De Nieuwe Texelsche Courant
TMitohacclt's Hoeder
No. 4787 47ste Jaargang Woensdag 8 Nov. 1933
Van *jveek tot week
UIT DOLLAR-LAND.
Het eilandje Guam.
Het nieuwe Turkije.
Het land van Pres. Masarijk
Texelsohe Berichten
Om het behoud van het
Vervolgonderwijs.
Uw advertentie in dit Clad vtfKlt
op Texel huis aan huis gelezm
is sinds 1 Jtmi 1930
in dit blad opgenomen.
UI TG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 ct.-
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv
voor viermaal ineens opgegeven, wordl
driemaal berekend.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Den Helder v.v.
Op werkdagen:
Van Texel: 5.50; 7,50; 11,20; 2,35.
Van den Helder: 6,50; 10,-; 12,20; 4,20.
Op Zon- en Feestdagen:
Van Texel: 7,30; 11,15; 5,20.
Van den Helder: 9,12,20; 6,30.
MOND- EN KLAUWZEER.
Met het oog op het heerschen van
het mond- en klauwzeer onder liet vee,
raden Burgemeester en Wethouders dei-
gemeente Texel een ieder dringend aan de
MELK TE KOKEN.
Het gebruik van ongekookte melk le
vert gevaar op voor de gezondheid.
Texel, 16 October 1933.
Burgem. en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester.
JONKER. W. B. OORT
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer 1/2 uur later.)
9 10 11 12 13 14 15 Nov
0,26 1.19 2,19 3,29 4,42 5,45 6.38
LICHT OP
RI|W1ELEN en RI|TUIGEN 4.53
ZATERDAGAVOND.
De berichten uit Amerika luiden niet
ei'g gunstig. Roosevelt zet zijn zoeken en
tasten voort, en zijri bewegingen getuigen
van toenemende zenuwachtigheid. En die
is maar al te begrijpelijk. De verbetering
in de toestand, die hij met kunst- en vlieg
werk had gewekt en tocli niet de beloofde
omvang had willen aannemen, is weer in
het tegendeel verkeerd. De conjunctuur
cijfers gaan geregeld achteruit. Biezonder
ongunstig is liet met de staalindustrie
gesteld. Deze heeft oogenblikken gekend,
gedurende de periode van proefnemingen
die werkelijk het beste deden verwachten.
Er is zelfs een tijdje geweest, waarin 59
procent van haar inrichtingen en machines
itn gebruik waren genomen. Nu is men
weer tot 26,1 pet. afgedaald en de daling
schijnt nog in volle gang. De sociale re
gelingen van boven af, de voorgeschreven
hooge loonen en korter werkuren blijken
ingrijpender dan de nijverheid kan ver
duwen. Ook in de automobielfabricage
gaan de zaken weer hard achteruit. Het
eenige sucoes voor Roosevelt, dat in de
laatste dagen is gemeld, is zijn overwin
ning op Ford. Voor het dreigement, dat
geen Fordfabrikaat van regeeringswege
zou worden gekocht, is de groote man
blijkbaar gezwicht. Groote aanschaffingen
van overheidswege stonden voor de deur.
Ford heeft er nu in toegestemd, aan de
overheid de gegevens over loonen en
werkuren, in zijn fabrieken, die zij van
hem verlangde, te verschaffen.
Als niets anders meer baat, zal Roo
sevelt nog maar eens proeven nemen met
de dollar, waarvan het effect moeilijk te
berekenen is. Men heeft te Washington
onderhandeld met de Engelschen, naar
liet heet over de oorlogsschuld, hiaar
waarschijnlijk toch ook over de mogelijk
heden van stabilisatie van het geld. Men
heeft de onderhandelingen nu, ais voor-
ioopig hopeloos, gestaakt. Over geen der
beide vraagstukken is op het oogenblik
een schikking mogelijk. Daarvoor is de
naaste toekomst van de dollar en van
Roosevelt's proefnemingen al te onzeker.
Vele Amerikanen zijn verre van gerust,
op de gang van zaken. Ook het geduld
van ide republikeinen loopt ten einde. Het
politiek bestand, dat de partij met Roo
sevelt had gesloten, om hem gelegenheid
te geven zijn plannen rustig uit te voeren,
is nu verbroken door het nationaal comité,
der partij. Dit heeft nu een document ge
publiceerd, waarin het Roosevelt verwijt,
zijn voornaamste verkiezingsbeloften te
hebben geschonden. Hij heeft een gezond
muntwezen beloofd, bet bijeen roepen van
een internationale conferentie over het
geldvraagstuk, een sluitende begrooting en
een vermindering van de uitgaven. Van dit
alles is inderdaad tot nog toe niets geko
men, ja, meh heeft op ieder punt zelfs
bewust in tegengestelde richting gestuurd.
De dollar heeft men zoo goed men kon
naar beneden gedrukt, ieder voorstel van
andere kant heeft men van de hancTgewe
zen. De werkverschaffing vooral stelt ont
zaglijke eischen aan de staatsmiddelen.
Enz. Wij vermoeden, dat nien niet enkel
in het republikeinsche kamp met bezorgd
heid zich zal afvragen, waar het heengaat.
Dit is te moeilijker te gissen, daar Roo
sevelt vrijmoedig erkent het op andere
manier te zullen probeenen als de nu toe-
i MOND- EN KLAUWZEER.
De Burgemeester der gemeente Texel
brengt in herinnering de verplichting om
terstond aangifte te doen indien het vee
verschijnselen van mond- en klauwzeer
vertoont.
Niet- of niet-tijdige aangifte kan ge
straft worden met hechtenis van ten hoog
ste één jaar of geldboete van ten hoogste
vijfhonderd gulden.
Texel, 16 October '1933.
De burgemeester voornoemd,
W. 8. OORT.
gepaste methoden niet baten. Heeft ooit
een regeerder openhartiger erkend liet
niét zeker te weten?
Wat de financiën betreft, troost
men de ongerusten er mede, dat weldra
door liet afschaffen van de drooglegging,
de schatkist een milliard dollar inkomsten
zal krijgen uit drank.
Terwijl Amerika op deze wijze reeds
ruimschoots zorgen heeft, wordt de hori
zon in het Verre Oosten niet helderder.
.De Japamsöhe gezant beeft te Washington
geprotesteerd tegen het in beslag nemen
van terrein op Guam ïlat aan een Japan
ner toebehoorde. Tegelijkertijd werd aan
de schepen van die Japanner het recht
ontnomen, de haven van Guam uit te va
ren. Wat de Amerikaamsche autoriteiten
op liet beroemde Pacific-eilaind daartoe
bewogen heeft, is niet moeilijk te gissen.
De Japanners die iin hun eigen land, zelfs,
n rustige tijden, van een ziekelijke spion-
nenvrees vervuld zijn, zijn vrijmoedig in
liet begluren van anderen. Guam is -het
critieke punt in de Japansdi-Amerikaan-
sClie betrekkingen. Eens was het voorbe
stemd "de groote oorlogshaven van Ame
rika voor het Verre Oosten te worden,
dus ook tegenover Japan. Amerika heeft
dat plan opgegeven in ruil voor de wijze
zelfbeperking, waartoe de japanners op de
vlootconferentie te Washington inzake
hun oorlogsvloot bereid waren. "Nu begint
Japan steeds dringender gelijkheid van
vloot met Amerika te eischen. Het is ge
makkelijk te gissen, wat de Vereenigde
Staten in dat geval met Guam zouden
doen. Japan echter zou, in zijn tegenwoor
dige stemming niet lijdelijk toezien, dat
Amerika zich in zijn buurt een zoo sterke
basis schiep. Daarom maakte de Japan-
sche belangstelling voor Guam Ameri
kanen zoo boos en daarom namen de
Japanners op hun beurt het geval zoo
hoog op. 'intusschen heeft nu Araki, de
Japansche minister van oorlog, het denk
beeld geopperd voor een groote conferen
tie te Tokio, waarbij de andere mogend
heden alle wenschen van Japan, waar
van zij nu nog niet willen hooren, zouden
mogen vervullen. Men zal te Washington
het zijne er van denken.
Een wonderbaarlijke omwenteling.
Er is veel narigheid in de wereld, maar
het is goed dat hier en daar de stemming
wat wordt opgefleurd door jubilea. Voor
al wanneer die jubilea het ten volle waard
zijn te worden, gevierd. In de afgeloopen
week hebben we er twee tegelijk van die
aard gehad. Ten eerste heeft het nieuwe
Turkije de tiende verjaardag van de re
publiek van Kemal met groote feesten her
dacht. Het is wonderbaarlijk wat daar in
die tien jaren tot stand is gebracht.
Er heeft een omwenteling plaats gevon
den, waarbij geen andere ter wereld op
het oogenblik te vergelijken is. Het land
is losgetrokken uit de banden van de Is
lam, voor zoover die het beknelden,
Daarvoor zijn geen gevoelens, hoe diep
ingeworteld ook, ontzien. De vrouw is,
vrijwel zonder overgang, uit de harem
verplaatst naar de school en zelfs naar
openbare lichamen. Sluier, fez, het Ara
bische letterschrift, de Arabische taal in
de Moskee, alles onwrikbaar schijnende
overleveringen zijn weggerukt uit de
Turksche maatschappij.Welvaart is gescha
pen, zonder vreemde hulp is het geld ge-
bedaart spoedig met een
Per stuk 8 ct. Doos 45 ct. Bij Uw drogist
stabiliseerder is een bankwezen gescha
pen inplaats van liet oude Levantijnsche
woekersysteem. Dat is alles tot stand ge
bracht door de onmiddellijke erfgenamen
van de „zieke man" die van een groote
verslapte, stenende monarchie een kleine
re, doch uitermate gezonde en stevig ge
construeerde republiek hebben gemaakt.
Het wanen echte eeredagen voor Moestafa
Kemal, de Ghazi.
Het andere jubileum werd in Tsjeclvo-
Slowakije gevierd, in de nieuwe staat van
president Masaryk en Benesj, zijn eeuwige
minister van buitenlandsche zaken. Ook
daar is in de afgeloopen jaren veel tot
stand gebracht, is een staat gestabiliseerd.
Dc vooruitgang moge er niet zoo ver
bijsterend zijn'als in Angora in die 15
jaren heeft Tsjecho-Slowakije, dank zij
goede leiders, zich toch 'n internationale
positie geschapen, waarmede het voor
de dag kan komen.
PRESIDENT MASARYK.
van Tsjeoho-Slowakije.
Op 14 Nov. zal het 15 jaar geleden
zijn, dat Pres. Masaryk tot president van
de Tsjecho-Slowakijsclie republiek werd
benoemd.
L. M. KARAKAN.
Plaatsvervangend Minister van Buiten-
lamd'Sdhe Zaken der Sowjet-Republiek, die
vermoedelijk de Russisch-Amerikaansohe
besprekingen te Washington zal inleiden.
De besturen van de Afd. Texel van
Volksonderwijs; het Nederl. Onderwij
zersgenootschap; de Bond van Ned. On
derwijzers; leden der Schoolcommissie en
'hoofden der biezoudere scholen te den
Burg hebben zich met dit adres tot de
Gemeenteraad gewend:
Zij geven te kennen,
dat zij met leedwezen hebben kennis ge
nomen van de plannen van het gemeente
bestuur ten aanzien van het Vervolgonder
wijs;
dat, hoezeer ook meelevende met het
streven van uw college tot het sluitend
maken der Begrooting 1934 en de moei
lijkheden daarvan erkennende, zij zich toch
niet kunnen ontveinzen, dat het niet meer
in de gelegenheid zijn tot 't ontvangen van
vervolgonderwijs voor de goedwillenden
cultureele verarming beteekent.
dat voor de leerlingen de zedelijke be-
DE A S. VERKIEZINGEN
IN DUITSCHLAND.
Op Vrijdag a.s. wordt het hoogtepunt
bereikt van de verkiezingsstrijd, welke
12 Nov. a.s. in Duitschland „gestreden"
wordt. Van één tot twee uur 's middags
zal dan in het gebeete rijk het werk stil
liggen en moet iedereen naar de radio
luisteren. Hitier zal spreken. Op straat
wordt een minuut stilte in acht genomen.
Aan het begin en aan liet eind van de
radiorede loeien alle sirenes in Duitsch
land.
Hierboven beelden we een der vele ver
kiezingsaanplakbiljetten af.
teekenis van avondvulling niet gering kan
geacht worden;
dat de deelname aan de cursussen, hoe
wel niet overstelpend, toch ook jiiet als
een te verwaarloozen grootheid kan wor
den beschouwd en voor eenige scholen
zelfs ver boven de door het gemeentebe
stuur vastgestelde norm uitgaat;
dat de cursussen 1933/34 als gevolg van
de oproep in de Texelsche Courant reeds
begonnen zijn en ingesteld op 120 lesuren;
reden, waarom zij u beleefd verzoeken
het Vervolgonderwijs niet op te heffen, of
als een algeheele tegemoetkoming in deze
wenscli niet mogelijk mocht blijken, ten
minste de loopemde cursussen te laten
voortbestaan tot liet einde hiervan.
SPORTNIEUWS.
Korfbal.
U i t s 1 agen co m pe t i t ie wc d str i jden
den Hoorn: de ZwaluwDOH 12.
de Waal: DTS—OKC 5-1.
de Cocksdorp: SVC-Verdo Nigro 0-10.
De stand is nu:
gesp. gew. gel. verl. p.v. p.t. stand
E.L.T.O, 4 3 1 0 7 22 2
Verdo Nigro 4 3 0 1 6 19 7
DOH 4 3 0 1 6 15 5
D.T.S. 5 2 1 2 5 11 21
Zwaluw 3 0 2 12 5 6
S.V.C. 5 1. 0 4 2 3 22
O.K.C. 3 0 0 3 0 1 13
DE COCKSDORP.
Sportnieuws.
SVC-comb. speelde Zondag een vriend
schappelijke wedstrijd tegen Eierlaud. E.
wint de toss, S. trapt af, de nogal scherpe
zon in het gezucht. Wind is er nagenoeg
met. In het begin wordt van belde zijden,
goed aangepakt, doch dit is van korte
duur. Na ongeveer een half uur spelen,,
weet S. na een kleine schermutseling een
puntje te maken. Het zoo goed opgezette
spel is nu overgegaan tot een slap over
en weer getrap. Voor de rust weet S. nog
eenmaal te doelpunten. Rust 20 voorS.
Na de rust weer hetzelfde slappe gedoe.
Toch wordt van beide kanten een enkele
maal geprobeerd door te breken. Dit ge
lukt echter niet. S. weet nog eenmaal te
scoren uit een corner. Met 30 voor 'S.
blaast scheidsrechter einde.
—o
De wedstrijd SVC ATex. Boys A is
door wegblijven der Boys niet doorgegaan
Ons korfbal-twaalftal speelde thuis te
gen Verdo Nigro. Het moest voor veran
dering maar weer eens verliezen- S. had
beelemaal geen kans tegen dit sterke 12-
tal. en moest maar eventjes met 10—0 te
vreden zijn. Dit zal danook wel het laat
ste jaar zijn, dat SVC in de competitie
meespeelt. De Cocksdorper dames willen
van allesbeginnen van alles, dooh
van volhouden weten ze niet. Van
daag kan die niet, morgen geen zin, zoo
is het onmogelijk een goed korfbal 12-tal
te kweeken. We honen, dat bet nog ver
anderen zal. Ook de heeren korfballers
laten soms wel iets te wenschen over,
doch 'het is tenslotte spel om de dames
bezig te houden; wij hebben nog voetbal.
Jb. L., secr.
(We laten de critiek geheel voor reke
ning van de schrijver. Red.)
TEXELSCHE COURANT
O—