9e Nieuwe ïexelsche Courant
Mo. 4773 47ste Jaargang Woensdag 20 Sept. 1933
Van week tot week
Bacillen-oorlog.
„De beste president".
Naar Ontwapening
Wat broeit er in
Duitschland
VERDWIJNEND „ONRUST".
„Oorlog onafwendbaar",
Uw advertentie In dit bkri
op Texel huis aan hui* g«k*
is sinds 1 Juni 1930
in dit blad opgenomen.
U1TÜ.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
vii. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel 11.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 et.;
tedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Den Helder v.v.
Op werkdagen:
Van Texel: 6,-; 8,-; 11,20; 2,35; 5,35.
Van den Helder: 7,-; 10,-; 12,20; 4,15;
Op Zon- en Feestdagen:
Van Texel: 6.-; 8,-; 11,15; 5,20.
Van den Helder: 7,9,12,20; 6,30
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer y2 uur later.)
21 22 23 24 25 26 27 Sept
10,30 11.03 11,41 12,21 1,— 1,30 2.29
LICHT OP
RI|WIELEN en RIJTUIGEN 7 39
ZATERDAGAVOND.
Velen in Amerika gelooven, dat de re
geering in Amerika weer haar toeluoht
tot inflatie zal moeten nemen, omdat zij
anders haar herstelpirogram niet zal kun
nen uitvoeren. Maar, vraagt men zich af,
met inflatie dan wel Dat zal nog moeten
blijken en komt ons twijfelachtig voor.
„Ik zal de beste president van Amerika
zijn of de laatste", moet onlangs Roo-
sevlt verkondigd hebben. Hij bedoelde
daarmee, dat Amerika ten gronde zal
gaan, wanneer zijn plannen niet slagen.
Dat zou een ramp zijn voor de heele we
reld, tenminste voor de blanke wereld.
Laten we derhalve hopen, dat Roosevelt
de beste president van Amerika zal zijn.
Het staat ier met de Ontwapening slecht
voor. Henderson schijnt de moed nog niet
geheel te hebben verloren. Hij blijft zijn
best doen om de commissie weer bij el-
kaar te krijgen en iets tot stand te bren
gen. Tusschen Londen en Parijs wordt
druk onderhandeld over mogelijkheden te
dezer opzichte, aan welker besprekingen
ook Roosevelt's afgezant, Norman Davis,
deelneemt.
Volgende week wordt in Parijs een
soort voor-conferentie gehouden, waaraan
waarschijnlijk Davis wel mee zal doen
doch Italië niet. Op die conferentie zou
eveneens de Oostenrijksch-Duitsche span
ning ter sprake komen en overwogen wor
den of de zaak voor de Volkenbond zal
worden gebracht. Het heet, dat de over
eenstemming over deze aangelegenheden
tusschen de drie regeeringen steeds groo-
ter wordt, zoodat er goede kans zou zijn,
dat zij in Genève en elders gezamenlijk
zullen optreden.
De ontwikkelingsgang in Duitschland
is natuurlijk van groote invloed ap |de-
ze besprekingen en hetgeen verder zal
volden. Hiet spreekt, dat sedert de natio-
naal-socialisten Duitschland hebben ver
overd, veel anders is geworden in de
Wereld, ook ten opzichte van de ontwa
peningskwestie, die er toch al niet fraai,'
voor staat. Maar nu is het heelema'af mis,
door 'het sterk vergroote gevoel van on
veiligheid en gevaar, dat Duitschland's
buren en ook anderen hebben gekregen,
madat het Derde Rijk zijn entree had ge->
daan in de wereld. Aan vredelievende ui
tingen, die Hitler af en toe ten beste;
geeft, wordt niet veel waarde gehecht,
omdat de geheele ontwikkeling en vólks-
opvoeding in Duitschland daarmee in
striid is. en omdat telkens weder andere
Duitsche machthebbers den volke hun
pan-germaansChe en oorlogszuchtige denk
beelden verkondigen. Nu is het weer vice-
Lanselier Von Papen. Vroeger heeft deze
merkwaardige persoonlijkheid, naar men
zich wellicht zal herinneren, reeds een
maal verklaard, dat het voor een Duit-
scher 'een schande is op zijn bed te ster
ven. En nu weder heeft hij in een rede in.
bet stadion te Berlijn gehouden ten over
staan van 50.000 Duitschers, waaronder
tegenwoordig 'n paar duizend leerlingen
der lagere scholen, een zeer onrustba-
(Slot.)
Bij paal 6 verlaten wij de Geul en
nu zien wij Onrust liggen, maar daar
voor nog een lange witte zandrug, die
in de richting van paal 8 aansluiting vindt
bij de buitenduinen van de Geul. Deze rug
is een schepping van de Waterstaat, een
van de werken, zooals men ze ook vindt
op Vlieland in de z.g. Kroonspolders.
Van Dieren heeft er op gewezen, dat
deze snel gevormde kunstmatige duinen
minder stevig zijn dan de natuurlijke, die
langzamerhand omhoog zijn gekomen on
der de gestadige invloed van de planten
groei en dus verstevigd zijn door het dich
te netwerk van wortelstokken en wortel
draden van biestarwegras, helm en zand-
haver en die ook eenige humus kunnen
hebben gevormd. Daarvan is bij de water-
staatsduintjes geen sprake. Weliswaar zijn
ze bestoken met helm, maar die planten
groei zit er dan eigenlijk bovenop, niet
er doorheen. Intusscnen komt ook de na
tuur wel weer te hulp. Wij vonden aan de
voet van dit duin 'n heel mooie vegetatie
van zeeraket en ook al twee koude eieren
in een verlaten scholeksternest. Nu ging
't over de vlakke Hors naar Onrust, dat
scheen op te rijzen uit 'n mooi vlak stil meer
maar dat was de gewone luchtspiegeling,
qns Fata-Morgana, een verschijnsel, waar
mee we ook op asphaltwegen al meer
en meer vertrouwd raken. Inderdaad was
alles vlak zand, met weinig schelpen en
het gaan was niet heel gemakkelijk, de
voet zakte telkens eventjes in het zand.
Het leek wel drijfzand. En zoo waar,
op eens ga ik tot over mijn knieën er in:
en ik moet al kruipend vaster bodem zien
te beneiken. Gelukkig geen drijfzand-
vlakte maar enkele drijfzandkuilen, vrijwel
rond, een meter of vijftien in middellijn
en vrijwel ongevaarlijk, want een bamboe
stok vond op anderhalve mater alweer
vaste grond.En de kinderen zakten er niet
eens in, maar dat zou kort na hoog water
ot kort na een fiksche regenbui wel eens
anders kunnen uitvallen. Zulke drijfzand-
plekken vinden we nog wiel op menige
plaats van onze Noordzeeeilanden. Dik
wijls zijn ze te kennen aan hun glimmend
oppervlak, ook wel, zooals hier, aan de
kringvormige ondiepe inzinking.
Eindelijk beklommen, wij Onrust. Uit de
verte lijkt het een platte koek, maar bo
ven op vindt men diepe kuilen en hooge
richels, de natuurlijke formatie van jonge
rende rede gehouden, waarin de wereld
voor de zooveelste keer door een Duitsch
staatsman werd gewaarschuwd en geal-
ineerd.
Alle Duitschers hooren bij elkaar, ver
zekerde de vioe-kanselier. Een derde ge
deelte van het Duitsche volk woont bui
ten de Duitsche grenzen en die moeten
weder binnen die grenzen komen, Dat zou
een Duitschland worden van ongeveer
100.000 inwoners. Het Hitleriaansche
Duitschland is vast van plan „orde te
scheppen" en in Europa een nieuw
"Duitsch Midden-Europa in het leven 'te
roepen.
ZEGT EEN DUITSCH PRO
FESSOR IN DE OORLOGS
KUNDE.
In deze geest sprak vioe-kanselier Von
Papen. Hij waarschuwde de wereld buiten
Duitschland tegen Duitschland. Een an
dere waarschuwing gewerd de mensöhheid
dezer dagen door een Duitsch professor,
genaamd Ewald Banse, hoogleeraar in de
„Wehrwissenschaft", de oorlogskunde,
aan de Technische Hoogeschool van
Brunswijk. Aan de Duitsche universiteiten
en hoogesc-holen zijn tegenwoordig leer
stoelen voor oorlogskunde opgericht. De
Duitsche bladen mochten daarvan geen
gewag maken. Het boekje van prof. Banse
is getiteld „Wehrwissenschaft", het kost
slechts M. 1,20, <ius maar een paar
kwartjes en bevat 'n vreeselijke waarschu
wing van een Duitsoher tegen (h-et Duitsch
land van Hitier. De oorlog is onafwend
baar, verklaart de Duitsche professor,
zonder oorlog krijgt het Derde Rijk niet
de plaats die het wil en zal innemen in de
wereld. En die oorlog zal geen „frisch
fröhlicher Krieg" zijn, hij zal iets vree-
selijkers zijn. Derhalve moet de derde-
rijksche Duitscner van kindsbeen af wor
den opgevoed voor en voorbereid tot die
oorlog. Overal en altijd zelfs bij zijn spe
len en uitspanningen. Reeds op zesjarige
leeftijd moet de wordende Duitscher on
derwijs krijgen in oorlogskunde en ver
der zijn heele schooltijd door en ook
later moet iedere Duitsche man en vrouw
zich in deze wetenschap verder bekwa
men. Oorlog is geen zonde, oorlog is
geen misdaad. Derhalve moeten ook de
kerkgenootschappen propaganda maken
voor de oorlog. E>e regeering mag slechts
duintjes, juist zooals we ze, maar dan op
de begane grond, aantreffen bij paal 23.
Zooals overal in jonge stuifduinen is er
een flinke plantengroei van helm. Anders
groeit hier niets. Alleen aan de voet van
de heuvel een klein richeltje met bies
tarwegras. De Westhelling is sterk door
de wind aangegrepen. Hier houden groote
helmpollen nog stand, hun wortelgestel
ligt bloot als een dicht net, en de stevig
heid van deze beschutting blijkt dan ook
nog mooi in een klein kopje, dat haast
evenveel plantenmateriaal als zand bevat.
DoCh zoodra die plantendeelen vergaan
ot verbrokkelen, wordt het geheel wegge
blazen. Aan de Oostzijde verloopt de hel
ling minder. Daar heeft zich een staart
gevormd, waar nieuwe helm groeit, die
over eenige jaren de westhelling zal moe
ten verdedigen. Zoo rolt ons bergje vooirt
Tegenwoordig komt aan de westzijde een
olankier te voorschijn, dat de marine
eenige jaren geleden aan de oostzijde had
gebouwd.
Eindelijk zal Onrust verdrinken in liet
Marsdiep. Dat zal niet eens zoo heel lang
meer duren. Ook komt uit het zuiden
de ihoogwaterlijn meer en meer opdrin
gen. Alles met alles is het zeer waar
schijnlijk, dat binnen 10 jaar deze On
rust uit ons leven zal verdwijnen. De
toeristen zullen die aardige voorpost van
het beroemde eiland ongaarne missen.
Wij wandelden van Onrust terug naar
paal 9 len hadden het geluk een troep te
gen te komen van eenige duizenden sterns,
van verschillende soorten, die op 't hooge
schelpenstrand tusschen paal 8 én 9 zaten
af te wachten of zij lust zouden krijgen
om over te steken. De volle zo
mer is de trektijd -der zwaluwen.
Bij paal 9 hadden we eenige moeite om
in de stuivende helmduinen liet slag maar
Loodsmansduin te ontdekken, maar het
lukte toch spoedig, en nu was het heer
lijk om uit de plantenarmoede van de
buitenduinen te komen in steeds rijker
begroeide delletjes, al vonden we ook hier
niet meer de pracht van 40 jaar geleden.
Maar nog altijd blijft Texel een onuit
puttelijke bron van studie en genot en
de innigste belangstelling en zorg over
waard.
JAC. P. THIJSSE.
„De Levende Natuur".
kerkgenootschappen dulden, die daartoe
bereid zijn. En daarbij: „De stenende
soldaat sterft gemakkelijker wanneer hij
weet, dat zijn bloed vloeit voor zijn na
tionale God".
Een der beste aanvalswapens is, vol
gens deze Duitsche professor in de oor
logskunde, het besmetten van het water in
de vijandige landen met typhusbacillen
en het verspreiden van pest onder de vij
anden door middel van ratten. De Volken
bond verbiedt deze wijze van oorlogvoe
ren wel is waar, maar dat doet er niet
toe, het is buitendien slechts huichelarij.
Want iedere methode is voor het ge
knechte en mishandelde Duitschland toe
laatbaar om de machtige vijand teweer
staan en hem te vernietigen. Verder moet
de regeering er voor zorgen, dat oor-
logsspecialiteitem zich zooveel mogelijk
kunnen voortplanten, opdat Duitschland
zooveel mogelijk oorlogsdenkers en oor-
logszuchtigen krijgt. Jeremiaden over het
Vredesverdrag van Versailles helpen geen
zier, de Duitschers maken zich daardoor
slechts belachelijk. Niemand mag er aan
twijfelen, dat tusschen Duitschland's he
den en Duitschland's toekomst slechts de
oorlog staat. Het zal een zware beproe
ving worden en een dergelijke beproeving
kan alleen een volk weerstaan, waarvan
elk burger er vast van overtuigd is, dat
zijn leven de staat en de staat alléén' be
hoort. Wij wenschien de oorlog niet, maar
wii zjjn er van overtuigd dat hij zal ko
men en dat de weg naar de Duitsche vrij
heid uitsluitend kan leiden over en door
een oorlog. Aldus deze Duitsche pro
fessor.
Oorlog Pest Tihyphus Bloed
Opleiding van zesjarigen, van kinde
ren, van vrouwen in oorlogskunde. Men
vraagt zich af, of het de schrijver wel
ernst kan wezen. Zoo ja, dan moeten we
daarover ons diep leedwezen en hart
grondige afschuw te kennen geven.
ft
ffi ALLE SOORTEN
m DRUKWERK
ÜJ levert vlug, net en billijk:
ffi Electr. Drukkerij Texelsche Crt.
MORO-G1AFFERI
De wereldbekende Fransohe advocaat
een der meest op de voorgrond tredende,
leden van de internationale commissie,
welke zich te Londen bezig houdt met het
onderzoek van de Rijksdagbrand-affaire.
CUBA.
Het is nog steeds niet rustig op Cuba.
Barricades, kanonnen en gewapende sol
daten „versieren" daar dagelijks nog cle
straten, bevreesd als men is voor nieuwe
onlusten.
KONING BORIS.
Koning Boris en Koningin Johanna van
Bulgarije hebben onlangs een bezoek aan
Londen gebracht. Daar werd dit kiekje
genomen.
ft
SIR JOHN SIMON.
De Engelsöhe Min. van Buitenl. Zaken,
voorzitter van de Engelsche delegatie ter
a.s. vergadering van de Volkenbond en op
de Ontwapeningsconferentie.
TEXELSCH E COU RANT
6,55.
U.
