De Nieuwe Texelsche Courant
No. 4853 47*,e Jaargang Woensdag 27 Juni 1934
Van week tot week
Frankrijk en Engeland
Oorlogsvoorbereiding
Oorlogsindustrie en oorlog.
Geld speelt een rol.
De oorlogsindustrie heeft
belang bij een oorlog.
Texelsohe Berichten
Uw advertentie in dit Blad «aaaS
op Texel huis aan huis geknal. -«
is sinds 1 Juli 1930
In dit blad opgenomen.
UI TO.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en de Rooij Den
Burg. Teh 11.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 cent
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven wordt
driemaal berekend.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer Va uur later.)
28 29 30 1 2 3 4 Juli
10,12 11.02 11,48 12,39 1,04 1,53 2.48
RljWIELEN en RIITUIGEN 9.54
ZATERDAGAVOND.
De Fransche generaal Weygand. brengt
een bezoek aan Engeland. Hij zal eenige
dagen de gast zijn varn generaal-majoor
Charles Grant, opperbevelhebber van liet
district Londen. Toen generaal Weygand
de rechterhand van maarschalk Focli was,
was generaal Grant bij de Fransche ge
nerale staf. Dit maakt het heele bezoek
heel verklaarbaar. Toch trekt het in deze
dagen de aandacht, omdat er nu eenmaal
een zekere zenuwachtigheid bestaat, die
aan ieder bezoek van die aard allicht be-
teekenis wil hechten. Dat zal nog te
meer het geval zijn, nu tegelijkertijd de
Fransche minister van oorlog een bezoek
over het Kanaal brengt. Wij gelooven
graag, dat dit slechts een toevallig sa
mentreffen is, maar wij vreezen, dat te
Berlijn niet iedereen daarvan even ge
makkelijk te overtuigen zal zijn. Hoezeer
het militaire bedrijf over het geheel, door
de heerscbende onrust bloeit, is dezer da
gen gebleken uit een Engelsche publi
catie. We vernamen daaruit, dat Engeland
In de eerste 5 maanden vain 1934 ongeveer
een derde meer aan ammunitie had uit
gevoerd, dan in dezelfde periode van het
vorige jaar. Voor torpedo's en mijnen
was er eveneens sterke vraag geweest.
De uitvoer van vliegtuigen was met de
helft gestegen. Het is jammer, dat de
Engelsche regeerings-statistieken geen
uitsluitsel geven, wie die koopers waren.
Daarmede gaat men altijd geheimzinnig
te werk.
Volgens de „Economist"' gaven 1913
alle staten tezamen zes milliard guldein
uit voor „oorlog". Tijdens de wereldoor
log verslond Koning Mars 150 milliard
gulden per jaar. Daarna had een korte
spanne tijids een daling plaats. En in het
wiegelied der volkeren werd voortaan geld
gegeven, niet aan „oorlog"', maar aan
„verdediging". Eddch in 1930 beliep
volgens Hooter, toenmaals president der
V.S., het bedrag der bewapeningsuitgaven
van alle staten tezamen weer eventjes
het Idubbele van wat het in 1913 geweest
was, n.l. 12 milliard gulden. Het meeste
daarvan besteedt het blanke ras. Mem
heeft berekend, dat Europa met Vi der
aardebevolking rnu met 3/5 te boek staat
op het oorlogsbudget van alle naties te
zamen. De Vereen. Staten met 1/16 der
aardebevolking voor 1/5 (dat is dus naar
verhouding nog meer dam Europa), en
alle andere tezamen voor 1/5. Japan heeft
daarvan het leeuwenaandeel. Jaarlijks
(voor „directe" bewapenimgskostem) 12
duizend millioen gulden. Nu stij
gen zij op schrikbarende marnier daar nog
eens ver boven uit. Wie deze bedragen
hoort noemen, krijgt het benauwd, omdat
hij inziet, dat zooveel ophooping van
krachten tot een uitbarsting zal moeten
leiden. Iedere bewapingssom heet in de
taal der regeeringen „premie tegen oor
logsbrandgevaar"; het zijn echter premies,
die als lonten werken. Geen volk immers
houdt de druk uit van zulke bewapenin
gen, gevoegd bij oude bewapenimgskostem.
Lord Snowden heeft als minister van fi
nanciën in zijn groote rede van 1931 er
kend, dat de zware Engelsche belastin
gen, die in deze tijd van bittere econo
mische achteruitgang bij kleine bedragen
worden opgebracht, m.a.w. dat het gam-
sche budget van Groot-Brittaninië voor
driekwart ieder jaar verslonden werd
(wij spreken van 'drie jaar geleden) door
militaire uitgaven, oorlogspensioenen en
renten en aflossingen van oorlogsleemin-
gen.
HENRI JASPAR.
3 CHARLIE CHAPLIN
Ik
GENERAAL HERZOG
MR KNOX.
Ift i
5. BARON ALOISI. 6. PROF JEAN CHARCOT.
BIJ ONZE FOTO'S.
1. België's Minister van BuitenL Zaken in het nieuwe Kabinet.
2. Z.-Afrika's Minister-President,
3. De wereldbekende filmkomiek die ma een rustpoos van drie jaar weder
voor ide film zal optreden. Hij zal het leven van een vagebond gaan uitbeelden.
4. De voorzitter van de Regeeringscornmissie voor het Saargebied.
5. De voorzitter van de voor het Saargebied voor de volksstemming inge
stelde Volbenbomdscommissie.
6. Een bekend Framsch poolreiziger, die thans bezig is een nieuwe tocht naar
Groenland voor te bereiden. Hij maakt plannen voor het bouwen van een brug
over de Beringstraat, waarvoor Rusland vooral veel belangstelling toont.
De oorzaken, die tot oorlog leiden,
zijn talrijk. Er zijn groote geesten ge
weest, die DE oorzaak meenden te ken
nenVan Wells is bet woord: „Ter
wijl de staatslieden over vrede oreeren,
wordt oorlog gezaaid op de scholen".
Reeds het bestaan van een bewapenings
industrie op zichzelf is in zekere zin
reeds oorzaan van oorlog. De op winst
beluste wapenfabrikant, die als zoodanig
verbonden is met de eigenaars der mijnen,
en de leiders van de wereld-petroleum
industrie, kan door de geweldige winsten
die hij maakt (Ertzberger sprak in de
Rijksdag van 1913 van winsten van 100
pet.), kolossale sommen beschikbaar stel
len voor opkooping of omkooping van
bladen van vriend en vijand en voor de
omkcoping van invloedrijke politici en amb
tenaren aan deze en gene zijde van de
grens. (Talrijk zijn de voorbeelden!) „Vij
and" of „vriend" is een levenskwestie
voor volken. Maar vriend en vijand zijn,
voor de wapenfabrikant, de oliekoning, de
ertsmagnaat als zoodanig, ongeveer de
zelfden.
Immers, vriend en vijand zijn, tot bijna
het laatste oogenblik voordat de oorlog
ontbrandt, en zoo zelfs nadat de oorlog
ontbrand is, klanten van de fabrikant van
oorlogswerktuigen en munitie. Meer dan
eens constateerde men, dat een der groote
wapenleveranciers met geld en ingenieurs
„zat'" in de oorlogsindustrieënniet
alleen van de waarschijnlijk toekomstige
vrienden, maar zelfs in die van de waar
schijnlijk toekomstige vijanden. De „be
langen" van liet machtige Comité des
Forges (en Schneider-Creusot) zijn, om
maar iets te noemen, op allerlei wijze
verbonden aan die van het Ruhr-Kohlen-
syndikat in Duitschland, om niet te spre
ken van hun zeer nauwe relaties met
Vickers en Armstrong in 'Engeland, en
vóór October '17 ook met de groote
Poetilov-fabrieken van het Tsarenrijk. De
pers-agent van een aantal zeer groote
Amerikaansche bewapeningsfirma's, de
sedertdien beruchte William B. Shearer,
stelde op 21 Augustus '29 een eisch van
257.655 dollar „honorarium" in voor de
„diensten, die hij op de Ontwapenings
conferentie van 1927 aan genoemde maat
schappijen had bewezen". Gelijk het ge
val Shearer kennen wij in Duitschland
het geval Brandt. We kennen in Frankrijk
o.a. de schandalen rondom Charles Du-
mont.
Shearer, flink gesteund door de Ame
rikaansche marine-autoriteiten, had te Ge-
nève alles in bet werk gesteld om de con
ferentie, die Hoover patroneerde, „milet
te doen slagen". Als „marine-deskundige"
beschikkend over belangrijke dollarbedra
gen en te New-York zoo goed als te Ge
neve steeds omringd door vooraanstaande
militairen en journalisten, was Shearer
op en top een internationale figuur. In
het door hem uitgelokte proces stelde de
Senaal later o.a. vast, dat door de be-
N.V. T. E. M.
KOOKT ELECTRISCH
GEEN STOF EN GEEN WALM
doelde maatschappijen alleen reeds aan
collega's-senatoren 143.000 dollar was
uitbetaaldDat waren dus 143.000 dol
lar voor brutale oinkooping van kleine
mcnschen.
Doch veel gevaarlijker dan omkoopings-
sommen zijn de zilveren snoeren der com
missariaten, waarmee, volgens de Haag-
sche Post, zeer gci^eLI en in alle lan
den, staatslieden (vaak de machtigste),
politici en partijhoofden, deskundigen en
propagandisten verbonden zijn met wa
penfabrieken, petroleummaatschappijcn,
kolensyudicaten, chemische kartels en al
die andere lichamen, dieliever met hun
allen voor 150 milliard guldon per jaar
leveren (leveranties in de oorlog) dan
voor 6 milliard (leveranties in vredestijd.)
Zoo kan men dus misschien1 niet zeggen,
dat de oorlogsindustrie, die zeer zeker
kleine oorlogen deed ontbranden, gelieele
wereldoorlogen opzettelijk in gang zet,
doch het is niet te ontkennen, dai alle
oorlogsindustrie meewerkt in. de richting
van oorlogen, ook ide grootste. Een sta
tisticus heeft opgemerkt, idat een belang
rijke verhooging van legeruitgaven door
.de V. S. onlangs door het Congres te
Washington is aangenomen met als voor
stemmers 80 pet. van ide leden uit gewes
ten, Waar wapenfabrieken zijn, en als te
genstemmers 60 pet. van de leden, in wier
districten geen wapenfabrieken voorko
menDe mensch is helaas vaak niet
anders dan de marionet van zijn eigen
belang.
D.D.D.D.D.
Over de Revue van Meyer Hamel,
welke hier vanavond en morgenavond ten
tooneele wordt gebracht, schrijft men ons:
nog:
Niemand minder dan de beroemde Loui-
sette zal deel uitmaken, van het ensemble,
(zij is Nederlands grootste revue-artiste).
Naast Louisette zal de bekende en ge
vierde humorist Kees Pruis in Dat doet
de deur Dicht, als revue-koiniek optre
den. Ook is de beste Hollandsche revue-
komiek Sylvain Poons geëngageerd. Ver
der treden op Jan Blok, Sophie Kohier,
de bekende actrioe Marie Hamel, de
radio-zanger Arn. Stanowsky en de lief-
tal II ige soubrette Tilly van Vliet. Alex.
Ludowsky met zijn twaalf perfect ge
schoolde girls zullen dansen, terwijl een
aantal revue-schoonheden als mannequins
hun medewerking zullen verleemen. Tat-
jana Tamarova, 1ste solo-da-nseres van de
Kon. Vlaamsche Opera, zal wederom als
gast en solo-danseres optreden.
PersoritiekenArbeiderspers: Deze re
vue behoort tot de groep van best ge
slaagdenEr is geweldig gelachen..
De Amsterdammer: Deze revue is de
beste Nederlandsche revue, die ik ooit
gezien heb. Ze staat boven het peil, dat
we gewend zijn. Dagblad van Rotter
dam Het dient gezegd, dat deze revue
alleraardigst isBr bestaat in de zaal
kans voor een „lachspierverrekking'"...4.
FAVEUR.
Van Vrijdag af: Faveur, het Variété
Gezelschap dat vorig jaar hier zooveel
lof oogstte. Omtrent zijn voorstellingen
schreef het Deventer Dagblad: Willy
Derby kreeg na elk nummer een enthou
siast applaus. Wat hij bood was niet grof
en ook niet sentimenteel. Henri Theu-
nisse was een eerste klas komiek. Fred
Houben bespeelde op fantastische wijze
een fantastisch groot aantal instrumen
ten. Een Mamdarijn-toovenaar gaf won
derlijke staaltjes te zien. Wat het Sfinx
trio (slangenmenschen) vertoont grenst
aan het ongelooflijke. Het orkest zorgt
voor verdienstelijke begeleiding. Uit
Maastricht: De Faveur-programma'sgaan
in stijgende lijn en trekken daardoor ieder
jaar meer belangstelling. Uit Roer
mond: De show is goed verzorgd en
handig in elkaar gezet. Geen Roermonde
naar laat zich het genoegen ontnemen
Faveur te gaan zien. Het zijn bijna alle
top-prestaties, die van vele medewerkers
worden gevraagd.
Met recht mag gezegd worden: Faveur
vormt voor de variété-vriend het neusje
van de Kermis-zalm.
TEXELSCHECOURA
LICHT OP
SCHOUWBURGLOGE.
