De Nieuwe ïexeische Courant
No 4561. 44ste Jaargang. Woensdag 2 Sept. 1931
Van f^eek tot week
Texe5s»:he Berichten
Helpt allen mee aan liet welslagen van de
FANCY-FAIR van Texelsch Fanfare.
CHECOURA
is sinds 1 Juli 1930
in dit blad opgenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 ct.;
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer V2 uur later.)
2 3 4 5 6 7 8 Sept
12,30 1.— .18 1,55 2,43 3,54 5 35
LICHT OP
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 8 25
INRICHTINGEN
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Texel brengen ter openbare
kennis, dat ter Gemeentesecretarie ter
inzage ligt een verzoek met bijlagen van
Jac. Bakker Az., te den Burg om vergun
ning tot het bouwen van een heeteluchtï
oven in zijne bakkerij aan den Binnen-
burg te den Burg, kadastraal bekend in
sectie K., no. 1723.
Op Zaterdag den 12 September 1931, des
middags te 12 uren zal ten Raad-
huize gelegenheid bestaan om bezwaren
tegen dit verzoek in te brengen en deze
mondeling en schriftelijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker, als zij, die be
zwaren hebben, kunnen gedurende drie
dagen, vóór het bovengemelde tijdstip,
op de Secretarie der Gemeente kennis
nemen van de ter zake ingekomen
schrifturen.
De aandacht van belanghebbenden
wordt er op gevestigd, dat volgens
de bestaande jurisprudentie eventueel niet
tot beroep van de beschikking van het-
Gemeentebestuur bevoegd zijn zij, die niet
voor het Gemeentebestuur zijn versche
nen, ten einde hunne bezwaren monde
ling toe te lichten.
Texel, 29 Augustus 1931.
Burgemeester en Wethouders voorn.
W. B. OORT.
De Secretaris, JONKER.
Zaterdagavond.
Het Engelsche Labour-kabinet afgetreden.
De groote politieke gebeurtenis van de
week is geweest de aftreding van het En
gelsche Labour-kabinet, na dagen van on
gekende spanning. MacDonald had in zijn
ontwerp om de begrooting sluitend te
maken o.m. opgenomen verlaging van de
werkloozenuitkeeringen en hier stuitte hij
bij de vakvereenigipgen en in zijn partij-
onder aanvoering van Henderson op felle
tegenstand. Dit punt van het bezuinigings
program heeft geleid tot een breuk tus-
schen MacDonald, Snowden en Thomas
met de Labour Partij, wier leider thans
Henderson is. Evenals in oorlogstijd is
in Engeland thans een nationaal kabinet
gevormd, waarin zitting hebben 4 conser
vatieve, 2 liberale en 4 labour-minjsters.
Zij hebben reeds een bezuinigingsprogram
opgesteld, om de begrooting sluitend te
maken. Wij herinneren er aan, dat als
voornaamste punten op dat programma
staan, verlaging der werkloozenuitkeerin
gen met 10 pet.; verhopging van de we-,
kelijksche bijdrage voor de werkloosheids
verzekering; verlaging van de salarissen
der ambtenaren, speciaal van de onderwij
zers; verlaging van de ministers-salaris
sen en van die van de Lagerhuisledenbe-i
zuiniging op de aanleg van wegen en
op de kosten voor openbare gezondheid.
Met deze voorstellen komt het nationale
kabinet straks voor het Lagerhuis, waarbij
gerekend kan worden op felle tegenstand
van de Labour Partij die, onder aanvoe-
rng van Henderson, thans in de oppositie
is. MacDonald's breuk met zijn partij be-
teekent het einde van zijn politieke car
rière en naar luid der berichten zouden
hij en Snowden danook reeds verklaard
hebben, na afwikkeling der crisis zich uit
het politieke leven terug te trekken. Op-
der de vele vragen, die rijzen, is o.m. deze,
wie Henderson's opvolger te Genève zal
zijn.
Tegen de geesel van de oorlog.
Wanneer we Genève zeggen, denken we
aan de Volkenbond en aan het streven
om de duurzame vrede in de wereld tp
waarborgen. Die vredesgedachte is krach
tig tot uiting gekomen bij de indrukwek
kende Yzerbedevaart. Het plaatsje Dix-
muiden heeft duizenden en duizenden bin
nen zijn muren gezien, die op ontroerende
wijze gedemonstreerd hebben him ernstige
wil om de menschheid voor goed te ver
lossen van de geesel van de oorlog. Hef
is een geweldige massa-demonstratie ge
weest, die op de meest ordelijke wijze
verliep.
Onlusten, die onderdrukt werden.
Roerig was het in de afgeloopen week
in Noord-Spanje en in Portugal, maar
de onlusten in laatstgenoemd land,vooraL
Lissabon en Oporto, zijn spoedig onder
drukt. In Noord-Spanje, vooral in Na-
varra en het Baskenland is gisting ont
staan in direct verband met de actie, die-
de regeering te Madrid onderneemt tegen
de invloed der kerk. Blijkens de veelom
vattende maatregelen der regeering schijnt
zij wel een ernstige bedreiging voor dei
macht der republiek te vreezen. Zal
weldra het uur slaan voor een nieuwe
actie der Carlisten, met Don Jaime, de
leider der legetimistien aan het hoofd?
De ellende in China.
De toch reeds zoo geteisterde streek,
in het Jangtse-dal had deze week eeni
nieuwe beproeving te doorstaan. De
streek werd door een hevige typhoon ge
teisterd, die het aantal dooden weer zeelt
vermeerderd heeft. Zelfs de stoutste fan-,
tasie kan zich geen denkbeeld vormen
van de ellende rondom Hankau.
Verjaardag H. M. de Koningin.
Ter gelegenheid van de verjaardag van
H. M. de Koningin woei Maandag van
openbare gebouwen en eenige particuliere
woningen de vlag. Des avonds gaf de
Chr. Muziekvereen. „Excelsior" te Ooster
end een concert op het Kerkplein aldaar.
jchoolnlemvs.
De lessen aan de Z.V.(S. hebben giste
ren weer e n aanvang genomen. Daar de,
nieuwbenoemde directeur, de heer J. de
Groot, te Schiermonnikoog pas 1 Octo
ber in functie kan treden, neemt de lieei'
G. Schmidt .leeraar, deze betrekking tijde
lijk waar. Liet aantal nieuwe leerlingen
staat nog niet vast, daar over eenigen nog
wordt gecorrespon deerd. Het schijnt ech
ter geringer dan het vorig jaar te zijn.
LANDBOUW EN VEETEELT. Ill
Gebruik voor het aanleggen van uw
aardbeibedden gezonde planten.
De heer K. Bosje, te M.(-Eierland,
schrijft ons:
De meeste lezers der Tex. Courant zul
len er wel mee bekend zijm, -dat in de/
aardappel ziekten voorkomen, die met het
pootgoed overgaan, waardoor het jonge
gewas voor een meer of minder groot
gedeelte ziek is en de opbrengst aanmer
kelijk kan dalen. Vele bekende variëteiten
zijn door deze z.g. degeneratie-ziekten
geheel uit de cultuur verdwenen. (Door
de steeds geringer wordende opbrengst
was de teelt niet meer loonend). Ook onze
tegenwoordige soorten zouden dit lot on
dergaan, als men geen selectie toepaste,,
d.w.z. de zieke planten verwijderde en
slechts van gezonde planten zijn pootgoed
nam. Deze aardappelselectie is op Texel
voldoende bekend, sedert de heer Ir. Dijt;
hier zijn aardappelselectiebedrijf stichtte.
Minder bekend is echter, dat dergelijke
degeneratieziekten ook in tal van andere
cultuurgewassen voorkomen, zooais: tulp,
narcis, aardbei, dahlia, boon en vele an
dere. Op Texel zijn b.v. de „grijze" nar
cissen bekend genoeg. De ziekteverschijn
selen bij de aardbei zijn bij de verschild
lende variëteiten niet steeds gelijk, maar
komen i.h.a. neer op het volgende:
bladeren komen slecht tot ontwikkeling
(blijven 3us kleiner), krullen op of krij
gen gele randen;
bladstelen vertoonen nogal eens een
roode kleur;
het aantal bloemstelen vermindert, ja,
soms worden de aangetaste planten totaal
onvruchtbaar (de praktijk spreekt van
„nieten").
Ieder kent zulke minder gezonde plan
ten, die veel gauwer verdorren bij droog
te, al kleiner worden en ten slotte ster
ven. Een aardbeiveld, -dat zieke planten
bevat, vertjoont in het 2e jaar dan ookl
reeds kale plekken en een onregelmatig
gewas.
t"
In 1923 begon Prof. Sprenger te Wage-
ningen met het nemen van selectieproe-
ven op aardbeien en na verschillende mis
lukkingen, doordat de voor de proeven
gebruikte planten te zeer waren aange
tast, was hij in 1929 zoo ver, dat hij van
verschillende variëteiten nagenoeg of ge
heel gezonde planten had verkregen. De
groei van deze planten was bij haast alle
rassen zóó groot, als Prof. Sprenger nirn-
iner bij aardbeien constateerde. Ze brach
ten vele bloemstengels voort en de bloe
men bleken niet van de nachtvorst te
hebben geleden, terwijl overal elders de
vorstschade bij de aardbeientelers groot
was. Ook in 't voorjaar van 1930 wa^
groei en bloei dezer planten weer bui
tengewoon groot.
Volgens Prof. Sprenger waarborgen op
gezondheid geselecteerde aardbeien eert
hooger productie, een langer leven der
planten (waardoor men dus minder vaak
nieuwe bedden behoeft aan te leggen),
goed ontwikkelde vruchten van betere
smaak.
Geselecteerde aardbeiplanten van de
voornaamste variëteiten zijn verkrijgbaar
bij de bekende Zaaizaadvereeniging „Nun-
hem", post Haelen (Limb.) Of ook an
dere kweekers zich op deze selectie toe
leggen, is me niet bekend. (Laat lezers,
die er wel mee bekend zijn, het ons
schrijven. Red.)
Op het pluimvee-tuinbouwbedrijf „De
Veen", van de heer Roeper, die het vorige
jaar planten van „Nunhem" betrok, was
deze zomer reeds een groot verschil in
groei waarneembaar tusschen de eigen
planten en die van „Nunhem", ten gunste>
van de laatste.
Nu de tijd voor het aanleggen van
nieuwe aardbeibedden weer daar is, meen
de ik goed te doen op bovenstaande de(
aandacht te vestigen. Tevens zou ik er del
raad aan toe willen voegen, zich voor
eigen gebruik niet te beperken tot écu
soort, maar twee of drie soorten ifce
nemen met opvolgende tijd van rijpen.
Men kan dan veel langer van deze heer
lijke vrucht genieten.
o—
Narcissen-prijzen.
Aan de H.B.G.-veiling te Lisse gingen
Golden Spurren 25 Aug. voor prijzen van
2.tot 6.p0; Dubb. van Sion 2.30 tolt,
9.60.
De „Hobaho" deelt mee, dat de nar
cissen wel ruimen, maar tegen zeer lage
prijzen. Voor mindere kwaliteit, vooral
als ze niet best gesorteerd zijn, zijn de.
prijzen bespottelijk laag. Goede kwaliteit
loopt goed; zoo gingen, aldus het ver
slag over 20—27 Aug., goede Texelsche
narcissen voor f9.50, Spurren voor f 5..50..
AAN DE TEXELSCHE
TARWEVERBOUWERS.
De Plaatselijke Commissie, voor de uit
voering van de Tarwewet vestigt met na
druk de aandacht van tarweverbouwers op
het volgende:
A. Volgens art. 7 van het tarweregle-
ment is iedere aangeslotene verplicht, bij
het afdorschen eener partij nauwkeurig het
gewicht vast te stellen en een doorsnee-
monster te nemen. De Plaatselijke Com
missie maakt zoo spoedig mogelijk op
grond van haar controle haar zienswijze
aan de Secretaris van het district kent
baar over de opbrengst per H|.A. en de
kwaliteiten.
B. Het is vvenschelijk, dat verkoop aan
erkende handelaars enz. niet plaats heeft;
voor prijzen, die belangrijk beneden de
prijs liggen welke binnenkort bij de Or
ganisatie kan worden gemaakt. Vermoede
lijk zal de prijs voor gemiddelde kwaliteit
f 11.65 zijn (September) en oploopend!
tot f 13.30 in Augustus 1932.;
C. Volgens art. 24 kunnen perceelen
van aangeslotenen, die 1 H.A. of minder
opgaven, het eerst worden geleverd.
D. De Organisatie zal in het eerste
kwartaal hoogstens een vierde van ieders
kwantum afroepen; dus is het vvenschelijk,
dat het do.rschen niet in te groote omvang
plaats heeft. Partijen voor zaaizaad die
nen vooruit vrijgevraagd te worden.
E. Het bestuur der Gewestelijke Orga
nisatie hoopt binnenkort de prijsregeling
oogst 1931 bekend te maken.
F. Opgaaf van gedorschte en leverbare
hoeveelheden met monster van Jedere
partij ten spoedigste in te dienen bij'
P. Dros Bz., C. Stoepker of G. Leiberk,
Het Soc. Economisch Congres.
De heer M. D. Dijt schrijft ons:
Naar aanleiding van de berichten in uw
geëerd blad over hetgeen door mij bij de
discussies op het Sociaal Economisch
Congres te Amsterdam, is naar voren ge
bracht, (geheel zooals we schreven, aan
het Handelsblad ontleend. Red.) deel
ik u het volgende mee:
Het verslag in het Handelsblad bevat
slechts een klein deel van hetgeen ik in;
de mij toebedeelde 7 minuten spreektijd
heb gezegd, terwijl het .gedeeltelijk ook
onjuist is weergegeven. Ik betoogde, dat
de conjunctuurschommelingen niet te be
strijden zijn door alleen aandacht aan de
industrie te wijden, omdat de landbouw
het basis-element is van de economische
samenleving. Het meest radicale middel
om aan conjunctuurschommelingen te ont
komen is het communisme. De menschen
uit West-Europa zijn echter gelukkig te
veel op hun persoonlijke vrijheid gesteld
om tot het communisme over te gaan,.
Teneinde nu èn de conjunctuurschomme
lingen te beteugelen èn de persoonlijke
vrijheid te handhaven, berekende ik een
internationaal plan tot stabilisatie van de
goederenprijzen van de belangrijkste sta
pelproducten van de landbouw. Voor het
internationaal financieren van de voor
schotten van die stapelproducten is noo-
dig een kapitaal van 3 miljard gulden.
Vergelijken we dit met de publieke schuld
van de staten van Europa en Amerika
(zonder Rusland), yvclkc ruim 250 mil
jard bedraagt, dan is dit niet veel.
Voor de jaarlijksche uitgaven van de fi
nanciering van die stapelproducten is
noodig 300 miljoen gulden (geen crediet,
zooals het Handelsblad schreef, doch
kosten). Vergelijkt men dat met de jaar
lijksche budgetten van de staten van
Amerika en Europa (zonder Rusland),
die ongeveer samen 44 miljard per jaar
bedragen, of met de uitgaven voor leger
vloot en luchtmacht van diezelfde lan
den, die 7Va miljard per jaar bedragen,
dan is het duidelijk, dat de stabilisatie)
reeds te betalen is met enkele prooentenl
van de militaire uitgaven!!
Gaat men niet tot deze stabilisatie over,
dan heeft Rusland het in zijn macht de
landbouw voor de rest van de wereld en
daarmede ook de industrie totaal te
ruïneeren en forceert Rusland het com
munisme in Europa en Amerika, omdat
er voor de boeren dan geen andere keus
is (en hierbij denk ik niet alleen aan de|
Texelsche en Nederlandsche boeren, die
door steunwetjes in biezoinder gunstige
omstandigheden verkeenen, doch aan de
boeren der geheele wereLd).
Overigens, hoop ik een en andier op het
Ned. Landhuishoudkundig Congres te
Vlissin'gen op 17 of 18 Sept. a.s. nader te
belichten.
Botsing tussChcn twee motorrijders.
Zondagmiddag omstreecs kwart over
vijl had op de Waalderweg hoek Wilhel-
minalaan een botsing plaats tusschen 2
motorrijders. De een, de heer A. Dros
Bz., uit Eierland, zou de Waalderweg
oprijden, toen juist de ander, te Aals
meer woonachtig, met zijn echtgenoote op
de duozitting en zijn kind op de benzine--
tank, van de Waalderweg at kwam en de
Waalderstraat zou inrijden. Laatstgenoem
de reed echter op het linkergeldeelte van;
de weg, met het gevolg, dat de motor van
D. aangereden en ieelijk beschadigd
werd. D. bekwam bloedende wonden aan
rechterbeen en hand, welke echter bij on
derzoek door dokter Hellema (ten huize
van de heer J.Roeper) niet van ernstigej
aard bleken te zijn. De carburateur vai<
zijn motor werd in tweeën gebroken, ter
wijl het andere motorrijwiel slechts zijn
lantaarnglas verspeelde. Geen van beide
rijders, die gelukkig niet met groote snel
heid reden, was verzekerd. De vreemde
ling bekende schuld en zou de aangerichte
schade aan D. vergoeden. Politiedienaar
Goënga, die spoedig ter plaatse was,
heeft proces verbaal opgemaakt en heeft
het heele geval met de beide motorc,n
over de weg op de gevoelige plaat doen
vastleggen.
Herijk van maten en gewichten.
Wij herinneren belanghebbenden er aan,
dat vóór 1 October a.s. alle maten en
gewichten, die gebruikt wiorden of voor
handen zijn op plaatsen van verkoop ejd.,,
moeten zijn voorzien van de letter f.
Voor degenen, die de laatste twee jaren
verzuimd hebben hun maten en gewichten
te laten herijken, bestaat daartoe ajsnog'
gelegenheid aan het IJKKANTOOR te
AMSTERDAM, Brouwersgracht no. 276.
Dit kantoor is voor het publiek geopend
gedurende het geheele jaar elke Maandag
en Vrijdag van 9V215uur en zal
bovendien ditmaal opengesteld worden op
Dinsdag 22, Woensdag 23, Donderdag 24,
Dinsdag 29, Woensdag 30 September en
Donderdag 1 October van 91/215V2 uur.
OOSTEREND.
Geringde vogels.
Door de heer A. Kant, van den Burg,
werd 20 Aug. bij de Kaap een doode
zilvermeeuw (Larus argentatus) gevon-
den, met om een der pooten een ring,
blijkens welke (volgens opgaaf van
's Rijksmuseum van Nat.-Historie te Lei
den) de vogel (no. 100746) op 20 Jun:i
1931 in de Westerduinen op Texel als
nestjong werd geringd.
DE WAAL.
Vogeltrek.
De groote plevierentrek is begonnen.
In het laatst van de vorige week hebben
we ze in de Lange Waal bij de Kruisweg
naar den Burg bij hondertallen waarge
nomen. De vogels (hier „wilsters" ge
noemd) waren nog in het bonte pakje, dat
zij tegen de winter voor een geelachtig
veerenkleed verwisselen.
