De Nieuwe Texelsche Courant
No. 4769 46ste Jaargang Woensdag 6 Sept. 1933 "O*"*"*
Van week tot week
NIETS GELEERD
in de jaren 1914-1918
Oostenrijk zit ook niet stil.
Pond en dollar dalen.
Allerlei.
Prijsstijging op de wolmarkt.
Texelsche Berichten
Met TES0 over het Marsdiep
Post, Telegraaf, Telefoon
in zomerseizoen 1933.
op Texel huis aan huis gek
is sinds 1 Juai 1930
in dit blad opgenomen.
UITQ.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langereki en De Rooij Der.
Burg. Tel 11.
ADVERTENTIES: 1-5 regels 60 ct.-
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f1—losse nrs. 4ct
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Den Helder v.v.
Op werkdagen:
Van Texel: 6,-; 8,-; 11,20; 2,35; 5,35.
Van den Helder: 7,-; 10,-; 12,20; 4,15;
6,55.
Op Zon- en Feestdagen:
Van Texel: 6.-; 8,-; 11,15; 5,20.
Van den Helder: 7,— 9,— 12,20; 6,30
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer y2 uur later.)
7 8 9 10 U 12 13 Sept
11,26 i 1.59 12,34 1,— 1,23 2,07 3.10
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 8.13
ZATERDAGAVOND.
In de wereldpers schrijft men er over,
als over het nuchterste onderwerp: de
a.s. preventieve oorlog van Frankrijk te
gen Duitschland. Niet vandaag of mor
gen natuurlijk, maal* spoediger dan men
zou durven veronderstellen.
Volgens vele Franschen wijst alles er
op, dat in Duitschland regelrecht wordt
aangestuurd op een revanche-oorlog,
waaruit ©en groot en machtig Duitsoli rijk
geboren zou moeten worden, hetwelk ook
alle vroeger verloren gebieden zal omvat
ten en alle volkeren van Gerinaansohe:
stam zal heneemgen. Wij, hier in Hol
land, zouden óók tot de begenadigden
mogen behooren.
De Fransdhe openbare meen ing zou er
weinig voor gevoelen, te wachten tot
Duitschland klaar is met zijn voorberei
ding en daarom sturen sommige kringen
in Frankrijk aan op een preventieve oor
log, d.L de strijd, waarin Duitschland
moet worden vernietigd, vóór het goed
en wel de naweeën van de jongste vol-
kerenstrijd te boven is.
Minister-president Daladier was Zon
dag aan de Oostgrens en hij heeft duide
lijk laten uitkomen, hoe Sterk Frankrijk
zich wel tegen de gevaren uit het Oosten
heeft gepantserd.
GRENSINCIDENTEN.
SPIONNAGE.
Tegenover de kom-maar-op-stemniing
in Frankrijk staat, dat de Duitsdners met
de dag brutaler tegen het buitenland op
treden. Van de week lokte S.A-mannen
langs drie verschillende grenzen inciden
ten uit. Een troep trok de Belgische
grens over in S.A.-uniform en be
schimpten op Belgisch gebied de bevol
king en eenige gendarmes; één gen
darme werd door een Duitsober verwond.
Drie S.A. lieden trokken in de buurt van
Sohaffhausen over de Zwitsersche grens
om er een Tjech, een zekere Weber, aan
te houden en naar Duitsdh gebied te slee
pen ondanks de protesten van de Zwit
sersche grenswacht. Op Oostenrijksch
grondgebied werden door S.A.-mannen
eenige leden van de Oostenrijksche hulp
politie aangevallen, van wie er een werd
verwond.
De spionnage bloeit weer als in de
dagen vóór de groote oorlog. In 'Loer-
rah werd een Zwitsersch spion gearres
teerd, in Straatsburg een Duitsche.
Op de Nat. Soc. Partijdag, deze week
in Neurenberg gehouden, heeft het geda
verd van de groote woorden, zooals ook
des avonds daar het vuurwerk daverde,
hetwelk op een nog nimmer gekende
schaal werd ontstoken. Er waren zelfs
groote betonnen werken voor aangelegd
geworden.
Terwijl voorts aan de Fransohe zijde
der grens Daladier Zondag betoogde, dat
Frankrijk's bewapening biezonder solide
is, kwamen aan de Duitsche kant, nabij
het Saargebied eenige honderdduizenden
Duitschers en bewoners van het Saarge
bied tezamen om Hitier te hooren ge
tuigen, dat er voor de oplossing van de
Saar-kwestie slechts één mogelijkheid was:
terugkeer tot Duitschland. (Ingevolge de
bepalingen van het Vredesverdrag zal de
bevolking inl935 bij referendum moeten
beslissen, wat ze wil: voortzetting van 't
speciale Volkenbondsbestuur, aansluiting
bij Duitschland of terugkeer naar Duitsch
land)." De naderende beslissing in de
Saar-kwestie verhoogt de politieke span
ning tusschen Duitschland en Frankrijk
zéér.
In Oostenrijk is een nieuw legerstelsel
van „voorloopige" aard afgekondigd
Als overgangsmaatregel naar de alge-
meene dienstplicht, worden nu telkens
8000 jongelieden gerecruteerd en mili
tair geoefend.
Bij de afkondiging heeft Vaugoin, de
Minister van oorlog, de vuist gebald naar
Berlijn. Ze dienen daar eindelijk eens te
weten, dat Oostenrijk zich niet langer
ongestraft zal laten tarten., zoo ver-
verklaarde hij. Zal Dollfuss zich intus-
schen wel kunnen handhaven? In Frank
rijk ziet men er niet langer de mogelijk
heid van. De groote mogendheden, zoo
beweert o.a. de Liberté, hadden Oosten-
rijk's onafhankelijkheid tegenover
Duitschland kunnen redden, maar Musso
lini heeft het spel bedorven, alléén om
dat de reddingspoging van Frankrijk uit
ging. En nu moet Mussolini maar eens
zien, wat er van komt, gromt de Liberté.
Met schrik hebben de Amerikanen waar
genomen, dat 't pond weer aan liet dalen
is en prompt daarop zakte ook de dollar.
Men neemt aan, dat de daling van beide
muntwaarden voorloopig weer zal door
gaan.
Door Moley's aftreden als onderstaats
secretaris te Washington wordt naar veler
meening een gunstiger vooruitzicht ge
opend op een herziening der oorlogs
schulden.
In Ierland schijnt de partij derBIauw-
hemden onder gen. O'Duffy zich te zul
len vereenigen met de partij van de ge
matigde Ieren onder Cosgrave en met
eenige andere politieke organisaties, tot
een nieuwe nationale partij. De vooruit
zichten op overeenstemming met Enge
land zouden er gunstiger door woirdien.
o
Het verluidt, dat Frankrijk voornemens
is om 'het republiekje Andorra blijvend
door Fransche gendarmerie bezet te doen
houden.
N.V. T. E. M.
ELECTRISCH KOKEN
NIET DUURDER DAN
MET ANDERE BRANDSTOF.
Aan de dagbladen van Vrijdag ontlee-
nen we dit bericht:
De alle verwachtingen te boven gaande
vaste stemming op de eerste wolveiling
van dit seizoen in Sidney heeft in de Lon-
densch© City groote belangstelling ge
trokken. De conjunctuur in de financieel©
positie van Australië en Nieuw-Zeeiand is
als gevolg van de stijging der wolprijzen
aanzienlijk verbeterd. De in Sidney be
haalde prijzen, zijn niet minder dan 30 pet.
hooger dan die, welke bij de laatste vei
ling van het afgeloopen seizoen in Juni
golden, en 45 pet. hooger dan bij het be
gin van het laatste seizoen.
De prijzen schijnen nog verder te stij
gen. Deze ontwikkeling is te belangrijker,
omdat zij lang niet alleen door de betere
stemming, maar hoofdzakelijk door de
statistische positie is veroorzaakt en wel
van de zijde der productie en van die der
consumptie. Ofschoon het laatste seizoen
een recordproductie van 3.22 mill, balen
in Australië had gebracht, is de totale
productie, tot reeds in Mei en Juni krach
tig gestegen prijzen, bijna geheel van de
'hanet gedaan. Het prijs-imdex-cijfer van
de „Weekly Wool Chart" toont in Mei
een prijsstijging voor crossbreds van 33
tot 35, in Juni van 35 tot 41. In Juli iis
het indexcijfer voor crossbreds onveran
derd gebleven.
(Texelsche wol wordt met crossbreds
wel op een lijn gesteld. Red.)
De voorraden in Australië en Nieuw-
Zeeland. waren op 30 Juni nog slechts,
ca. de helft van .die op hetzelfde tijdstip
van 1932, terwijl de voorraden Ln Zuid-
Afrikaansche havens slechts een zeer ge
ringe hoeveelheid uitmaakten.
Over Juli en Augustus 1933
ruim 10.000 passagiers meer.
Aan de directeur van de N.V. T.E.S.O
danken wij deze opgaaf van liet vervoer,
in de beide zomermaanden van de jaren
1931;19321933. De lezer zal ontdek
ken, dat de laatste twee maanden van dit
seizoen zeer gunstig bij vorige zomer
maanden afsteken. Ongetwijfeld mogen
we dit resultaat voornamelijk boeken als
een gevolg van de doelmatige reclame
campagne, welke dit jaar ter bevordering
van het Vreemdelingenverkeer is ge
voerd. Bovendien zal de leuze „Brengt
uw vacantie door in eigen land" mede tot
.een drukker bezoek aan Texel dan ge
woonlijk geleid hebben.
Over Juli 1933 blijkt het bezoek met
ruim 4000, over Aug. 1933 met ruim 6000
personen toegenomen, vergeleken bij het
vorige jaar. In totaal over deze zomer
maanden een toename met ruim 10.000
passagiers, een getal, waarover we rijke
lijk tevreden mogen zijn. Het overtreft
onze stoutste verwachtingen: Van het
oersoneel is in deze maanden wel veel
gevergd. Een pluimpje voor de wijze,
waarop het zijn taak verrichtte, is hierop
zijn plaats. Ook op de drukste dagen
wanneer tegelijkertijd twee booten moes
ten afvaren en een extra boot voor rij
wielen moest worden „gecharterd", was
er orde en regel. Dit pleit voor de wijze,
waarop directeur Stompff de hem toever
trouwde taak ten uitvoer heeft gebracht.
Hier volgen de cijfers:
Maand Jaar Passagiers Rijwielen Auto's
Juli 1931 15578 4189 446
1932 14672 5221 456
1933 4 8869 7623 '440
Aug. 1931 20828 6435 504
1932 21661 8275 585
1933 27794 10353 623
We teekenen nog slechts aan, dat al
leen het aantal betalende passagiers hier
is vermeld.
Uit de cijfers van T.E.S.O. in dit num
mer zien we, dat Texel in het zomersei
zoen, dat we nu bijkans achter de rug
hebben, drukker dan ooit door vreemde
lingen is bezocht. Dat dit aan de postkan
toren, poststations en hulpkantoren op
het eiland veel extra werk hoeft gege
ven, ligt voor de hand. We hebben er
naar geïnformeerd en kunnen thans een
overzicht publioeenen, dat van de groo-
tere bedrijvigheid in de maanden Juli en
Aug. in het P.T.T.-badrijf op Texel een
juist beeld geeft. Het werd ons welwillend
verstrekt door de heer Jac. van Heerwaar
den, wnd. directeur van het Postkantoor
alhier.
De cijfers, betrekking hebbende op de
TOENEMEND VERBRUIK.
Ten gevolge van te geringe regenval
zal de Australisohe wolproductie in dit
seizoen nauwelijks meer dan 2,94 mill,
balen uitmaken,d.i. ca. 10 pet. minder dan
in het seizoen 1932—'33. Ook de produc
tie van Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika
zal vermoedelijk lager zijn. En tegelijker
tijd blijft de tendenz van een toenemende
consumptie bestaan. De uitbreiding van 't
opmemingswermogen is in de laatste tijd
reeds tot uiting gekomen in een ten deele
aanzienlijke toeneming der bedrijvigheid
der Engelsche en continentaal-Europee-
sclie wolindustrieën, speciaal in Duitsch
land en Frankrijk. Hierbij kwam een
sterke toeneming der verwerking in Japan,
de herleving der Amerikaancche industrie
en niet in de laatste plaats een zeer aani
zienlijke toeneming der Russische aankoo-
pen van ruwe wol. Gedurende de laatste
dagen zijn er 500.000 lb. gewasschen fijne
wol via een Duitsche firma aan Rusland
verkocht.
De vraag is thans, of de biezonder
krachtige prijsstijging, die op de wolvei-
lingen in Sidney tot uiting kwam, niet
toch iets te verrassend is gekomen. Een
verdere stijging der prijzen was ongetwij
feld verwacht, maar toch niet in zulk een
omvang en tempo. De vaststelling der
prijzen bij opdrachten voor kamgarens
in Bradford waren in de laatste tijd eer
der iets lager. Tot dusver kan echter nog
van een aanhouden der bedrijvigheid in
de Engelsche industrie, speciaal in het
West Riding district, melding worden ge
maakt. Eind Juli bedroeg de werkloosheid
in de kamindustrie slechts ca. 12,9 pet
tegen 14 pet. eind Juni en 27,2 pet. eind
Juli 1932.
verkoop van zegels en rij wiel merken
zijn die van het heele eiland. De overige
zijn die van het hoofdkantoor te den
Burg alleen.
Als een „stille" maand is ter verge
lijking Maart in deze staten opgenomen.
Indien we aannemen, dat de op Texel
verkochte postzegels alle voorzien van
een poststempel liet eiland verlaten heb
ben, heeft de uitgaande post niet minder
dan bijna 136000 stuks omvat. Echter was
ook de binnenkomende post veel om
vangrijker dan gewoonlijk, zoodat in to
taal nog vele duizenden poststukken meer
'dan 136000 door de haniclen van het post-
person cel zijn gegaan. En dat, terwijl om
bezuinigingsredenen de personeelssterkte
tot een minimum is teruggebracht.
Postzegels 1 Va ct. 5 ct. 6 ct. briefk.
Maart 1933 8100 5300 14800 4300
Juli 1933 27700 11140 20200 4600
Aug. 1933 37700 11900 15900 6800
Maart 1932 7450 5050 15300 4200
Juli 1932 20800 8450 16600 4800
Aug. 1932 26000 9550 15400 5200
Totaal dit seizoen 30.000 meer zegels
verkocht dan in Juli'Aug. 1932.
Rijwielmerken:
Juli 1933 1700 Juli 1932 1900
Aug. 1933 2600 Aug. 1932 2051
Dit seizoen 350 stuks meer verkocht.
Uitgaande telefoongesprekken:
Maart 1933 2153 Maart 1932 2158
Juli 1933 350S Juli 1932 2878
Aug. 1933 3913 Aug. 1932 3572
Dit seizoen bijna 1000 meer telefoon
gesprekken.
Behandelde telegrammen:
Juli 1933 631 Juli 1932 714
Aug. 1933 814 Aug. 1932 799
Dit seizoen 68 minder.
„GRAALVERRASS1NG".
Men schrijft ons:
Zaterdagmorgen bracht de kindenen van
de R.K.School nog een kleine verrassing.
De Graalleidsters hadden n*. besloten,
tot slot van hun verblijf op ons mooie
eiland, de schooljeugd te tracteenen. Dat
viel in de smaak. De kinderen puilden dan
ook haast de poort uit, toen de dames
aankwamen en met luid gejuich wenden
begroet. Even kennis maken en toen in
optocht naar het land tegenover de school,
welwillend voor dit doel afgestaan door
de heer W. van Heerwaarde.
Begonnen werd met de Zevensprong.
Vroolijk klonken de bijna 200 kinderstem
men over het zonverlichte land. Kleurig
draaiden de drie kringen, waarvan de
middelste in tegengestelde richting ging.
rond. Op de weg stonden toevallige voor
bijgangers en in de buurt wonende ouders
lachend toe te zien. Nog grooter werd
de vreugde, toen groote bukken met koek
jes voor de dag kwamen. De dames wer
den bestormd. En maar steeds waren er
die „nog niet gehad hadden"(?). Maar
aan alles komt 'n eind, zelfs aan het ge
duld van een Oraalleidster. Dicht gingen
de blikken, tot groote spijt vooral van de
jongens. Maar ik hoorde er één tevreden
zeggen: „Ik heb er zes gehad" en toen
wist ik genoeg. Onderhand waren de wed
strijden voor de verschillende klassen be
gonnen. De kleintjes moesten kikkeren,
maar in de haast vergaten ze dat nogal
eens en liepen ze maar. Een zag ik erj
die nam 't kikkeren 'heel ernstig op. 't
Was 'n kleine broekeman, met 'n ernstig
gezichtje. Hij kwam het allerlaatste aan,
Zander zich in het minst te haasten. Tel
kens een mooi kikkersprongetje en dan
weer even rusten, zoo ernstig en bedaard,
of hij een echt kikkertje was. We brul
den van 't lachen. Weer anderen moesten
hard maar de overkant loopen, 'n muts
opzetten en weer terug of 'n carton met
een bal er op wegbrengen en hard terug
komen loopen. En tot slot was er natuur
lijk zakloopen. 't Werd vallen, opstaan,
struikelen, weer vallen en tot slot een
daverende lachpartij, die 't hoogtepunt
bereikte, toen twee van de meesters ook
in de zak kropen en een prachtige wed
strijd hielden, luid aangemoedigd door
de kinderen, die van vreugde stonden
te dam9en, als de Meester pardoes op z'n
neus viel. 't Was prachtig.
Toen nog 'n keer de Zevensprong en
daar draaiden de kringen alweer en
dansten en zongen de kinderen lustig
mee, maar iniet allemaal. Er waren 'n paar
jongens, die de wacht hielden bij de
koekjes. Arme koekjes. Maar ,,'t moet
toch op" vertelden de dames. En op dat
woord bleef er geen kruimel gespaard, tot
groot verdriet van een dikke musch, die
ook eens was komen kijken.
Na 'n driewerf luid „hoera" voor de
Graaldames, de koekjes en de reepen,
trokken de kinderen druk napratend naar
huis en lag de weide weer stil in de glan
zende zon, wachtende op de volgende
keer. Wanneer? Tot de Oraal weer.
Nee, ik hoop van eerder, veel eerder.
TEXELSCHECOURA
LICHT OP