HEEREN-BAAI
De Nieuwe Texelsche Courant
No 4585 45steJaargang, Woensdag 25 Nov. 1931
VooruitOpschieten
Van 'iveek tot week
G. SCHOTANUS
Wiihelminalaan 16
Texelsche Berichten
I
Wolken
verschaft U wrtketi mm genot.
Een centralè drinkwater
voorziening voor Texel.
Uw advertentie in dit blad wordt
op Texel huis aan huis gelezen.
is sinds 1 JuE 1930
in dit blad opgenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel 11.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 et.;
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer uur later.)
25 26 27 28 29 30 1 Dec
8,43 9.06 9 40 10,16 10,57 11,43 0.08
LICHT OP
RIJ WIELEN en RIJTUIGEN 4.29
WINTERDIENST T.E.S.O.
Op werkdagen:
Van Texel: 7.45 11.20 2.35.
Van den Helder: 10.00 12.20 4.15.
Op Zon- en feestdagen:
Van Texel: 8.00 - 11.15 - 3.15.
Van den Helder: 9.00 12.20 4.15.
Nog 1 dosis tegengif.
Onze samenleving is ziek. De samenle
ving is de som der individuen; herzien
wij dus onszelf. Energie verdrijve futlooze
slapheid; opgewektheid vervange moede-
looze levensangst onwrikbaar blijve
ons vertrouwen in een betere toekomst.
Economen, journalisten, politici en an
dere menschen, die overal verstand van
meenen te hebben, waar oreeren zij over
Over de crisis natuurlijk. Wie piekert er
tegenwoordig nog over iets anders? Het
gevolg? Dat onze stemming even hard
zakt als rubber-, suiker- en andere pa
pieren; zoodat alleen de zenuwspecialis
ten een schoone toekomst tegemoet gaan.
De nieuwsbladen bevatten kolommen
beschouwingen over de malaise. Nieuwe
gezichtspunten worden niet geopend. Ver
zuchtingen worden geslaakt, moedelooze
stemmingen verlammen en dooden het
initiatief. Betoont moed, energie, volhar
ding en ondernemingsgeest, maar bovenal
vertrouwen in de toekomst.
DR. K. OPOP.
Zaterdagavond.
Een fraai begin!
De 1ste dezer maand is de „bewape-
ningsvacantie" ingetreden, volgens de
Volkenbond. Maar 16 dezer heeft de
Fransche minister van marine bekend ge
maakt, dat hij een wetsontwerp zal indie
nen strekkende tot de bouw van een pant
serschip van 26.000 ton. Mooier kon het
eigenlijk niet. Dat is te zeggen, mooier
kon het eigenlijk wèl, maar typischer,
teekenender en pikanter kon het eigenlijk'
niet. Wat zullen onze „onbeschaafde"
gele, bruine en zwarte broeders gnuiven,
wanneer ze kennis nemen van deze en
soortgelijke streken, die wij blanken dag
in dag uit uithalen. Dat ze van al die din
gen kennis krijgen, daarvoor schijnt goed
te worden gezorgd. Zoo leidt Frankrijk
de bewapeningsvacantie in. en de vraag
is nu: wie volgt, wie gaat evenzeer op
zulk een knusse en gezellige manier va-
cantie nemen? Gelukkig dat de mensch-
heid zoo verarmd is, want dientengevolge
zal Frankrijk wellicht alleen blijven in
zijn vacantie. Toch eigenaardig („aardig"
is anders): armoede geluk; rijkdom en
overvloed van koren, koffie, thee, sui
ker, petroleum, tabak, rubber, steenkolen
en allerlei andere kostelijke zaken die
Moeder aarde ons zoo gul schenkt een
ongeluk.
Hoe staat het met Duitschlanjd
Van Frankrijk nemen we u mee naar
Duitschland, dat, vreemd genoeg, juist in
deze dagen van bedrukking wederom aan
de spits kwam der grootste exporteerende
landen, tolmuren ten spijt. Maar deze
groote uitvoeren brengen ons weder in de
oude vicieuze cirkel. Wanneer Duitsch
land dit kon bereiken, met bijna zes mil
joen werkloozen, welk uitzicht is er dan
dat die werkloozen ooit volop werk zul
len vinden? Want steeds sterker wordt
de strooming in de richting van rantsoe
neering van exporten, en geen land zal
bereid zijn Duitschland maar steeds meer
te laten invoeren ten koste van eigen in
dustrieel welzijn. Juist het economisch
wereldcongres, waarop men hoopt, zal in
Gorgel ook op straat I
die richting regelingen moeten maken,
en ook Duitschland's uitvoer zal moeten
worden gerantsoeneerd. Doch het kan ai-
leen betalen met exportenen zoo
blijven wij hulpeloos in een kringetje
ronddraaien. Het is van belang hierover
eens na te denken.
Duitsche partij-verhoudingen.
Een andere kwestie, van niet minder be
lang, is deze: de uitslag van de algemeene
verkiezing voor de Landdag van Hessen.
Aanzienlijk succes van de communisten
ten koste van de socialisten, overweldi
gend succes der nationaal-socialisten ten
koste der burgerlijke partijen met uit
zondering van het katholieke oentrum,
dat vrijwel bleef wat het was die een
vernietigende nederlaag hebben geleden
en practisch bitter weinig meer meetel
len, met het vooruitzicht, dat zij binnen
kort ongeveer geheel van het politieke
tooneel zullen verdwijnen. Uiterst links
en uiterst rechts hebben dus wederom de
overwinning behaald, de zooveelste sinds
Augustus van het vorige jaar. En de strijd
in Duitschland loopt nu feitelijk nog tus-
schen vier partijen: de communistische,
de sociaal-democratische, de katholieke
en de nationaal-socialistische. Van deze
vier is de sociaal-democratische partij mis
schien nóg de grootste, maar achteruit
gaande: de nation.-soc. misschien reeds
de grootste en daarbij vooruitgaande; de
communistische, waarschijnlijk de derde en
sterk vooruitgaande; de katholieke waar
schijnlijk de vierde en ongeveer gelijk
blijvende. De rest, liberalen, conservatie
ven, enz., ongeveer niets meer. Waar
zal dat op uitdraaien? Wie van dag tot
dag zijn dagblad leest, zal zeker met be
langstelling deze politieke strijd volgen,
Volkenbonds-spuitenzonder water.
We trekken van Duitschland naar
China, waar Japansche en Chineesche
troepen elkaar nog geducht in het nauw
brengen. De moeilijkheden, hebben de
omvang en beteekenis aangenomen van
een oorlogje, hoewel direct-belangheb-
benden en omstanders vermijden het
woord „oorlog" uit te spreken. Zooals
elke botsing tusschen troepenafdeelingen
van verschillende nationaliteit zijn ook
hier reeds meer dooden en gewonden te
betreuren dan in de gegeven omstandig
heden wellicht noodig ware geweest. De
Volkenbond heeft, wat het conflict tus
schen China en Japan betreft, inderdaad
groote blusschingsijver getoond; maar tot
nu toe werkte de Bond met spuiten die
weinig water gaven. De brand in Mand-
sjoerije heeft zich dan ook van de spuit
gasten weinig aangetrokken. Er hebben
troepenbewegingen plaats, men gooit met
bommen uit de lucht op legerafdeelingen
van de vijand en er vallen dooden. Het
kan voor de nabestaanden van deze ge
sneuvelden, toch bezwaarlijk een opbeu
rend besef zijn dat de beminde verwan
ten zijn gevallen in een oorlog, die eigen
lijk geen „oorlog" is.
Het Japansch-Chineesche geschil wordt
met de dag neteliger en gevaarlijker. Voor
Japan, voor China, voor Rusland, voor
de V.S., voor de geheele verdere wereld
en niet het minst voor de Volkenbond.
Tot overmaat van ramp is de sfeer van
Parijs veel minder gunstig voor onder-
delingen als de onderhavige dan de sfeer
van Genève, omdat de Parijsche pers op
enkele uitzonderingen na partij trekt voor
Japan tegen China. Van de verlegenheid
des Volkenbonds trekken de Japanners
handig partij, om zich in Manidsjoerije
zoo groot mogelijke voordeelen te ver
zekeren. Wel verre van het land voor
half November ontruimd te hebben, vech
ten de Japanners zooveel het hun belieft
en hebben zij het bezette gebied stevig
uitgebreid. Japan's doel is klaarblijkelijk
Mandsjoerije voor goed van China te
scheiden en er zelf, zij het niet formeel,
de baas te worden. Intusschen zit de
Volkenbond er mee. Zijn prestige staat
op het spel. Lukt het de Bond niet, ge
steund door de V.S., Japan langs de weg
van overreding tot vrede te brengen, -
praktisch is een andere weg niet denk
baar dan krijgt hij een leelijke knauw,
hetgeen te minder van pas zou komen om
dat de groote ontwapeningsconferentie
voor de deur staat.
Zijn uw zolen door en hakken
scheef?
Geen nood brengt ze ter re
paratie bij
Die maakt ze uiterst billijk, net
en vlug.
Mlli
van genot en bovendien gratis 'n fraaie
Imit Oud-zilveren Tabakstrommeli
Samenwerking in Zuivelbereiding.
Het advies van Dr. L. T. C.
Schey, rijkszuivelconsulent in
de provincie N.-Holland.
We deelden reeds mee, dat het bestuur
van „de Eendracht" zich inzake samen
werking in zuivelbereiding op Texel om'
advies tot dr. Schey had gewend. Aan
het hierop ontvangen schrijven hebben
we een en ander ontleend, doch waar het
advies zeer beknopt en niet geheel juist
is weergegeven, geven we gaarne de des
betreffende regelen uit de brief van Dr.
Schey nog eens woordelijk weer:
„Wat betreft „de Eendracht", welke
thans op een goede basis werkt, meen ik,
dat het bestuur zich goed de nieuwe toe
stand voor oogen moet stellen. De coöpe
ratie, die de verbouwingskosten der fa
briek en de overgenomen fabriek in de
Waal te betalen krijgt, moet zeker zijn
van de melk van Eierland en de Waal.
De verbouwing moet zoo worden opgezet
dat de fabriek aan de technische eischen
van het vergroote bedrijf volkomen be
antwoordt. Ik weet niet, of men met de
mogelijkheid rekening moet houden, dat
de Eendracht de zuivelfabriek voor ge
heel Texel wordt. Men moet hierbij be
denken, dat een zaak, welke niet mogé-
lijk leek, in deze tijd soms spoedig er ge
heel 'anders voorstaat. Ik denk natuurlijk
aan „de Onderneming". Ik hoop, dat er
voor geheel Texel iets goeds tot stand1
komt en ben gaarne bereid, wanneer dat
noodig is mijn medewerking te verleenen."
We leggen er de nadruk op, dat het
advies zich niet over de houding van de
Onderneming heeft uitgestrekt en dat Dr„
Schey dienaangaande ook geen wensch
heeft uitgesproken.
Een troost voor de velen, die in ons
land hardnekkig strijden voor verbetering
van de drinkwatervoorziening, is onge
twijfeld de rede geweest, die onlangs
Mussolini hield bij de opening van de
waterleiding te Ravenna: volgens de Duce
verlangde Ravenna reeds 15 eeuwen naar
dit heugelijk feit.
Zoo lang duurt de verwezenlijking van
plannen in ons land wel nimmer ook
niet op Texel, hopen we. Maar toch waren
er in 1930 nog enkele van de 600 nog
„droge" Nederlandsche gemeenten,, die
het besluit namen geen waterleiding te
stichten en haar inwoners voorloopig
„naar de pomp" te laten loopem.
Bedenkt men, dat het onmogelijk is,
reeds thans overal de waterleiding te
brengen, dan ziet men in, dat dergelijke
besluiten zeer nuttig kunnen werken, al
thans voor zoover zij liet gevolg zijin van
nog onvoldoende inzicht in dc econo
mische, hygiënische en cultureele be
teekenis van een goede drinkwatervoor
ziening. Men kan er leeren, hoe technisch
en financieel goed voorbereide projecten
op zichzelf weinig vermogen, wanneer
de bodem, waarop het zaad wordt ge
strooid, niet voldoende bewerkt is; hoe
vaarlijk het is, teveel in de spiegel te
kijken, welke door de verrukte vreemde
ling de laatste jaren maar al te vaak de,
Nederlander op het stuk van drinkwater
voorziening wordt voorgehouden.
Een Fransch propagandaboekje ver
meldt, hoe- „en Hollanide l'eau circule
dans toutes les maisons, d' oü l'eau souil-
lée est promptemenl nejetóe" (in Hol
land circuleert water in alle huizen, voor
vuil water bedankt men daar beslist.)
„Geen wonder dan ook" zoo gaat
het boekje voort „dat het sterftecijfer
in Nederland zoo laag is; bereikte Frank
rijk dat cijfer dan zouden er jaarlijks
300.000 minlder Franschen sterven!"
Hoezeer in vergelijking met elders hier
te lande reeds veel bereikt is, de tijd om
op lauweren te rusten is nog lang niet
gekomen en nog veel arbeid, toewijding
en volharding zullen noodig zijn om ook
in de deelen van ons land zonder water
leiding zooals op Texel b.v. de
drinkwatervoorziening op het peil te
brengen, waarop men elders recht trotsch
mag zijn.
Juist waar het hier in het algemeen de
minder dichtbevolkte streken betreft
gelijk ons eiland en vaak ook minder
welvarende streken, streken ook waar-
watergebrek minder vaak voorkomt, al
laat de hoedanigheid van het water er
meestal veel te wenschen over, zuilen-
zeker de laatste loodjes het zwaarst blij
ken te wegen.
De belangstelling der bevolking is voor
het welslagen onontbeerlijk en deze kan
alleen gewekt worden door personen en
vooral organisaties, die het vertrouwen
der plattelandsbevolking genietende
gezondheidscommissie, Witte Kruis en
Wijkverpleging, (elders ook Gele, Groene
en Wit-Gele Kruis) en de landbouw- en
zuivelorganisaties.
Om op dat lage sterftecijfer terug te
komen: we beweren volstrekt niet, dat dit
aan dat zuivere drinkwater alleen is toe
TEXELSCHECOURA
li.iili
O
natuurlijk droog met
aotsfficu.
L
TV
B52
'S
Deze fraaie Imit. Oud-zilveren Tabakstroimnel
ontvangt U bij aankoop van een half-pond D*
Echte Friesche Heeren-Baai vanaf 65 ct per
pond. j
Zachte, geurige rooktabak van voortreffelijks
kwaliteit en een practisch geschenk van blijvends
waarde; maak nog vandaag van dit aanbod gebruik!
ECHTE FRIESCHE
20"50 CT. PER ONS
O
