DE
De Nieuwe Texslsche Courant
ASPIRIN
No. 4919 48sle Jaargang ZatgjdagU# Febr. 1935
7
IN DE PIJP.
Van ?iVeek tot week
Kunstmatige welvaart.
Hitier en Dr. Schacht.
Ten strijde in Afrika
Rond de Stille Zuidzee.
ÜÊttjd de/pfr
Texelsohe Berichten
ToÜf IN Je ÖANfE
sv
9
O
Uw advertentie ka dit blad woedt
op Texel hui» aan huis geinen.
TEXELSCHECOUR
is sinds 1 Juli 1930
is «Ht blad opgenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en de Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4 ct.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 cent
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven wordt
driemaal berekend.
HOOGWATER ter reede van Texal v.m.
(nam. ongeveer i/s uur later.)
21 22 23 24 25 26 27 Febr
10,29 10.57 11,39 12,— 0,i9 0.57 1 43
LICHT OP
RljWIELEN en RIITUIGEN 5 45
ZATERDAGAVOND
LORD LONDONDERRY.
Engeland's Minister van Luchtvaart, een
der invloedrijkste autoriteiten in het he-
dendaagsche Engeland, die met kracht en
klem voor een doeltreffender luchtvloot
opkomt.
ENGELAND.
Twee berichten, verschillend en toch
gelijk, en beide uit Londen. Het eerste
verkondigde de wereld, dat men er in was
geslaagd synthetische (kunstmatige) dia
mant te maken. Onmiddellijk is de Lon-
densche Kamer van Koophandel in het
geweer gekomen. In een van haar labo
ratoria heeft zij het synthetisch product
laten onderzoeken. En zij kon, geruststel-
stellend voor de bezitters van diamanten
en van aandeelen in diamantmijnen, mee-
deelen: De synthetische diamant bLeek
niet bij echte te kunnen halen. In hard
heid en verdere eigenschappen leek ze
heel weinig op het echte voortbrengsel
der natuur. Geen handelaar of desloin-
dige zou er de dupe van kunnen wor
den. En nu het tweede bericht: „De
scherpe stijging van het getal werkloozen
in Engeland heeft in verschillende krin
gen pijnlijke verrassing gebaard. De pers
vermoedt, dat de handel in Januari be
langrijk gedaald is. Hierop wijzen o.a.
de daling in de opbrengst van het goede
renvervoer der spoorwegen en de lagere
omzet der provinciale banken". Ook de
synthetische welvaart, waarop Engeland
zoo trotsch was, blijkt dus van echte wel
vaart zeer verschillend. Geen deskundige
wordt ook daarvan nog de dupe. Enge
land heeft, door gebrek aan goud ge
dwongen, het oude peil van zijn pond
noode losgelaten. Achteraf stelde het dat
ongeluk als ware wijsheid voor, en ging
het de achteruitgang van de werkloosheid
aan de daling van het pond toeschrijven,
welke nu als een uiting van 'de nationale
intelligentie van het Engelsche volk en
van zijn regeering in het biezonder
werd voorgesteld. Men meende het mid
del gevonden te hebben, waarmede men
kunstmatig voorspoed kon kweeken. Nu
blijkt op pijnlijke wijze, dat men zich
heeft vergist. De synthetische welvaart
blijkt in hardheid en duurzaamheid niet
op het natuurlijk product te lijken. Zal in
Engeland nu het beroemde woord van
Rousseau: terugkeer tot de natuur, de
nationale, economische leuze worden
Volken zijn hardleersch. (Haagsche
Post.)
IN DU1TSCHLAND.
E>e strijd der richtingen te Berlijn gaat
verder. Dr. Schacht zwaait de scep
ter en verhindert alle economische expe
rimenten, die het nationaal-socialisme ge
predikt heeft. Hij heeft daarbij de steun
van de rijksweer, die er, ook weer als
Dr. Schacht, bezwaar tegen heeft, dat
men door allerlei ruigheden de antipa
thie van het buitenland wekt. Het zag er
zelfs naar uit, 'dat men uit dien hoofde
wat voorzichtiger werd met zijn buiten
sporig antisemitisme. Kerkelijke bladen
konden zich reeds veroorloven daartegen
te protesteeren. Er vielen vonnissen, waar
bij Joden tegenover antisemitisch fana
tisme in het gelijk werden gesteld. Men
bestreed wel niet de pogingen om te Mün-
chen een nieuwe boycot tegen de Joden
in toepassing te brengen, maar toen het
publiek zich niet daaraan stoorde, waren
de posten/de bruinhemden niet meer in
staat, het publiek, zooals vroeger, te in-
timideeren. Daar stonden wel weer ver
schijnselen van verbijsterende rechtsver
krachting en van ruwe bestrijding der
Joden tegenover. Dat liet eerste mogelijk
was geworden, leek echter van grooter
beteekenis dan dat het tweede nog voort
duurde. Op de houding der hooge heeren
komt het tenslotte aan. En als zoodanig
is het demonstratieve bezoek van Hitler
aan Julius Streicher ter gelegenheid van
diens 50e verjaardag van biezonder groote
beteekenis. Hitier denkt er dus nog niet
aan, de dolleman van het antisemitisme,
aan zijn lot over te laten. Streicher had
het juist in de laatste tijd nog biezonder
bont gemaakt. Zijn laatste prestatie is een
voorstel om alle entstoffen af te schaf
fen, die door Joden zijn ontdekt. Daar
tegen is toch de leider van nationaal-
socialistische geneeskundigen opgekomen.
En andere instanties hebben eveneens ge
protesteerd. Men ziet, de toestand blijft
dubbelzinnig. Tegen al te groote dwaas
heden protesteeren de nationaal-socialis-
ten zelf, maar tegelijkertijd bewijst Hitier
de man, die ze uitbroedt, ongewone eer,
en kan deze ermee doorgaan.
ITALIË—ABESSYNIE.
Het gaat nu spannen tusschen Italië en
Abessynië. Reeds ;hebben eenige regi
menten met bestemiming naar Ital. O.
Afrika het moederland verlaten. Een oor
logsverklaring is echter nog niet verzon
den. Het moge nimmer gebeuren. Italië
eischt in verband met de gevechten aan
de grens schadevergoeding en eerbewijzen
jegens de Ital. vlag van ieder Abess. offi
cier. Maar de Negus (Keizer) is aller
minst tot toegeven geneigd. Ten eerste
bestrijdt hij de juistheid van de Itald-
aansche berichten en dan beklaagt hij zich
er over, dat allerlei Italiaansche grens
posten zich op Abessynisch gebied be
vinden. Na het grensconflict zijn toevallig
daar aanwezige Engelsche ambtenaren,
landmeters van 'hun vak, voor de voor
stelling van zaken der Abess. te Genève
opgekomen. Heel gemakkelijk zal het de
Italianen dus niet vallen de Abess. er toe
te bewegen, hun zin te doen. Het geval
krijgt biezondere internationale beteeke
nis daar beide landen lid van de Volken
bond zijn, en deze, als Abessynië daarom-
vraagt, een uitspraak in het geval moet
doen. Het is duidelijk, dat men dit te Pa
rijs en te Londen vreest, en zich alle
moeite geeft om de Abess. ervan te
weerhouden, de zaak te Genève aanhan
gig te maken. Men is niet zonder raden
bang, als dat gebeurt, groote moeilijk
heden met Italië te krijgen. Deze aange
legenheid blijft voorloopig van groot be
lang voor de algemeene toestand in Euro
pa, om de kwesties, die eruit kunnen ont
staan.
KEIZER HAILE SELASSIE
VAN ABESS!NIE-
AMERIKA, JAPAN EN RUSLAND.
Onrustig blijft ook de toestand in het
Verre Oosten. Men hoort tegelijkertijd,
dat Amerika een nieuwe groote vlootbasis
op Hawaii gaat aanleggen, en leger en
MOLOTOV.
President van de Raad van Volkscom
missarissen in Sovjet-Rusland (Minister
president zegt men in andere landen),
die samen met Stalin en eenige andere
op de voorgrond tredende Sovjet-leiders
tot lid van het Centraal Executief Co
mité is gekozen.
vloot verder versterkt. Vijf regimenten
voor het luchtwapen worden opgericht,
welk feit eveneens met de toestand in het
gebied van de Groote Ooeaan in verband
staat. Met dit alles bij elkaar zal een be
drag van meer dan 400 millioen gemoeid
zijn. Wel zeer ongelukkig komt met al
deze grootsche bewapeningsplannen sa
men de ramp die Amerika heeft getroffen
in de ondergang van zijn grootste lucht
schip, de „Macon". Wat de oorzaak van
deze ramp is, valt op het oogenblik nog
niet te zeggen, maar geruchten, dat liet
materiaal, waaruit deze luchtreus is ver
vaardigd, niet evengoed is als dat, waarv.
de Zeppelinwerven zich bedienen, zijn er.
Zenuwpijnen!1
Wie hieronder dik
te lijden heeft, moei
steeds er aan denken:
het product van vertrouwen.
Iedere handeling op bewapeniugsgebied
lokt noodlottigerwijs steeds uit tot tegen-
handeling. Ook Japan zal zijn luchtvloot
gaan versterken. Dit land heeft overigens
reeds genoeg aan zijn moeilijkheden in
Mandsjoerije, waar het er blijkbaar niet
in kan slagen aan de plaag van het ban
ditisme een einde te maken. In de laatste
maanden moeten 137 operaties voor dat
doel hebben plaats gevonden. Maar het
resultaat is geweest, dat nu de toestand
in de naaste omtrek van Moekden bie
zonder ongunstig wordt genoemd. Met
Rusland worden de betrekkingen van To
kio ook nog steeds niet goed, ondanks
het feit ,dat men het nu werkelijk een»
schijnt geworden te zijn over de verkoop
van de spoorwegrechten der Russen in
Mandsjoerije. De Japanners nemen het de
Russen erg kwalijk, dat zij zooveel tor-
pedomateri.aal en duikbooten te Wladi-
wostock hebben verzameld. Zij stellen
hun nu voor, alle versterkingen ten Oos
ten van het Balkanmeer te slechten. Doen
zij dat, dan zal Japan bereid zijn, zijn
troepenmacht in Mandsjoerije tot het
uiterste te beperken. Mochten de Russen
dit aanvaarden, zoo meent men te Tokio,
dan kan de vrede in het Verre Oosten,
gewaarborgd zijn. Wij vreezen, dat men
nog lang daarop zal moeten wachten.
De Russen zijn nu eenmaal wantrouwig.
NUSTAVOND.
Met een enkel woord schreven we in
vorig nummer over de indruk, welke de
Nutsavond van Vrijdag (het optreden van
Ds. O. Westmijze, te Rotterdam) heeft
achtergelaten. Jammer, zoo schreven we,
dat nauwelijks tachtig leden deze avond
hebben mee-genoten van de uitnemende
voordracht van welgekozen proza en
poëzie, ernst en luim.
Met een kort woord leidde de heer
burgemeester, als voorz. van het Nuts-
Dep. de spreker in. We moeten altijd
MAAR..
Douws Egbitts Echte frieschc Heeren-Baai en
Baz i -TaK.U Melange van rijpe tabakken.
trachten, aldus de voorz., het werk van
onze voorgangers te verbeteren en zoo
hopen we, door uitnoodiging van Ds.
Westmijze om voor ons te willen optre
den, deze avond iets te krijgen, dat op
weer hooger peil staat. Ja, we vertrou
wen, dat dit inderdaad het geval zal zijn.
We schreven reeds, dat dit vertrouwen
op goede grond berustte; dat de avond
ten volle aan de verwachtingen heeft
voldaan, ja, die ver heeft overtroffen.
Ds. Westmijze is een voordracht-kunste
naar van de eerste rang, die inderdaad
al hetgeen vroeger op dit gebied werd
gepresteerd voor zoover onze herinne
ring gaat in de schaduw heeft gesteld.
Zeer veei dus hebben (de „thuisblijvers"
gemist.
DE STILLE GENIETING.
Ds. Westmijze hield eerst een korte
causerie over het aangekondigde onder
werp, getiteld De stille genieting. Hier
mee werd het genot bedoeld, dat in liet
lezen van goede Lectuur gelegen is. Spr.
maakte een vergelijking tusschen de stad
met haar wereldwijsheid en 'liet platte
land met zijn levenswijsheid; tusschen 't
haastige leven daar en het gemoedelijke
rustige hier en legde vervolgens de na
druk op de beteekenis van „het goede
boek" ten plattelande. Hij wees op „de
groote dag", de dag, toen wij aanvingen
met lezen te leeren; op de goede invloed
van tschool- en Nutsbibliotheken. Ter
loops herinnerde spreker aan 'het Rusland
van tijdens de oorlog, toen het plm. 88
pet. analphabeten telde. In tegenstelling
met ons land, waar dit percentage maar
heel gering is, was de bevolking daar
zeer achterlijk (de laatste jaren is het
onderwijs pr aanzienlijk verbeterd)hier
aan igchreet spreker'de ontwikkeling van
het communisme in dat land toe. Vervol
gens gewaagde spreker van de omvang
rijke boekenschat, welke jaar op jaar die
drukpersen verlaat en van de waarde,
welke boven een 'boeik uit de een of
andere bibliotheek een „eigen" boek
heeft. „Het stille genieten" wordt belem
merd door de gedachte, waaraan men
zoo men een geleend boek leest niet
ontkomt: Straks moet ik het terugbren
gen. Daarom: schaf, als het even kan,
uzelf eenige boeken aan en vul die eigen
bibliotheek aan, zooveel als in uw ver
mogen ligt. Goede boeken zijn, ook al
keeren zij ons in de kast hun ruggen
toe, onze beste vrienden. Spreker waar
schuwt voor boekhouders"(sters), d.w.
z. voor boekenleeners, die niet aan terug
brengen denken en geeft tenslotte eenige
wenken, die boekenlezers goed doen ter
harte te nemen. Kies liet goede en laat u,
zoo noodig, door bevoegden raden.
Hierna droeg spreker een humoristisch
getinte novelle, „Het praatje" getiteld
voor. Ze werd reeds in 1868 geschreven,
door Simon Gorter, destijds Doopsgez.
predikant ,o.a. te Wormerveer en later
hoofdred. van het pas opgelichte Nieuws
van de Dag. Hij onderscheidde zich door
zijn losse, geestige, vaak humoristische
schrijftrant (zijn zoon was de bekende
Herman Gorter, de dichter van o. a.
„Mei") en het was hiervan, dat we een
staaltje te genieten kregen. Hoewel da-
