C. v. TRIET Spoorstr. 126, den Helder Tel. 370. No 4422 Zaterdag 26 April 1930 43s1" Jaargang H EEREN-BAAI EERSTE BLAD. Voor de Zondag. Voor hoofd en hart. Texelsche Berichten Onze Heerenkleeding voldoet aan de hoogste eisch. Met paardenhaar bewerkt. ABONNEMENTEN: UITGAVE:N.V,v/h LANGEVELD&DE ROOIJ U DEN BURG OP TEXEL ADVERTENTIÊN: TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11 De weg naar het succes. Er is geen tusschenweg. Over Opvoeding. (Slot.) Wij moeten ons aanwennen iedereen te eeren voor hetgeen hij presteert. Ik heb net zooveel respect voor een jonge arbei der, die een machine nauwkeurig kan af stellen, als voor een chirurg, die een dubbele beenbreuk kan behandelen. Aldus Charles M. Schwab, de president van de Amerikaansche staaltrust, in ,,Tien ge boden van bet succes". Zij hebben beiden hun taak goed onder de knie. Ik heb zit ting in de financieele commissie van drie universiteiten: de Cornell-, de Le High en de Pennsylvania-universiteit. Op de ver gaderingen heb ik twaalf jaar lang in de zelfde zin gepreekt, in korte woorden: „Als zakenman zal ik u in het kort mijn meening zeggen. Zelf heb ik nooit de voordeden van een universitaire opleiding gehad. Doch ik zou het ook voor alle stu denten van groot belang achten, wanneer zij konden begrijpen, dat zij met of zon der graad geen haar beter zijn dan de werklieden, die in een fabriek arbeiden. Degeen, die afgestudeerd is, beheerscht'n bepaald vak en is in staat een zekere taak te vervullen, terwijl een fabrieksarbeider ook een bepaald vak beheerscht en ook in staat is een zekere taak te vervullen. In de samenleving maakt bet beusch zooveel verschil niet uit, wat de een en wat de ander presteert. De productie van beiden is nuttig en noodig. Een oprecht demo cratisch gevoel dient bet economische le ven te beheerschen. Wie daar niet van doordrongen kan worden, moet onvermij delijk schipbreuk lijden. Ik heb evenveel respect voor een werk man, die iets maakt, dat ik niet zou kun nen maken, als hij respect beeft voor mij, die weer dingen doet, die hij njet zou klaarspelen. Van dit democratische begrip moeten de jongelui, die aan onze Universiteit komen studeeren, doordron gen worden. Dit standpunt besluit Mr. Schwab heb ik verdedigd, niet alleen tijdens de oorlog, maar reeds lang vóór de oorlog. Ik heb al die jaren lang verkondigd, dat de nuttigste staatsburgers diegenen zijn, welke nieuwe mogelijkheden scheppen, nieuwe industrieën ontwikkelen, nieuwe welvaartsbronnen aanboren, waardoor duizenden constructieve arbeid kunnen krijgen tegen een belooning, die hen in staat stelt met hun gezinnen een redelijke graad van welstand te bereiken. Zondag, 27 April 1930. ZOND AO. Een verbeven ziel zoekt in het leven het grootste niet, maar legt het er in. S c h i 1 le r. MAANDAG. Het is beter in vrede op de grond te slapen, dan met een bezwaard hart in een bed. DINSDAG. De grooten der aarde moesten minder luid spreken. Zij zijn immers zeker toch altijd gehoord te worden. WOENSDAG. Vele menschen zijn als de brandnetels. Behandelt men ze voorzichtig, dan bran den ze, doch pakt men ze flink aan, dan zijn ze onschadelijk. DONDERDAG. Houdt de lieflijke herinneringen met beide handen vast. Zij zijn de beste hel pers en weten het best te troosten, als donkere dagen komen. VRIJDAG. Wat weg is, zij niet weg; 't verleden reikt zooveel ons toe, dat nog ten zegen zijn kan voor onze toekomst. ZATERDAG. Geboorte is goed, maar opvoeding is beier. Schotsch spreekwoord ECHTE FRIESCHB ZO-50 ct per ons UIT TEXELS VERLEDEN. Door S. M. v. d. GALIËN. DE SOMMELTJESBERG. Enkele weken geleden was een onzer geachte Texelaars zoo welwillend er ons op te wijzen, dat de door ons genoemde Sommeltjesberg bij niemand bekend was. Zulks bevreemdde ons, omdat hieraan toch een echt stukje oud-Texelsche ge schiedenis verbonden zit en ook de Som meltjesberg nog niet zoo verschrikkelijk lang geleden verdwenen is. In 150 jaar tijd raakt zooiets toch niet in het vergeet boek en dus zal 'bovengenoemde vriend wel wat overdreven hebben en zullen er hier of daar nog wel zijn, die iets van de Sommeltjesberg afweteji. In allen gevalle lijkt ons dit onderwerp belang rijk genoeg toe, om er iets langeir bij stil te staan. Mochten er inmiddels wezem, die meenen ons met opmerkingen en in lichtingen te kunnen dienen, ook over andere onderwerpen wanneer het maar over Texel's geschiedenis gaat zoo houden we ons daarvoor ten zeerste aan bevolen. De redactie neemt alles gaarne in dank aan. (Inderdaad. RED.). Wat was de Sommeltjesberg. Onze heidensche voorvaderen hadden de gewoonte, wanneer er een van hun grooten stierf, deze met statie en veel eerbewijzen te begraven. Al hun wape nen en gereedschappen begroef men dan bij hen, opdat zij in het hiernamaals, het Walhalla, zooals zij dat noemden niet ledig zouden aankomen en meteen konden gaan jagen. Dit was hun hoogste geluk: in het hiernamaals niet anders behoeven te doen dan maar te jagen en „mede" een soort gerstebier te drinken uit de schedels van verslagen vij anden. Veelal wierp men boven het graf dan een heuvel op, om de nagedachtenis van de afgestorvene te eeren. Zulk soort graven vindt men op veel plaatsen in Friesland nog en de Sommeltjesberg bij de Waal was er ook zoo een, wat bleek uit de voorwerpen, welke er in gevonden zijn. Hierover hopen we 't nog te hebben. Nu wierp men vroeger ook vluchtheuvels op om zich tegen overstroomingen te be schermen en die gedachte moet men bij de Sommeltjesberg naar onze bescheiden meening ook vasthouden, want dikwerf vereenigde men beide, grafplaats en vluchtheuvel tot een. Wij meenen het in dit geval te moeten opmaken uit de naam „wiek" of „wijk" w'ijkplaats), die men eertijds op Texel ook wel aan de Sommeltjesberg gaf. De naam Sommeltjesberg. De naam Sommeltjesberg is een echt oud- en uitsluitend Texelsch woord, dat ook weer kan worden aangevoerd als een bewijs hoewel van latere datum dat we hier met een begraafplaats te doen hebben. Met de vermindering van het bij- geloot onder het volk, verdwijnen ook veel daarbij gebruikelijke woorden en uit drukkingen. Vooral waren de kerkhoven en nog vooral bij nacht en ontij, naar het volksbijgeloof wilde, trieste en al schrikwekkende plaatsen, waar allerlei geesten en spoken rondwaarden. Dezen nu noemde men op Texel „sommeltjes" en er werd verondersteld, dat zij uit het „bergje" kwamen. Vandaar de naam. Ook had men de gewoonte, om, wanneer de kinderen stout waren, tegen hen te zeg gen: „Pas op, hoor, anders komen de Sommeltjes en die nemen je mee in het bergje Waar lag de SommeUjesberg De plaats waar de Sommeltjesberg ge legen heeft op Texel, is gelukkig door betrrouwbare gegevens van ooggetuigen. inzonderheid van de kunstschilder Pije ter van Cuijck, vrij nauwkeurig aan te geven. Wij moeten hiervoor bij de Waal wezen. Ongeveer vierhonderd meter ten oosten van dit dorp, zoo vinden wij op- geteekend, lag de Sommeltjesberg, aan de rechterkant van de weg naar Oosterend. Die vierhonderd meter moet men rekenen van de kerk af, want de Waal was vroe ger streekdorp. Of die weg dezelfde is als welke tegenwoordig Oosterend en de Waal verbindt, durf ik niet met zeker heid te zeggen, want de grintweg van nu is eerst in 1858 aangelegd geworden. Maar zeer waarschijnlijk is dat wel het geval. Vroeger vond men zelden of nooit harde wegen en daarom zal men in 1858 de oude „zandweg" wel verhard hebben. Trouwens, in 1790 bestond de Sommel tjes berg nog, al was het ook maar ge deeltelijk en de toenmalige weg kan een kleine 70 jaar later nog best bestaan heb-i ben. (Wordt vervolgd.) Over Landelijke Ruitersport in Holland's Noorderkwartier. De heer O. Schoorl Pz., voorzitter der Rijvereeniging „West-Friesland", schrijft ons: Met belangstelling heb ik enkele we ken terug een stukje in uw blad gelezen van de hand van de heer W. van Zijp, instructeur van de Texelsche Rijvereeni ging, waaruit blijkt, dat de heer Zijp zeer tevreden is over de vorderingen van zijn vereeniging. Ik wil er direct de wenscb aan toevoegen, dat het steeds excelsior rnag blijven gaan. Ik hoop binnen enkele weken persoon lijk die vorderingen in oogenschouw te kunnen nemen. Zoolang het vee gestald is, is het me niet mogelijk van huis te gaan. Als warm voorstander van onze Lande lijke Ruitersport wil ik gaarne op de hoogte blijven van onze Noordelijke ver- eenigingen en ben ik Zondagmorgen eens een kijkje gaan nemen bij de les van de Rijvereeniging „Anna Paulowna", bij ver korting de „R.A.P.". Het is nog een zeer jonge vereeniging, maar met uitnemend materiaal, pracht springterrein, tevens ter rein om een goede oefening te houden, geheel omgeven met hekwerk van onge veer l'/3 meter hoogte, de bodem voor zien van zaagsel, kortom: een ideaal oefenterrein. Met slecht weer een binnen- manege, dus kan de les' 's winters ook altoos door gaan. Hi.ndernisseit zeer correct en smaakvol gebouwd. Het geheel belangeloos ver vaardigd door de instructeur, de heer Vethman, terrein en binnenmanege gratis afgestaan door de eigenaar, de heer O. Waiboer, Kleiweg, Anna-Paulowna. Bravo, hadden we maar veel meer zulke men schen. Mijn indruk is, dat voor de R.A.P. alle factoren aanwezig zijn voor een rustige ontwikkeling en daarbij een instructeur met zooveel (buitengewoon veel zelfs) en thousiasme, zoodat ik de R.A.P. niet al leen een goede toekomst voorspel, maar tevens een ernstige concurrent 'van de Noordelijke Rijvereenigingen. Daarbij heeft de R.A.P. nog een eere voorzitter, de edelachtbare heer Lovink, Burgemeester van An-na-Paulowna, die de R.A.P. een zeer warm hart toedraagt en alreeds daadwerkelijke steun heeft ver leend, met andere woorden, een groote steunpilaar. Bravo, (als boven.) Wie de groote ruiteravond heeft mee gemaakt in Anna-Paulowna, waar drie vereenigingen tegenwoordig waren, zal de R.A.P. benijden. Wie voor onze rui tersport gevoelt, kan ik ten zeerste aan raden een les van de R.A.P. te gaan zien, Hij zar met alleen een prettige morgen hebben, maar voldaan naar huis gaan bovendien. Enthousiasme voor onze rui tersport moet gekweekt worden en bij een bezoek aan de les van de R.A.P. zal dat -i bij een ieder gekweekt worden, zelfs een tegenstander zal daar bij de les ontdooien. Ook wil ik zoo spoedig mogelijk Bar- singerhorn gaan zien. Nu moet me nog iets van het hart over het verslagje, dat overgenomen werd uit de Schager Courant over onze Rijver eeniging. Daar is namelijk geschreven over het heengaan van onze instructeur en secre taris. De verslaggever heeft namelijk veel te doen met onze vereeniging, lijkt het? en vindt het zoo jammer, dat niet alles in het werk is gesteld bovengenoemde hee- ren te behouden. Volgens dit schrijven meent hij goed op de hoogte te zijn. Ik ben zoo vrij er een vraagteeken achter te zetten. Ik ben van ineening, dat ondergeteekende als voor zitter van „West-Friesland" zich te bui ten zou gaan aan uit-de-school-klappen en zal genoemde heeren buiten bespreking laten. Maar dit wil ik toch zeggen: als de verslaggever van de Schager Courant goed op de hoogte was geweest van de ongezonde toestand, zou hij op deze ma nier geen bericht gelanceerd hebben. (Of zit er iets anders achter?) Wij hebben als overblijvende bestuurs leden ons tot plicht gevoeld, de beste weg te kiezen voor onze vereeniging, die mo- r\r c geraspte V* vZwitsersche„Kaas genjic is en we meenen die gevonden te hebben. Ik hoop dit, en twijfel er geens zins aan of de praktijk zal spoedigg spre ken. In ieder geval hebben we thans 23 leden en binnen enkele maanden komt nog een geoefend ruiter zich als lid aan melden, en we hebben de leiding van een instructeur met een ijzeren wil, zoo dat liet geheele bestuur en alle leden bet seizoen hoopvol tegemoet gaan. Het terrein waar we "beslag op hebben kunnen leggen, dat midden in Schager- brug ligt, is een groote verbetering, wat betreft het eventueel uitschrijven van een concours of andere feestelijkheden, zoo dat wij ons in alle opzichten sterker voe len dan ooit te voren. Wie Zonjdag 1.1. de les was gaan zien, zal de mecning zijn toegedaan dat er orde en regelmaat is en niemand zal met „West-Friesland"1 meelij hebben. Thans is er een gezonde basis voor vooruitgang en ontwikkeling en ten overvloede wil ik de verslaggever van het bericht in de Schager Courant over „West-Friesland" nog gerust stellen, dat het secretariaat in goede handen is terecht gekomen en de administratie keu rig wordt bijgehouden. Verder heeft „West-Friesland" nog plannen, die spoedig tot uitvoering komen en leiden zullen tot nog meerdere ver sterking en verbroedering, zoodat dan de alles vernietigende splijtzwam voorgoed onschadelijk is gemaakt. Later weer eens meer. Hoeve „Woudmcer", Harenkarspel, 21 April 1930. Plukt een Emma-bloempje. Denk er om, gij, Texelingen, straks is't weer Emma-bloempjesdag. Texel hijscht een dezer dagen de bacillen-oorlogsvlag. Jas en blouse, knoopsgat, mantel legge dan getuigenis af, dat de drager of de draagster een steuntje in de strijdkas gaf. Is'anders ons devies; „Wil steeds de TEXELSCHE COURANT DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden. Franco p. pest door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden. Losse nummers: 3 ct DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN Van 1-5 regols: 50 ct. ledero rogol moer: 10 ct. Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekond. Bij abonnement lagoro rogol prijs. ADVERTENTIÊN MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN 4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN "/WWMir/WtW/WW

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1930 | | pagina 1