TWEEDE BLAD
TEXELSCHE COURANT
Uit de Geschiedenis
van Polder Eierland.
Helpt een handje.
KRONIEK
Uw HOEST
akkers Abdijsiroop
Texelsche Berichten
Het Land van de Negus.
verdwijnt in 24 uur!
Zaterdag 18 Januari 1936
Instructiën voor den Landbouw,
gegeven voor den Jare 1838 dooi
den Gedelegeerde Commissaris
van het Hoofdbestuur van Eijer-
land P. Langeveld den len April
1838.
We gaven in ons laatste uittreksel een
overzicht van de meekrap-teelt, welke in
den beginne in de Eijerlandsche polder
zoo'n belangrijke plaats innam.
In aansluiting daarop doen we een
opgave van de kosten van die teelt, zoo
als we die in bovengemelde Instructiën
aantreffen
Tien jaren dooreengenomen, zoo lezen
we, zijn de kosten gemiddeld in het eerste
jaar: plukken en zetten per bunder,
f25.74; van wieden per bunder f24.59;
overdekken met de ploeg (paardewerk)
f5.00 per bunder, effenen en rijven f4.46
per bunder.
Tweede jaar: wieden f 17.72, delven
1152.67. Dit geschiedt aldus de In
structiën bij aanbesteding, aan ploe
gen van 4—68 man. Over alle ploegen
tezamen wordt een opzichter aangesteld.
Het meebeddenploegen kost per bunder
t5.83. Meedekken met de ploeg f5.60,
rijven met de ploeg f2.10 of f2.33, rijven
11.40. Hiermee wordt doorgaans begon
nen in het begin van Sept. en behoort
zoo mogelijk 1 Nov. geëindigd te zijn.
Art. 23 handelt over „Het ploegen op
meten ot akkers". We lezen hierin:
Dit is beide even doelmatig; in hooger
landen verkiest men het ploegen op me
ten, in Lagere landen op akkers. Dat hangt
af van de behoefte aan uitwatering.
Art. 24 vermeldt, dat men in gewone
omstandigheden 12 kop winterkoolzaad
per bunder zaait.
Art. 25 bepaalt, dat het poten van
wm'.erkoolzaad niet later mag geschieden
tla i 1 Dec.
Art. 26 houdt in, dat de hoeveelheid
zaaizaad voor tarwe, rogge, gerst en
haver 2 mud per bunder bedraagt, voor
paardeboonen 2.5 mud, erwten 2.8 mud,
voor aardappelen! 7 a 9 mud poters, man-
gehvortelen 31/2 a 41/2 Ned. pond, paande-
ipeen 6 a 7 Ned. pond (zaad.)
Art 27 bepaalt, dat de zetboeren geen
arbeiders of knechts mogen bedanken of
aannemen zonder voorkennis van de ge
delegeerde commissaris van de polder.
Art. 28 handelt over de „transporten":
Alle veneischt wordende transporten zul
len door de zetboeren, een ieder op zijn
beurt, gedaan worden, naar een vast
rooster. Zij zullen alleen op aanvraag van
de opzichter H. Dekker hun wagens laten
volgen.
Aangaande de „mesthoopen" gelast art.
29: De zetboeren zullen hun mesthoopen
niet over het land mogen brengen zonder
met de gedelegeerde comm. bepaald te
hebben, waar die gebracht zullen worden.
In art .30 tenslotte lezen we: De zet
boeren zullen verplicht zijn stiptelijk de
bepalingen te volgen. Zij dienen aan hun
arbeiders zooveel eenigszins mogelijk de
werkzaamheden uit te besteden naar de
gestelde prijzen. Zij zullen nimmer daar
van mogen afwijken, dan met voorkennis
van de Gedieleg. Comm.
De onderteekening luidde:
De Gedeleg. Comm. van het
Hoofdbestuur der Sociëteit van
Eigendom van Eijerland.
Eijerland, 1 April 1838.
P. LANGEVELD Kz.
ZOO SPRAK
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiüi:
VON SEECKT (vroegere commandant
Duitsche Rijksweer.): Oorlog is het top
punt van de menschelijke vooruitgang.
(Wij, Ieeken, zien het net andersom.
Red.) Oorlog is de natuurlijke en laat
ste fase in de geschiedenis van het
menschdom. Oorlog is de vader van alle
drngen en bereidt tegelijkertijd bet einde
van een tijdsperiode van een natie voor,.
tene:nde weer de vader van een nieuwe
ontwikkeling te kunnen worden.
Illlll* VAN ZON EN MAAN. «111111
MAAN
Datum: Op: Onder:
Z 19 Jan 3.41 11,31
M 20 4.48 12,13
n 21 5,49 13.08
W 22 6,38 14,18
D 23 7,17 15.38
v 21 747 |7 03
7- 25 - 8,10 18 30
Vrijdag 24 Jan. Nieuwe maan
ZON
Op: Onder:
7.57 16,21
7,56 16,22
7,55 16,24
7.54 16.25
7.53 16,27
7,52 16,29
7,51 16,31
Men schrijft ons:
Hier volgt, met weglating van particu
liere biezonderheden, de inhoud van een
brief, berustende bij de secretaris van het
plaatselijk comité voor steun aan tewerk
gestelde werkloozen in onze gemeente?
„Meneer.
De reden, dat ik mij tot u wend, is
dat wij arm zijn. Wij zijn met ons zes-,
sen alle dagen. Mijn man is vast werk-;
man bijen brengt 14 gulden thuis.
En nu is ons vijfde kindje op komst en
ik weet het niet voor elkaar te brengen
met de kleertjes en de kosten, die hef
meebrengt. Ik heb vier meisjes, van 10
8 5 3 jaar. De jongste heeft in
het hospitaal gelegen en is geopereerd.
Ze moet goede voeding liebben. En nu
oacht ik, ik zal eens vragen of wij iets
konden krijgen van het Crisiscomité, wat
kleertjes b.v. voor de a.s. kleine. Mijn
beddegoed is ook heel zuinig, lakens en
sloopen. Werkgoed en ondergoed van
mijn man is ook versleten. Twee kinderen
gaan naar school, loopen alle dagen een
klein uurtje. Die slijten heel wat klomp
jes af, binnen de 14 dagen een paar. Zia
gaan alle dagen met brood. De boter is
ook nogal duur, als ik zuinig doe, drie
pond per week van 56 ct. Meester geeft
er dan svat op, jam of hagelslag. Dat is
heel aardig van hem, niet waar? En te
genwoordig als je steenkool koopen
moet en groente, dan valt het niet mee.
En nu dacht ik, dat u me eens een keep
wat kleeren kon geven voor mijn gezin.
Dan kan ik de onkosten voor de kleine
opsparen.
Vrouw
Zoo luidt die brief, een weeklacht, een
klein bewijs van de armoe, waartoe zoo-
wen door crisisomstandigheden geraakt
zijn. Zoo zijn er vele brieven. We noe
men maar één geval, er zijn er meer, veel
schrijnender nog. Deze man heeft nog
vast werk en zal door menigeen nog
benijd worden. Maar toch is de nood al
zoo nijpend, hulp al zoo geboden.
Maar het Comité, bovengenoemd,
mag alleen maar hulp verleenen aan bij
de werkverschaffing ingedeelde personen.
Deze voorwaarde zit vast aan de van
overheidswege verstrekte subsidie. Toch
moet ook in gevallen, als hier beschreven,,
geholpen worden. Wilt ge daaraan uw
medewerking verleenen Bezoekt dan in
grooten getale de U.D.I.-avond. De
netto opbrengst van deze avond komt
geheel aan Texels Comité ten goede en
zal het in staat kunnen stellen hulp tei
verleenen in gevallen, waarin het anders
onmogelijk kan voorzien. Op hooge prijs
stellen wie het intusschen, dat de
Texelsche Courant wederom bereid is alle
advertenties en andere publicaties, noodig
om die avond en de actie van het Comité
te de en slagen, kosteloos op te nemen.
Hartelijk hopen we, dat die propaganda
succes zal hebben. P.
RUNDVEETEELTREGEL1NG.
Met ingang van 1 Januari 1936 zijn de
geu ichtsgrenzen, geldende voor kalveren,
wier aanhouden door een identiteitsbe
wijs gedekt behoort te zijn:
a. voor mannelijke, al dan niet ge
castreerde kalveren: 140—400 Kg.
b. voor vrouwelijke kalveren: 160—400
Kilogram.
(Circulaire gedateerd 7 Jan., poststem
pel 16 Jan. '36. - Red.)
RECHTSVRAGEN.
SCHENDING VAN GEHEIMEN.
(Wetb. v. Str.r. Art. 272). Hij die opzet
telijk eenig geheim, hetwelk hij, uithoofde
van hetzij tegenwoordig, hetzij vroeger
ambt of beroep, verplicht is te bewaren,
bekendmaakt, wordt gestraft met gevan
genisstraf van ten hoogste zes maanden
ot geldboete van ten hoogste zeshonderd
gulden. Indien dit misdrijf tegen een be
paald persoon gepleegd is, wordt het
slechts vervolgd op diens klacht.
De in dit artikel opgelegde zwijgplicht
brengt voor degene, aan wie die plicht is
opgejegd, naar algemeen wordt aange
nomen, het recht mee, om steeds het stil-,
zwijgen te bewaren, ook in rechten. Of
zij dit verplicht zijn, is aan twijfel on
derhevig.
Biezondere wettelijke bepalingen of in
structies kunnen een dergelijk ambtsge
heim opleggen. Als voortvloeiend uit het
beroep, wordt het algemeen aangenomen
voor advocaten en doctoren. Uit dekrin
gen van bankiers, journalisten, accoun
tants zijn wel stemmen opgegaan dit ook
voor hen aan te nemen, maar daaromtrent
bestaat lang geen eenstemmigheid.
Niettemin kunnen deze door indiscre
ties natuurlijk wel een onrechtmatige daad
plegen. Ten aanzien van een kantoorbe
diende is eenmaal beslist, dat deze noch
een ambt, noch een beroep bekleedt.
(Ontleend aan de brochure Strafbare
benadeel ing, kosteloos te bekomen door
abonné's op Handelsbelangen.)
Lezing van de heer Kurt Lu-
b i n s k i voor de abonné's van
de Texelsche Courant.
We hebben reden om met voldoening
terug te zien op de avond van Donder
dag LI., toen op onze uitnoodiging de
heer Kurt Lubinski, uit Heemstede, voor
de abonné's van ons blad en hun liuis-
genooten is opgetreden met een hoogst
interessante causerie over Ethiopië, meest
Abessinic genaamd, het Land van de Ne
gus, welke causerie werd verduidelijkt
en verlevendigd door wel 100 zeer goede
lichtbeelden. Naar men ons van verschei
dene kanten verzekerde was men over
deze avond, gewijd aan een land, dat zoo
zeer in het centrum der publieke be
langstelling staat, zper tevreden. Dit ver
heugt ons ten zeerste en geeft ons moed
en vertrouwen om ojp dit pad voort te
gaan, al zjjn aan de organisatie van
zoo'n avond met een spreker en schrij
ver van internationale bekendheid ook
vrij hooge kosten verbonden. Doel van
deze avonden is immers: versteviging van
de band van aangename verstandhouding
welke nu al bijna vijftig jaar tusschem
abonné's en krant bestaat.
Het verheugt ons ook om de heer Lu
binski, die zooveel belangstelling de
groote zaal was op eenige tientallen
plaatsen na, geheel beziet zoo gunstige
critiek zeker verdiende. Zooals de naam:
reeds deed vermoeden, is de heer Lu
binski geen Nederlander, maar men kon
hem niettemin zeer goed volgen. Hij
wist zijn gehoor te boeien, was geestig
en gaf in de uren, die hem ter beschik
king stonden, zooveel biezonderheden,
over het land van keizer Haile Selassi
met zijn liet en leed, dat wij daarop thans
een heel wat beter kijk hebben gekregen.
Na een enkel woord, waarin we o.m.
onze vreugde te kennen gaven over de
groote opkomst, over de tegenwoordig
heid van de heer en mevr. Kamp,
mevr. Neubecker en de heer Lu
binski in het biezonder, zeiden
we het een voorrecht te noemen, dat
Burgemeester Kamp zich op ons verzoek
bereid had verklaard de spreker mei oen
entfet woord in te leiden.
Mr .Kamp vertélde, hoe hij het genoe
gen had met de heer en mevr. Lubinski,
die hun huwelijksreis naar Abessinic had
den gemaakt, kennis te maken. Dat was
bij een excursie langs de Zuiderzee-wer
ken. Een groot dieel van de wereld werdi
door de heer Lubinski afgereisd; in boek
en tijdschrift vindt men nu zijn inte
ressante artikelen, terwijl op avonden als
deze hij daarover boeiend vertellen kan,
het gesproken woord met lichtbeelden
verduidelijkend.
Burgemeester Kamp hoopte, dat de
heer Lubinski ons in hoofdzaak zou ver
tellen over de cultuur van 'het Abessini-
sche volk, en niet op de oorlog, welkej
daar gaande is, de nadruk zou Leggen.
Ook prees hij de actieve Texelsche
Courant voor het initiatief, dat zij nam
tot het beleggen van deze avond.
Het was, zooals geschreven, een leer
zame, alleszins interessante avond, die,
naar we hopen en ernstig willen trachten,
idoor vele andere moge worden gevolgd.
Ons devies was en is en blijft:
EEN NUTTIGE EN GENOEGLIJKE
avond, tegen een entree-prijs, zoo LAAG,
als eenigszins mogelijk is en toegankelijk
voor ALLE ABONNEE'S en hun huis-
genooten.
Van strandingen en andere:
scheepsongevallen op en bij de
Texelsche kust.
11 OCTOBER 1887.
In het Kiltje bij De Cocksdorp zinkt een
Friesch tjalkscheepje, schipper Yetse Lier.
Schipper en knecht weten zich op het
achterdek nog zoolang boven water te
houden, totdat ze door de TX 14, schip-,
per C. Mz. Boon worden gered en be
houden aan land gebracht.
24 OCTOBER 1887.
Op de Razende Bol de Oostenrijksche
bark Matea Premuda gestrand. Het
schip slaat uit elkaar. Honderden vaten
petroleum spoelen aan.
15 DECEMBER 1887.
De EngeLsche bark RENOWN op de
Pannekoek gestrand; 23 opvarenden wor
den gered door temanning der Helderschre
reddingboot; twee komen er in de gol
ven om.
8 JANUARI 1888.
Door de mist misleid geraken de schui
ten E.H. 4, schipper De Jong, en de
H.D. 19, schipper v.d. Leek, achter de
Westen op het strand. Met behulp van
vletterlieden van 't Nieuwediep worden
ze de volgende dag vlot gebracht.
IIIIH+ Ware liefde marchandeert niet:
jlilli* zij koopt en gros en betaalt con-
llllll* tant.
DE COCKSDORP.
FEESTAVOND V.E.L.O.
Na de buitengewoon geslaagde eerste
tooneeluitvoering der nieuwe tooncclver-
eeniging VELO, alhier in November j.I.
gehouden, heeft het bestuur besloten vóór
de tweede uitvoering, «elke vermoedelijk
in April a.s. zal plaats vinden, een feest
avond te geven. Een feestavond in de
ruimste zin van het woord. Er zal een
één-actertje worden opgevoerd, maar
tevens zal het in de groote steden zoo
bekende „Kienspel" worden beoefend.,
Iets nieuws voor Texel, dat ongetwijfeld
in de smaak zal vallen. Reeds heeft V.E.
LO. het in een onderonsje beproefd en
het succes was zoo groot, dat op de a.s.
feestavond dit nieuwe en toch ook oude
spel wel veel belangstelling zal trekken.
Temeer daar na afloop het bal onder lei
ding staat van de Flying Boys, de 'be
kende Accordeon Band uit Haarlem, die
zich eveneens een zeer gunstige reputatie
hebben verworven. De feestavond is be
paald op Zaterdag 1 Februari a.s. in
hotel De Hoop. De toegangsprijs is dit
maal wel zeer populair, n.l. fi).35.
De vraag naar kaarten zal danook on
getwijfeld groot zijn en men wordt ver
zocht zich vroegtijdig daarvan te voor
zien. Zij zijn verkrijgbaar in hotel De
Hoop, bij de heer P. B. Koster en bij de
overige leden van VELO. Zij nog ver
meld, dat jiersoucn onder de zestien jaar
geen toegang hebben, en dat bezoekers,
die op het aanvangsuur, 8 uur, aanwezig
zijn, een verrassing wacht. Kienen, too-
neel, muziek en het bal zullen u een
prettige avond verschaffen.
als Gij direct Akkers Abdijsiroop neemt
Gij zult dadelijk de gunstige werking on
dervinden van de vanouds beproefde
„genees-kruyden", waaruit Abdijsiroop in
hoofdzaak bestaat, thans door den beken
den Apotheker Dumont nog versterkt door
nieuwe, snel werkende toevoegingen.
Daardoor is nóg meer dan vroeger, nu
het beproefde hoest-geneesmiddel I
Vorlóógdo prijzen: t 0./5, f 1 25, f 2- per flacon.
RECENSIES
DIERENBESCHERMING, officieel or
gaan van de Ned. Vereen, tot Bescher
ming van Dieren, secr. Prinses Made
straat 40, den Haag. Het Dec.-nr. bevat
artike'en over nestkastjes, over oliegevaar
voor zeevogels, over dierenbescherming
in de rechtzaal, over vogelbescherming
in het biezonier en verder nog 'n groot
aantal her.chten, waarin ieder dierenvriend
zeker belang zal stellen. Abonn.-prijs
f3.50 p.j. Voor leden; f2.50 p.j.
9
BUITENLEVEN, maandblad voor zelf-
tuinieren en natuurgenot. Uitg. A. J. Her
wig, Bussum. Abonn. prijs t2.50 fr. p.p.
Het Dec-nr. was weer een juweeltje van
fotokunst en mode door zijn interessante
lectuur over bloemen en planten, hees
ters, vogels, 'n waardig besluit van het
voorbije jaar. Behalve de rubrieken Van
de Plantendokter en Wat de maand te
|doen geeft in kamer en tuin vinden we
de eersteling van een nieuwe rubriek,
een pagina, die de jeugd vooral zal
waardeeren.
VAN 1887 HEDEN.
13 MAART 1888.
Achter de Westen strandt een Hol-
Landsche vischsloep, bemand met acht kop
pen, afkomstig uit Zeeuwsch-Vlaanderen.
De opvarenden weten zich in veiligheid
te stellen. De visch wordt bij laag water
gelost. Het vaartuig gaat verloren.
20 APRIL 1888.
Op de Vliehors strandt de Engelsche
vischkotter DARING. De bemanning
wordt gered. Het vaartuig werkt zich
langzamerhand in het zand. Bij verkoop
brengen wrak en inventaris f300.40 op.
5 JULI 1888.
Bij de Groote Slufter strandt het
Vlaardingsche visschersvaartuig NOOIT
GEDACHT, V.L. 134, nadat de opva
renden ter hoogte van Scheveningen door
een Engelsche sloep waren opgenomen.
Door sehelpenvisschers wordt het vaar
tuig de haven van De Cocksdorp binnen
gebracht.
24 JULI 1888.
In de Noordergronden strandt een En-
gelsch stoombootje; het raakt spoedig
vlot en drijft met noodsein op naar ziee.
Ter opsporing vertrekt een sleepboot van
Nieuwediep.
28 AUGUSTUS 1888.
Bij de Texelsche kust worden de Urker
botters U.K. 107 en U.K. 148 door storm
overvallen en vernield. De zes opvarenden
komen om.
2
