m
Texelsche Berichten
Sngezondfeii
Wat we van wol willen weten
Gemengd Nieuws
-te.cv."
HET NUT.
Op de eerstvolgende Nutsavond, op
nader te bepalen datum in Dec. in hotel
Texel, vermoedelijk 17 Dec., zal hetwoord
zijn aan dr. Van der Sleen, uit Haarlem
een knappe bol, die een groot deel van
de wereld per boot en tnein, auto ten.
vliegtuig doorreisde en we weten het
bij ervaring daarvan allergezelligst en
boeiend kan vertellen.
SIEM DE WAAL S REIS.
Er was, behalve op het balcon, in Pen's
Zaal geen plaatsje meer te bekomen, toen
Siem de Waal C.Hz., die per rijwiel een
tocht door elf landen van Europa en bo
vendien door Tunis en Algerije maakte,
daarover Woensdagavond sprak. Dat ver-
woridende ons niet, want Siem kan gezel
lig en geestig vertellen en deed op zijn
lange, vaak moeitevolle, niet zelden ge
vaarlijke, doch steeds interessante tocht
zooveel ervaring op, dat wij bij voorbaat
van een prettige en leerzame avond ver
zekerd waren.
De heer M. J. Oele leidde als voorz.
van de Tex. Esperanto Federatie Siem1
de Waal met een hartelijk woordje in
Hij gaf uiting aan zijn vertrouwen, dat
Siem ons veel en velerlei wetenswaardigs
op aangename wijze zou vertellen en in
derdaad heeft de ondernemende wereld
reiziger en Esperantopropagandist ons
niet teleurgesteld.
Nu wij reeds 25 brieven van zijn hand
in ons blad hebben opgenomen, zouden
we met een uitvoerig verslag van deze
avond zeker in herhaling vervallen. We
willen daarom volstaan met te vermelden,
dat Siem op genoeglijke wijze van zijn
heele reis iheert verteld, smakelijk, vaak
geestig en boeiend. Hier en daar vulde
hij zijn reisbrieven met vermakelijke en
wetenswaardige biezonderheden aan en
zoo hield hij ons bezig van half negen tot
ruim elf uur, aan één stuk, zonder dat
het hem merkbaar moeite kostte. En nóg
was hij niet uitgepraat. Maar het was
toen welletjes. Siem beeft ons opnieuw
het bewijs geleverd, dat hij niet alleen
over een bijna onbegrensd optimisme en
een stalen uithoudingsvermogen en wils
kracht beschikt, maar ook over een goede
opmerkingsgave, want juist hierdoor was
hetgeen hij ons, zander opsmuk of mooi
doenerij, maar in alle eenvoud vertelde
zoo prettig om aan te hooren.
Na een korte pauze, tijdens welke prent
briefkaarten werden verkocht met 'n foto
van Siem en Max Frey, de Weensche stu
dent, die hem het grootste deel van de
reis vergezelde, en de reisroute, weinden
eenige films uit het Filmarchief van de
Texelsche Crt vertoond, o.m. betrekking
hebbende op de groei van de Esp. bewe
ging, de bouw en de onthulling van het
Esp. monument, op een stierengevecht,
Barcelona, de Pyreneeën, enz.
Met elkaar weer een pracht-avond,
vooral voor ons, Esperanto-propagandis-
ten, die met voldoening en vreugde consta-
teenen, dat de zaadjes, meer dan 10 jaar
terug aan de Texelsche bodem toever
trouwd, en latere door meerdere gevolgd,
zoo volkomen tot hun recht kwamen.
Wat voor reclame geldt op materieel
gebied, geldt ook voor de propaganda
op het geestelijke, met dit verschil even
wel, dat alle ontwikkeling op geestelijk
gebied langzaam gaat. Toch zijn we rijk
tevreden. Ook de meest-verstokte tegen
stander zal weldra zijn dwaling inzien. De
taal maakt meer en meer opgang in alle
kringen en vindt dagelijks meer propagan
disten, ook in de groote pers. De we-
kelijksche Esperanto-rubriek in de Haag-
sche Post is daarvoor o.m. een bewijs.
WAARSCHUWING.
Aangezien de laatste tijd op Texel her
haaldelijk gecollecteerd of met boekjes
gecolporteerd wordt 'door lieden, die de
opbrengst van hun collecte niet afstaan
aan een te goeder naam en faam bekend
staande instelling van zending of phi-
lantropie, hebben de Texelsche predikan
ten gemeend de medewerking van het
publiek te moeten inroepen ter bestrijding
van deze ongewenschte toestand. Jaar
lijks worden op Texel groote bedragen,
gegeven voor de „zending" of andere
doeleinden, die nooit aan de zending of
ander opbouwend werk ten goede komen.
Men wordt daarom in zjyn eigen be
lang en in het belang van de instellingen,
die in orde zijn en uw steun noodig heb
ben, dringend verzocht NIETS TE GE
VEN aan of te koopen van hen, die zeg
gen Protestantsche zaken te dienen en.
niet in het bezit zijn van een AANBE
VELING van een of meer van de Texel
sche predikanten.
U dankend voor uw medewerking,
N. J. Van 't Hooft.
A. A. v. d. Leer.
G. Moen.
J. Papineau Salm.
G. Scholte.
A. Vis.
F. Visser,
SIEM DE WAAL
Naast de handel in ruwe wol komt er
ook bewerkte wol aan de markt. Om een
juist beeld te krijgen van de beteekenisi
van dit half-product moet in het kort
het proces, waaraan deze wol onderwor
pen is geweest, worden weergegeven.
De ruwe wol wordt voor de bewerking
eerst gesorteerd naar fijnheid, waarbij alle
gekleurde en sterk verontreinigde wol er
tevens uitgaat. Vervolgens wordt de wol
gewasschen. Daarnaast gaat men ook de
wol kammen, waardoor de wol ontkruld
wordt. De aldus gekamde wol gaat in die
toestand naar de kamgarenspinnerijen. D,
handel in dit halfproduct maakt een be
langrijk deel van de wolhandel uit. Het
groote verschil met de handel in ruwe
wol is, dat, terwijl bij de laatste van ver
vangbaarheid geen sprake kon zijn, de
verschillen door de bewerking zoodanig
zijn verminderd, dat het kamsel zich leent
voor verhandeling op type of algemeen
monster. Wel doen zich hierbij ook groote
moeilijkheden voor om een geschikt type
te vinden, omdat bijna van geen erikdi
voldoende hoeveelheden aanwezig zijn,
zoodat men ook levering van andere soor
ten moet toelaten.
Voor de handel in kamsel hebben zich
ook termijnmarkten ontwikkeld, terwijl
men in Le Havre ook voor wol een ter-
mijnmarkt gekend heeft. Omdat het ar
tikel er zich niet voor leent, heeft zij
weinig beteekenis gehad. Ook de termijn-
markten voor kamsel, die in Antwerpen
en Roubaix zijn gevestigd, hebben tot
voor kort slechts geringe omvang gehad,
In de laatste tijd zijn de omzetten echter
niet onbelangrijk.
Hieraan werd in het afgeloopen jaar
een termijnmarkt in New-York toege
voegd. Dit feit is merkwaardig, omdat de
voorgaande pogingen op dit gebied steeds
zijn mislukt op grond van liet feit, dat
men de noodzakelijkheid niet voldoende
aanwezig achtte.
Nu echter hoopt men, dat deze markt
een groote omvang zal krijgen en zal
kunnen dienen als verzekeringsmarkt voor
alle groepen, die aan de wolhandel deel
nemen, van de producent van ruwe wol
tot de producent van wollen stoffen toe.
Men hoopt aldus het risico, dat verbon
den is aan het houden van voorraden,
eenigszins te kunnen beperken.
KOOKT ELECTR1SCH.
GEEN STOF EN GEEN WALM
O
TER OVERDENKING.
VAN EEN BURGEMEESTER
Dezer dagen heeft de Burgemeester van
Haarlem terechtgestaan wegens het ver
oorzaken van dood door schuld. Hij reed
op de weg tusschen Haarlem en Amster
dam, en veroorzaakte het ongeval, door
dat hij veel te snel reed, geen signaal
gaf en bovendien niet geheel rechts reed...
Ettelijke jaren geleden heeft deze bur
genader voor eenzelfde feit terechtge
staan.
Thans eischte het Openb. Ministerie
15000 boete op grond van de overweging,
dat beklaagde te bejaard is, om hem een
vrijheidsstraf op te leggen.
Indien werkelijk uitgemaakt is, dat de
dood van een medemensch aan zijn schuld
te wijten is, aan zoo zware schuld, dat
alleen beklaagde's hooge leeftijd hem
voor hechtenis behoedt, dan moeten we
hieruit de conclusie trekken, dat hech
tenis toch eigenlijk had moeten worden
opgelegd.
E>e Haagsche Post concludeert, dat zoo
iemand niet langer het ambt van burge
meester mag bekleeden. We zijn het er
volkomen mee eens. Zoo ooit, dan dient
thans het gezagsapparaat te berusten in
handen van personen, die prestige, d.i.
zedelijk overwicht bezitten. Minder dan
ooit mag het worden toevertrouwd aan
lieden, die dat niet meer bezitten, door
welke oorzaak ook.
Den Haag. De zomierpostzegels
brachten bruto boven de frankeerwaarde
op: f87000
Den Haag. De regeering deelt mee
niet voornemens te zijn de spelling-Mar
chant te wijzigen. Zal ze haar nu ein
delijkzelf eens gaan gebruiken? Red
Te den Haag overleed, 77 jr. oud,
prot. dr. R. Fruin, oud-alg. rijksarchiva
ris en geschiedkundige van groote naam.
Den Haag. De Eerste Kamer keurde
het Sanctie-ontwerp z.h.st. goed.
Amsterdam. Dinsdag werd aan het
KI. Gartmanplantsoen de grootste bios
coop van ons land, 1800 plaatsen, en met
het grootste biosc. orgel van Europa, ge
opend: het City-theater.
In de Wieringermeer vond men vrij
wel het heele geraamte van een walvisdh
van 2000 jaar geleden; kaken 1.70 M.
Te Nunen brandde boerderij Ver
hees af, doordat een lichtkogel uit een
militair oefenvliegtuig op het dak viel.
Bij Heerenveen is de 24-j. boeren
knecht J. Hoekstra, des avonds door een
auto gedood. Zijn meisje, met wie hij
wandelde, bleef ongedeerd.
Op Terschelling spoelden twee lijken
aan van leden van de bemanning van de
bij De Cocksdorp gestrande Duitsche Else
Kühlke.
Te Hengelo werd hei 8-j. meisje
van tam. Willemsen gedood, toen ze op
eens de straat overstak.
Bij Utrecht reed een auto te water.
De eenige inzittende, een ongehuwd per
soon uit Utrecht, kwam om.
In Utrecht kwam S.D.A.P. en N.V.V.
in congres bijeen. Hoofddoel was be
spreking van het driejarenplan, dat 600
millioen vordert en 2Ó0.00Ü arbeiders in
het productieproces zou kunnen opnemen
Te Delft zal dit jaar voor werkloo-
zenzorg f 143000 meer worden uitgegeven
dan geraamd was.
Laren geeft, indien de Jamboree, het
Int. Padvinderskamp, in het Gooi gehou
den wordt, f 1500 voor het garantiefonds.
m - -
■®if& u ..z A s i
DE STRIJD IN ABESSINIE.
Een Abessijnsch soldaat steekt op de
muur van een stadje aan het Noordelijk
front, tusschen Adrigat en Makale, de
witte vlag op, ten teeken, dat men zich.
vrijwillig overgeeft.
Zooals men weet, zal op last van de
negus pas felle tegenstand geboden wor
den, wanneer de Italianen het meest on
toegankelijk terrein, meer in het binnen
land gelegen, bereikt hebben.
VOOR DE VROUW.
GOEDKOOPE PATRONEN.
A 118. Een aardig toiletje van soepele
beige wollen stof. De rok krijgt in het
midden van voren een ingezet plooistuk,
terwijl de naad in het midden van ach
teren aan de onderkant in een plooi-
uitspringt. Van onderen een zoom van
4 cM. In het lijfje maakt men eerst
de knoopsgaten, daarna stikt men de ver
schillende deelen van het lijfje en ide
mouwen volgens de aangegeven teekens
in elkaar. Onderkant mouw wordt met 'n
schuin biesje naar binnen afgewerkt. De
aan het voorpand aangeknipte ceintuur-
einden worden met een smal zoompje aan
beide kanten afgewerkt en van achteren
met knoop- en knoopsgat gesloten. Be-
noodigde stof voor dit costuumpje, waar
van patronen in 96 en 104 cM. boven
wijdte verkrijgbaar zijn, 4 M. van 90 cM.
breedte en verder 6 groote en 6 kleine
roode knoopen.
Vergeet bij het bestellen niet: A 118.
U kunt patroon 118, uit het Nieuwe Mo
deblad, bestellen bij Uitg. Mij. Neerlan-
dia, Kr. N. Gracht, Utrecht.
Postzegels bijsluiten.
Te Waddinxveen is een motorrijder
op de onbewaakte overweg door een trein
zwaar gewond. De man lette niet op.
Apeldoorn. Voor het eerst sinds
het overlijden van Prins Hendrik werd
weer gejaagd bij het Loo en omgeving.
Leiden. H. P. de H. (de naam moest
voluit in de pers vermeld. Red.) kreeg
drie maanden, omdat hij een hondje,
waarvan hij zich wilde ontdoen, op de
kop sloeg en vervolgens onder het ach
terwiel legde van zijn auto, waarmee hij
het stomme dier overreed. Het dier leeft
nog, maar was acht dg. blind en werd
deerlijk gekneusd.
Duitschland. De Minister voor Ker
kelijke aangelegenheden Kerrl, heeft
Rijksbisschop MüIIer, hoewel voor het
leven benoemd, verzocht heen te gaan. Hij
acht het aftreden van deze z.i. impopulaire
bisschop noodzakelijk voor het slagen van
zijn pogingen om de kloof tusschen kerk
en staat te overbruggen. De bisschop wei
gert echter, daar hij meent nog het ver
trouwen te genieten van de meerderheid
van het evang. kerkvolk, van de Duitsche
evang. bisschoppen en van Hitier.
Duitschland. Ook de logger Ravens-
berg uit Emden is op de Noordzee ver
gaan. Van de 17 opvarenden slechts één
gered.
Engeland overweegt uitbreiding leer
plicht tot het 15e jaar.
Engeland. Te Sunderland, 200.000
inwoners tellende, deed zich het laatste
jaar geen doodelijk auto-ongeval voor.
Er wordt in die stad ook veel aan veilig-
verkeer-propaganda gedaan.
Abess. Volgens de Abess. generaal
Nasiboe bedragen de verliezen der Abess.
aan het Ogaden-fromt: zes dooden, drie
gewonden.
Abess. De weg Massaoea (Roode
Zee)-Docamere werd geopend. Hij loopt
over 100 K.M. over helsch terrein met
temp, tot 140 gr. in de schaduw. Bij de
aanleg kwamen 220 van de 10.000 blanke
arbeiders om en 300 van de 30.000 kleur
lingen. De weg loopt op van de zeespie
gel tot 2400 M.
.Engeland. Een duiker van het ber
gingsvaartuig Orphir heeft 72 M. beneden
het watervlak het wrak van de Lusitania
aangetroffen.
Engeland kam Italië's vredesvoor
stellen niet aannemen. Te Rome slinkt de
hoop op een spoedig einde van het con
flict.
Italië. Mussolini heeft zich kras
over de sancties uitgelaten. Hij noemt ze
„een krankzinnige misdaad",'die de wan
orde en ellende nog zal doen toenemen.
Z.-Afrika. De WOLverkoop is be-
gonnen. Prijzen 10 pet. hooger dan vorig
seizoen. Toekomst onzeker. Duitschland,
Engeland en Frankrijk zijn in de markt,
maar Italië moet als verloren worden be
schouwd, terwijl dit land juist meer uit
Z.Afrika betrok dan het er invoerde. In
1394 bedroeg de WOL-uitvoer naar Italië
900.000 dollar.
Parijs. 4 Nov.: Aanvang Stavisky-
prooes.
Argentinië. Een griep-epidemie heeft
in het N. 50 dooden geëischt.
Vereen. Staten. In 1934 eischten
auto-ongevallen hier 33980 dooden.
Amerika. Door het buiten de oevers
treden van de Aguan kwamen in Hondu
ras 70 personen om. Schade aan de ba
nanenplantages te Trujillo zes millioen
dollar.
Japan. Wolkbreuken zetten te Tokio
10.000 huizen onder water. Een brug
stortte in en deed een trein in de rivier;
storten. 11 dooden. Te Akita werden 300
huizen in asch gelegd. Te Foekoe-oka
verloren 135 arbeiders bij een mijnont-
ploffing het leven.
Op Haïti kwamen 2000 personen
door overstrooming om. Veel lijken sleur
den de rivieren naar zee.
A. W. Kok.
(Slot).
M •*- '0&4S&;
