De Nieuwe Texeische Courant
No. 48 4 7 473te Jaargang Woensdag 6 Juni 1934 S5LT
DE WINKELSLUITINGSWET.
„KOPSTUKKEN" VAN DEZE TIJD
Van week tot week
Japan-Amerika.
Om oorlog te voorkomen.
De moorden in de Chaco.
Texeische Berichten
Deze verordening tot afwijking van de bepalingen der Winkelsluitings
wet is van kracht voor de gemeente TEXEL.
Het is geoorloofd van 1 Juni t.m. 15
September op ZONDAG tusschen 9 uur
v.m. en 8 uur nm. voor het publiek ge
opend te hebben:
a. in de kom van DEN BURG en DE
KOOG een winkel, waar uitsluitend of in
hoofdzaak verkocht worden: sigaren, si
garetten, tabak, foto-artikelen, brood,
koek, banket, chocolade, suikerwerk, fruit
ot visch, doch uitsluitend voor de ver-i
koop van deze artikelen;
b. in de kom van DE KOOG en in- of
binnen 25 M. afstand van de Staatsduin-
en mientgronden een winkel IN EEN
KIOSK, in een houten getimmerte of in
een tent, waar uitsluitend of in hoofd-
zaak verkocht worden: sigaren, sigaret
ten, tabak, chocolade, suikerwerk, fruit,
visch, foto-artikelen, prentbriefkaarten,
souvenirs, speelgoederen, badartikelen of
alcoholvrije dranken, doch uitsluitend
voor de verkoop van deze artikelen.
Het is geoorloofd van 1 lum t.m.
/an Den
15
September in de kom van Den Burg en
de Koog een winkel, waar uitsluitend of
in hoofdzaak verkocht worden: sigaren,
sigaretten, tabak, foto-artikelen, brood,
koek, banket, chocolade, suikerwerk, fruit,
ot visch, doch uitsluitend voor de ver
koop van deze artikelen voor het publiek
geopend te hebben op de eerste vijf werk
dagen der week van 8 uur p.m. tot 9 uur
des namiddags.
Het is verboden gedurende de Zomer
tijd de eerste 5 werkdagen der week vóór
5 u. v.m. en na 9 uur n.nt. voor het pu
bliek geopend te hebben:
a. een kappers- en barbierswinkel in
de geheele gemeente;
b. een winkel in ide kom van den Hoorn
en de Cocksdorp ot in dien nol der Eier-
land.
MUSTAFA KEMAL.
De President van Turkije, die voor
de industrialisatie van zijn land een vijf
jarenplan ontwierp.
DE PRINS VAN WALES.
De Engelsche kroonprins, de Prins
van Wales, zal 23 Juni a.s. zijn 4Cte
verjaardag vieren.
ARTHUR HENDERSON.
Engelanids vertegenwoordiger ter Ont
wapeningsconferentie, waarvan het re
sultaat met spanning tegemoet wordt
gezien.
EX-KONING ALPHONSO.
De vroegere koning van Spanje, die
nog steeds geen afstand heeft gedaan
van zijn aanspraken op de Spaansche
troon.
is sinds 1 Juli 1930
In dit blad opgenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en de Rooij Den
Burg. Tel 11.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 oent
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven wordt
driemaal berekend.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer V» uur later.)
7 8 9 10 11 12 13 Juni
5,30 6.32 7,12 8,27 9,04 9,44 10.23
LICHT OP
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 9.35
ZATERDAGAVOND.
Een gevaar voor de Vrede in het
Oosten.
Groote gebeurtenissen werpen hun
schaduwen ver vooruit. Tot die groote
gebeurtenissen kan men de vlootconfe-
rentie rekenen, die in 1935 in Amerika
gehouden moet worden. In 1922 hebben
de drie groote zeemogendheden Amerika
Engeland en Japan van de andere
spreken wij nu niet een regeling ge
troffen, waarbij bepaald werd, dat hun
linievloten in de verhouding van 3 (Ja
pan) tot 5 en 5 (de beide anderen) zouden
moeten staan. Japan nam met éen'klei-
nere vloot van deze machtige schepen ge
noegen, omdat tevens een politieke af
spraak tot stand 'kwam, waardoor Ame
rika Japan nooit meer met zijn vloot zou
kunnen bestoken. Amerika deed n.l. af
stand van het recht, een sterke vloot-
basis in de buurt van Oost-Azië aan te-
leggen. Daardoor werd de afstand tus-r
schen beide landen zoo groot, dat geen,
vloot, die in oorlogstijd, met behoud van
haar gevechtskracht, zou kunnen overwin-
|nen. Later, in 1930, is te Londen nog 'eert
nieuwe regeling betreffende de kleinere-
schepen tot stand gekomen, waarbij onge
veer dezelfde verhouding der strijdkrach
ten werd vastgesteld. Japan geeft echter
'vu de'laatste tijd te kennen, dat het. na
aflooo van deze verdragen, .er geen genoe
gen meer mede zal hemen, bi) de anderet
zeemogendheden in strijdkrachten "ten
achter te staan. Maar Amerika zal van ge
lijkheid niet willen hooren, vooral niet na
het offer in strategische posities, die het
voor ide ongelijkheid heeft gebracht. Men
moet vreezen, dat als Amerika, na het
wegvallen der overeenkomsten, zijn posi
tie in O.-Azië, door het versterken van het
eiland Guam, wil herstellen, Japan dit met
geweld zal trachten te beletten. Dit is een
van de dreigendste gevaren voor de vrede
in het Verre Oosten voor de naaste toe
komst. Te Londen heeft men dit gevaar
beseffen daarom Japan en ^Amerika voor
gesteld, nu reeds te beginnen over eern
hernieuwing der verdragen te onderhande
len en het niet op -de conferentie vani
1935 te laten aankomen. Men moet er
tij-d voor hebben, dat is veiliger. De an
deren vinden dat ook, en 'hebben zich'
bereid verklaard aan de uitnoodiging van
Engeland gevolg te geven. Nu zullen deze
precaire besprekingen wéldra beginnen.
Te 'Genève is de ontwapemmTgsconfe-
rentie weer bijeengekomen. Omtrent haar
lot koestert niemand nog illusies, al heb
ben eenige sprekers al betoogd, dat men
toch tot eenige regeling moet trachten te
komen. Het geval is hopeloos, het alge
meen wantrouwen is daarvoor te groot.
Dit wantrouwen richt zich tegen twee
landen, Du its ch land en Japan. Te Genève
staat echter in het biezonder Duitschland
in hét middelpunt van een onprettige be
langstelling. Men heeft pas vastgesteld,,
dat Duitschland in de laatste tjjü achtmaal
zooveel vliegtuigen of motoren voor vlieg
tuigen in Engeland of Amerika heeft be
steld, dan het gewoon is. Dit buiten het
geen het in eigen land maakt. Men weet
nu ook, dat Duitschland groote hoeveel
heden heeft ingevoerd van grondstoffen-,
die h-et in het biezonder in oorlogstijd
zou noodig hebben en dat het nog weer
nieuwe speciale financieele regelingen,
treft voor ide verdere aankoop van deze-
grondstoffen, terwijl h-et weigert zijn
obligatieschulden na te komen, of góed-
geld te betalen voor de dagelijksche be
hoeften, die het invoert. Tegenover deze:
verschijnselen spraken zelfs de 'Engelsch-
man HENDERSON en de AmeriRaansche
vertegenwoordiger NORMAN DAVIS, zij
het op verschillende wijze, van de nood
zakelijkheid om maatregelen te treffen tot
beveiliging van de vrede. Hen-derson heeft
op het oogenblik geen regeeringsmacht)
in Engeland, maar hij vertegenwoordigt
de meest pacifistische groep in de Engel
sche bevolking. Al noemden geen van
deze beiden Duitschland, te Berlijn zal
men desniettemin uit hun woorden vol
doende begrepen hebben, hoe vereen
zaamd men thans in de wereld staat.
Uiterst duidelijk was de Rus LITWI-
NOF. Uit zijn woorden kon men merken,
hoever de toenadering tusschen Moskou
en Parijs reeds gekomen is. Hij sprak,
zooals een Franschman zou spreken. Hij
waarschuwde voor Duitschland en het
Duitsche gevaar, wel geen namen noe
mende, maar zoo duidelijk in aanduidin
gen, dat geen twijfel omtrent zijn bedoe
ling mogelijk was. Met de ontwapening
was het voorloopig gedaan, zei Litwinof.
Dat onderwerp kon men nu gevoeglijk la
ten schi-eten. Nu moest er beveiliging te
gen oorlogsgevaar voor in de plaats ko
men. Hij wil sancties stellen op het schen
den van het pact van Kellogg. De mo
gendheden moesten in plaatselijke groe
pen tegen een aanvaller kunnen optreden:
De conferentie, die tot nog toe ontwape
ningsconferentie had geheeten, zou men
nu voorloopig conferentie ter voorkoming
van oorlog moeten noemen. Als zoodanig
moest zij een blijvend lichaam worden,
naast en samenwerkend met d-e Volken
bond. Later, als men zich veiliger voelde,i
zou men weer over ontwapening kunnen
gaan spreken. Wat Litwinof betoogde,
heeft ter conferentie groote indruk ge
paald.
De meeste indruk heeft echter het op
treden van BARTHOU (Frankrijk) ge
maakt; hij wend onder voelbare Spanning
aangehoord. Want Barthou achtte het
oogenblik gekomen om nu eens de vinger
op -de wonde plek te leggen en het (na-.
tionaal-socialistische) kind bij de naam;
naam te noemen. Hadden de andere spre-i
kers het hier niet vertegenwoordigde
Duitschland ontzien, Barthou verklaarde
zich een hartstochtelijk vriend van de
waarheid en sprak precies zoóals hetheni
voor de mond kwam. Dat Duitschland af
wezig was, mocht geen reden zijn, zeide
hij, het niet met elkaar eens te worden
over een verstandig, onpartijdig en aanne
melijk systeem van beperking der wape
nen. „Zijn wij 'too ver gekomen", riep'.,
hij uit, „dat er een mogendheid is, die te
gelijkertijd onzichtbaar en tegenwoordig
is en, wanneer u mij toestaat dit beeld:
te gebruiken, juist dóór haar afwezigheid
aanwezig is, een mogendheid, die niet
hier is, die uit de Volkenbond is getrea
den, die daarom geen verantwoordelijk
heid heeft en alle' rechten heeft zander
overeenkomstige plichten? De situatie zou
N. V. T. E. M.
KOOKT ELECTRISCH
Gemakkelijk, zindelijk en goed.
worden, dat oen" mogendheid, omdat zij de
Ontwapeningsconferentie bruusk on on
besuisd had verlaten, ons commandeert.
Ons haar wil opdringt. Wat mij betretjt,
ik weiger zulks. Wij hebben een wel
omlijnd plan, dat men niet kan wegwer
ken, door er over te zwijgen. Het bestaat.
Het is het plan tot begrenzing van alle)
bewapeningen, met de noodzakelijke vei
ligheidsgaranties.
Bolivia en Paraguay zetten onverdro
ten hun strijd om de groote Chaco voort.
Het wordt steeds moeilijker, deze vech
tenden uit elkaar te trekken. Alle pogin
gen daartoe, van Pan-Amerika en van de
Volkenbond, hebben tot nogtoe gefaald.
Paraguay heeft hooji Bolivia definitie! te
verslaan, de Bolivianen hebben hun ver
wachting er op gebouwd, dat het kleincj
maar uitermate strijdvaardige volkje van
Paraguay voor die tijd aan zijn verliezen:
te gronde zal zijn gegaan. Daarom denkt
geen van beiden aan opgeven. Indiamelnl
vechten -daar tegen Indianen, met de oor
logszucht en doodsverachting van lum ras.
De strijd is moordend, en moordenden',
nog het klimaat in de moerassen, waarin,
gevochten wordt. Beide partijen beschik
ken over moderne wapenen, de bestel
machinegeweren en automatische gewe
ren, vlammenwerpers, vliegtuigen en al 't
verdere, technisch volmaakte duivelstuig,
dat men in die rimboe gebruiken kan.
Zelf maken ze -niets van die aard, maar de
internationale wapenfabrikanten, leverden
hun zoolang ze konden betalen. Vóór hun
betalingsvermogen uitgeput en -de man
lijke bevolking der landen uitgeroeid is,
zal er nu waarschijnlijk aan dit alles een
einde komen. De Volkenbond, Th samen
werking met Amerika, zal beletten dat er
nog verdere toevoer van wapentuig plaats
vindt. Men zal daarbij voor maatregelen
van blokkade niet terugdeinzen. Nu kan;
men daar de laatste millioenen patronen,
die uit Engeland en Amerika geleverd
zijn, nog verschieten, maar dan zal de
bloedige pret moeten ophouden. Mis
schien roept Idegeen, die het eerst de bo-'
d-em van zijn ammunitiekist ziet, wel de
bemiddeling-der buitenwereld in. Wij moe
ten afwachten hoe lang -dat duurt.
(Haagsche Post.)
Zend uw EIEREN en SLACHTPLUIM-
VbE naar de Coöperatieve Centrale Eier-
veiling Purmerend G A. te Purmerend. U
krijgt er de hoogste netto-opbrengst.
Inlichtingen verstrekt P. KEI|SFR.
HANDELSREGISTER.
Opgeheven: Hotel-Café „ide Zeven Pro
vinciën" (D. C. Kooij) te Oudeschild.
JAARVERGADERING
,„KUNE NI VENKOSrtj
De aandacht wordt er door het Bestuur
op gevestigd, dat de jaarvergadering van-
de Texeische Esperanto Federatie, mor
genavond in het Glazen Paleis, UIT
SLUITEND toegankelijk is voor le
den van Kune ni Venkos F.L.E. Lj
E.E.N. N.C.E.V. en N..K.
GIFTEN ESPERANTO MONUMENT.
Iemand, die van ronde getallen houdt,
den Burg f 2.O6V2.
N.N., den Burg f10.
Ds. P.A.V., Em., Heemstede fl,.
Wie vojgt?
Geraamde bouwkosten f400.—.
Thans in kas fill.
Penningm. Joh. M. Duinker, den Burg.
Postrekening '216684.
DIJKGRAAF WAALENBURG.
Onze plaatsgenoot, de heer J. Eelrnan,
werd bij Kon. Besluit met ingang van 7
dezer herbenoemd tot dijkgraaf van pol
der Waalenburg.
AANWINSTEN TEXELSCH MUSEUM.
Vogel*: D. Drijver; F. v.d. Kooi; Bert
Koorn.
Visschen, enz.: J.Dogger; J. Drijver; F.
Krijn-en; J. vxl. Vlis.
Foto's en andere oudheden, enz.: J.
Wegman; Wed. Boon; mej. Jac. Kikkert;
mej. G. Witte-Barhorst; T. Dogger.
Steen voor het aanbrengen van kaas-
merken van M.C.Keijser, ide Waal, en een
boek van oude datum, van H. J. Cor-
nelissen, den Burg. 1
TEXELSCHE COURANT
