
De boer slecht de mesthoopjes over het
land, terwijl boven zijn hoofd de leeuwe
riken opstijgen in een zonnig morgen
uur om hun voorjaarslied uit te tierelie
ren. Maar de onbedrieglijkste teekenen
van de lente zijn de terugkeerende weide
vogels. Ik had ze al gehoord en gezien.
Gehoord op stille avonden de fluittonen
van de weer aangekomen scholeksters,
hoog onder de sterren: te-lu! te-lu! En
's morgens en 's middags de groote kop
pels kieviten, overwiekend naar de dras
sige landen om de vennen. Daar vinden
ze elkaar weer, die de winter doorbrach
ten aan de oevers van de Nijl.
Goed halfweg Maart zijn ze daar weer
bijeen, de grutto's, de tureluurs, de kemp
hanen, de kieviten, de scholeksters, de
snippen. Dan wordt het bruin en grijs
der landerijen zoo fijn voorjaarachtig
verlevendigd door het wit en zwart en
rood van de strandkieviten, stapt het
voorjaar speelsch rond tusschen de groe
nende biezen op de hooge pooten van
de grutto's en bliksemt het alom over
water en land uit de blanke blinking van
honderden kemphaanwieken als zij keeren
in de zon. In groote vluchten troepen
dé meeste nog bijeen. Maar hier en daar
buitelt al een enkele kievitdoffer over
een stukje veld om en om, over de kop, -
om de vleugels en zwaait en zwiert de
blijde paringsroep van die kuifdrager
door de lucht. Hier en daar gaan al, ge
paard, een tweetal rosborstige grutto's,
en houdt op een stille morgen een snip
een bruiloftsvlucht met blatende, knet
terende klankjes.
De kempen („kragemakers" zeggen we.
hier) hebben nog niet hun mooie kragen.
In wilde vlucht razen ze toomeloos over
landen en wateren, doch met een paar
dagen zullen ze weer pronken met hun
.wapperende, veeltintige schoudermantel
tjes en de oude tournooiplaatsen opzoe
ken om hun potsierlijke pantomines en
bloedlooze tweegevechten te houden. Dan
heeft op de ontwakende velden die bruids
werving plaats met gevechten en gepronk,
met vleugelgesleep, opzetten van de vee-
ren, doodliggen, knielen, wordt er bruids
vlucht gehouden, borst aan borst de lucht
in of in rappe vaart achter elkaar aan
met jubelende, jodelende klanken. Ze zijn
er weer, de kleurige waders en baders en
de uitkijk is weer naar het „eerste" kie
vitsei.
zoover uit elkaar ziet afteekenen. i
Een feit is het, dat die wonderlijke
veelsoortigheid van bodemstructuur op 'n
beperkt gebied, het eiland Texel met na
tuurlijke gaven heeft toegerust, die door
de energieke, immers door zijn isolement
op eigen kracht aangewezen bewoner, zijn,
benut, tot het beoefenen van een teelt,
die met zijn aanleg goed overeenkomt.
Men voelt het de Texelsche vakgenoot af,
dat hij niet bij de pakken gaat neerzitten,
dat hij zoo overtuigd is van de rijkdom
van de bodem waarop hij woont, dat
ijver en toewijding voor hem vanzelfspre
kend zijn, immers: Texel kan niet teleur
stellen.
Men vindt er om iets te noemen, vol
ledige toepassing van het gebruik van
kunstmest, met uitsluiting van natuurlijke
meststoffen. Onze grond is voor narcis
senteelt humusrijk genoeg en een teveel
aan kalk vindt men hier vrijwel
nergens. De proeven met hyacinthen-
teelt in het klein de laatste jaren begon
nen op voorbeeld van A.P. polder zijn
een ander blijk van het rotsvast ver
trouwen in de gewilligheid van de Texel
sche bodem, en daarbij speelt ook uit
sluitend kunstmest een rol. i
De groote meerderheid der kweekers
hebben kleine bedrijfjes, de narcis is voor
hen een der verschillende „paarden waar
op zij gewed hebben." Maar, een aantal;
hunner gaat verder. En de grondverkoo-
pen, waarvan we hoorden, bewijzen dat
het vertrouwen, dat deze groep menschen
bezielt, is overgeslagen naar „de Zuid."
Dit is trouwens een herhaling van het
geen vroeger is geschied. De Texelaar
ziet de grondprijzen stijgen en verheugt
zich daarin. Immers voorloopig is er nog
geen gebrek. Men behoeft niet zuinig te
zijn met een vierkante meter grond.
Breed is de „slag" door de akkers, en
talrijk zij de akkers, waarop men over
een paar jaar weer „terug" zal komen.
Maar er zijn ook bedrijven, waar zon
der eenig bezwaar de narcissen jaar op
jaar terugkomen op dezelfde akkers. De
paardenploeg zorgt voor de grondbewer
king en het „kooken" voor de vrijdom
van ziekte. Men heeft er een eigen warm
waterbehandelingsinstallatie, die in het
hart van het eiland gebouwd, de naam
van Professor van Slogteren „eilandkun-
dig" maakt.
En zoo gaat de Texelaar, zich bewust
van zijn verkregen kennis en macht, voort
om de buitenlandsche handelaar te ver
schaffen het product, waarmee hij bij zijn
klanten eer kan inleggen en de naam van
Nederland hooghouden.
Vanavond zal in „de Oranjeboom"
tot definitieve oprichting der afd. Texel
van de Alg. Vereeniging voor Bloembol
lencultuur worden overgegaan.
De kwestie Regent-Alg. Weeshuis.
De beslissing van de Kroon.
Naar de heer R.P.Keijser Cz., loco-bur
gemeester, ons gisteren meedeelde, heeft
heeft de Kroon d.d. 8 dezer o n gunstig
beschikt op het ingediend adres van de,
heer J.S.Dijt en 95 anderen, waarin om
vernietiging werd verzocht van het raads
besluit, waarbij de heer Sijbr. C. Eelman
tot regent van het Alg. Weeshuis werd
benoemd. De Kroon achtte hiervoor
geen termen aanwezig.
De Texelsche Courant heeft een op
laag van 1670 ex., wordt gelezen in
ALLE KRINGEN en telt haar abon
nees en TIENTALLEN medelezers
vnl. op Texel, welke gemeente plm.
1870 gezinnen omvat. Adverteert
dus in dit blad.
Eind-soiree Dansclub „Texel".
De Zaterdag gehouden eindsoirée van
Dansclub „Texel", zoo deelt men ons
mee, mag zeer geslaagd heeten. Met veel
kleurige lampions en guirlandes had men
de zaal van hotel Texel een recht feestig
aanzien gegeven en de feestelingen waren
groot in aantal. De voorbereiding van de
avond, waaraan kosten noch moeite wa
ren gespaard ,liet niets te wenschen over,
zoodat het feest vlot en vroolijk van sta
pel liep en een prettige indruk heeft na
gelaten,.
De Stille Omgang.
In de nacht van Zaterdag op Zondag
hebben te Amsterdam vele duizenden R
Katholieken deel genomen aan de Stille
Omgang. De vorige week waren he
hoofdzakelijk bedevaartgangers van bui
ten Amsterdam geweest, deze maal warei
het voor het grootste deel inwoners van
Amsterdam, ofschoon er ook verscheidene
groepen van buiten waren. Niet alleen van
Texel (plm. 40) maar ook uit Utrecht en
Volendam. Het passeeren van de haast
eindelooze rijen, van ongeveer half twee
tot zes uur, verliep in een volmaakte orde.
Sportnieuws.
De wedstrijd Adsp. A. Adsp. B. ein
digde met 1—2; Texel II Z.V.S. 6—5.
S.V. „Texel" is voornemens schoolvoet
balwedstrijden te organiseeren en heef,
met dit doel uitnoodigingen gestuurd aar,
de hoofden van alle openbare scholen en
aan het hoofd der R.K. school in onze
gemeente. Reeds kwam van de heer
Kraai, hoofd der o.l. school alhier, een
gunstig antwoord binnen.
Allerlei.
Gisteren reed een invalide vrachtwagen
getrokken door een andere auto, in de
Warmoesstraat in een wilde bui de stoe,
op van het vroegere winkelhuis van mej
R. Witte. Overigens niet veel biezonders
behalve dan, dat een rijwiel zoo ongena
dig door de dolle auto werd gerameid,
dat het stalen ros onherkenbaar verminkt
werd.
o
We memoreeren nog, dat de overdracht
van de nieuwe R.K. school door het ge
meentebestuur aan het schoolbestuur
plaats heeft op morgenochtend elf uur;
onmiddellijk daarna zal de school dooi
de Z.E. Deken van Schagen worden inge
wijd.
o—
Op de Zaterdag te Alkmaar gehouden
piepkuikcninarkt waren aangevoerd 99 kis
ten, 8 korven; prijs f 1,501,52Va per,
K.G. Handel goed.
o
De eindlcs lagere landbouwschool, zoo
deelt de directeur ons mee, is bepaald:
op morgen, Donderdag 27 Maart.
De Rembrandt-postzegel.
Wij herinneren er aan dat de Rem
brandt-postzegel nog gedurende een week
verkrijgbaar is; 31 Maart zal de laatste;
dag van verkoop zijn.
Men weet, dat het doel is, dat de op
brengst een aanmerkelijke steun zal wor
den voor het fonds van de vereeniging]
Rembrandt tot het financieren van dé
aankoop voor Nedcrlandschc musea van
belangrijke kunstwerken.
Hoe help ik de Post.... en mijzelf.
Onder deze titel heeft het Hoofdbestuur
der P. T. en T. een boekje uitgegeven,
dat in 700.000 exemplaren kosteloos on
der het publiek zal worden verspreid.
Geïllustreerd door zeer suggestievetee-
keningen van Tom van Tast worden in
dat boekje het publiek wenken gegeven
als: adresseer uw brieven volledig; ver
meld postbusnummer of adres van af
zender, vermeld voor Amsterdam de
verschillende besteldistricten als Zuid,
Oost, Noord, West; plak de postzegel
rechts boven op de enveloppe; verzend
vroeg op de dag, enz., enz.
Een practisch idee.
Groote Koemarkten.
De groote voorjaarsmarktcn zullen te
Alkmaar gehouden worden op de 3e
Maandag in April, te Schagen van de 1ste
Donderdag in April tot half Mei; te
Hoorn op de laatste Maandag in April,
en te Purmerend op de 1ste Maandag in
Mei.
Examens.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer
P. Roeper Pz., thans te Eibergen, slaagde
Maandag te den Haag voor het examen
tweede stuurman.
Directeur—Postkantoor.
In aansluiting op een vorig bericht,
deelen we mee, dat de heer J. R. v. d.,
Zalm, directeur van het postkantoor al
hier, zijn benoeming in gelijke betrek
king te Veendam (een Groningsche in
dustrieplaats van meer dan 13000 inwo
ners) heeft aangenomen.
Tentoonstelling.
Naar men ons meedeelt is het bestuur
van de afd. Texel van „Volksonderwijs'1'
van plan na de cursus „handenarbeid"
en „knippen en naaien" een tentoonstel
ling te organiseeren, opdat een ieder zie,
welke goede resultaten de lessen hebben
opgeleverd. Plaats en tijd worden nader,
bekend geaakt.
DE KOOG.
Voordrachtavond.
Toen Zondag de voordrachtavond ten
lokale van de heer L. den Braven aan
ving, was er maar weinig publiek, dat)
echter blijk gaf het gebodene te waar-
deeren. Later op de avond nam de be-i
langstelling toe. Tot slot was er een ge-;
zellig bal.
Goed afgeloopen.
Bij het nemen van de scherpe bocht
BadhotelwegMinister-Ruijsweg, werd
Zondagmiddag een dame van de duozit-
ing van een motor geslingerd. Ze kwam
.net de schrik vrij. Een gewaarschuwd
motorrijder telt voor twee.
De zomer tegemoet.
Aan vele dingen is 't te bemerken, dat
De Koog zich gereed maakt voor 't bad
seizoen. In de pensions, waarvan er eeni-i
ge aansluiting gekregen hebben op het
.elefoonnet, heerscht over het algemeen
al groote bedrijvigheid. Ook in het Bad
hotel is men sinds eenige weken druk
aan 't werk om alles in gereedheid te
orengen voor de eerste gasten. Het hoteL
zal veel in aantrekkelijkheid winnen dooi;
het aanbrengen van een installatie voor
stroomend warm water. Met de werk
zaamheden dienaangaande vordert men al
flink. Ongetwijfeld zal deze verbetering
de exploitatie van het hotel zeer ten
ten goede komen.
Ook hotel-pension „Het Witte Huis"
ondergaat een heele verandering. Aan de
Zuidzijde wordt een prachtige ruime serre
aangebouwd. Hierboven worden een
iantal slaapkamers aangebracht. Tevens
tal ook deze inrichting van stroomend
water voorzien worden.
Een der landhuisjes van de heer Kok
ïeeft men door een 'kleine verbouwing
een veel fraaier aanzien gegeven.
T5Bj55 r<v
runacMi cw>
«S
