THERMOMETERS.
I
Untwapeniugs-
Coulerentie-civond.
ADVERTENTIËN
te schrijven, maar een groote rol
speelt dit in de strijd om onze gezcmd-
hed zeer zeker.
We weten, dat onze gemeente aan het
Rijksbureau voor drinkwatervoorziening
verzocht heeft naar de financieele moge
lijkheid van een centrale drinkwatervoor
ziening alhier een onderzoek te willen
doen instellen. Technisch is het plan uit
voerbaar. Meegedeeld kan nog worden,
dat de opdracht door het Rijksbureau
aanvaard is en dat van het besluit van de
raad aan Oed. Staten bericht is gedaan.
Wanneer Dinsdag a.s. Prov. Staten bij
eenkomen, kan van deze stappen onzer
gemeente worden getuigd. Men zal ook
daar dan weten, dat Texel niet stil zit.
En dat kan, waar het om steunverleening
gaat, van groote beteekenis zijn.
De Doopsgezinde Kerk alhier was ge
heel met belangstellenden gevuld, toen
toen daar Maandagavond door de heeren
predikanten Ds. A. A. van der Leer!
(Geref.) Ds. J. J. Buskes (Gerief. H.V.),
Ds. A. iVis (Doopsgez.) en Ds. M. Groe-
rtenberg (Ned. Herv.) gesproken werd
over en naar aanleiding van ide op handen
zijnde Ontwapeningsconferentie, naar 't
gunstig resultaat waarvan hoe gering
liet ook moge zijn wij allen zoo vurig
verlangend uitzien en het adres van de
Wereldbond van Kerken. De kerk was vol,
schrijven we. Saamgekomen was men uit
alle hoeken van het eiland; menschen,
verschillend in richting, in kleur, maar
allen één in hun belangstelling jegens het
groote vraagstuk van onze tijd: Ontwape
ning!
Wat wil de Ontwapeningsconferentie?
Eerst bestijgt Ds. Van der Leefr de
kansel, die zingen laat Ps. 72 vers 2,
„Bergen zullen vrede dragen", leest Ps.
33 en dan voorgaat in gebed.
Zijn rede aanvangende, geeft spr. uiting
aan zijn vreugd over een opkomst in zoo'n
grooten getale. Voortgaande, legt hij er
de nadruk op, dat bij beantwoording van
de vraag ..Wat wil de Ontwapeuingsconf.
nuchterheid geboden is. Het gaat er niet
om wat wij van die Conf. hopen en ver
wachten. Het zal dan gaan, gelijk onze
Texelsche Crt. schreef: (op 11 Nov.) De
optimisten hopen van de Conf., dat zij de
vrede op aarde zal brengen, de pessimis
ten vreezen een nieuwe ontgoocheling, de
de pessimisten in het kwadraat verwach
ten zelfs, dat die Conf. niet eens gehou
den zal worden. Ben technisch, streng
zakelijk betoog moet ge van mij niet ver
wachten. Daartoe ontbreken mij de ge
gevens.
„Ontwapening" wordt in drie beteeke-
nissen gebruikt: „algeheele" ontwapening,
„vermindering" van bewapening, en „be
perking" van bewapening. De Conf. zal
zich met de bespreking van ontwapenings-
„beperking" bezig houden. Een ontwerp
verdrag is reeds klaar. Er zal gezocht
worden naar een gemeenschappelijke ba
sis, waarop men gelijktijdig tot de meest
mogelijke bewapeningsbeperking zal kun
nen komen. De omvang dier beperking
is van diverse factoren afhankelijk (o.m»
grootte en natuurlijke gesteldheid der
staten). Eenvoudig is de taak der Coiaf.
niet. We mogen blij zijn, als ze maar tot
eenige overeenstemming komt, waartoe
een sfeer van genegenheid en vertrouwen'
onontbeerlijk zal blijken. Hoe daartoe te
komen? Zeg niet: „Met een weinig goede
wil" of „Wij willen wel, maai- zij niet",
in zekere zin zijn we allen te Genève ver
tegenwoordigd. Wijzelf kiezen onze afge
vaardigden. Wilt gij vrede, zoekt the
eerst in eigen hart. Oorlog begint in de
zonde (vijandschap tegen God, volgens
Paulus). Vrede in onze ziel is het begin
van de Wereldvrede. Wij allen moeten
ons zondaars weten en beseffen, mede
schuldig aan de oorlog te zijn. Niet de
schuld op anderen werpen, maar die zoe
ken in eigen hart en die belijden. Dan
verwacht ik resultaat van de Conf., [niet
van knappe koppen of vredestractaten,
maar van God in de Hemel. Hij doe de
Conf. gelukken. Daarin ligt onze taak.
Dit is de onzichtbare achtergrond van
de Conf. Gehoorzaamheid aan God; dan
pas is van haar resultaat te verwachten»
Dan mag de kerk niet zwijgen en bidden
we de politici ter Conf. de wijsheid en
kracht des hemels toe, opdat zij slagen.
Dan teekenen! maar ook daarna blijft
onze plicht de Heer te bidden om toe
nadering tusschen de volken. Dan zenden
we ons gebed op, opdat de wereld haar
nooden neerlegge voor de troon van de
almachtige God. Hiermee eindigt spr.
Gezongen wordt Ps. 68, 10e vers, waar
na te spreken aanvangt Ds. Buskes.
Als de Conferentie mislukt?
Ds. Buskes wil trachten een antwoord
te geven op de waag: „Wat, als de con
ferentie mislukt?" De kans van mislukken
aldus spr., is grooter, dan die van slagen.
Met groote angst en vrees moeten we
haar tegemoet zien. Spr. schildert in
korte trekken de huidige politieke toe
stand. In Engeland de Labour-regeering
vervangen door 'de conservatieve. In
Duitschland het hand over hand toenemen
van nationaal-soc. en comm. Rusland
en Italië een voortdurende bedreiging van
de wereldvrede. In Frankrijk nog
steeds anti-Duitsch gestook In Azië
het conflict Japan-China, dat de Volken
bond op een zware proef stelt Men
spreekt over ontwapening en wereldvrede
maar daar blijft het bij; van toenadering'
is geen sprake; er wordt een tarieven-oor
log gevoerd, enz. De Conf. dreigt te mis
lukken. Op heden zijn de legers sterker,
de aan oorlogstoerusting bestede bedra
dragen hooger, de verdelgingsmiddelen
verschrikkelijker dan vóói 1914. Mijn
persoonlijke meening is, dat, mislukt de
Conf., wij vreeselijke tijden en Europa
zijn ondergang tegemoet gaat. Bij een
nieuwe oorlog vergeleken zal die van
1914-'18 kinderspel blijken. Geestelijk en
stoffelijk gaat het Avondland te niet»
Ter illustratie haalt spr. eenige voor
beelden aan. Een ontleend aan „De weg
terug", van Remarque, waarin ons in
schrille kleuren het afschuwelijke, af
grijselijke moordbedrijf wordt geschil
derd, dat „oorlog" heet. In een ander
voorbeeld herinnert spr. aan een anti-oor-
log-congres, dat hij in Zwitserland bij
woonde en waar een Duitsch predikant
(oud-strijder) met kracht en klem tegen
oorlog opkwamTrein na trein voerde
Duitschers naar het front. Welk 'n geest
drift! Moeders aan de stations, kinderen
die roepen: „Vader, vader kom terug!"'
Duizenden, vele duizenden vaders, die
niet terugkwamen! Nog een voorbeeld:
Aan het front in Vlaanderen, loopgraven
oorlog. Duitschers hier en aan de overzij
de vijand. Tusschen de loopgraven, er
gens in „niemandsland" het gekerm van,
een Fransch soldaat, verminkt vastge
raakt in het prikkeldraad: „PitiéPitje"
(medelijden). Maar van geen der beide
kanten kwam iemand hem te hulp. Een
symbool der menschheid. Een laatste
voorbeeld ontleent spr. aan een weinig
bekend boekje „Stem van het Slagveld",
dat spreekt van de meest verbitterde strijd
de strijd in N.-België, waar onzegbare,
onmenschelijke dingen gebeurden, waarbij
men vergat Christen te zijn.
Spr. vervolgt: Geschiedde zulks tot ver
heerlijking Gods? Om Zijn Evangelie uit
te dragen? Om de menschheid te zege
nen? Mislukking der Conf. beteekent ont
zaggelijke ellende over ons heele wereld
deel, ondergang van- de cultuur, en van
het officieele Christendom en kerkendom
als dit zich niet verzet tegen de oorlog.
Schade ook voor de wereldzending. Sprak
niet reeds een neger op het congres te
Jeruzalem: Uw on-christelijke daden spre
ken zoo luid, dat ik er uw christelijke
woorden niet door kan verstaan. Voor
komen wij dus die rampen. Wij moeten
in God ons vertrouwen stellen en onge
rechtigheid verre van ons houden. Geen
oorlog, maar vrede, in eigen hart, tus
schen standen en klassen, tusschen de vol
ken, terwille van onze cultuur, onze ge
zinnen, de kerken en de zending, in naam:
van Jezus Christus, Wiens naam wij be
lijden mogen. Het adres van de Wereld
bond eindigt met: De kerken rekenen op
U. Ik zou willen, eindigt spr., |dat hetj
met die kerken zoover kwam, dat we ook
berichten konden (niet als holle frase,
maar in volle waarheid): „Gij kunt reke
nen op de Kerken".
Hierop zingt het Herv. zangkoor onder
leiding van mevr. Visser-Dewald heel
verdienstelijk eenige coupletten van het
lied, aanvangende met „Heerlijk klonk het
lied der Engelen."
1 De taak der Kerken.
Hierover spreekt Ds. Vis: De behande
ling van dit onderwerp is voor mij mak
kelijk en moeilijk tegelijk. Makkelijk, want
Kerk wil immers zeggen „gemeente van
Christenen". De kerk heeft immers ten
doel, prediking van het heil, opbouw van
het Godsrijk, van het zedelijk-religieus
leven. Nu zijn er vele kerken, maar alle;
dragen Christus' naam en streven naar'
intern, ontwapening en wereldvrede ligt
rechtstreeks in de lijn der Chr. kerken.
In een ander opzicht is het mij moeilijk
over de taaie der Kerk tegenover de
Ontw. Conf. te spreken. Ik mag toch in
deze bijeenkomst niet spreken zooals ik
het voor mijn eigen gemeente zou doen.
Onze grondslag is niet dezelfde. Mocht
ik iets zeggen ,dat u niet aangenaam is,
vergeef het mij. Ik wil trachten te zoeken
naar wat ons als leden van de Chr. Kerk
veneenigt. In de motie wordt de Conf,
kracht en wijsheid toegebeden, opdat zij
tot een gunstig besluit zou mogen ko
men, uit gehoorzaamheid aan God en
liefde tot de menscheid. Is een zuiverder
Chr. woord denkbaar? De politici moe
ten beseffen Christenen te zijn, die de
plicht hebben voor het heil der volkeren,
zorg te dragen. Door woord en daad
moeten wij toonen achter hen te staan.
Te betreuren is, dat de Chr. Kerken in.
vroeger jaren zoo velen in de oorlog ge
stuwd hebben en dat zij niet in de oorlog
haar stem daartegen verheven heeft. Laten
we belijden. Aan 'de kerk zelf is te wijten,
dat ze in de harten der menschen zoo'n
kleine plaats inneemt. De taak der Kerk
is versterking van de zedelijke en geeste
lijke krachten, welke de vredesgedachten
voeden moeten. Dan helpen we Genève
een schrede te zetten op de heilige weg
naar wereldvrede. Schud wakker het Chr.
geweten. Wie in Christus is, hij is een
Ruwe [~Iuid p I
Ruwe Handen I U I UI
nieuw schepsel (Paulus). De taak der
Kerken is: opkomen tegen lauwheid en
onverschilligheid, in en buiten de kerken.
In het Vredespaleis te den Haag staat
het bekende Christusbeeld van Thorwald-
sen: „Ik zeg, kom herwaarts tot Mij,
allen die vermoeid en belast zijt.Als
wij toonen onze taak niet te verstaan, zal
die stem niet gehoord worden. Wij moe
ten toonen, door vertrouwen in de Conf.,
te stellen, te willen doen gelijk ons als
Christenen betaamt. Mogen wij in dee
moed beseffen, dat wij als Christenen
meer dan ooit de taak te vervullen heb
ben, ons als zoodanig opgelegd. Alleen
als wij dit verstaan mogen wij Kerstmis
meevieren. Hiermee besluit spr.
Gezongen wordt Gez. 229, vers 1 („Daar
is uit 's werelds duist're wolken
TEEKENEN
Ds. M. Groenenberg sluit de rij van
sprekers. Zijn onderwerp luidt: „Toe-
kenen" Kort en bondig klinkt het: „Toe-
kernen", en toch, gaat spr. verder, wil
len we niet dwingen, maar slechts ver
zoeken. Geen politieke vergadering is 't
hier, waarin hartstochten worden gewekt.
Niet dwingen, willen we, wel dringen,
tot een daad n.l.: Teekenen. We vra
gen het allen, die lid of a.s. lid van 'ri
kerk en ouder dan 18 jaar zijn. We wo
nen hier wel op een eiland, maar maken,
deel uit van één geheel. De heele we
reld is EEN. Zelden bleek het zoo goed
als in deze crisisdagen. Alle dingen gaan
ons allen aan. Oorlog is niet het werk
van een enkele diplomaat of regeering.
Wij allen zijn daar debet aan. Sinds
1914 weten we, dat oorlog niet heel ver
is en plotseling kan uitbarsten. Wij dur-
van daarom niet weer te spreken van
ons Christelijk Europa, niet meer opge
togen te gewagen van onze cultuur. Een
nieuwe oorlog zal alle voorgaande in af
schuwelijkheid overtreffen. De oorlogs
techniek alleen schijnt steeds volmaakter
te worden. Calvijn eischte van een „ge
oorloofde" oorlog, dat hij de bevolking
achter de fronten zou sparen. Dit wordt
(en was) niet meer mogelijk. Twaalf
bommen richten heel Berlijn ten gronde.
Een zeer lichte nevel en de heele
stad is weerloos. Zoo iets is niet te
bestempelen met de „romantische" naam
oorlog, maar is verworden tot een niets
ontziende overweldiging en moordpartij.
Gasmaskers geven tegen gasaanvallen
geen of onvoldoende bescherming. Tee
kenen dus Dit is plicht t.o. onze naasten.
Oorlog is zonde. Dat we er nog aan deel
nemen, komt niet, doordat men oorlog niiet
als zonde beschouwt, maar omdat men 't
niet-daaraan-deelnemen zondig vindt.
Daarom: ten strijde voor Intern. Ont
wapening, want komt er een nieuwe oor
log, het zou de laatste zijn; hij zou de
wereld aan stukken rijten. „Geen oorlog
•meer" zij de leus van ons, als leden van!
Chr. Kerken. Een oorlog valt niet meer
tegen te houden; hij is als een wild dier,
dat zich dood moet loopen, daar het niet
meer te vangen is. Verdragen worden niet
meer geteld. Men sprak af, geen gif
gassen te zullen gebruiken, maar toch
bediende Duitschland zich ervan, eerst
tegen Rusland, en later bij IJ peren. En
andere staten volgden. Zoo zal het;
ook met een ander verdelgingsmiddel,
de bacteriën gaan. In de oorlog zegeviert
het recht van de sterkste, is ieder rechten
in eigen zaak. Wij willen arbitrage. De
Ontw. Conf. moet gedragen worden door
ons, door de kerken. Moge God ons
gebed verhooren en haar doen gelukken. -
De kerken hebben 'een schuld in te los
sen. Nimmer hebben ze geaarzeld ziel:
achter de oorlog te stellen; stellen ze
zich thans daar tegenover. Zijn niet de
kerken de kweekplaatsen geweest van
Oorlogszuchtige gedachten. Werden niet,
zooals een Duitsch predikant opmerkte,
bij het zingen van het „Duitschland,—
Duitschland over alles" de hoofden ont
bloot en bleef men bij de prediking van
het Woord des Heeren niet vaak onbewo
gen Daarom eische de Kerk thans In
tern. Ontwapening. Teekenen dus. Weg al
het wantrouwen, weg verschillen van taal
en gezindte en huidskleur. Vredesverdra
gen zijn kweekplaatsen van nieuwe oor
logen. De verplichting, aan Duitschland
opgelegd, te erkennen, dat dit land, en
dit land alleen de schuld draagt van de
oorlog, is een gemeenheid onder de men
schen, een gruwelijk farizeïsme. De
kerk moet toonen te zijn een Kerk van
CHRISTENEN. Spr. eindigt hiermee
zijn toespraak. Met dankgebed en 't
zingen van Lied 121, 6e vers, 2e deel,,
(„Zijn naam moet eeuwig eer ontvan
gen") wordt deze samenkomst gesloten.
We spreken van ganscher harte de
wensch uit, dat zij vrucht moge 'dragen en
leiden moge tot het schoone doel. Moge
de Ontw. Conf. inderdaad komen tot wat
Menschen met zoo vurig verlangen bereikt
wenschen te zien: Positief resultaat, het)
nastreven van ontwapening, gelijk die in
't Statuut van de Volkenbond wordt be
doeld.
Sportnieuws.
De wedstrijd U.D.I.-Seolto had een
aangenaam en sportief verloop. Al spoe
dig nam UDI door een onverwachtschot
de leiding (1—0). Het spel ging op en
neer, maar Seolto wist met een mooi
schot nog gelijk te maken (1—1). Na de
rust werd weer flink aangepakt en na
20 min. wist UDI de mand weer te vin
den. Dit doelpunt werd echter door de
scheidsrechter A. Daalder, niet toegekend.
'Toch wist UDI het nog tot 2—1 te bren
gen. Deze club was danook steeds in de
meerderheid. Deze wedstrijd werd zeer
goed geleid. Jammer, dat door de hou
ding van eenige supporters van Seolto
het op het eind nog op ruzie zou uitloo-
pen. D.
DE KOOG.
Illlllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
llllllllllllllllll UIT DE OUDE DOOS.
llllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllülllllllllll
De „Kooger Kermis".
Men schrijft ons uit de Koog voor dit
rubriekje:
Hebt ge wel eens gehoord van de „Koo
ger Kermis"? Dit feest werd in vroeger
dagen, zeker zeker wel een jaar of vijftig
geleden (of vVie weet het beter?) hier ge
vierd op de derde Zondag in November
en bestond voornamelijk in het houden
eener verloting van speculaas en taai-taaj.
Met bal in een café werd de pret besloten.
Zoetjesaan is dit volksgebruik gaan kwij
nen en tenslotte heelemaal van de baan
geraakt. Wie kan er meer van vertellen
BOEKHANDEL PARKSTRAAT.
GEBOREN:
HELENA EMELIE,
dochter van
G. P. DI|T-Dijksen
en H. C. DI|T.
Westergeest, Texel, 24 Nov. 1931.
lnplaats van kaarten.
VERLOOFD:
GRIETJE ROORDA
en
CORNELIS P. SCHAATSENBERG.
Eieriand, 25 Nov. '31.
Eenige kennisgeving voor Texel.
Hiermede hebben wij den treurigen
plicht, kennis te geven, dat in het
Marine-Hospitaal te Den Helder, na
een korte doch ernstige ziekte is over
leden, tonze inmg gehelde V-ouw en
der kinderen zorgzame Moeder,
CORNELIA JOHANNA DE RIDDER,
in den leeftijd van 41 jaar en 3 maan
den. Zij, die haar van nabij hebben
gekend zullen beseffen, wat wij in
haar verliezen.
De Familie K. VERMEULEN
en Kinderen.
'tJachthuis,, De Koog-Texel,
21 November 1931.
Tot onze diepe droefheid deelen
wij mede, dat na een korte doch
ernstige ziekte in het Marine Hospi
taal te Den Helder is overleden, onze
geliefde oudste dochter,
CORNELIA JOHANNA DE RIDDER,
Dat zij ruste in vrede.
Hun diepbedroefde Ouders
en Broeder,
H. DE RIDDER.
G. DE RIDDER-Dob.
A. DE RIDDER
en Verloofde.
De Koog, 21 Nov. 1931.
Hiermede vervullen wij den treuri
gen plicht U kennis te geven, dat
heden in het Marine-Hospitaal te Den
Helder is overleden onze innig ge
liefde Zuster en Behuwdzuster,
CORNELIA JOHANNA DE RIDDER,
Echtgenoote van K. Vermeulen
in den ouderdom van 41 jaar en 3
maanden.
Namens Broeders en Zusters.
I Texel, 21 November 1931
Hiermede vervullen wij den treuri
gen plicht U kennis te geven van het
overlijden van onze lieve Schoonzuster
CORNELIA JOHANNA VERMEULEN
geb. De Ridder,
in den ouderdom van ruim 41 jaar.
diep betreurd door ons allen.
Uit naam der familie
VERMEULEN.
Texel, 2! Nov. 1931.
wan a—i «i—urn r—
