No. 4777 47ste Jaargang Woensdag 4 Oct. 1933
De Nieuwe Texelsche Courant
Waarom
Van week tot week
De Brand in 't Gebouw van
de Dultsche Rijksdag.
De Verdachten.
Een Duitsch-Russisch
conflict.
Wat is Japan van plan
Electrisch koken is goed,
gemakkelijk en goedkoop.
Texelsr.he Berichten
TEXELSCHE COU
is sinds 1 Juni 1930
in dit blad opgenomen.
U1TQ.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Lange veld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ABONNEMENTEN: Ï0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f 1losse nrs. 4ct.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Den Helder v.v.
Op werkdagen:
Van Texel: 6,-; 8,-; 11,20; 2,35; 5,35.
Van den Helder: 7,-; 10,-; 12,20; 4,15;
6,55.
Op Zon- en Feestdagen:
Van Texel: 6.-; 8,-; 11,15; 5,20.
Van den Helder: 7,9,— 12,20; 6,30
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer V2 uur later.)
5 6 7_ 8 O.T 9 10 11 Oct
10,25 10.47 11,32 11,09 11,49 1,09 1.53
LICHT OP
RI]WIELEN en RIJTUIGEN 6,57
Na 7 October om 5,57.
WETTELIJKE TIJD.
Burgemeester en Wethouders van Texel
brengen ter openbare kennis, dat de zo
mertijd dit jaar zal eindigen op 8 October
a.S., te drie uur in den morgen, dus in
den nacht van Zaterdag op Zondag.
In verband hiermede zullen de toren
klokken Zondagmorgen te drie uur een
uur worden achteruitgezet.
Texel, 2 October 1933.
INRICHTINGEN
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der ge
meente Texel brengen ter openbare kennis,
dat het verzoek van de N.V. Maatschappij
tot Detailverkoop van Petroleum „De Au
tomaat" te 's Gravenhage om op het per
ceel, kadastraal bekend in sectije D., no.
3191, een bewaarplaats voor benzine te
mogen oprichten, door hen voorwaardelijk
is ingewilligd.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat volgens de bestaande jurisprudentie
eventueel NIET tot beroep van de be
schikking bevoegd zijn zij, die indertijd
niet voor het Gemeentebestuur zijn ver
schenen, om hunne bezwaren mondeling
toe te lichten.
Texel, den 25 September 1933.
Burgem. en Wethouders voornoemd,
W. B. GORT.
De Secretaris, JONKER.
ZATERDAGAVOND.
Er is in de wereld héél veel onbegrij
pelijks. Kijk maar eens naar Leipzig, waar
het groote Rijksdagbrandproces aan de
orde is, dat waarschijnlijk nog weken de
belangstelling der manschheid zal trek
ken. Daar staan vijf verdachten terecht:
onze landgenoot Marinus van der Lubbe,
de Duitsche communist Torgler -en drie
Bulgaarsche communisten, Het is echter
de vraag, ot de hoofddader wel onder hen
moet worden gezocht. Men acht het niet
onwaarschijnlijk, dat een of meer van bo-
genoemd vijftal slechts als werktuig is
(zijn) gebruikt. Het zal echter moeilijk val
len "in deze duistere zaak licht te ontste
ken. Het gerecht is tot dusverre behoorlijk
opgetreden tegenover-de verdachten. Voor
al de president, dr. Bünger, maakt een
goede indruk. Hij schijnt niet slechts een
knap maar ook een waardig en zeer men-
schelijk magistraat te zijn, terwijl de
raadsheenen en de openbare aanklagers
door een wijze terughouding -niet meer
dan strikt noodig ingrijpen in de loop
van het geding. Dan verdient nog een
woord van lof de verdediger van de com
munistenleider Ernst Torgl-er. Dr. Sack
zoo heet !hij, is, evenals de beide andere
verdedigers, nationaal-socialist. Hij is met
hart en ziel bij de zaak, aangezien hij
overtuigd is van Torgler's onschuld. De
communistische partij en het communisme
wil hij volstrekt niet verdedigen, deze
communistenleider -echter wel, om boven
genoemde reden. Tot zoover is alles in
orde. Niet in ord-e is daarentegen -dat
Torgler die in de rechtszaal een uitste-i
kende indruk heeft gemaakt èn als poli
tieke figuur èn als mensch ook bij de so
ciaal-democratische en de burgerlijke
partijen altijd zeer in aanzien stond, van
het reeds ongeveer 7 maanden durende
voorarrest vijf maanden in de gevangenis
dag en nacht zwaar geboeid was.
Wat de verdachten betreft, maakt onze
landgenoot Van der Lubbe een zielige
indruk. Niemand weet, wat men aan vein
heeft. Wat hij is en wat hij deukt en wat
hij wil, weet ook niemand. Op des presi
dents vragen dr. Biinger behandelt hem
zeer, zéér menschelijk antwoordt hij
of heelemaal niet, of met ja, of met neen,
of met ja en neen tegelijk, of met vaag
heden als „het kan w-el zijn", ,,h-et is wei-
mogelijk", „dat kan ik niet zeggen", enz.
En wat hij zegt wordt er bijna onver
staanbaar uitgebracht. Het eenige, waar
op hij tot heden een duidelijk -verstaan
baar antwoord heeft gegeven,- was de
vraag ot ihij communist was. „Neen",
verklaarde hij. Zoover zijn levensloop be
kend is, is hij wel lid geweest van de
communistische partij in ons land, heeft
hij daan-oor echter bedankt, en is toen
overgegaan tot een klein groepje vrije of
raden-communisten, dat in ons land
slechts een twintigtal leden telt, di-e even-
vijandig staan tegenover -het officieele
communisme, het communisme van Mos
kou dus, als dit communisme tegenover
de sociaal-democratie. Hetgeen nogal iets
zeggen wil. Alles is zielig aan deze jeug
dige verlorene, die zelfs geen woord
wilde spreken met mr. Stomps, aan wie
door zijn familie was verzocht, hem te
verdedigen.
Torgler, de Duitsche communist, voor
heen voorzitter van de communistische
groep in de Rijksdag, is uit heel ander
hout gesneden dan Van der Lubbe, die
bekend heeft vóór de brand in de Rijks
dag eenige pogingen tot brandstichting
t-e hebben gedaan, o.a. in het stadhuis
en het voormalige keizerlijke paleis te
Berlijn (deze bekentenis had hij trou
wens vroeger reeds ongevraagd tegenover
de politie afgelegd). Een strijdbare na
tuur, die Torgler, openhartig, flink en
ferm, die in bet bewustzijn van zijn on
schuld onbeschroomd ieder, ook zijn
rechters, in d-e oogen ziet. W-eer heel an
ders zijn -de drie Bulguren, even-eens com
munisten. Zij zijn eoht-e revolutionairen,
die voor niets staan, maar ook niets -doen
om zich beter, of fraaier, of onschuldiger
voor te stell-en, dan zij zijn. Zij slaan
tegenover hun rechters een toon aan,
vooral Dimitrof, de belangrijkste onder
hen, die dezen zeker -niet milder tegenover
hen zal stemmen. Doch dit laat Hen blijk
baar Siberisch koud. Of schavot dan wel
tuchthuis hen wacht, deert hen blijk
baar niet. Overigens ontken-men zij iets
met de Rijksdagbrand te maken te hebben.
Tot de gerechtszitting-en te Leipzig wor
den geen comm. oT social, journalisten,
toegelaten. Hierin ligt de verklaring van
net feit, dat twee hunn-er uit Rusland
komende te Leipzig gearresteerd en door
de Saksische regeering het land uitgezet
werden, nadat volgens hun verklaring,
zij door de politie ruw waren bejegend en
zelfs waren mishandeld en dat zij poedel
naakt een onderzoek aan -den lijve had-den
moeten ondergaan. Deze gebeurtenis -heeft
de Russische regeering aanleiding gegeven
alle Russische journalisten in Duitschland
te verzoeken, -dit lan-c binnen een paar
dagen te verlaten en tegelijkertijd all-e
Duitsche journalisten in "Rusland te ver
zoeken óf, beter, te bevelen, dit land
binnen eenige dagen te verlaten.
Een scherp en niet-all-edaagsch conflict
dus, -dat ernstige gevolgen kan hebben,
vooral wanneer men let op de tooh al
onaangename verhouding, di-e na Hitler's
optreden tussohen Rusland en Duitschland
is ontstaan. Het heet zelfs, dat de Rus
sische regeering sterke Legerafdeelingen
die zij met het oog op -de slechte, en,
voortdurend slechter wordende verhou
ding tot Japan i-n het Verre Oosten -had
samengetrokken, nu weer naar het Westen
vervoert Een officieele bevestiging van
dit bericht is nog niet verschenen, maar
ook zonder dat is het reeds onaangenaam
genoeg, want h-et wijst op alles behalve
vriendelijke mogelijkheden en verwachtin-
gen.
Over Japan gesproken, dit land treedt
sterk aanmatigend op, zoowel tegenover
Rusland als tegenover China. Het heeft
de schijn alsof het -de vazalstaat Mamt-
sjoekwo een ernstig conflict met Rusland
wil laten uitlokken vanwege de Oost-Chi-
neesche spoorweg. En met China van
wege een inval, die twee Chi-neesche ge
neraals op eigen houtje, naar zij zelf be
weren, hebben gedaan in de gedemilitari
seerde strook bij Peking. Volgens de laat
ste berichten uit Tokio zouden die gene
raals echter reeds weder verdwenen zijn
uit het verboden gebied. Volgens de laat
ste berichten uit Sjanghai daarentegen zou
Japan van plan zijn in Noord-China een
nieuwe vazalstaat op te richten met Pe
king als hoofdstad. Japan tracht blijkbaar
van de verzwakking en -de onmacht van
het blanke ras gebruik te maken om zijn
eigen positie in Azic en in de Stille Zuid
zee zooveel mogelijk te versterken.
Ie Electrisch koken gaat met lagere tem
peraturen, waardoor de grootste voe
dingswaarde behouden blijft.
O
2e Electrisch bakken en braden met lagere
temperaturen, waardoor vet en boter
bespaard wordt.
O
3e Dooreen juiste temperatuurregeling bij
electrisch koken, geen voedingsverlies
door aanzetten of aanbranden.
Examens.
De heer W. Looij-en, dienaar van, po
litie alhier, slaagde 15 Sept. te Amsterdam,
voor het Politie-diploma.
Giften voor het Witte Kruis.
Wed. W. G. den Burg f 2.50.
A. J. E., den Burg t 1.u
Sdhoolnieuws.
Voor de cursus vervolgonderwijs aan de
School voor Chr. Volksonderwijs meld
den zich tot nu toe 15 leerlingen aan,.
Damclub O K.K.
Damclub O.K.K. vangt Vrijdag weer
haar speelseizoen aan. Het bestuur spoort
liefhebbers van deze sport aan als lid toe
te treden. De clubavonden zijn gezellig
en dragen veel bij tot ontwikkeling van-
de -damvaardigheid.
Wie ld© geit won.
De hoofdprijs in de verloting ten bate
van de Geitenfokvereeniging, een jonge
geit, is ten deel gevallen aan -de heer Jajr-
Kortenhoeven, voorz. der vereeniging.
Dep. Tex-el van het Nut.
Wie belang st-elt in h-et Nutswerk ver-
zuime nu eens ni-et de ledenvergadering
bij te wonenmorgenavond in hotel
Texel. Wat het Nut deze winter brengen
zal en hoe het staat met het plan tot
stichting een-er openbare leeszaal, zullen
in deze bijeenkomst worden gesproken.
TEXEL EN DE „SANEERING".
De cijfers zijn bekend geworde-n van
de oppervlakte bloembollen, geregistreerd
door -de Kweek-erscentrale in het teelt
jaar 1932—1933.
Er stonden over het heele land te veld-e
bij ongeveer 17000 geregistreerde bedrij
ven:
Hyacinthen 628,821 R.R.
Vroege tulpen 1,998,476 R.R.
Late tulpen 2,026,436 R.R.
Narcissen 1,485,860 R.R.
Bijgoed 1,073,884 R.R.
Totaal 7,213,477 R.R.
of te wel ruim tien duizend driehonderd
hectare.
Noord-Holland heeft het grootste opper
vlak.
Geruchten -deden de ronde, aldus be
richt ons de Hobaho, dat de T-exelsche
kweekers vrijgesteld waren van inleveren
bij de laatstelijk plaats gehad hebbende
inlevering. Waarschijnlijk is dat ontstaan
doordat voor Texel d-e laatste keer geen
mleveri-ngsdagen zijn toegewezen.
Naar ons van gezaghebbende zijde ech
ter werd meegedeeld, zullen d-e Texelsche
kweekers evengoed als elk ander, het ge
stelde kwantum moeten inleveren.
„Ons Buitenleven".
We ontvingen h-et Sept.Hnumm-er van-het
maandblad „Ons Buitenleven", met op de
voorpagina foto's en penteekening-en van
Texel, speciaal van de Cocksdorp en om
geving.
Men kan altoos propaganda voor Texel
maken, maar in het voorjaar en de eerste
zomerweken komt het ons het doelma
tigst voor. Nochtans mogen we "de uitge
ver van genoemd maandblad dankbaar
zijn voor zijn medewerking.
Moge Texel er in 1934 weer vele vruch
ten van plukken.
HIJ LEERT U ESPERANTO.
Birger Karlsson, de Zweedsche Espe-
ranto-onderwijzer, uit Amal, die Maandag
as. zijn lessen op Texel aanvangt. In to
taal lieten zich 206 cursisten inschrijven,
van wie 112 te den Burg, 40 te de Cocks
dorp, 30 te de Koog en 24 te Oosterend,
Daar niet op alle dorpen cursussen kun
nen vvo-rdein gegeven, moesten- 11 perso
nen teleurgesteld worden.
DE KOOG.
Wa gaan met ide tijd mee.
O-nze torenklok heeft ons een paar we
ken de tijd niet kunnen aangeven, van
wege schoonmaak en schilderwerk. Vaak
hebben we vergeefs een blik op de toren
geworpen, als wie wilden weten „hoe
laat het was". Inmiddels is h-et werk ge
reed gekomen en geeft onze klok reeds
van verre in helder schitterende kleur de
juiste tijd aan, zeer ten gerieve van be
langhebbenden, die wij allen zijn, want
ook op ons dorp gaan we in het dage-
lijksch leven gaarne „met de tijd moe", en
daartoe kunnen we o-nze trouwe dorps
klok niet missen.
OOSTEREND.
Woningbouw.
De bouw van een woonhuis voor de da
mes Mulder en Henkes alhier is na onder
hand sche aanbesteding opgedragen aan
timmerman J. van Wessem en metselaar
1. Voigt. Het schilderwerk wordt uitge
voerd -door schilder C.Bremer, loodg.,:
J. Agter, electra: Gebr. Dros. D.
OOST.
Uit ide Vogelwereld.
Hoewel d-e rotganzen het hier de vorige
winter ze-er slecht gehad hebben, zijn ze
deze week toch weer gearriveerd. Op de
wad-den werden al koppels van 10 tot 20
waargenomen. Thans is er voor deze zee
vogels weer voldoende voedsel, daar er
op eenige plaatsen weer wat zeegras
groeit. —i S.
Visscih-erij.
Nu de zomer verstreken is gaat -de vis-
scherij zich ©enigszins wijzigen. Tot Sep
tember werden maar weinig krukels aan
gevoerd door de geringe vraag in het
buitenland. Met botvisschen is zeer wei
nig verdiend door kleine vangst en lage
prijzen. Paling en zeegras is er niet ge
weest. Thans kan men krukels afleveren
zooveel er te vangen zijn. Vangst en prij
zen zijn echter van die aard, -dat de uit
komsten hier ook al ni-et mieevallen. Vis-
sChers, die -eerst liet krukelen hebben uit
geoefend, liggen thans weer gereed om
de wulken-vissCherij uit te oefenen i-n de
hoop op betere uitkomsten. S.
ANDERE TIJDEN.
Wat moet die autoband boven je
deur beduiden
Ach vroeger zou ik een hoefijzer
genomen hebben, maar nu die toch gauw
uitgestorven zijn heb ik als symbool van
het geluk maar een autoband genomen.
