De lieuwe TexsUche Gaurani
No. 4723 46stli Jaargang Woensdag 29 Maart 1933 O
Duitsohe plannen.
Duitschland SVI0ET
kuonsn exporteren.
Van 'week tot week
TERUGBLIK.
VREDESPLANNEN.
Texelsche Berichten
Uw advertentie in dit blad wordt
op Texel huls aan huls gekust.
is stads 1 Juni 1930
in dit blad opgenomen.
U1TG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 1-5 regels 60 dj
iedere regel meer 12 ct, Eenzelfde adv
voor viermaal ineens opgegeven wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten d«n Burg f 1losse nrs. 4ct.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Dan Helder v.v
Op werkdagen:
Van Texel: 6.-; 8.-; 11.20; 2.35; 5.35.
Van den Helder: 7.-; 10.-; 12.20; 4.15; 6.55.
Op Zon- en feestdagen:
Van Texel: 7.30; 11.15; 5.20.
Van den Helder: 9.12.20; 6.30.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer 1/2 uur later.)
30 3! 1 2 3 4 5 April
11,05 11,37 0,30 1,12 2,25 3 53
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 6 54
ZATERDAGAVOND.
Hoe ontzaglijk ver weg lijkt ons nu de
wereldoorlog met de daarna plaats gehad
hebbende revoluties in vele landen van.
Europa, revoluties, die tronen deden in
storten en nieuwe republikeinen ontstaan
en die 'het staatkundig beeld van Europa
geheel deden veranderen. Het waren in
zekere zin alle internationale revoluties,
die nieuwe grenzen vormden, waarbinnen
zich democratisch geregeerde republieken
vormden, nadat hier en daar de raden
republieken het onderspit hadden moeten
delven.
Alleen in Rusland wist zich een socia
listische politiek staan de te houden. Nu
reeds ook meer dan tien jaar geleden ont
stond in Italië het fascistische regeerings-
stelsel, dat het koningschap weliswaar
handhaafde, doch het van alle regeerings-
daden uitsloot. Langzaam heeft de fascis
tische ideologie zich over Europa uitge
breid.
Het eerste land, dat na Italië onder fas
cistisch bewind kwam, was Spanje, met
als dictator Primo de Riviera. Deze dieta-
tor miste echter de hoedanigheden van
een Mussolini en het slot van de Spaan-
sche fascistische dictatuur is geweest, dat
er een nieuwe revolutie uit voortsproot
die de koning wegjoeg en een democra
tische regeering stichtte.
De fascistische ideologie heeft tenslotte
ook Duitschland veroverd. Ook hier heeft
iemand met een romantisch verleden zich
tot leider, thans bijna tot dictator opge
worpen. Het fascisme in Duitschland
heeft zich getooid met de naam: tnatio-
naal-socialisme en het behoeft geen ver
wondering, dat het ten slotte een groot
deel van het Duitsche volk, dat wegloopt
met uniformen achter vlammende natio
nale leuzen, heeft weten te vereenigen.
Hitier heeft een geweldige organisatie
uit de grond weten te stampen, een orga
nisatie, die met ijzeren discipline geleid
werd en een organisatie, die ten slotte
het staatsapparaat heeft weten te ver
overen. Hoe men de zaak thans bekijkt,
een feit is het, dat de hakenkruisvlag
zegevierend uit de strijd is te voorschijn
gekomen. Gij kent de middelen.
Het nieuwe Derde Duitsche Rijk is op
21 Maart, het begin van de lente, te Pots
dam gegrondvest. Of deze grondvesten
de noodige solidideit bezitten om dit
neuwe Duitsche Rijk op te bouweri, zal
slechts de toekomst ons kunnen leeren.
Het is wel een zeer geweldige taak die
de nieuwe bewindhebbers op hun schou
ders hebben genomen, een taak, die zich
niet enkel beperkt binnen de Duitsche
grenzen, doch ver daarbuiten uitgaat.
Want Duitschland kan zijn opbouwend
werk slechts bij de gratie van het buiten-
tenlamd verrichten. Immers, het grootste
deel van de inkomsten moet het hebben
van de export.
Zonder export is 'het grootste deel van/
de Duitsche industrie ten doode opge
schreven, maar nu is het wonderlijke van
de nieuwe koers, dat datzelfde Duitsch
land, dat het van die andere landen moet
hebben, zijn grenzen sluit voor de artike
len, die deze landen kunnen leveren. En
in de internationale politiek geldt meer
dan waar ook, dat de liefde niet van een
kant kan komen. Als de nieuwe bewind
hebbers hun buitenlandsehe handelspoli
tiek niet grondig wijzigen, hebben wij
vooralsnog een hard hoofd in de econo
mische wederopbouw van dit land.
Bijna gelijktijdig met de stichtings
plechtigheid van het Derde Duitsche Rijk
werd door MacDonald getracht de gede
railleerde vredestrein weer op liet rechte
spoor te brengen. Een reis naar Rome
werd zelfs daartoe ondernomen. Mussolini
vulde het vredesplan van MacDonald zelts
aan met een nieuwe conventie, die beoogt,
toenadering te brengen tusschen Duitsch
land, Engeland, Frankrijk en Italië.
In Engeland is dit plan over het alge
meen gunstig opgenomen, maar het tegen
deel kan men van Frankrijk zeggen.
Het spreekt natuurlijk vanzelf, dat Mus
solini's voorste! slechts waarde heeft, als
ook Frankrijk zich er achter wil scharen.
En Frankrijk moet over het algemeen
niets hebben van pacten, die liet vredes
verdrag van Versailles -ongedaan willen
maken.
Frankrijk kan zicli de weelde veroor
loven een zoodanig standpunt in te nemen
Het heeft in de jaren, die volgden na
de wereldoorlog zijn militair apparaat tot
in de puntjes verzorgd: met Rusland is
het 't sterkst gewapende land ter wereld.
Docli in tegenstelling met de sovjet-re
publiek, heeft bet niet te kamen met bin-
nenlandsche moeilijkheden, die een groot
gedeelte van de militaire kracht ongedaan
kan maken.
Ook Frankrijk's Noordelijke buur Bel-
gë heeft zorg gedragen voor een sterk le
ger en de üonügenooten aan de oostelijke
grenzen van Duitschland zijn eveneens
goed bewapend. Het is nu maar de vraag,
ot Frankrijk spoedig een nieuwe ooriog
wil riskeeren. Geeft het op het oogen-i
blik toe aan de verlangens 'van de
„vredesapostelen" Mussolini en MacDo
nald, dan wil dat zeggen, dat zijn erf
vijand gelegenheid krijgt zich opnieuw te
wapenen, terwijl Frankrijk zelf een groot
gedeelte van zijn oorlogsapparaat zou
moeten vernietigen.
In zekere zin ook is het voorgestelde
pact tegen Frankrijk gericht, dat èn door
Engeland èn door Italië als een lastige
kwant in Europa beschouwd wordt. De
Fransohe hegemonie (opperheerschappij)
moet teniet gedaan worden, dat is de
bedoeling van het voorgestelde pact. En
het is niet meer dan begrijpelijk, dat
Frankrijk niet zoo gemakkelijk hierop in
gaat.
De politieke hemel is nog lang niet
opgeklaard.
S.DA.P.—PROPAGANDA.
Plm. 100 personen gaven gevolg aan de
oproep van het bestuur der afd. Texel
der S.D.A.P., om Zaterdag 25 Maart de
propaganda-avond in hotel Texel te wil
len bijwonen.
De heer Jac. Bruin sprak een inleidend
woord en verwelkomde in het biezonder
mevr. Portegies, van Alkmaar, declama-
trice en de heer Klaas Singer, propagan
dist, van Wijdenes. De heer Bruin be
toogt, dat van andere partijen dan van
de SD.A.P.. geen heil voor de arbeiders
klasse te verwachten is en spreekt met
een enkel woord over Duitschland, waar
z.i. het fascisme, met Hitier voorop aan
het moorden is geslagen.
Mevr. Portegies declameert hierop
achtereenvolgens „Het Slagveld", dat de
oorlog in zijn afschuwelijkste vorm schil
dert; „Hondenasyl", waarin tot uiting
wordt gebracht, dat het „Hebt uw naasten
lief" niet algemeen begrepen en toegepast
wordt; „De Zondares", eetn aangrijpende
schets uit de rechtszaal; tot slot een ko
misch geval, waarin achtereenvolgens een
deftig, een Jordaansch en een gewoon
Joodsch moedertje ten tooneele worden
gevoerd. Mevr. Portegies had er slag van
en werd voor haar uitstekend werk met
veel applaus beloond.
Dan is het woord aan de heer Singer,
die aanvangt met een buitengewoon hef
tige verkiezingsstrijd te voorspellen. Hij
wijdt uit over de oorzaak van de muiterij
en de Kamerverkiezingen. Het gaat niet in
hoofdzaak om de vestiging van een krach
tig gezag en men behoeft niet te roepen
om een „sterke man". Colijn was het,
die na de muiterij zeide tot de regeering:
„Torpedeer ze maar". Onze Wibaut ech
ter, vervolgt spr., stelde de regeering
voor het bloedvergieten verantwoordelijk.
Engeland heeft destijds tactvol een mui
terij bedwongen. Zonder aan gezag in te
boeten. Figuurlijk gesproken, moet de lam
lendige regeering, die we hebben, op 26
April getorpedeerd worden. Zij gaat
Willem van Oranje huldigen. Die stond
op tegen het wettig gezag van Koning
Philips II. Was dat geen muiterij?
Het gaat nu om democratie of dicta
tuur. Hitier zal de galg in eer herstel
len en vervolgt communisten en Joden op
barbaarsehe manier. De „Telegraaf" houdt
hem de hand boven het hoofd. Daarom:
lees de Arbeiderspers. Dat deze verbo
den wordt, strekt ons tot eer. De waar
heid mag niet geschreven worden.
Colijn bezocht Mussolini, die zeide, de
dag te zien naderen, dat ook Nederland
een dictator krijgt. Het gaat er op lijken,
Weg dan drukpersvrijheid, weg recht van
vergaderen. De liberaal Van Rappard
vroeg de regeering maatregelen tegen de
SD.A.P. Liberale degeneratie. Daartegen
gaat onze strijd. Onze collecte „Kort dag"
bracht bijna f90,000 op. We gaan met
moed aan de slag. Ook om oinze Vara te
beschermen. Geen politiek uit de aether.
Als de Avro liet feest van de tienjarige
burgerwacht of een professorale redeover
noodzakelijke loonsverlaging uitzendt, is
dat dan geen politiek?
De Bond voor Nationaal Herstel (ge
neraal Snijders, dr. Westerman, enz.) wil
de arbeiders nekken. Past daarvoor op.
Hitier wil Duitschland er in vier jaar
bovenop brengen. Het zal niet gaan. Mus
solini speelde het tot nu toe met Italië
ook niet klaar. Zijn begrooting sloot vorig
jaar met een tekort van een miljard. De
loonen zijn er laag. Italië is te beklagen.
Wat deed onze regeering voor de ar
beiders? Verhooging indirecte belastingen
Over 1933 wordt op suiker 63 miljoen
belasting geraamd, terwijl de opbrengst
aan inkomstenbelasting (een veel billijker
heffing) maar op 50 miljoen wordt ge
raamd. Op elk pond suiker 13'/? ct. be
lasting. Ook voor de arrnsten* Commissie
Welter had met de arbeider ook weinig
op. De a.s. weeldeverteringsbelasting is
niet geheel naar ons zin, maar we bestrij
den de katholiek Hellenberg Htibar, die
pelsmantels, gouden- en platina horloges
vrijstellen wil Wij willen een heffing op
de groote vermogens, opbrengst 120 mil
joen; een couponbelasting; belasting op
goederen in de doende hand; de waarde
dezer goederen wordt op 716 miljoen
geschaf. Wij willen ontwapening. Het
ontwapende Duitschland is wel zesmaal
zoo sterk als 't bewapende Nederland. Ons
legertje en vlootje beteekencn niets, terwijl
het jaarlijks vele miljoenen kost. Gene
raal Snijders 'heeft toegegeven, dat ons
land in 1914 tegen een eventuoele inval
niets had kunnen uitrichten. Zeg niet: we
moeten bondgenooten hebben. Neem een
voorbeeld aan België, dat .geholpen"
maar toch platgetrapt werd en vele dui
zenden menschenlevens moest offeren.
Wat deed de regeering voor de land
bouw? Steunen mét 200 miljoen gld.,
welk bedrag echter grootendeels in han
den van de groote boeren kwam. Per
bedrijf moest die steun op f930.per
jaar komen, maar de practijk leert anders.
Cummulatie van salarissen en pensioenen,
moet verdwijnen, maar ook dient het ar
beidsloos inkomen van renteniers, groot
grondbezitters en groote aandeelhouders
te worden belast. Wij willen een wet,
die boeren recht geeft betaling van hypo
theekrente uit te stellen, zulks om execu
tie te voorkomen. Op spoedige behande
ling is aangedrongen, maar de Kamer
wilde geen haast maken. Ook Braat niet.
Wij willen een beter pachtwet, die bestaan
en rechtspositie van de pachter waar
borgt. De bodem moet gesocialiseerd wor
den, de opbrengst van de arbeid aan de
arbeiders ten goede komen. Het distribu
tiestelsel (van produoent naar gebruiker)
deugt niet. Van de gulden, in de stad
voor groenten betaald, krijgt de boer
maar 35 ct. Toch maakt de groenteboer
zoo groote winst niet. Daarvoor zorgt de
concurrentie wel. Wij willen de afzet be
ter regelen, (laindbouwexportbureau). Wat
zien we nu? Australië vernietigt schapen
(800.000 gingen de grond in), Canada tar
we, Bretagne haring, Mexico bananen,
Egypte katoen, Brazilië koffie, terwijl in
China 60 miljoen, in Br. Indië 600.000
menschen van honger omkwamen.
Het kapitalisme bezorgde de arbeiders
een kommervol bestaan. Maar een nieuwe
dag breekt aan. De stormklok luidt, het
schip van staat is in nood. Op ten strijde
en stemt ROOD. Hiermee sluit spr. zijn
vlotte rede. (Applaus). Mevr.. Portegies
vervolgt onmiddellijk aansluitend bij de
laatst gesproken woorden, met declamatie
van „De Daad". Hierna hooren we nog
„Vrouwendag", dat de rechten en plich
ten van de vrouw op de voorgrond stelt;
„Na de Mis", waarin militairisme en
schijn-christendom gehekeld worden;
„Zijn eerste gulden", een aandoenlijk
schetsje van huiselijk leed als gevolg van
geringe inkomsten, en „Proclamatie", 'n
aanklacht tegen van hoogerhand gesubsi
dieerde ontucht (bordeelen aan liet front
door de staat in stand gehouden).
De ibeer J. Bruin sprak een kort slot
woord en hoopte dat deze avond voor
velen een onvergetelijke zou zijn. Met de
wensch, dat algemeen rood zou worden
gestemd, werd gesloten.
Een collecte ten voordeele van de vrou
wen, wier mannen in Indië met inhouding
van salaris waren gestraft, bracht f 14 op.
Voor de S.D.A.P. een goedgeslaagde
avond met een aandachtig publiek.
Wolhandel.
De laatste dagen heeft de 'heer H.
Keesom vrij wat wol afgenomen tegen de
prijs van f0.45 per KG.
Narcissen-Tentoonstelling.
FIct bestuur van de afd. Texel besloot
de Jubileum-tentoonstelling te doen plaats
hebben in de oude R.K.. School op 15, 16
en 17 April a.s. Wie van de leden op
deze narcissen-expositie wenscht in te
zenden, geve daarvan, onder opgaaf van
de in te zenden soorten, vóór Woensdag
5 April kennis aan de heer S. J. Flens,
secr.
NIEUWE BOOT VOOR T.E.S.O.
Van bevoegde zijde deelt men ons
mee, dat bestek en tóekening voor een
nieuwe boot voor T.E.S.O. gereed zijn
en binnen afzienbare tijd de inschrijving
voor dc bouw onvoorziene omstandig
heden voorbehouden tegemoet kan wor
den gezien.
Fietspad naar Noord-Texel.
De plannen van ons gemeentebestuur
voor de aanleg van een fietspad in de
richting van de Eierl. vuurtoren, de bin
nenkant van de duinen langs en aanslui
tend op het fietspad Ruigedljk-de Koog,
nemen reeds vaster vorm aan. We zouden
liet toejuichen, wanneer nog voor het a.s.
seizoen de uitvoering ter hand kon wór
den genomen. De vreemdeling niet alleen
maar ook menig Texelaar zal dan zijn
fietstochten ook eens naar noordelijke re
gionen uitstrekken en kennismaken met
b.v. een zoo aantrekkelijk landschap als
dat bij de Eendekooi, dat zijn weerga
bijkans niet heeft.
DE COCKSDORP.
(Ingezonden.)
V.V.V.. DE COCKSDORP.
De heer A Blom Jz„ secr. V.VW. De
Cocksdorp, schrijft ons:
Mag ondergeteekende naar aanleiding
van de officieele verklaring van het be
stuur van V V.V. Texel te de Koog voor
enkele regelen plaatsruimte verzoeken in
uw blad. U, mijnheer de Redacteur,
schijnt nogal optimistisch gestemd, (U
weet: „Ieder vogeltje zingt.... Red.)
omtrent de oplossing van de bezwaren,
die momenteel een aaneensluiting van de
bestaande V.V.V.'s op Texel in de weg
staan.
Ondergeteekende is dit helaas niet.
Het bestuur van V.V.V. Texel te de Koog
mag nu ten overvloede verzekeren', dat er
van onwil om tot een bevredigende op
lossing te komen in de verste verte geen
sprake is, zijn houding op de vergadering
met T.E.S.O. was toch verre van mee
gaand.
Op die vergadering zijn aan dat bestuur
reeds veel meer concessies gedaan, dan
het rechtens toekomen. Het besluit b.v.,
dat de algemecne secretaris het geheele
jaar te de Koog zou wonen, kon lang niet
de algemeene goedkeuring wegdragen,
doch het werd tenslotte maar toegegeven,
om dan toch nog tot eenig resultaat te
komen. Het was nog niet genoeg.
Neen, mijnheer de Redacteur, V.V.V..
Texei zou mogelijk wel vóór één groote
vereeniging zijn, indien de statuten van
die vereen, aan V.V.V. Texel voor 90 pet.
de voordeden, aan zoo'n samenwerking
verbonden, waarborgden.
Er is hier een factor in Ihet spel, die
vruchtbare samenwerking zoo niet geheel
onmogelijk maakt, dan toch zeer tón on-
gunste beïnvloedt en dat is „wangunst".
De Koog wil het volle pond hebban en
kan niet zien, dat er een korreltje van de
groote hoop afrolt. Hierdoor is juist de
geheele beweging ontstaan. Het zou me
te ver voeren en te veel van uw plaats
ruimte vergen, om alles, wat tot de schei
ding met Mooi Texel heeft bijgedragen.,
tot in de finesses uit te pluizen. Een van
de oorzaken daarvan is echter, dat we
hier op De Cocksdorp meermalen onder
vonden, dat vreemdelingen, die hier pen
sion wilden zoeken of het voornemen
hadden, om hier te kampeeren, opzettelijk
omtrent de gelegenheid daarvoor on
juist werden ingelicht.
Indien V.V.V. Texel met de andere
vereeniging wil samenwerken, zal ze de
beteekenis van „leven en laten leven"
beter dienen te begrijpen.
Met dank voor de plaatsing.
A. BLOM Jz.
secr. V.V..V. De Cocksdorp.
TEXELSCHE COURANT
LICHT OP
JUBILEUMH.B.G.
