De Nieuwe Texelsche Courant
Nc. 4885 48sle Jaargang Woensdag 17 Oct. 1934
ASHR3N
FEN KflNOH5Ct1QT I
mm
Van ^eek tot week
Storm over Europa,
Texelsche Berichten
J.GaUNO'3
BAAI-TABAK
Dan is de rakhen
öd Dadelijk wakker'
Uw advertentie in dit blad wondt
op Texel huis aan huis gclena.
TEXELSCHE COU
is sinds 1 Juli 1930
hi dit hlad opgenomen.
U1TG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en de Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ABONNEMENTEN: f 0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f 1.losse nrs. 4ct.
ADVERTENTIES: 1-5 regels 60 cent
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven wordt
driemaal berekend.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer Vj uur later.)
17 18 19 20 21 22 23 Oct
4,22 5.52 6,52 7,32 8,12 8.47 9.21
LiCH I OP
RIIWIEEEN en RHTUIGF.N 5 34
ZATERDAGAVOND
Duitsch invloed in Zuid-Slavië.
Een onheilspellende drnk was er in de
lucht. Reeds de Assemblee van de Volken
bond was er van vervuld. Men voelde na
derend gevaar en streed er tegen. Er wa
ren twee kwesties tegelijk, die zich op dat
ééne punt concentreerden. Het le punt
heette: Zuid-Slavië. Daar hadden Dtiit-
sche invloeden een houvast gevonden. Er
waren daar invloedrijke militaire kringen,
die in Göring een groot en sterk man
zagen, en die wilden dat hun land zijn
lot verbond met dat van de mannen van
de Rijksweer, om, tezamen met de onte
vredenen van oostelijk Midden-Europa en
de Polen, een blok te vormen, dat de mo
gendheden zijn wil voor kon schrijven.
Geen land is danook tegemoetkomender
geweest tegenover de Duitsche en uitge
weken Oostenrijksche nazi's dan Zuid-
Slavië. Dat hadden ze aan de bescherming
der Duitsch gezinde kringen te danken.
Voor het Zuid-Slavische verbond met
Frankrijk en voor de samenhang der
Kleine Entente, en ook voor Frankrijk
was het een geluk, dat zij tenminste één
sterke en betrouwbare vriend in Zuid-
Slavië hadden. Die vriend was Koning
Alexander. Zijn macht woog tegen die
der Duitschgezinde militairen ruimschoots
op. Te Parijs en te Praag had men daar
in alle vertrouwen. Er was echter in de
laatste weken wel eens gevraagd: Is een
grondslag werkelijk betrouwbaar, die op
het leven van een Servische koning be
rust?
VIJANDSCHAP TUSSCHEN
ZUID-SLAVIË EN ITALIË.
Er was nog een andere Zuid-Slavische
kwestie, die in 't biezonder Parijs, maar
toch ook de rest van Europa ernstige
zorgen bereidde. Tusschen Belgrado en
Rome heerschten weer vijandschap en
wantrouwen. Dit bracht biezondere ge
varen mede. Immers, het verhinderde,
dat een nuttige overeenkomst voor de
bescherming van de onafhankelijkheid van
Oostenrijk tot stand kon komen. Belgra
do, gesteund door de Tsjechen, eischte,
dat Mussolini in geen geval die bescher
ming als een Italiaansche aangelegenheid
zou beschouwen. Te Belgrado verdacht
men Mussolini ervan, die bescherming als
voorwendsel te willen gebruiken, om zijn
macht over Oostenrijk uit te breiden. Men
vreesde, dat de Italiaansche troepen, eens
in Oostenrijk binnengedrongen, het land
niet meer zouden verlaten. Belgrado, en
Praag ter ondersteuning van Belgrado,
dreigden eveneens Oostenrijk binnen te
rukken als Mussolini dat zou doen, ter
bescherming van het land tegen een nieu
we aanslag van de Duitsche nazi's. Dan
echter was er alle kans op een conflict
tusschen de „bevrijders". Frankrijk had
dus te Genève getracht, van Italië ge
ruststellende verklaringen en belofte van
samenwerking met de Kleine Entente te
verkrijgen. De Italianen waren echter on
verzettelijk gebleven. Toen men te Ge
nève uit elkaar ging, was de toestand dus
deze, dat Oostenrijk feitelijk onbeschermd
was. Een poging van de Duitschers, om
alsnog hun slag in Oostenrijk te slaan,
moest chaos in Midden-Europa teweeg
brengen. Slechts een toenadering tusschen
Italië en Zuid-Slavië kon dat verhelpen.
KONING ALEXANDER'S REIS.
Het was gelukkig, dat de reis van
Koning Alexander naar Frankrijk in het
vooruitzicht stond. De Koning was ver
zoeningsgezind. Frankrijk zou hem weten
te bepraten om aan de Fransch-Italiaan-
sche. toenadering niet in de weg te staan.
Immers, Zuid-Slavië dreigde, het bond
genootschap met Frankrijk op te geven,
en zich aan Duitsche kant te scharen, als
NA DE DOOD VAN KONING ALEXANDER.
De 11-jarige Koning Peter II van Joego-Slavië is Zaterdag, ver
gezeld van zijn moeder, Koningin-weduwe Maria (rechts) en zijn
grootmoeder, Koningin Maria van Roemenië, in de hoofdstad
Belgrado aangekomen. De Koningin-weduwe, hevig geschokt door
het plotseling verlies van haar gemaal, zal volkomen rust moe
ten nemen.
Frankrijk vriendschap zou sluiten met de
aartsvijand van Zuid-Slavië. Koning
Alexander mocht dan een tegenstander
zijn van zoo desperate politiek, een Ko
ning vermag niet alles, zelfs als hij zijn
eigen dictator is. Maar hij ging naar
Parijs met de goede bedoeling, de banden1
met Frankrijk weer vaster aan te knoo-
pen en zoo mogelijk de bemiddeling van
Frankrijk tusschen Italië en Zuid-Slavië
te aanvaarden. Er was maar één Zuid-
Slavisch staatsman, voor wie dat mogelijk
was. En dat was hij zelf.
e*
I** dale*-
dale»-
voot*8 .v
met ORANJEBAND en BAYERKRUIS
Reeds Uw flinters gebruikten hel.
BURGERKRIJG IN SPANJE.
Inmiddels werden de zenuwen van
Europa opnieuw op de proef gesteld. In
Spanje was een kabinet gevormd onder
leiding van Lerroux, dat met behulp van
de katholieke volksactie over een aan
zienlijke meerderheid in Cortes beschikte.
Toen zag men het zonderlinge gebeuren,
dat de partijen, die zich antifascistisch
noemden en de parlementaire republiek
zeiden te verdedigen, te wapen liepen
tegen deze parlementaire regeering. De
socialisten, reeds sinds geruime tijd in
revolutionnair vaarwater geraakt, kon- i
digden de algemeene staking af, als pro-'
test tégen dit bewind. Spoedig waren de
poppen aan het dansen. Toen de week
ten einde liep, werd er in verschillende
streken van Spanje ernstig gevochten. Dit
■alles zou tenslotte wel doodgeloopen zijn,
als de opstand niet plotseling een heel
ander karakter had gekregen door verras
sende gebeurtenissen, die te Barcelona
plaats grepen. Reeds geruime tijd beston
den er moeilijkheden tusschen Madrid en
de regeering van Catalonië met haar
autonome rechten. In de laatste weken
waren er hoogst onprettige nota's tus
schen Madrid en Barcelona gewisseld.
Slechts weerstrevend had Companys, het
hoofd van het Catalaansch bestuur, zich
nog aan de bevelen van Madrid onder
worpen. Nu gebeurden er Zaterdag twee
schokkende dingen gelijktijdig: Compa
nys verklaarde, Catalonië tot zelfstan
dige staat, die nog slechts bereid was,
deel uit te maken van een federatief sa
mengestelde Spaansche staat. En Azana,
eens radicaal premier van Spanje, die te
Barcelona verblijf hield, kondigde tege
lijkertijd die Spaansche staat reeds'af, ter
wijl hij zelf zich aan het hoofd er van
ervan plaatste. De vijanden van het ka-
binet-Lerroux hoopten op de medewer
king van de troepen, die zich te Barce
lona in garnizoen bevonden. Generaal
Batet, zelf een Cataloniër, stond aan het
hoofd dier troepen. Toen men zijn mede
werking vroeg, eischte hij een uur tijd
om zich te bedenken. In werkelijkheid'
aarzelde hij geen oogcnblik. In de keuze
tusschen Spanje en Catalonië koos Batet'
het groote vaderland. Hij bracht geschut
in positie en liet de troepen oprukken te-i
gen het opstandige bewind.
Tegen de middelen van de overheid (o.
a. artillerie) waren de revolutionnairen,
met hun licht wapentuig, niet bestand.
Spoedig was het pleit beslist. Companys,'
het nuttelooze van alle verzet inziende,
gaf zich over, om verder bloedvergieten
te voorkomen. Hij en zijn mederegeerders
werden gevangen genomen. Azana heeft
men niet onmiddellijk gevonden. Het
heette, dat hij in een vliegtuig naar
Frankrijk ontkomen was. Ook hij is ech
ter later ten huize van een vriend ge
arresteerd. De regeeiring te Madrid had
hiermede gezegevierd.
ALS EEN DONDERSLAG
Toen kwam de groote donderslag, die
Europa eerst voorgoed opschrikte: Ko
ning Alexander werd, nadat hij nauwe
lijks te Marseille voet aan wal had gezet,
doodgeschoten. Een Zuid-Slaviër, een
Kroaat, liet zijn automatisch pistool af
ratelen in dc auto, waarin de Koning zich
bevond. Naast hem zat de Fransche Mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Barthou,
die eveneens doodelijk gewond werd. Hij
ware wellicht te redden geweest, wanneer,
hij zich niet in zijn gewone voortvarend
heid naar een ziekenhuis had willen bege
ven. Toen hij daar aankwam, was hij
reeds zoo verbloed, dat men hem niet
meer kon redden. De Koning was bijna
onmiddellijk dood. Zwaar gewond werd
nog een Generaal Georges, wiens leven
in het grootste gevaar zweeft. Van de
omstanders zijn er velen gekwetst, daar
de moordenaar, neergeslagen en neerge
schoten, op de grond liggend, bleef door
schieten. Twee van de gewonden zijn er
nog gestorven. Het kernpunt van het ge
beurde echter was, dat de beide mannen,
die op het punt stonden, met goede kans
op succes, een groot toenaderingswerk
te beginnen, dat de vrede van Europa
op eens op een veel vastere basis zou
zetten, uit het leven waren weggevaagd.
Ook Barthou, de ijverige, ondanks zijn 72
jaren onvermoeibare, die half Europa had
afgereisd, om de volken bij elkaar te
brengen, was niet meer.
WAT BRENGT HET „NUT"?
In haar vergadering van Vrijdag a. s.
zal het Departement Texel van het Nuti
o.in. haar winterprogramma bespreken.
Naarmate het aantal leden, dat deze ver
gadering bezoekt, grooter is, zal de kans,
dat de winterlezingen aan de verwachtin
gen beantwoorden, grooter zijn. Vandaar
de wensch van het Bestuur, dat deze bij
eenkomst druk worde bezocht en ieder
ziijn meening kenbaar make.
I rcievTU
u-moAn
Cen kanonschot
hoort bij niet.
Hü slaapt maar door.
Haar zeg Je heeJ zacht
aan z'n oor,
ECHTE. FRIESCNE
lo-iï-o i »cts. na i»on3
INKRIMPING T.E.S.O.-DIENST.
In dit nummer vindt ge de dienstrege
ling van T.E.S.O. zooals deze met in-
fing van Maandag 5 November van
racht wordt.
TEEKENCURSUS-J. TIESSEN.
Ambachtslieden en zij, die het worden
willen, kunnen zich vandaag nog aanmel
den voor de door de heer J. Tiesen hier
te geven teekencursus.
SPORTNIEUWS.
VOETBAL.
Dc Schager Crt. van Maandag schrijft:
Texels leiderschap blijft gehandhaafd
door het gelijke spel tegen D.T.S. (2—2).
Het was geenszins kampiocnsspel van de
eilanders. Ook met stiller weer achten
we de Texelaars niet tot het vertoonen,
van zooiets in staat, of we moeten ons
sterk vergissen. We vernamen, dat Texel
geprotesteerd heeft wegens het niet toe
kennen van een doelpunt. We hebben
echter met eigen oogen gezien wat er
gebeurd is en geven Texel in deze niet,
veel kans.
T. staat nu met acht punten uit vijf
wedstrijden bovenaan. Alkmaar volgt met
vijf punten uit vier wedstrijden.
KORFBAL.
Zondag a.s. spelen Verdo N, 1 en II
op eigen terrein. V.N. 1 om 2 uur tegen
Groen-Geel, uit Wormcr. V.N. II om 12
uur tegen De Zwaluw.
Verdo Nigro 1
Dames Heeren
Aanval
J. Vermeulen P. Vermeulen
A. Roeper H. Vermeulen
Midden:
N.Klumpert-Eelinan P. Eelman
M. Dros B. Zijm
Verdediging:
A. Brcesnee J. Kiewiet
L. Bruin J. Kiewiet
Res.: B. Lap. Res. S. Rijk.
Verdo Nigro II:
Dames Heeren
Aanval
R. Pen B. Kiewiet
J. Vlaming J. Portman
Midden
A..de Graaf-Zijm S. Rijk
H. Kikkert J. Broekman
Verdediging:
Jo Broekman D. Koorn
F. Kikkert J. Pool
Res.: M.Lagerveld Rs.:F.Durieux
P.E.
RAYMOND POINCARÉ. f
De Oud-Pres. van Frankrijk, Poincaré,
is Maandag aan de gevolgen van een be
roerte vrij plotseling overleden. Hij be
reikte de leeftijd van 74 jaar.
Een nationaal staatsman was hij, een
streng en eerlijk werker. Groot was hij
door zijn rechtschapenheid, door zijn
liefde voor zijn land, door zijn arbeids-
moed en arbeidswil.