De Nieuwe Texelsche Courant
w
Ruwe Handen
44s,e Jaargang
No 4511
Woensdag 11 Maart 1931
Van week tot week
jVaarsc^uwV^!
Texelsche Berichten
Gevaarlijke Pluimveeziekten.
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIËN:
■iiiiiioiiiiiieiiiiiieiiiiii iiiiiisiiiiiisiiiiiisiiiiiiB
■uiiiisiiiinsiiiiiisiiiiii iiiiiisiiiiiisiiiiiisiiiiiiB
spoedig zacht
TEXELSCHE COURANT
DEN BURGr75 CL per'' !9 Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland p. 3 maanden.
Locse nummers: 4 st
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE: N.V v/H LANGEVELD ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels: 60 ct. Iedere regel meer: 12ct.
Dezelfde advertentie 4 maa' geplaatst wordt 3 maal berekend
8I| abonnement lagere regeipr||s
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. H
is sinds 1 Juli 1930
in dit blad opgenomen.
Zaterdagavond.
De beteekenis van het Vloot-accoord.
De Britsche Labour-regeering heeft in
de week, die achter ons ligt, twee groote
successen behaald op het terrein der in
ternationale politiek en deze kunnen haar
troosten voor veel binnenlandsche zorgen.
Het eerste succes was het vloot-accoord
waartoe de leiders der Engelsche politiek
Frankrijk en Italië wisten te brengen, en
dat het Verdrag van Londen het vorig
jaar door Engeland, de Ver. Staten en
Japan onderteekend, op welkome wijze
atrondt tot een Pact van Vijf. Om niet
het risico te loopen, dat Engeland door
een onverzoenlijke houding van Frankrijk
en Italië toch gedwongen zou worden
méér schepen te bouwen dan het zich, ge
zien zijn financieele moeilijkheden ver
oorloven kan, hebben de Labour-ministers
van Buitenlandsche Zaken en Marine zich
tot het uiterste ingespannen. Die inspan
ning is beloond. Zaterdag werden zij het
eens met de Italianen, en Zondag reeds
met de Franschen.
Het verkregen accoord beteekent, dat
nu tot 1936 precies vaststaat wat elk van
de vijt groote zee-mogendheden mag bou
wen, zoodat er althans vijt jaar lang geen
z.g. wedloop in bewapening zai zijn, waar
bij elk de ander tracht in te halen en
voorbij te streven. Met ontwapening heeft
zulk een overeenkomst niet veel te maken,
want het is juist een aanbouw-accoord,
maar als vredesfactor heeft zij stellig
wel beteekenis. Om dit in te zien behoeft
men zich slechts te herinneren hoe zeer
de verhouding tusschen Engeland en
Duitschland zich in de laatste jaren vóór
de wereldoorlog verscherpte, juist omdat
men het niet over zulk een aanbouwplan
eens kon worden.
GANDHI.
mm
Engeland, Britsch-Indië en Gandhi.
Het tweede succes der Labour-regee
ring is, dat zij, via de onderkoning van
Indië, lord Irwin, de nationalistische Con
grespartij er toe heeft gebracht de cam
pagne van „burgerlijke ongehoorzaam
heid" te staken en deel te nemen aan de
Ronde-Tafel-Conferentie, die thans in In
dië zai worden voortgezet. E>e extreme
conservatieven in Engeland beweren nu,
dat lord Irwin gebukt gaat voor Gandhi,
terwijl de extreme nationalisten betoogen,
dat Gandhi de onafhankelijkheids-bewe
ging verraden heeft. De waarheid ligt
niet precies in het midden, zij komt hier
op neer ,dat beide partijen concessies
hebben gedaan, maar Gandhi iets meer
concessie dan Irwin. Het boycotten van
drankwinkels en andere zaken waar Brit
sche goederen worden verkocht, mag
voortduren, maar alleen op een uiterst
nette manier; zout mag aan de kusten
uit zee worden gewonnen, maar niet in
liet binnenland verkocht; de politieke ge
vangenen zullen van lieverlede worden
vrijgelaten, mits zij geen geweld had
den gepleegd. Het beginsel heeft blijk
baar voor üandhi zwaarder gewogen dan
de practijk.
Groote veranderingen in Turkije.
In Turkije heeft de „ghazi", Moestafa
Kemal Pasja, thans besloten, tot een gron
dige zuivering van het parlement en de re-
geerende Volkspartij De verkiezingen, die
volgens de grondwet in Sept. a.s. zouden
moeten worden gehouden, heeft hij ver
vroegd tot April en het staat wel vast,
dat tal van afgevaardigden niet meer door
de Volkspartij candidaat zullen worden
gesteld. Ook in het ambtenarencorps zai
groote schoonmaak worden gehouden en
ten slotte zal ook de regeering-lsmet Pa
sja worden gereorganiseerd.
De revolutie in Peru.
Van de landen van Latijnsch Amerika,
die het vorige jaar een revolutie beleef
den, is Peru nog niet tot rust gekomen.
De eene staatsgreep volgt er op de an
dere en de ster van Sanchez Cerro, die
de vorige weken snel leek te dalen, be
gint weer op te gaan.
Rampen van de week.
Stormen bleven ook de afgeloopen week
woeden boven de Fidsji-eilanden en heb
ben opnieuw een honderdtal slachtoffers
geëischt. Bij brand in een Mexicaansch
variété kwamen 14 menschen om het le
ven en meer dan honderd werden gewond.
Wybert-tablelten zijn
alleen echt in de hygië
nisch verpakte en ge
sloten blauwe doozen
25, 45 en 65 ets.
Weiger namaak I
De afsluiting der Zuiderzee.
Onder het drieledig opschrift „De Af
sluitdijk, het waterbouwkundig experi
ment. Theorie door de practijk achter
haald. Wanneer komt er bezinning?"
komt in „De Tijd" van Zaterdagavond 'n
uitvoerig artikel voor van de heer E. den
Herder, waarin hij nog eens op de geva
ren wijst, welke z.i. aan afsluiting van
dc Zuiderzee verbonden zijn.
Aan het slot schrijft de heer Den Her
der:
In den Helder en op TEXEL erkent
iedere vakman, dat het water veel hooger
op zal stoppen dan voorheen te Harder
wijk.
Vloed, golfoploop en stopwater komen
veel hoooger dan waarmede de ingenieurs
wel willen (ot voor hun fatsoen kunnen)
tekenen, waarvoor de bewijzen zijn.
De noodlottige omstandigheden, waar
tegen ik waarschuw, kunnen ongetwijfeld
wel 100 jaar uitblijven, maar ze kunnen
zich ook morgen voordoen.
Intusschen worden terwille van dit „ex
periment" tienduizenden broodeloos ge
maakt, alle bodemcultuur op de Veluwe
door onttrekking van water tot ondergang
gedoemd, Amsterdam ettelijke malen
overstroomd, onschatbaar natuurschoon
vernietigd, Nederland geruïneerd, en Je
twaalfde provincie, als ze er ooit komt,
te eeniger tijd letterlijk en jammerlijk één
groot boerenkerkhof.
Daarom: de afsluitdijk niet voltooid,
maar over de gaten een brug.
O
Aan het naschrift van de redacteur F.
Th(omas) ontleenen we:
Wij herinneren aan ons persgesprek met
ir. A. J. C. Vitringa, die uitdrukkelijk
verklaarde, dat de kernpunten van het be
toog des heeren Den Herder onaan
vechtbaar juist zijn en de Zuiderzee-inge-
nieurs o.m. met hun mededeeling, dat de
hoogte der bewuste gedenksteenen te
Harderwijk niet echt zou zijn, zich aan
onwaardige struisvogelpolitiek schuldig
maken.
Verder is het juist, dat reeds thans o.a.
te OUDESCHILD het water bij elkehoo-
ge vloed abnormaal hoog opstopt en de
liavenkaden er telkenmale blank staan, wat
vroeger nooit voorkwam.
Wat het gevaar van de ontwatering
der Veluwe betreft, deelde burgemeester
De Jong Saakes van Harderwijk ons
mede, dat dit de Veluwe-burgemeesters
inderdaad groote zorgen baart. Toen men
de Zuiderzee-ingenieurs, aldus verzekerde
ons de burgemeester, van deze vrees in
kennis stelde, bleken zij hieromtrent
volkomen onkundig.
DOOR DR. B. J. C. TE HENNEPE.
Keuring van pluimvee moet uit tweeër
lei oogpunt worden beschouwd:
le. als hygiënische eisch; 2e. met lief-
oog op onze exporthandei. Men moet
echter in de pluimveehouderij in al haar
onderdeden goed thuis zijn, om de groote
moeilijkheden te kunnen beseffen, die aan
een keuring verbonden zijn. Ik wijs er
hier alleen even op, dat het hier 'n nieuw1
vak betreft, dat veel kennis vereischt die
men niet opeens uit de grond kan
stampen.
De hygiënische gronden voor een keu
ring zijn juist in de laatste tijd nog steeds
sterker geworden, nu blijkt, dat verschil
lende vogelziekten wel degelijk voor de
mensch gevaar kunnen opleveren. Zoo zijn
er in de laatste jaren ongevieer vijf en
dertig gevallen beschreven, waarbij men
als oorzaak van eigenaardige ziektever
schijnselen bij de mensch, vogeltuberkel-
bacillen kon aantoonen, terwijl ook het
verband tusschen vogel- en varkenstuber-
culose zeer nauw is. Maar ook is geble
ken, hoe de Brucella inelitensis, welke bij
de mensch typische koortsen veroorzaakt
en bij het rund de meest voorkomende ge
vallen van abortus, bij kippen en andere
vogels ook voorkomt. Dergelijke gevaar
lijke bacteriën kunnen reeds door het
verwerken der kippen bij het slachten
gevaar opleveren, mogelijk nog meer dan
bij consumptie, waarbij de dieren meestal
behoorlijk verhit worden.
Een typisch geval van een infectie met
kwaadaardige bacteriën, welke zelden zoo
in grooten getale voorkomt bij pluimvee,
zag ik de vorige week, waar na het aftap
pen van bloed voor pullorum-onderzoek
een zestigtal kippen binnen twee dagen
onder zware ziekteverschijnselen stierven.
Deze bacillen zijn waarschijnlijk ook voor
de mensch hoogst gevaarlijk.
Bij eenden en ganzen staan we weer
voor een andere groep van voor de
mensch gevaarlijke bacillen, n.l. die uix
de para-typhus groep. Vleeschvergifti-
gingen door het eten van ganzeborst wor
den in de litteratuur heel wat vermeld, en
onlangs heeft een der artsen van het
ministerie van volksgezondheid in Enge
land een uitvoerig artikel gepubliceerd
over het gevaar van eendeneieren. Hierin
werden verschillende gevallen in Engeland
en Frankrijk beschreven, waarbij na het
eten van besmette eendeneieren ernstige
ziekten onder menschen optraden. De een
deneieren worden n.l. verwerkt in massa's
consumptie-artikelen, waarvan men dat
zoo oppervlakkig niet zou verwachten,
(z.g. slagroom, enz.)
Bij eenden komt verder voor de z. g
pseudo-tuberculose, welke soms bij jonge
eenden massa-sterfte veroorzaakt. Dezelf
de bacil werd ook gevonden bij apen en
in Algiers bij gestorven Arabieren.
Een andere gevaarlijke bacil, welke
massa-sterfte onder jonge eenden veroor
zaakt, de z.g. „Keel-disease" (zoo ge
noemd naar de stuipen, waarbij de eend
jes achterover slaan), behoort tot de para-
typhus van het type Aertrijck, een echte
vleeschvergiftigingsbacil derhalve.
Zoo zijn er natuurlijk nog heel wat
meer ziekten, welke mensch en vogel ge
meen hebben en de bestrijding hiervan is
een enorm werk.
(Wordt vervolgd.) N.R.C.
Giften voor het Witte Kruis.
M. B., Noorden f 1.
Vischmeel en Levertraan.
Door de heer H. van Heerwaarden werd
aan dr. Te Hennepe, de bekende pluim-
veeteeltdeskundige de vraag gesteld, of
vischmeel in het pluimveevoeder de lever-
traan kan vervangen. De lieer Te Hennepe
gat hierop een ontkennend antwoord. Wel
bevat vischmeel, wanneer dit van heele
visschen en niet van afval wordt
bereid, een weinig levertraan, maar deze
hoeveelheid is veel te gering om in de
behoefte daaraan te kunnen voorzien.
Eisch dus pluimveevoeder met een ge
garandeerde hoeveelheid levertraan. Vol
gens de deskundige is zonder levertraan
een doelmatige opfok van kuikens niet
mogelijk.
Een muziek- en kinderzangavond.
Op 19 Maart a.s., zoo schrijft men ons,
zal in het Gebouw voor Ghr. Belangen
te den Burg een muziek- en kinderzang-
avond worden gegeven ten bate van dit
gebouw, onder leiding van mej. G. Kalis
en de heer J. Visser. Er zullen o.a. door
de kinderen liedjes gezongen worden, ook
mooie Dalcroze-liedjes (met rythmische
bewegingen), er zal een schimmenspel
worden vertoond, enz. De muziek zal be-
bestaan in piano, orgel, mandolines en
mandola.
Nadere biezonderheden zullen per ad
vertentie worden bekend gemaakt.
OUDESCHILD.
Feestavond Jeugdbond voor Onthouding.
Men schrijft ons:
Zaterdagavond hield de afd. Oudeschild
van de J.V.O. een propaganda-avond in
de Kon. Wilh. Bewaarschool. De op
komst was nu niet zoo heel groot. De
heer Alb. Backer, leider van de J.V.O.,
opende met een kort woord en vroeg,
niet al te critisch te willen oordeelen,
daar de tijd van voorbereiden slechts kort
was geweest. De leden zongen het bonds
lied, waarna de pas opgerichte mandoli
neclub Kunst na Arbeid een paar aar-
ge nummertjes liet hooren. Toen kreeg
de spreker van deze avond, de heer Geert
van Oorschot, het woord. In betrekkelijk
weinig woorden schetste hij de ellende,
door de alcohol veroorzaakt. Hij wees op
het groote gevoel van verantwoordelijk
heid, dat alle menschen moet bezielen
en wekte vooral de jeugdige personen op,
die zich in de zaal bevonden, om zich
aan te sluiten bij de J.V.O.
De jeugd moet met de bestrijding van
de alcohol beginnen. Als men groot ge
worden is, kan de strijd tegen dit groo
te gevaar des te krachtiger worden voort
gezet om aldus mee te helpen het geluk
onzer medemenschen te bevorderen.
Vervolgens zongen de jongedames Tet-
je Bruin en Jannie Hemelrijk een Duitsch
liedje „Glück auf", en declameerde mej.
ür. Wassenaar een gedicht. Ook zongen
eenige jonge dames een mooi liedje, ge
titeld „Drankleed". Nu volgde een korte
pauze, waarin een collecte werd gehou
den, voor de Bewaarschool, welke ruim
'f7.opbracht. Na de pauze gaf de heer
Van Oorschot het tweede gedeelte van
zijn rede. Hierin deed hij uitkomen, dat
de J.V.O. leden niet altijd ernstig be
hoefden te zijn, maar dat zij ook op ge
paste wijze konden genieten, door het
houden van gezellige avonden, vacantie-
kampen ,enz. Door eenige leden van de
J.V.O. werd nog een klein tooneelstukje
opgevoerd Niettegenstaande de korte
tijd van voorbereiding mag deze propagan
da-avond echter goed geslaagd heeten.
We vermelden nog het tableau, waar
mee het programma geëindigd werd; het
stelde de strijd tegen de alcohol op zeer
plastische wijze voor. Met hamers stond
men rond een drankflesch geschaard, die
het natuurlijk moest ontgelden.
