4e BLAD 45ste Jaargang. Donderdag 31 Dec. 1931 l)e ïexelsche Bloembollenteelt in 1931. Veeteelt en Veehandel op Texel in 1931. De Visscherij in 1931 De Zuivelbereiding in 1931. Texelsche Berichten op Texel huis aan huis gelezen. HET JAAR 1931. Tot ons genoegen kunnen we hier eenige jaaroverzichten afdrukken, ons wel willend verstrekt door mannen uit de prac- tijk. We brengen de schrijvers dank voor hun welwillendheid en hopen er de lezers mee van dienst te kunnen zijn. Voor een landbouwoverzicht verwijzen we naar een artikel van de heer A. Dros Dz., onlangs opgenomen. De heer J. List, bloembollenkweeker en -handelaar, schrijft ons: OMVANG EN UITBREIDING. De door Texelsche kweekers met bloembollen beteelde oppervlakte bedroeg in 1930 on geveer 70 H.A., waarvan 58 H.A. met narcissen, 41/2 H.A. met tulpen en 71/3 H.A. met crocussen; in 1931 kan dit vei lig worden berekend op totaal 90 H.A. Er is dus een uitbreiding waar te nemen van rond 20 H.A., wel voor een over-: groot deel beplant geweest met de spe ciaal Texelsche soorten: Narcissen Dub bele von Sion en Golden Spur en met gele Crocus. Voegt men bij genoemd 90 H.A. nog de door en voor kweekers van elders geteelde bloembollen, dan komt men op een totaal van plm. 125 H.A., in 1931 op Texel met bloembollen be plant. GROEI, ENZ. De groei van het gewas was op een enkele uitzondering na slecht te noemen; oorzaak zeer waarschijnlijk: te veel vocht tijdens de groeiperiode, met als gevolg vervuren en te vroeg afsterven van het kruid. Hieraan is te wijten, dat de kwaliteit van het leverbaar te wenschen overliet. Speciaal wat de narcissen en tul pen betreft, kon van een zeer slecht ge was worden gesproken. De crocussen daarentegen gaven tamelijk goede oogst. PRIJZEN: Door de slechte oogst waren de werkelijk 1ste kwaliteit leverbare bol len schaars en kon hiervoor, wat Dubb. von Sion betreft, een doorsneeprijs wor den gemaakt van f7.— per 100, de klei nere maten van f4 tot fl en nog lager; Golden Spur le f5.50 en kleinere ook 14 tot tl en lager. Van andere soorten narcissen waren de prijzen van die aard, dat van een loonende teelt moeilijk kon worden gesproken. Van gele crocus brok kelde de prijs van f60 per H.L. geleidelijk at tot f 30.soort-crocussen gingen iets beter en behoefden niet beneden f 50 te worden verkocht. EXPORT.Ondanks de wereldcrisis is er in de maand Aug. tot en met Nov. maar 1 miljoen Kg., wat gelijk staat met 2V2 pet., aan bloembollen minder uit ons land uitgevoerd dan in dezelfde maanden in 1930; in aanmerking genomen, dat de bollen kleiner waren, zal het aantal stuks dat van het vorig jaar hebben overtroffen. De geldswaarde is echter 40 pet. lager dan vorig jaar en is en wordt nog on gunstig beïnvloed door de lage koers van de Engelsche en Scandinavische be taalmiddelen. VOORUITZICHTEN. Mogen de uit- voercijfers niet verontrusten, ja zelfs eenigszins hoopvol stemmen, dat in 'njaar als hef bijkans afgeloopene nog zulke hoeveelheden zijn geëxporteerd, men mag de eerste jaren niet rekenen op een hoo- ger uitvoercijfer. Met het oog hierop is uitbreiding ongemotiveerd en zou inkrim ping zelfs gewenscht zijn. De Texelsche kweekers mogen wel bedenken, dat iedere uitplant, ook van Dubb. von Sion en Golden Spur, door het weer opplanten van leverbare bollen, wat nog te vaak wordt gedaan, onherroepelijk leidt tot overproductie met de daaraan verbonden gevolgen. De heer S. W. Koning, veehouder en -handelaar te Oosterend, schrijft ons: Over het geheel kunnen we wel zeggen, dat in 1931 niet die opgewekte stemming op de veemarkten heerschte, als het vo rige jaar het geval was. Ook kunnen de prijzen de vergelijking met 1930 lang niet doorstaan. Wat de r u n d ve ehandel be treft, waren de prijzen in het voorjaar 1931 zeer hoog. De prijzen, besteed voor versche en vare koeien, stonden in ver houding tot de kaas- en vetvee-prijzen niet in een gezonde verhouding. Waar schijnlijk was echter de abnormaal weel derige grasgroei hiervan wel de voor naamste oorzaak. In de loop van het jaar 1931 zijn de prijzen echter sterk terugge- loopen en heden zijn ze zeer zeker slecht te noemen, 't Kan bijna wel f100 minder zijn dan het vorige najaar. Bijna evenzoo is het met de schapen en lammeren gegaan. Waren de lam meren in het voorjaar 1930 duur, onge veer f22—27 per stuk, ook de prijzen, die dit voorjaar besteed zijn, waren nog goed te noemen: f 1S24. Wel zijn de prijzen gedurende het jaar steeds iets teruggeloopen, maar tenslotte was Texel nog juist bijtijds van zijn lammeren af. Op het oogenblik gelden de vette lamme ren veel minder en wat er dit jaar aan de weiderij van de Texelsche lammeren ver loren wordt, is niet zoo precies te zeg gen. Maar ze brengen de inkoopprijs lang niet op. De oorzaken hiervan zijn wel de hooge invoerrechten en importbeper kingen, speciaal van Frankrijk, dat op't oogenblik vrijwel onze eenige afnemer was. Voor Texel is hiet te hopen, dat hierin verbetering zal komen. Anders zul len de lammeren het a.s. voorjaar beslist veel minder opbrengen. Het contingent voor schapenvleesch naar Frankrijk is in middels verhoogd en bedraagt nu 62 pet. van de totale invoer van Januari tot April. Voor de maanden November en December was het 48 pet. Dit is voor Texel dus nog een lichtpuntje, want den kelijk zullen de prijzen hierdoor wel iets „aanhalen". De oude schapen zijn dit jaar van Texel gegaan voor f2530., Vorige jaar plm. f37—42, wat dus bij 1930 een achteruitgang was ongeveer f 12. Ook aan deze weiderij wordt veel geld verloren, zoodat we, als thet niet verbe tert met de handel, we wel kunnen na gaan, wat ons ook met deze prijzen voor het komende jaar te wachten staat. Tenslotte nog de w o 1. Werd hier eerst gekocht voor f0.60, later werd dit f0.55 en op heden kan men deze prijs niet eens meer bedingen. Wat de wolprijs aangaat, deze is wel zeer laag. Vorige jaar is de. meeste wol nog verkocht voor f 0.80, la ter f0.70. De groote voorraden wol uit Australië overvoeren de markten en drukken de prijzen. De heer J. Henkes, visscher te Oude- schild, schrijft ons: ZEEGRAS. Het zeegrasbedrijf, dat in andere jaren een bron van inkomsten vormt, kon dit jaar door het werken aan de zeedijk van Ceres tot de Nieuwe- schilderwaard, niet uitgeoefend worden Van Nieuweschild tot de Noorderdijk kon nog zeegras worden opgehaald, maar door de vele westelijke winden kon ook daar het bedrijf niet normaal worden ge noemd Wat betreft het gemaaide zee gras: Daar het beter stond dan in 1930 werd er over het algemeen op Texel minder aangebracht dan in voorgaande jaren, daar het seizoen korter was. De prijzen, die ieder jaar door de gemeente Wiel ingen worden vastgesteld, bleven nor maal. Afzetgebied niet gunstig. HARING. De vangst was goed, maar door de lage prijzen moesten de motor schepen het bedrijf stopzetten. ANSJOVIS: Ook ruime vangst, maar absoluut geen loonende prijzen. PALING: Heel weinig vangst en prij zen lager dan voorgaande jaren. GARNALEN: Januari matige vangst, behoorlijke prijzen; Februari weinig te vangen, prijzen goed; Maart idem, idem;- April ruimere vangst, prijzen minder (re delijke uitkomsten); Mei matige vangst, uitkomsten bevredigend; Juni vangst goed maar prijzen laag, uitkomsten gering; Ju li het garnalenbedrijf gedeeltelijk stop gezet; Aug.: het bedrijf door meerdere visschers weer ingezet; daar de prijzen der gekookte garnalen in het buitenland gering waren, werd toen op puf ge- vxscht; bij een pufverbod zou het be drijf stil gelegen hebben; in Sept., Oct., Nov. en Dec. prijzen zeer laag voor ge kookte garnalen op de buitenlandsche markt, zoodat de uitkomsten ver beneden het middelmatige zijn gebleven. o— Over het algemeen zijn de uitkomsten over 1931 zeer ongunstig geweest. De heer H. Boer, directeur „de Een dracht", schrijft: Hoewel 1930 reeds een groote terug gang vertoonde, wat betreft de prijzen der zuivelproducten, van een crisis was toen nog geen sprake. Immers was de melkproductie als gevolg van overvloedige grasgroei zeer gunstig, het veevoeder bui tengewoon laag in prijs en voor het over- tallige vee, dat afgezet werd, kon een hooge prijs worden gemaakt. Werd in alle andere deelen van ons land de vee stapel soms sterk door mond- en klauw zeer geteisterd, hiervoor bleef Texel ge spaard. Jammer, dat langzamerhand ge durende dit jaar de nood der tijden zich ook in de zuivelbereiding en veeteelt deed gevoelen. Hoewel de koopkracht van onze afzetgebieden voor zuivelproducten sterk afnam, kon onze beroemde Hol- landsche kaas, zij het dan ook tegen wat lagere prijzen, nog een vrij goede vraag behouden. Totdat in Sept. 1.1. in Engeland de groote financieele crisis uitbrak en de handel over de geheele wereld op nieuw ongunstig werd beïnvloed. Het voorbeeld van Engeland, dat genoodzaakt was de gouden standaard te verlaten, werd door meerdere landen, w.o. Denemarken, nagevolgd. Het gevolg was, dat Neder land in concurrentie gehandicapt werd door Denemarken, dat door de daling var de kroon lagere aanbiedingen kon doen. Dit is vooral tot uitdrukking gekomen in de abnormaal lage boterprijzen, welke daarvan het gevolg werden. Al spoedig is toen Frankrijk gekomen met een con- tingenteeringsstelsel, waardoor de uitvoer van zuivelproducten, vleesch, enz. geheel aan banden werd gelegd. Met dit al werd het eene land na het andere gedwongen (ter bescherming van bepaalde groepen uit dat land) de invoer op de een of andere wijze sterk te belemmeren of soms te verbieden. Het is dus thans een economiscne oorlog, waardoor de ellende over de geheele wereld steeds grooter wordt. Werd over de maand Nov. 1929 meer dan 10 pet. per Kg. melk betaald, het vorige jaar ongeveer 7 cent, dit jaar is het nog maar ruim 4 ct. Een ieden gevoelt, dat dit spoedig zal vastloopen. Ook met de prijzen van het vleesch is het met beter. De mesterij van varkens, voor velen een belangrijke bron van inkomsten, wordt met verliezen gedreven. Het is te verwachten, dat thans van overheidswege spoedig zal worden ingegrepen en men zal trachten nog te redden wat nog te redden is. Algemeen is men het er thans over eens, dat de enkele kleinere landen thans geen vrijhandel als voorheen kun nen doen voortbestaan. Het gaat (in 't algemeen gesproken) wel de verkeerde kant op, maar daar tegenover staat, dat de wereldverdwa- zing. daardoor zooveel vlugger algemeen zal worden ingezien en zullen we hopen, dat door dit droevige beeld men spoedig internationaal tot bezinning komt. Het thans volgend jaar zal zeer zeker beslis send zijn. Laten we hopen, dat weer spoe dig de werkloosheid mag afnemen, daar door het afzetgebied weer zal worden ver ruimd en onze exportproducten van land en tuinbouw, veeteelt en zuivelbereiding weer spoedig loonende prijzen zullen op brengen. Thans is het zaak dat de be drijven zoo goed mogelijk in tact blijven, opdat degenen, die met harde arbeid thans meer of minder groote verliezen lijden, daarna ook van betere tijden pro- fiteeren. Restauratie Gesticht van Weldadigheid. De restauratie van het Gesticht van Weldadigheid alhier heeft thans vrijwel haar beslag gekregen en moet daarvan hebben we ons bij een bezoek overtuigd de inrichting belangrijk ten goede komen. Noemen we allereerst het aanbrengen van een centrale verwarming. We schre ven reeds eerder wat deze voor het Ge sticht beteekent. Alle vertrekken, ook de gangen, kunnen thans behaaglijk worden verwarmd. Geen gescharrel meer met warme stoven, geen oneenigheid meer om het warmste plaatsje bij de kachel het heele vertrek is nu behoorlijk verwarmd. Onder tafel in de conversatievertrekken loopt rondom een verwarmde buis. Een genot, dat de verpleegden hoogelijk waar de eren. Het werd ook wel tijd, dat de verwar ming hier eens verbeterd werd. Het kwam immers voor, dat een patiënt met wanten aan en een wollen muts op te bed lag in een vertrek, waar druppels water van de zolder vielen en de ruiten dik met ijs wa ren bedekt. Daarin verbetering te.brengen was plicht. Op de zolder zijn thans boven ver warmingsbuizen, van ribben voorzien, droogstokken aangebracht ter lengte van wel 75 M. Een uitkomst op waschdagen, vooral, in de winter en het natte seizoen. Vroeger moest het drogen op rekken rond de kachels gebeuren, waarbij zelfs die in de ziekenkamer dienst moest doen. Men kan nu ook gemakkelijk over warm water beschikken, in keuken, wasch- vertrekken en ziekenkamer. Geen weelde in een instelling als deze, waar aan hy giëne hooge eischen worden gesteld Men heeft er nu de beschikking over een verwarmde badkamer met warm en koud water. Vroeger moesten de ver pleegden zich, ook 's winters, over het ert naar een waschhok begeven, niet ver warmd, de vloer met straatsteenen gepla veid. Gelukkig is aan deze ongehoorde toestand nu een einde gekomen. Ook de waschgelegenheid voor mannen en vrou wen voor dagelijksch gebruik is nu in het gebouw ondergebracht, evenals de w.c.'s, welke men vroeger alleen via het, UIII1IIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIII1I1UIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII „Succes" OP DE GROOTE KLOK VAN DE TIJD STAAT SLECHTS ÈÊN WOORD. Illllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll ert kon bereiken. Het doet ons genoegen van deze verbe teringen melding te mogen maken. De verpleegden hebben toch al reeds veel te ontberen. Hier is mooi werk verricht, al heeft het ook wat lang op zich laten wachten. Er is wat meer warmte en zonneschijn, letterlijk en figuurlijk ge sproken, wat meer gezelligheid en fleur gebracht in ons Gesticht v. Weldadigheid, dat eerst nu zijn naam met recht mag dra gen. Er is hier een weldaad bewezen, welke de taak van de heer en mevr. Moe nis, de gestichtsouders, niet weiini]g ver aangenaamt en in het leven der verpleeg den meer blijheid brengt. We mochten een onderhoud hebben met de heer Moienis, waarbij ons opviel, hoe zeer hem de verpleging van allen, die hem en zijn echtgenoote zijn toever trouwd, ter harte gaat. Geen moeite is hem te groot, waar het de behartiging geldt van hun belangen, of waar hij aan hun redelijke wenschen tegemoet kan ko men. Ook mevr. Mocnis is voor haar om vangrijke taak ten volle berekend. We hebben voor beider arbeid het hoogste respect, in het biezonider, nu we ons per soonlijk hebben mogen overtuigen van wat daartoe zooal behoort en van de hooge opvatting van hun taak, wc lire zij als hun roeping beschouwen. De centr. verwarming werd aangelegd door de fa. Wolter en Dros, waarover de de heer Moenis zijn groote tevredenheid te kennen gaf. Er is keurig werk gele verd. Hoewel door het heele gebouw de vloeren moesten worden opgebroken, ging het leven zijn gewone gang. Over de groote medewerking van genoemde firma was vader Moenis goed te spreken, even als over de uityoerders van het overige werk, metselaar Trap, timmerlieden Gebr. Schoenmaker, loodgieter Oele, schilder J. Dekker, electricien Jb. Bruin. In de zes en een half jaar, dat de fam. Moenis hier de leiding heeft, is al heel wat ten goede veranderd in het gebouw. Toen zij kwam, beschikte men in 't heele Gesticht over slechts vier lichtpunten (electr.) en later? Electrisch licht in alle vertrekken, in de gang en op de zolder. Centrale verwarming en een betere in richting van het gebouw zijn nu gevolgd. Prachtig! We hebben nu een Gesticht van Weldadigheid! De groote kei. De groote kei uit de Hoogeberg naar schatting 7,5 ton zwaar welke op het pleintje aan de Koogerstraat zou worden neergelegd, heeft een andere en o.i. betere bestemming gekregen. Het gevaarte is op het grasveld voor de Z. V.S. gedeponeerd. Daar is ruimte en moet de steen, welke achter het hek zeker geen steen des aanstoots zal zijn, de vreemde ling zeker opvallen. Kerstviering in 't Gesticht Ter gelegenheid van de kerstviering heeft de heer R. P. Keijser een som gelds aan de Gestichts-ouders doen toekomen met het doel de verpleegden op de Kerst dagen op wat lekkers te doen onthalen. Zoo is geschied, en namens de verpleeg den wordt hartelijk dank aan de heer Keijser gebracht. In deze dank deelen ook de heer en mevr. Boswijk-Ritmeester die de verpleegden met een doos heerlijke taartjes verrasten. Rond de Kerstboom werd het feest gevierd, in de beste stem ming. [TEXELSCHE COURANT II 1 l'l' .HIJ" ■'UI.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1931 | | pagina 1