De Nieuwe Texelsche Courant
lEZE Luidspreker,
No 4460
Woensdag 10 September 1930
43sle Jaarganj
Van week tot week
Als Waalenburg bemalen wordt
Texelsche Berichten
Wat wordt er dan van onze
vogels
m
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIËN:
■iiiiiioiiiiiwiiiiieiiiiii iiiiii©iiiiii®iiiiii©iiiiiibi
is sinds 1 Juli 1930
in dit blad opgenomen.
■iiiiii©iiiiii©iiiiii©iiiin iiiiii®iiiiii©iiiiii#iiuiia
Ga tot de mieren
Tamerlan, beroemd Aziatisch veldheer,
was iemand van buitengewone wilskracht,
van ongelooflijke volharding. Wat hij
eenmaal was begonnen, dat zette hij door,
tot elke prijs, onder alle omstandigheden.
Anderen zouden in zijn plaats wanhopig,
mismoedig zijn geworden, maar zijn taai
geduld hielp hem, en veelal bereikte hij
dan ook zijn doel.
„Waarom blijf je zoo koppig volhou
den", zeiden vaak zijn vrienden.
„Dat zal ik jullie vertellen", antwoord
de de veroveraar. En hij verhaalde van de
volgende anecdote uit zijn leven:
„Eens was ik genoodzaakt, teneinde mijn
vijanden te ontvluchten, een schuilplaats
te zoeken in een oud, vervallen gebouw.
Ik zat er vele uren afgesloten van de we
reld. Uit verveling volgde ik de bewegin
gen van een mier, die een graankorrel,
grooter dan haar eigen lichaampje, tegen
een hooge muur trachtte op te dragen. Ik
telde de keeren, dat het diertje probeer
de met zijn last zijn doel te bereiken. De
graankorrel viel negen-en-zestig keer op
de grond, maar de mier hield vol en de
zeventigste keer bereikte zij de top. Dit
schouwspel gaf mij moed, nooit heb ik
die les vergeten."
Zaterdagavond.
Binnen onze landspalen.
Van de gebeurtenissen, welke in eigen
land deze week de aandacht trokken,
noemen we de opgewekte viering der Ko-
ninginnefeesten in verscheiden plaatsen;
de staking der K.L.M.-piloten, een voor
Nederland nog nieuwe gebeurtenis; de
bijeenkomst van het Vde Intern. Lucht
vaartcongres te den Haag; tenslotte de.
tragische vliegramp nabij Loosdrecht,
waarbij twee vliegeniers en een knaapje
het leven lieten.
Parijs-New-York in 37 uur.
Onder enorme geestdrift hebben de
New-Yorkers het eerste stel vliegers in
gehaald, dat hen in de rechte lijn van 'n
Europeesche hoofdstad kwam bezoeken.
Na de avontuurlijke tocht van de „Bre
men", die dagenlang vastzat op een Ca-
nadeesch eilandje; de knappe, maar door
mist-vertraging ontsierde prestatie van
Kingsford Smith en Van Dijk; en de uit
verkeerstechniek belangrijke, maar weinig
opzienbarende vlucht van de Duitscher
Von Gronau, gelukte het de beproefde
Fransche piloten Costes en Bellonte Pa
rijs met New-York te verbinden in een
non-stop-vlucht van 37 uur. Na ruim vier
jaar een waardig pendant van Lindbergh's
vermaarde sprong. Was de Amerikaan
de man, die het eerste, en tevens het keu
rigst een Europeesche wereldstad wist te
bereiken: Parijs, de twee Franschen be
antwoordden het bezoek op een even ver-
bluffend-vlotte manier. En de luchtvaart
heeft een nieuwe zege geboekt, die, bij
alle tegenslagen en verdrietelijkheden,
vertrouwen geeft in de toekomst.
Enorme vooruitgang op luchtvaartgebied.
Diezelfde dag begroette de bevolking
van Tromsoe, in'n sfeer van ontroerende
eerbied het visschersvaartuig „Bratvaag"
dat de resten aanvoerde van een expe
ditie, wier lot meer dan dertig jaar eert
mysterie was gebleven, de expeditie-An-
dreé. Met een niet-besüiurbaar luchtschip
en zonder radio, poogde Andrée en zijn
makkers de Pool te bereiken. Wèl is de
technische evolutie enorm, welke de lucht
vaart in die betrekkelijk korte tijd heeft
doorgemaakt.
Waar het „Poolsch" toegaat.
De eerste daad van de „nieuwe" re-
geering-Pilsoedski is geweest, de ontbin
ding van het parlement; in November
zal het Poolsche volk zich een nieuwe
In ons vorig nummer hebben wij uit
voerige mededeelingen gedaan over de
aanstaande bemaling van Waalenburg.
Eén punt willen wij thans nog bespre
ken, n.l. de vraag, wat er als gevolg van
de bemaling verloren zal gaan. In de
eerste plaats denken we dan aan de
vogels, de roem van Texel. Zullen de kie
viten, grutto's, tureluurs, kemphanen,
kluten, sterntjes, enz. zich in het bemalen
gebied staande kunnen houden? Deze
vraag, die ongetwijfeld bij vele Texelaars
is opgekomen, moet, vreezen wij, in ont
kennende zin beantwoord worden. De er-'
varing, opgedaan bij vroegere gelegenhe
den (het Noorden, Prins-Hendrikpolder,
Eierland) leert, dat de vogels zich
niet aan de gewijzigde omstandigheden
kunnen aanpassen. Wordt Waalenburg
geheel bemalen, dan is het gedaan met 't
bonte vogelleven in het hart van Texel.
Maar, dan missen ook de vreemdelingen,
die in Mei en Juni naar ons eiland ko
men datgene, wat hen naar Texel bracht.
Want van alle Texelsche vogeloorden
heeft ongetwijfeld Waalenburg, dat zich
dan in een rose kleed van Engelsch gras
tooit, de beste klank; daarover zijn allen,
die tot oordeelen bevoegd zijn, het eens.
Texels eereschuld.
Voornamelijk door de vogels is Texel
bekend geworden. Texel heeft daardoor
een eereschuld aan de vogels. Gebeurt er
niets, dan zullen de vogelvrienden wel
licht elders terreinen zoeken, die aan hurt
liefhebberij voldoen en vele anderen zul
len Texel weet dat uit ondervindijng
hun voorbeeld volgen, tot schade wel
licht van Texel.
Tot schade van Texel, dat is de scha
duwzijde van de bemaling. In tegenstel
ling met de andere badplaatsen, heeft
Texel een vreemdelingenseizoen, dat van
Mei tot September duurt; de financieele
voordeden hiervan zullen we hier niet
uiteen behoeven te zetten.
Ernstig onderzoek gewenscht.
Voor geheel ons eiland is het van be
lang, dat met alle ernst wordt onderzocht
of dit nadeel inderdaad onafwendbaar is.
in het Noorden trekt de gunstig gele
gen Bol nog steeds vele bezoekers, in
de Prins Hendrikpolder kocht de Ver-
eeniging tot Behoud van Natuurmonu
menten nog onlangs de Klutenbroedplaats
aan, jammer genoeg van beperkte om
vang (plm. 2 H.A.) Is iets dergelijks in
Waalenburg niet mogelijk? Waalenburg
zal, evenals zooveel andere polders, naast
vruchtbare ook weinig rendeerende dee-
Ien hebben en het zijn juist die deelen,>
die voor de vogels van de allergrootste
beteekenis zijn. Sinds jaren wijden „Na
tuurmonumenten" en „Vogelbescher
ming" haar volle aandacht aan ons eiland.
Ten tijde van de vroegere bemalingen
of verbeterde bemalingen bestonden deze
vereenigingen niet, of verkeerden inbaar
moeilijke kinderjaren; nu bloeien zij,
dank zij de steun van duizenden landge-
nooten.
Een dankbare taak.
In alle bescheidenheid en alleen gedre
ven door het algemeen van Texel vragen
wij, of hier niet een dankbare taak is weg
gelegd voor ons gemeentebestuur en voor
„Mooi Texel", om, tezamen met de ge
noemde vereenigingen na te gaan, of, en
op welke wijze het behoud van het beste
deel der broedplaatsen verzekerd kan wor
den.
Herinneren wij ons goed, dan hebben
Ged. Staten, naar aanleiding van een ver
zoekschrift van Natuurmonumenten, be
loofd, dat met de belangen der broed
plaatsen rekening zou worden gehouden.
Op de medewerking van Haarlem zal dus
zeker kunnen worden gerekend.
Men late geen kostbare tijd verloren
gaan; binnen een jaar moet deze zaak
in kannen en kruiken zijn.
Texel kan zijn vogels niet missen!
DE KOUS IS AF.
wanneer ge, om heel Texel te bereiken,,
adverteert in de Texelsche Couraint, om
dat deze over het heele eiland
HUIS AAN HUIS GELEZEN WORDT.
vertegenwoordiging mogen kiezen. Zal
die verkiezing volkomen vrij zijn? Er is
reden om er aan te twijfelen, als men
ziet, hoe, direct na de ontbinding, welke
een einde maakte aan de onschendbaar
heid der afgevaardigden, van hooger hand
tegen een aantal leiders der oppositie
werd opgetreden. De politie hield een
ware razzia onder hen en zoo zullen be
langrijke bevolkingsgroepen, vooral on
der de minderheiden in de verkiezingstijd
hun aanvoerders moeten ontberen Ook de
laffe aanval van 'n aantal Pilsoedski-offi-
cieren op de boerenleider Dombski geeft
geen hooge dunk van de liberaliteit, waar
mee men in die kring tegenover politieke
tegenstanders staat.
Om de landbouwcrisis te bestrijden,.
De conferentie der Midden- en Oost-
Europeesche landbouwstaten, te War
schau gehouden, besloot in beginsel tot
samenwerking ter bescherming van afzet
en prijs. Ot dit beginsel in daden zal
kunnen worden omgezet
Waar werkloosheid toe drijft.
in Hongarije, waar de werkloosheid,
zooals in zooveel landen van Europa,
een steeds grooter omvang aanneemt,
werd voor het eerst sedert jaren door
socialisten en communisten tegen de re
geering Bethlen betoogd. Daarbij is het te
Boedapest tot tamelijk ernstige ongere
geldheden gekomen, waarbij eenige per
sonen werden gedood en verscheiden ge
wond.
Engeland: Over malaise en vrijhandel.
Te Nottingham kwam hetBritsche Vak
verbond bijeen om maatregelen te be
spreken, die uit de steeds nijpender ma
laise kunnen voeren. In algemeen econo
misch opzicht kwam men tot een soort
gelijk advies, als dat, wat door de heeren
Beaverbrook en Rothermere wordt ver
strekt: nauwer aaneensluiting van de
Britsche rijksdeelen. Maar in de Labour-
regeering zijn de vrijhandelskrachten ver
moedelijk nog sterk genoeg, om het be
treden van zulk een protectieweg te voor
komen. Dat er intusschen onder de kie
zers niet weinige zijn, die voor een nieu
we methode, welker ondeugdelijkheid dus
nog niet kon blijken, gevoelen, blijkt wel
uit de verkiezingsuitslag te Bromley, waar
de aanhanger van de „rijksvrijhandel"
niet minder dan 9.000 stemmen op zich
vereenigde.
tl
J.GRÜMO'5
BAAtïAÖAfS
tl
|g Bezoekt Texelsch Museum
BE Nieuwstraat, Den Burg. Geopend:
BE Maandags 10—1 uur; Woensdags
BE en Zaterdags 25 uur.
*1
T.E.S.O.-cijfers over Augustus 1930.
In weerwil van het regenachtig weer,
dat de eerste helft van Augustus heeft
opgeleverd en dat het bezoek van „dag-
jesmenschen" ongunstig moet hebben be-
invloed, geven de cijfers van T.E.|S.O,
over het vervoer gedurende de afge-
loopen maand een gunstig beeld. We
plaatsen hier bij elkaar de getallen der
laatste vier jaar, waaruit een gestage
toename van het vervoer kan blijken:
Jaar Personen Rijwielen Auto's
1927 14752 3987 264
1928 13894 3904 176
1929 16445 47Q6 355
1930 16831 5223 388
NEDERL. ORNITHOLOGISCHE
VEREEN1GING.
Jaarverslag en excursies op
Texel.
De Nederl. Ornithologische Vereeni-
ging zal Zaterdag in „de Lindeboom" haar
jaarvergadering houden en daaraan excur
sies verbinden, o.m. naar de Muyen, de
Slufter, Texels noordpunt en de vogelrij-
ke schorren achter de Eendracht op Zater
dag en Zondag. Het zou, wat die excur
sies aangaat, speciaal om waarneming van
de vogeltrek te doen zijn, een verschijn
sel, waarop de liefhebber speciaal aan de
Eendracht mag verwachten te worden
vergast.
Wat wil de Ned. Orriith. Vereen.?
De Ned. Ornith. Vereen, stelt zich ten,
doel de beoefening der Ornithologie
(vogelkunde) in de meest uitgebreide zin
van het woord en mag in één adem ge
noemd worden met de Ned. Ver. tot Be
scherming van Vogels, welke zooals de
naam reeds zegt de b e s c h e r m in g
der vogels beoogt. Zij tracht haar doel te
bereiken o.m. door het twee- of driemaal
's jaars uitgeven van een tijdschrift,
„Ardea", genaamd, dat reeds zijn 19e
jaargang beleeft. Het lidmaatschap be
draagt f 6.— waarvoor men „Ardea"
ontvangt, gebruik mag maken van de in
teressante bibliotheek der vereenigingen
deelnemen aan excursies, waardoor men
terreinen mag betreden, waar men anders
soms moeilijk of in het geheel geen toe
gang kan bekomen.
Wie nadere inlichtingen wenscht of b.v.
een proefexemplaar van „Ardea", wijzen
we gaarne de weg.
Uitslag aanbesteding.
De werkzaamheden aan de beide dienst
woningen, onlangs aanbesteed en te bou
wen op het terrein van de T.E.M., zijn
aan de laagste inschrijvers opgedragen:
H.Daalder, de Cocksdorp, metselwerk en
timmerwerk; P. Oele, loodgieterswerk;
C. Bremer Sz„ schilderwerk.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 75 ct. por 'i Maanden
Franco p. post door geheel Nederland 1p. 3 maanden
Losse nummers: 4 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE: N.V v/H LANGEVELD ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 rogels: 60 ct. Iedere regel meer: I2ct.
Dezelfde advertentie 4 maa' geplaatst wordt 3 maal berekend
6ll abonnement lagoro regolprljs
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
j
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N° 11
mnSuE CöüSakt
K.rviTCH W WAALENBURG.
TEXELSCHE COURANT
huldigt zijn roohapparaat
en naiuurtijh met lof over z'n
BflAI-TPBnn praai,
hoera! uoor óRUtiOi labahsfabrieh
cuani
ECHTE FRILSC.HE
/s uuaarlyh
manjej/cj''
'10 12-15'en IScf